Nhöõng daáu hieäu Toân Giaùo taân thôøi
vaø moät vaøi suy tö muïc vuï
trong vieäc truyeàn giaùo taïi Ñaøi Loan
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
I. Hieän Töôïng Taân Thôøi:
Moãi ngaøy, chuùng ta soáng trong khí theá "Taân Thôøi" (New Age) vaø nhöõng suy tö "Haäu Hieän Ñaïi" (Post modern). Chuùng ta thöû neâu ra moät soá nhöõng hieän töôïng tieâu bieåu ñeå laøm daáu hieäu öùng khôûi nhöõng suy tö thaàn hoïc vaø tìm yù nghóa cho nhöõng coâng taùc muïc vuï ôû Ñaøi Loan.
1. Giaùo Phaùi Toáng Thaát Löïc taùi giang hoà:
OÂng Toáng Thaát Löïc, sau nhöõng naêm bò kieän caùo laø löøa ñaûo tín ñoà, lôïi duïng phöông phaùp gheùp hình ñeå minh chöùng thuaät "phaân thaân" vaø ñöôïc coi nhö laø moät teân bôïm trí thöùc, laáy toân giaùo ñeå laøm bình phong kieám tieàn, noåi tieáng... Ngay sau khi oâng Taï Tröôøng Ñình ñöôïc toång thoáng Traàn Thuûy Bieån choïn laøm Thuû Töôùng (vôï cuûa oâng Taï Tröôøng Ñình laø moät tín ñoà nhieät thaønh cuûa oâng Toáng Thaát Löïc), oâng Toáng Thaát Löïc ñaõ ngang nhieân töø Cao Huøng ñi Ñaøi Baéc vaø hoïp baùo ñeå caùc ñaøi Tivi tôùi phoûng vaán; vaø trong dòp naøy, oâng ñaõ khaån ñònh: oâng vaø oâng Taï Tröôøng Ñình, taân Thuû Töôùng, ñaõ "phaân thaân" hai laàn, ñi UÙc vaø Paris trong nhöõng thôøi gian vöøa qua. Baùo chí vaø Tivi coi ñaây laø dòp toát ñeå caâu khaùch, nhöõng quan phaùn hay chính phuû nhaém maét laøm ngô, vaø daân chuùng coi söï coá treân laø moät söï coá thöôøng tình. Phaûi chaêng ñaây laø dòp ñeå phaùt hieän söùc maïnh ngaàm cuûa taân phaùi.
2. Giaùo Phaùi Phaùp Luaân Coâng:
Giaùo phaùi Phaùp Luaân Coâng vaãn ngaám ngaàm phaùt trieån ôû Trung Quoác vaø baønh tröôùng treân dieãn ñaøn quoác teá. Caùch ñaây ba, boán naêm, khi nhaø caàm quyeàn Trung Quoác coâng boá Phaùp Luaân Coâng laø "Taø Ñaïo" vaø caám caùch, hoï ñaõ coù yù ñoà gì? ñeå tìm moät "ñoái thuû" môùi ñeå ñaùnh laïc höôùng söï tranh chaáp giöõa phe baûo thuû quaân ñoäi vaø phe caûi caùch hay laø tìm moät yù thöùc dò ñoan ñeå ñaùnh boùng tính caùch khoa hoïc cuûa ñöôøng loái coäng saûn (ñang bò queân daàn???). Duø sao ñi nöõa, bieán coá "caám toân giaùo" naøy ñaõ "hôïp thöùc hoùa" moät toân giaùo ñôøi môùi vaø maët khaùc "coâng nhieân" ñöa Phaùp Luaân Coâng leân ñaøi "toân giaùo quoác teá". Nhieàu ngöôøi tröôùc kia chæ coi vieäc "luyeän khí coâng" nhö moät moân theå duïc, hoï ñaõ daàn daø ñaët vaán ñeà luyeän khí coâng nhö moät nhaùnh toân giaùo cuûa Ñaïo Giaùo. Nhieàu hoïc giaû Ñaïo Giaùo ñaõ phaùt huy "luyeän khí coâng" nhö laø moät "linh ñaïo" môùi ñeå nhaán maïnh söï hoøa hôïp giöõa thaân xaùc vaø tinh thaàn, nhö phong traøo luyeän Yoga raàm roä ôû AÂu Myõ trong nhöõng thaäp nieân 80, 90. Phaûi chaêng ñaây laø nhu caàu caàn thieát maø xaõ hoäi taân tieán ñang soáng döôùi aùp löïc cuûa kyõ thuaät vaø coâng ngheä?
