Nhöõng Caên Baûn Voâ Hieäu Hoùa Hoân Nhaân

Ñeå coù hieäu quaû, vieäc tieâu hoân, nguyeân ñôn phaûi chöùng minh raèng hoân öôùc giöõa mình vaø ngöôøi phoái ngaãu cuõ khoâng thaønh. Muoán theá, hoï phaûi döïa vaøo ít laø moät neàn taûng hay caên baûn voâ hieäu hoùa hoân öôùc. Coù ba loaïi caên baûn voâ hieäu:

I. Nhöõng tröôøng hôïp voâ hieäu chính thöùc

Haàu heát caùc thænh nguyeän ñeä leân toøa aùn laø nhöõng vuï voâ hieäu chính thöùc. Vì moät hoân leã ñuùng nghi thöùc vaø hoaøn hôïp giöõa hai ngöôøi Coâng Giaùo chæ coù theå bò tieâu huûy bôûi thuû tuïc voâ hieäu naøy. Vaø vì moät hoân öôùc bí tích höõu hieäu khoâng bao giôø tieâu huûy ñöôïc neáu khoâng chöùng minh ñöôïc hoân öôùc bí tích aáy chöa bao giôø thöïc söï hieän höõu. Vaäy phaûi theo ñuû thuû tuïc toøa aùn vôùi vieäc choïn toøa aùn vaø phieân xöû theo qui thöùc.

Coù 58,475 vuï chính thöùc ñöôïc ghi nhaän taïi Hoa Kyø naêm 1981. Coù nhieàu caên baûn theo Giaùo Luaät ñeå phaùn quyeát moät hoân öôùc ñaõ tan vôõ, töùc ñaõ li dò, coù theå bò thuû tieâu, nhöng haàu heát nhöõng vuï nhö theá raát khoù chöùng minh, Trong thöïc teá, nhöõng caên baûn khaû duïng cho vieäc voâ hieäu chính thöùc coù theå chia ra 3 nhoùm nhoû:

1. Nhoùm caên baûn taâm lyù môùi,

2. Nhoùm khoâng baèng loøng thaät söï,

3. Nhoùm aùp löïc hay sôï.

Haàu heát caùc vuï voâ hieäu chính thöùc taïi Hoa Kyø hieän nay seõ laø moät trong 3 nhoùm caên baûn treân, hay hoãn hôïp caû ba.

A. Nhöõng caên baûn taâm lyù môùi

Vieäc aùp duïng nhöõng caên baûn taâm lyù cho vieäc voâ hieäu taïi Hoa Kyø trong thaäp nieân vöøa qua ñaõ döïa treân loaïi caên baûn taâm lyù.

Vieäc duøng caên baûn taâm lyù khoâng nhöõng khoâng bò ngaên chaän, maø coøn ñöôïc ghi trong Giaùo Luaät ñang ñöôïc tu chính, ñaõ coù ñeà nghò neân loaïi boû nhöõng caên baûn taâm lyù khoûi boä Giaùo Luaät. Nhöng nhôø nhöõng kinh nghieäm muïc vuï, nhaát laø taïi Hoa Kyø trong nhöõng thaäp nieân 60 vaø 70, Linh Muïc Navarette cuûa Ñaïi Hoïc Georgia ñaõ maïnh meõ beânh vöïc vaø thaønh coâng trong vieäc giöõ laïi.

Giaùo Luaät ñaõ nhìn nhaän nhöõng caên baûn taâm lyù hieän ñöôïc duøng ngaøy nay. Theo Giaùo Luaät, nhöõng ngöôøi sau ñaây khoâng coù theå keát hoân:

- Nhöõng ngöôøi thieáu söû duïng trí khoân caùch vöøa phaûi (phaân bieät vôùi beänh trí seõ xeùt tôùi ôû loaïi keá tieáp)

- Nhöõng ngöôøi thieáu soùt traàm troïng söï nhaän ñònh veà nhöõng quyeàn lôïi vaø boån phaän thieát yeáu cuûa vieäc trao ban vaø ñoùn nhaän trong hoân nhaân.

- Nhöõng ngöôøi, vì lyù do taâm lyù, khoâng theå ñaûm nhaän nhöõng boån phaän thieát yeáu cuûa hoân nhaân (c. 1095).

