Söï Thieát Yeáu Cuûa Töï Do Nghieân Cöùu
Gs. Traàn Vaên Ñoaøn
Ñaïi Hoïc Quoác Gia Ñaøi Loan
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
3. Baøi Hoïc AÙ Chaâu
Trôû laïi AÙ chaâu, lòch söû ñaïi hoïc chæ laø moät lòch söû töông ñoái ngaén nguûi. So vôùi caû ngaøn naêm cuûa Taây phöông, caùc ñaïi hoïc AÙ chaâu chæ laø nhöõng chuù beù con ñang taäp töõng böôùc ñi. ÑH Baéc Kinh, ÑH Ñoâng Kinh, tuy xaáp sæ quaõng treân 100 tuoåi, vaãn ñöôïc coi nhö laø nhöõng ñaïi hoïc cuõ nhaát cuûa AÙ chaâu. Taïi Vieät Nam, hai Ñaïi Hoïc Haø Noäi vaø Saøi Goøn, theo ñuùng nghóa ñaïi hoïc, thì cuõng chæ coù moät lòch söû ngaén nguûi vôùi quaõng treân döôùi 60 naêm, keå töø thaäp nieân 1950s, moät vaøi naêm sau cuoäc Caùch Maïng Thaùng Taùm. Söï sinh sau ñeû muoän cuûa neàn ñaïi hoïc AÙ chaâu khieán ñaïi luïc lôùn vaø cuõ nhaát cuûa nhaân loaïi leït beït trong laõnh vöïc khoa hoïc. Ta bieát, töø theá kyû 16 trôû ñi, khi AÂu chaâu phaùt trieån neàn trieát hoïc, khoa hoïc hieän ñaïi, thì AÙ chaâu (tröø Nhaät thôøi Minh Trò) vôùi chính saùch "beá quan toûa caûng" vaø ñaëc bieät vôùi neàn giaùo duïc yù thöùc heä "nhaát só nhì noâng tam coâng töù thöông" ñaõ thuït luùi moät caùch thaûm haïi. Maø giôùi só phu chæ laø nhöõng con moït saùch, maø nhöõng saùch chæ ghi cheùp laïi nhöõng giaùo ñieàu (kinh), nhöõng caâu truyeän (truyeän) hay nhöõng thi phuù voâ thöôûng voâ phaït.
Ñieåm ñaùng noùi laø tuy coù ñaïi hoïc, nhöng ngay cho tôùi gaàn ñaây, caùc tröôøng taïi AÙ chaâu vaãn chöa chuù troïng tôùi nghieân cöùu. Ñaïi hoïc chæ laø nhöõng "cô quan" nhaø nöôùc, do nhaø nöôùc ñieàu haønh vaø phuïc vuï nhaø nöôùc (chöù khoâng phaûi ñaát nöôùc). Caùc ñaïi hoïc noåi tieáng nhö ÑH Hoàng Koâng, ÑH Baéc Kinh, ÑH Ñoâng Kinh, ÑH Kinh Ñoâ, ÑHQG Taân Gia Ba, ÑHQG Ñaøi Loan, ÑHQG Haùn Thaønh voán chæ laø nhöõng loø ñaøo taïo nhaø chuyeân moân, giôùi coâng chöùc, cuõng nhö giai caáp laõnh ñaïo cho chính phuû. Chính vì vaäy maø tuy noåi tieáng, caùc ñaïi hoïc naøy vaãn thua xa caùc ñaïi hoïc lôùn cuûa Anh, Myõ vaø AÂu chaâu. Noùi caùch chung, chuùng chöa xöùng vôùi taàm möùc ñaïi hoïc.
Chæ raát gaàn ñaây, khi ngöôøi AÙ chaâu yù thöùc ñöôïc taàm quan troïng cuûa nghieân cöùu, vaø nhaát laø aùp duïng chính saùch töï do trong neàn giaùo duïc ñaïi hoïc, hoï môùi baét ñaàu coù nhöõng ñaïi hoïc thöïc söï, theo ñuùng nghóa ñaïi hoïc. Nhöõng naêm gaàn ñaây, moät soá ñaïi hoïc nhö ÑH Ñoâng Kinh, ÑH Kinh Ñoâ ñaõ coù theå caïnh tranh vôùi nhöõng ñaïi hoïc lôùn cuûa Myõ, nhöõng ñaïi hoïc nhö ÑHQG Ñaøi Loan, ÑHQG Haùn Thaønh, ÑHQG Taân Gia Ba, ÑH Hoàng Koâng... ñaõ coù moät choã ñöùng vöõng vaøng, vöôït khoûi nhöõng ñaïi hoïc cuûa UÙc Chaâu (Australia) vaø Taân Taây Lan (New Zealand), vaø khoâng thua keùm ñaïi hoïc gioûi cuûa AÂu chaâu. Caùc ñaïi hoïc AÙ chaâu baét ñaàu thu huùt ñöôïc caùc hoïc giaû, chuyeân gia cuõng nhö sinh vieân öu tuù treân theá giôùi, vaø gaàn ñaây hôn caû, ñaõ ñöôïc theá giôùi chuù troïng vaø kính neå.
Traàn Vaên Ñoaøn
Ñaïi Hoïc Quoác Gia Ñaøi Loan, 23.09.2002.
Duyeät laïi
Ñaïi Hoïc Salzburg, AÙo, 01.05. 2005