3. Thieân Tai Soùng Thaàn (Tsunami):
Thieân Tai Soùng Thaàn (Tsunami) ñöôïc baùo chí vaø caùc phöông tieän truyeàn thoâng taân tieán ñoàng thôøi phaùt hình, töôøng thuaät nhöõng caûnh cuï theå laøm löông taâm con ngöôøi ôû moïi nôi treân theá giôùi, thöùc tænh vaø caûm thoâng moät caùch maõnh lieät. Ñaây laø moät hieän töôïng "hoaøn caàu hoùa" raát roõ raøng, nhö hieän töôïng cuûa vuï khuûng boá 9/11 vaøo naêm 2001 taïi New York, khi 2 toaø nhaø Thaùp Ñoâi tieâu bieåu cho trung taâm Kinh Teá Theá Giôùi bò coâng phaù. Moät hình aûnh ñöôïc phoå bieán treân caùc keânh truyeàn hình laøm chaán ñoäng loøng daân, khi xem thaáy hình aûnh moät töôïng Phaät ñoà soä ñöùng vöõng nhö thöôøng, khi taát caû nhaø cöûa vaø caûnh vaät beân caïnh ñeàu bò soùng cuoán taøn phaù. Moät hieän töôïng khaùc nöõa laøm con ngöôøi kinh ngaïc khoâng ít, laø trong bieán coá "Soùng Thaàn" laøm töû thöông haèng traêm ngaøn ngöôøi, nhöng haàu nhö khoâng coù suùc vaät naøo bò toån thöông hay cuoán troâi ñi, vì chuùng ñaõ coù baûn naêng töï nhieân, caûm thaáy tröôùc söï nguy hieåm vaø ñaõ chaïy troán tröôùc heát caû roài, keå caû nhöõng chuù voi bò coät chaët vaøo coät, ñaõ vuøng vaãy vôùi heát söùc maïnh ñeå böùt ñöùt xieàng xích vaø chaïy thoaùt thaân. Trong khi ñoù, con ngöôøi duø coù nhöõng maùy moùc tinh vi toái taân ñeå baùo ñoäng, nhöng vaãn khoâng "caûm thoâng" ñöôïc vôùi thieân nhieân. Con ngöôøi phaûi chaêng trong phöông dieän soáng coøn ñaõ thua baûn naêng cuûa ñoäng vaät, hay con ngöôøi quaù töï maõn maø queân söï töông ñoàng vôùi thieân nhieân vaø sieâu nhieân?
Nhöõng hieän töôïng keå treân laø nhöõng bieán coá tieâu bieåu, nhöng cuõng laø nhöõng caâu chuyeän cuûa ngöôøi thöôøng, cuûa quaàn chuùng. Chuùng coù nhöõng yù nghóa thaàn hoïc gì ñoái vôùi chuùng ta vaø coù theå aûnh höôûng gì tôùi cuoäc soáng truyeàn giaùo, muïc vuï ôû Ñaøi Loan cuûa anh chò em Tu Só Vieät Nam chuùng ta ñaây?