Khi ñöa nhöõng caên baûn naøy vaøo luaät phaùp, nhaát laø hai ñieåm "thieáu caån troïng ñuùng möùc" vaø "thieáu khaû naêng ñuùng möùc", Giaùo Hoäi ñaõ laøm ích voâ keå cho chính mình vaø cho con caùi. Thöïc vaäy, söï kieän caùc caên baûn taâm lyù cho söï voâ hieäu coøn toàn taïi laø ñieàu raát quan troïng, vì nhôø ñoù, nhieàu ngöôøi coù theå caûi thieän ñôøi soáng caù nhaân vaø cöùu vaõn moái lieân heä cuûa hoï ñoái vôùi Giaùo Hoäi khi ñöôïc leänh voâ hieäu ñeå "taùi hoân" trong Giaùo Hoäi.

Nhö vaäy roõ raøng boä luaät môùi ñaõ khai thoâng vaán ñeà voâ hieäu nhôø chaáp nhaän nhöõng caên baûn taâm lyù raát quan troïng. Khoâng nhöõng ñaõ môû roäng nhöõng caên baûn cuõ, coøn taïo ra nhöõng caên baûn môùi cho vaán ñeà voâ hieäu nhôø nhöõng tieán boä veà taâm lyù trong theá kyû qua.

1. Nhaän ra nhöõng caên baûn cho tröôøng hôïp taâm lyù

Khoâng phaûi laø nhaø chuyeân moân thì khoâng sao hieåu ñöôïc nhöõng khoù khaên taâm lyù. Nhöng caùc chuyeân vieân laïi coù theå, trong cuoäc hoân nhaân naøo ñoù, khaûo saùt nhöõng daáu chæ cho thaáy söï hieän dieän cuûa nhöõng truïc traëc aáy. Thí duï:

- Chöùng ñoäng kinh: Neáu ngöôøi choàng hay ngöôøi vôï bò beänh ñoäng kinh vaø beänh ñaõ phaùt ra khi gaàn cöôùi, thì hoï coù theå bò coi laø thieáu caån troïng ñuùng möùc.

- Say söa: Ngöôøi bò say söa vì röôïu hay vì thuoác khi keát hoân cuõng bò coi laø thieáu caån troïng ñuùng möùc.

- Nghieän röôïu hay chích choaùc: Ñaây laø tình traïng kinh nieân coù theå xaùc nhaän theo y hoïc. Neáu taät naøy xuaát hieän gaàn ngay sau khi cöôùi thì coù theå noù ñaõ coù khi cöôùi roài.

- Ñoàng tính luyeán aùi: Ñaõ laø tình traïng ñöôïc toøa aùn Rota nhaän nhö baèng chöùng söï öng thuaän voâ hieäu khi cöôùi.

- Chöa tröôûng thaønh: Ñaây laø moät loaïi raát linh ñoäng. Khi keát hoân: voâ traùch nhieäm veà taøi chaùnh; töø choái saên soùc nhaø cöûa hoaëc con caùi; quaù leä thuoäc vaøo cha meï hoaëc choáng laïi cha meï; quaù caäy döïa vaøo yù kieán cuûa baïn beø; truïc traëc nghieän ngaäp; truïc traëc vôùi caûnh saùt hoaëc vôùi giôùi chính quyeàn; khoù giöõ moät coâng vieäc; coù meøo; baát thöôøng veà caûm xuùc, v.v.

Linh Muïc Green ñöa ra 6 yeáu toá cho thaáy moái töông quan hoân nhaân tröôûng thaønh:

Caùc toøa aùn coi nhöõng yeáu toá sau ñaây raát can heä cho cuoäc daán thaân hoân nhaân:

(1) Soáng maõi maõi vaø trung thaønh vôùi baïn ñôøi;

(2) Côûi môû vôùi con caùi vaø baïn ñôøi;

(3) Khoâng thay ñoåi (stability);

(4) Tröôûng thaønh veà caûm tình;

(5) Coù traùch nhieäm taøi chính;

(6) Coù khaû naêng ñöông ñaàu vôùi nhöõng doàn neùn bình thöôøng vaø nhöõng khoù khaên cuûa hoân nhaân, v.v.

2. Taïi sao nhöõng caên baûn taâm lyù thoâng duïng nhaát hieän nay?

- Môùi meû: Vieäc aùp duïng söï thieáu caån troïng ñuùng möùc vaø thieáu khaû naêng ñuùng möùc, vaø taát caû caùc caên baûn coù tröôùc chæ thònh haønh raát mau töø sau thaäp nieân 1970 veà ñaây, vaø caùch giaûi thích chuùng raát tieán trieån. Vì vaäy, nhöõng phöùc taïp khi theo nhöõng tieàn leä cuûa moät soá caùc loaïi caên baûn cuõ ñaõ traùnh ñöôïc.

- Deã chöùng minh: Vôùi nhöõng toøa aùn hoân phoái ngaøy nay coù theå nhaän caùch sinh soáng sau khi cöôùi nhö moät daáu chæ maïnh meõ cuûa tình traïng taâm lyù nhöõng caëp vôï choàng ôû thôøi kyø cöôùi, vì vaäy moät trong nhöõng khoù khaên lôùn caûn vieäc voâ hieäu hoùa ñaõ maát ñi. Cuõng theá, moät loaït baèng chöùng roäng raõi veà caùch xöû söï cuûa nhöõng vôï choàng vaø nhöõng daãn chöùng baát thöôøng ngaøy nay coù theå ñem vaøo vuï aùn.

Duø khoâng moät caên baûn ñôn ñoäc naøo coù theå laäp thaønh baèng chöùng hieån nhieân cuûa söï voâ hieäu, nhöng khi ñöôïc thu thaäp vaø phaân tích bôûi chuyeân vieân taâm lyù, chuùng coù theå chöùng toû roõ raøng söï hieän dieän cuûa tình traïng taâm lyù, tình traïng naøy coù theå voâ hieäu hoùa caùc lôøi theà höùa hoân nhaân.

Söï aùp duïng caùc caên baûn taâm lyù cho vieäc voâ hieäu hoùa töông töï nhö vieäc aùp duïng caên baûn hung aùc taâm trí, moät caên baûn ñöôïc duøng trong caùc vuï li dò ôû toøa ñôøi. Haàu heát moãi ngöôøi ñöôïc li dò trong nhöõng tình traïng naøy ñaët cô sôû cho tröôøng hôïp cuûa hoï treân tình traïng hung aùc taâm trí, cho duø lyù do ngoaïi tình hoaëc say röôïu ñònh kyø coù theå gaàn guõi vôùi tröôøng hôïp aáy hôn.

- Khoù choái caõi: Caùc caên baûn taâm lyù caên cöù raát maïnh treân baèng chöùng cuûa caùc chuyeân vieân taâm lyù. Caùc thaåm phaùn taïi toøa aùn hoân phoái raát toân troïng chöùng côù cuûa chuyeân gia taâm lyù. YÙ kieán caùc chuyeân gia taâm lyù. YÙ kieán caùc chuyeân gia aáy, khi ñöôïc nhaän nhö baèng chöùng trong vuï voâ hieäu hoùa, seõ trôû neân gaàn nhö chöùng côù khoâng theå choái caõi cuûa moät hoân öôùc voâ hieäu.

- Ñöôïc aùp duïng roäng raõi: Ngaøy nay khoa taâm lyù tieán trieån maïnh meõ vaø nhöõng keát quaû thu löôïm ñöôïc ñaõ giuùp raát nhieàu ñeå khaûo saùt tình traïng taâm lyù cuûa moät ngöôøi, neân toøa aùn hoân nhaân cuõng lôïi duïng nhöõng keát quûa aáy ñeå phaùn quyeát trong laõnh vöïc hoân nhaân.

B. Giaû vôø öng thuaän

Sau caên baûn taâm lyù, coù leõ nhöõng caên baûn giaû öng thuaän laø loaïi caên baûn höõu hieäu nhaát. Coù thöù thieáu öng thuaän hoaøn toaøn hay thieáu moät phaàn.

Söï öng thuaän hoân nhaân, veà maët taâm lyù, khoâng nhöõng phaûi laø ñieàu coù theå maø coøn phaûi thaønh taâm. Baát cöù moät chuû yù tích cöïc naøo ñònh öng thuaän vôùi ñieàu kieän, hay loaïi boû moät ñieåm chính yeáu khoûi hoân öôùc bí tích, thì chuû yù aáy voâ hieäu hoùa hoân nhaân.

Tieáng "giaû vôø" khoâng gaëp thaáy trong Giaùo Luaät, nhöng vaãn ñöôïc duøng khi ñeà caäp ñeán vuï naøo maø nhöõng ñoan höùa hoân nhaân khoâng coù thaät, töùc chæ giaû vôø nhö coù.

Giaùo Luaät hieän haønh daïy: "Neáu moät hay caû hai phía, do moät taùc ñoäng yù muoán, laïi loaïi tröø chính hoân nhaân hay baát kyø moät yeáu toá naøo cuûa hoân nhaân, hay baát cöù taøi saûn naøo chính cuûa hoân nhaân, thì phía ñoù voâ hieäu hoùa giao öôùc". (c. 1101:2)

1. Khoâng öng thuaän hoaøn toaøn

Ñoù laø tình traïng khi caùc ñöông söï chæ theo hoân leã beân ngoaøi maø khoâng coù yù höôùng keát hoân thöïc söï. Hoï laøm theá coù leõ ñeå haøi loøng cha meï, ñeå cho con caùi khoûi trôû thaønh con hoang, hay ñeå troán traùnh quaân dòch. Chöùng minh vuï naøy caàn phaûi coù baèng chöùng hieån nhieân söï hoaøn toaøn thieáu chuû yù, caû tröôùc vaø sau hoân leã, ñeå nghieâm chænh chaáp nhaän hoân nhaân.

2. Khoâng öng thuaän moät phaàn

Loaïi boû baát cöù phaàn chính yeáu naøo cuûa hoân nhaân cuõng voâ hieäu hoùa hoân nhaân. Thí duï keát hoân laïi coù yù seõ khoâng chung tình, seõ phaân li hay boû nhau, hoaëc seõ khoâng coù con.

- Seõ khoâng chung tình: Töø choái nhau quyeàn lôïi rieâng cuûa hoân nhaân, chöù khoâng phaûi chæ laø söï thaát trung trong khi coøn hoân öôùc. Gaëp tröôøng hôïp naøy, caàn chöùng minh lôøi theà trung tín nguyeân thuûy ñaõ khoâng thaønh thöïc. Thí duï moät caäu khi cöôùi ñaõ coù boà maø coøn nuoâi yù ñònh tieáp tuïc gaëp gôõ laïi, hoaëc moät coâ coù nhieàu tình nhaân trong thôøi kyø ñính öôùc cuõng nhö sau khi cöôùi,v.v., ñeàu coù theå bò coi nhö voâ hieäu hoùa hoân öôùc do yù ñònh baát trung, vì laø öng thuaän "vôùi ñieàu kieän trong töông lai" ñaõ voâ hieäu hoùa hoân öôùc (c. 1102:1).

- Seõ li dò: Khi cöôùi laïi nuoâi yù ñònh seõ li dò neáu seõ coù truïc traëc vôùi nhau. Beân AÂu Myõ baây giôø söï kieän naøy khaù thònh. AÛnh höôûng vaên hoùa, nhaát laø Tin Laønh. Theo taïp chí People (July 28,1980, p.31) beân AÂu Chaâu thanh nieân gaàn ngaøy cöôùi thì bí maät xin thò thöïc laù thö vôùi söï ñeà phoøng ñeå neáu caàn sau seõ trình toøa xin li dò (c. 1096).

- Seõ khoâng coù con: Ít laø moät phía hieåu ngaàm seõ khoâng sinh con caùi bao giôø (c. 1096).

Nhöng chöùng minh yù höôùng khoâng muoán sinh con khoâng chæ ñôn giaûn laø chöùng minh vieäc ngöøa thai lieân tuïc, ngay caû vieäc ngöøa thai nhaân taïo. Phaûi coù lyù do thöïc söï tin raèng yù höôùng naøy ñaõ aùm chæ laø seõ maõi maõi khoâng con.

Baèng chöùng vaø caùch laäp luaän beânh vöïc nhöõng vuï naøy raát phöùc taïp, nhöng phaàn chính cuûa luaän cöù naøy thöôøng laø ñaõ coù yù höôùng ñöôïc bieåu loä, hoaëc caû hai hoaëc moät phía, seõ duøng caùch ngöøa thai moät thôøi gian laâu.

3. Nhöõng khoù khaên vôùi nhöõng thænh nguyeän vì giaû öng thuaän

Nhöõng khoù khaên loaïi naøy coù hai maët. Canon 1101:1 noùi:

"Söï ngaàm öng thuaän ñöôïc coi laø phuø hôïp vôùi lôøi noùi hay daáu hieäu phaùt bieåu khi cöû haønh hoân leã". Noùi caùch khaùc, trong tröôøng hôïp nhö theá, hoân öôùc ñöôïc coi laø höõu hieäu. Ñeå vieäc xin tuyeân boá voâ hieäu thaønh coâng, phaûi chöùng minh ñöôïc ñieàu theà höùa ñaõ laøm vôùi yù laø seõ khoâng ñi tôùi cuøng. Thöù hai laø phaûi chöùng minh roõ raèng thaùi ñoä aáy ñöôïc duy trì khi cöû haønh hoân leã cuõng nhö vaãn khoâng ñoåi veà sau naøy.

Haàu heát trong caùc tröôøng hôïp, caùc ñöông söï seõ caàn:

(1) Söï thuù nhaän cuûa ngöôøi ñaõ giaû vôø ñöôïc toøa chaáp nhaän.

(2) Nhöõng nhaân chöùng xaùc nhaän nhöõng lôøi phaùt bieåu töông töï ñaõ ñöôïc noùi ngoaøi toøa aùn, nhaát laø tröôùc khi cöôùi. Lôøi thuù nhaän theo phaùp lyù töï nhieân laø ñaùng nghi, nhaát laø khi do nguyeân ñôn noùi ra.

(3) Daáu hieäu cho thaáy roõ ñoäng löïc cuûa söï giaû vôø. Ngöôøi ta khoâng chæ giaû ñoø höùa tröø phi coù lyù do.

C. AÙp löïc vaø sôï haõi

1. Luaät cuõ

Moät trong nhöõng ñieàu kieän cuûa söï öng thuaän höõu hieäu laø söï öng thuaän phaûi coù töï do. AÙp löïc thaät söï hoaëc sôï bò thieät haïi thaät söï ñeàu voâ hieäu hoùa hoân öôùc.

Luaät cuõ coù yù cho aùp duïng loaïi caên baûn naøy vaøo nhöõng vuï hoân öôùc vì ñoäng löïc "chính trò" hoaëc "thöông maïi", nhaát laø khi ñaõ lôõ coù baàu, v.v. Gaàn ñaây vieäc giaûi thích caên baûn naøy ñöôïc môû roäng ñeán caùc vuï chæ dính daùng ñeán hoân leã "röôùc baàu".

2. Luaät môùi

Coù chuùt söûa ñoåi trong luaät môùi veà ñieåm naøy. Khoaûn 1103 daïy raèng moät hoân öôùc baát thaønh neáu ñöôïc kyù keát chæ vì aùp löïc hoaëc sôï haõi traàm troïng gaây ra töø beân ngoaøi ñöông söï, duø gaây ra khoâng chuû yù, khieán ñöông söï bò eùp phaûi choïn cöôùi ñeå ñöôïc xong mình.

Ta thaáy luaät hieän haønh chæ noùi laø aùp löïc chöù khoâng noùi ñeán "aùp löïc baát coâng", nhöng vaãn coøn ñoøi coù söï sôï haõi traàm troïng. Neân baát cöù aùp löïc naøo töø beân ngoaøi cuõng coù theå voâ hieäu hoùa hoân öôùc.

Khi xin tuyeân boá hoân öôùc voâ hieäu theo caên baûn aùp löïc hoaëc sôï haõi thì phaûi coù:

(1) Söï sôï haõi "traàm troïng".

(2) Söï sôï haõi hay aùp löïc ñeán töø beân ngoaøi ñöông söï, nghóa laø do ngöôøi khaùc gaây ra.

II. Nhöõng Tröôøng Hôïp Voâ Hieäu Theo Taøi Lieäu

Ñaây laø nhöõng vuï maø moät caên côù gaây ngaên trôû keát hoân coù theå chöùng minh ñöôïc baèng taøi lieäu, thí duï hoân leã ñaõ khoâng ñöôïc cöû haønh theo nghi thöùc thích hôïp. Ñaây thöôøng laø nhöõng vuï lieân quan ñeán hoân öôùc hoãn hôïp, hoaëc moät cuoäc hoân nhaân Coâng Giaùo "ngoaøi Giaùo Hoäi", hoaëc khi nhöõng hoaøn caûnh chung hoân leã quaù ngoaïi thöôøng.

A. Thieáu theå thöùc cöû haønh hoân leã

Tröø tröôøng hôïp ñaëc bieät, ngöôøi Coâng Giaùo phaûi keát hoân tröôùc maët moät linh muïc vaø ít nhaát hai nhaân chöùng (c. 1108), hoaëc nhöõng ngöôøi thay theá ñuû ñieàu kieän theo luaät (xem cc. 1110-1112, 1116). Gaàn ñaây luaät naøy cuõng aùp duïng cho hoân nhaân hoãn hôïp. Tuy nhieân, ngaøy nay hoân leã hoãn hôïp cöû haønh tröôùc maët moät thöøa taùc vieân khoâng Coâng Giao cuõng thaønh neáu coù pheùp chuaån cuûa Ñöùc Giaùm Muïc (cc. 1115, 1118). Ñieàu ñoù coù yù nhaán maïnh vaøo lôøi theà höùa cuûa ñoâi baïn hôn laø söï chöùng kieán cuûa giaùo só, vì lôøi theà ñoù môùi laø yeáu toá quan troïng cuûa bí tích.

Tuy vaäy, moät soá thuû tuïc naøo ñoù vaãn phaûi ñöôïc tuaân theo (cc. 1104-1105...). Neáu hoân leã Coâng Giaùo khoâng ñöôïc cöû haønh tröôùc maët linh muïc thì raát coù theå ñöông söï seõ xin ñöôïc aùn leänh voâ hieäu döïa treân caên baûn thieáu nghi thöùc.

Baèng chöùng theo theå thöùc chöùng minh raèng ñaõ thieáu moät yeáu toá naøo ñoù cuûa hình thöùc caàn thieát, nhö thieáu hai nhaân chöùng hoaëc thieáu pheùp Ñöùc Giaùm Muïc cho hoân leã cöû haønh ngoaøi Nhaø Thôø, ñoù laø taát caû ñieàu caàn ñeå ñöôïc phaùn quyeát thuaän lôïi cho nguyeân ñôn. Theo taøi lieäu môùi coâng boá thì chung caû trong Giaùo Hoäi Coâng Giaùo, caùc toøa aùn hoân nhaân taïi Hoa Kyø ñaõ xöû thuaän cho 85% hay nhieàu hôn vuï xin voâ hieäu theo caên baûn thieáu nghi thöùc. Vaø naêm 1981 coù khoaûng 24,000 vuï ñöôïc giaûi quyeát taïi Hoa Kyø.

B. Do ngaên trôû tieàn hoân

Vì neáu hoân öôùc tröôùc kia höõu hieäu thì hoân öôùc keá tieáp cuûa nguyeân ñôn baát thaønh. Cho neân, neáu nguyeân ñôn döïa vaøo caên baûn naøy ñeå chöùng minh ñöôïc hoân öôùc hieän thôøi voâ hieäu thì seõ coù theå ñöôïc tuyeân boá voâ hieäu theo ngaên trôû tieàn hoân.

Taïi Hoa Kyø trong naêm 1981 ñaõ coù khoaûng 2,000 phaùn quyeát theo caên baûn naøy.

III. Nhöõng Vuï Tieâu Hoân

Ñuùng ra, nhöõng vuï thuoäc loaïi naøy khoâng phaûi laø "Voâ hieäu", nhöng laø nhöõng giaûi phaùp khaùc giuùp cho nhöõng ngöôøi ñuû ñieàu kieän coù theå ñöôïc pheùp taùi hoân theo luaät leä rieâng bieät. Loaïi naøy chia 2 nhoùm:

A. Nhöõng tröôøng hôïp ñaëc aân hoaëc tieâu hoân (Privilege or Dissolution Cases)

Loaïi naøy döïa vaøo nhöõng caên baûn caét ñöùt hoaëc thaùo gôõ moät hoân öôùc löu cöïu nhaát, coù ngöôøi goïi laø "li dò Coâng Giaùo" hay "tieâu hoân".

* Hai Ôn Roäng Ñöùc Tin: Ôn Roäng Thaùnh Phaoloâ vaø Ôn Roäng Thaùnh Pheâroâ

Nhöõng caên baûn naøy ñöôïc duøng nhieàu nhaát cho nhöõng ñaùm trôû laïi Coâng Giaùo gaàn ñaây maø tröôùc ñaõ keát hoân vôùi ngöôøi ngoaøi Giaùo Hoäi, vaø cuõng cho ngöôøi Coâng Giaùo ñaõ keát hoân vôùi ngöôøi löông (chöù khoâng phaûi laø moät Kitoâ höõu khaùc, nhö Tin Laønh chaúng haïn).

B. Tieâu hoân theo caên baûn "Khoâng Hoaøn Hôïp"

Ñöôïc goïi chính thöùc laø nhöõng vuï "thaønh hôïp nhöng khoâng hoaøn hôïp" (ratified non-consummated), ñoù laø nhöõng tình traïng hoân nhaân chöa coù söï giao hôïp troïn veïn giöõa ñoâi baïn. Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá, hoân öôùc coù theå ñöôïc thaùo gôõ cho duø ñoâi beân laø Kitoâ höõu (cc. 1681,1698). Nhöng noäi vuï phaûi ñeä leân Toøa Thöôïng Thaåm Roâma.

* Söï vieäc theá naøo?

Töø vieäc khuyeách tröông quyeàn naêng do ôn roäng Ñöùc Tin, Ñöùc Giaùo Hoaøng töø laâu ñaõ thaùo gôõ nhöõng hoân öôùc bí tích nhöng chöa hoaøn hôïp (non consummated). Lyù do laø neáu moät hoân öôùc hoaøn hôïp chæ keát buoäc khi ñoâi beân ñaõ röûa toäi; vaäy ngöôïc laïi coù leõ cuõng ñuùng: moät hoân öôùc giöõa ñoâi beân ñaõ röûa toäi, ñeå coù theå keát buoäc, cuõng phaûi hoaøn hôïp. Söï hoaøn hôïp do taùc ñoäng phu theâ rieâng bieät, maø taùc ñoäng phu theâ ñöôïc ñònh nghóa laø moät taùc ñoäng thích hôïp cho söï sinh saûn.

Duø caên baûn naøy coù leõ ñaõ höõu hieäu ôû thôøi Trung Coå, ngaøy nay nhöõng tröôøng hôïp nhö theá caàn nhieàu baèng chöùng cuï theå, thöôøng phaûi nhôø y khoa. Vaû laïi, phaûi ñeä sang Toøa Thaùnh taát caû vuï aùn tröôùc khi quyeát ñònh thuaän cho tieâu hoân (thaùng 7 naêm 1972, moät soá thuû tuïc ban pheùp cho nhöõng vuï chöa hoaøn hôïp ñöôïc tieán haønh taïi ñòa phöông neáu laøm theo ñuùng nhöõng chæ daãn chaët cheõ do Toøa Thaùnh ñaõ ban haønh). Ñaây laø nhöõng vuï thuoäc nhoùm keùo daøi nhaát.

* Chuù yù:

"Hoân nhaân hoaøn hôïp" nghóa laø "giao hôïp sau khi cöôùi", vì theá, neáu coù thai tröôùc khi cöôùi thì hoân nhaân khoâng ñöôïc phaûi laø hoaøn hôïp. Cöôõng hieáp thì taùc ñoäng phoøng the cuõng khoâng ñöôïc coi laø hoaøn hôïp,v.v...

Trong nhöõng tröôøng hôïp nhö theá, muoán chöùng minh non-cosummated thì thaät laø phöùc taïp!

IV. Nhöõng Caên Baûn Voâ Hieäu Khaùc

1. Chöa ñuû tuoåi: 16/14 (c. 1083)

2. Baát löïc (c. 1084)

3. Hoân nhaân löông / giaùo (c. 1086)

4. Coù thaùnh chöùc vaø vónh theä coâng khai (cc. 1087-1088).

5. Baét coùc (c. 1089)

6. Saùt phu / saùt phuï (c. 1090)

7. Huyeát toäc (c. 1091)

8. Hoân thuoäc (c. 1092)

9. Lieâm sæ (c. 1093)

10. Döôõng heä (c. 1094)

11. Doát naùt (c. 1096)

12. Laàm laãn veà theå nhaân (c. 1097)

13. Löôøng gaït (c. 1998)

(Trích Baøi Giaùo Lyù cuûa Mai Thieân Anh

treân Nguyeät San Traùi Tim Ñöùc Meï Soá Thaùng 7 naêm 1992)

Back to Home Page