II. YÙ thöùc toân giaùo vaø luaân lyù trong thôøi môùi hay quan ñieåm haäu hieän ñaïi:
Toân giaùo tính cuûa thôøi môùi laø gì? Phong traøo suy tö haäu hieän ñaïi phaûi chaêng gaït boû toân giaùo ra ngoaøi? Ñoù laø nhöõng caâu hoûi maø nhieàu nhaø tö töôûng toân giaùo vaø thaàn hoïc thao thöùc, khi ñoái dieän vôùi theá giôùi môùi, nhaát laø giôùi treû ñang chaïy theo nhöõng thaàn töôïng thôøi môùi. Töø nhöõng naêm cuoái theá kyû tröôùc vaø ñaàu theá kyû 21 naày, toân giaùo tính cuûa thôøi môùi ñöôïc "daùn" vaøo khaù nhieàu nhöõng "khaåu hieäu" khaùc nhau, ñaïi ñeå laø "toân giaùo ñua ñoøi"; "thay theá toân giaùo"; "Buït nhaø khoâng thieâng"; "Hoaøn caàu hoùa caûm tình toân giaùo"; "Taân nhu caàu toân giaùo"; "chuû thuyeát toân giaùo töông lai"... Nhöõng khaåu hieäu treân coù theå qui naïp thaønh ba chuû ñieåm ñeå chuùng ta suy tö, ñoù laø "Thay theá toân giaùo"; "Hai maët phaûi traùi cuûa quaù trình Hoaøn caàu hoaù" vaø "Nhöõng mô öôùc môùi cuûa toân giaùo".
1. Phaûi chaêng "thôøi môùi" laø phong traøo phaù boû toân giaùo hay töø choái "toân giaùo tính" cuûa con ngöôøi? nhö phaùi baûo thuû hay chuû nghóa "caên yeáu" thöôøng nghó? Thöïc ra ñaây khoâng phaûi laø hieän töôïng môùi, nhöng chæ laø moät bieán hoùa cuûa taâm traïng tröôùc kia, khi Kitoâ giaùo baûo thuû cho phong traøo AÙnh Saùng laø tuïc hoùa toân giaùo, laø thay theá toân giaùo. Xeùt cho kyõ, coù leõ moãi thôøi ñeàu coù moät taâm traïng nhö theá, khi con ngöôøi khoâng baèng loøng vôùi nhöõng hình thöùc toân giaùo truyeàn thoáng, khi hoï khoù tìm ñöôïc nhöõng thao thöùc cuûa mình moät giaûi ñaùp nôi toân giaùo, coù leõ caùch giaûi ñaùp ñaõ loãi thôøi hay toân giaùo ñaõ "bieán dò daïng" laøm maát söùc soáng tín ngöôõng roài chaêng?
Nhöõng hieän töôïng toân giaùo nhö Toáng Thaát Löïc, Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö, Phaùp Luaân Coâng... laø nhöõng hình thöùc môùi, chöa ñöôïc lòch söû thöû thaùch, nhöng ñaõ trôû thaønh moät thöû thaùch cho caùc toân giaùo coå truyeàn. Phaät Giaùo ñaõ yù thöùc ñöôïc nhöõng thaùch ñoá naøy vaø nhieàu sö phuï ñaõ tìm caùch caäp nhaät hoùa ñaïo lyù Phaät Giaùo. Tæ duï giaùo lyù "Thoaùt Tuïc" ñeå "Khoâng Ngoä" ñaõ ñöôïc giaûi thích theo "Nhaäp Theá" ñeå "Teá Nhaân". Hay thuyeát "Nhaân Quaû" tröôùc kia haàu nhö chæ ñeå giaûi thích söï töông quan giöõa 3 ñôøi, baây giôø ñöôïc moät soá ngöôøi trí thöùc duøng "Quaû Baùo nhaõn tieàn" cuûa thôøi baây giôø ñeå vöøa cuï theå hoùa "Nhaân Quaû sieâu hình", vöøa giaûi quyeát vieäc "khinh thöôøng ñôøi naøy". Thaäm chí hoï cho laø nhaân quaû thôøi baây giôø coù theå hoùa giaûi "tieàn sinh" (ñôøi tröôùc - tieàn kieáp) vaø aûnh höôûng tôùi "haäu sinh" (ñôøi sau - haäu kieáp). Moät khía caïnh maø tröôùc kia Phaät Giaùo bò pheâ bình laø "caù nhaân tính" tuyeät ñoái, baây giôø ñöôïc giaûi thích thaønh "coäng ñoàng tính" cuûa nhaân quaû! Chính vì theá maø Phaät Giaùo ôû Ñaøi Loan ñaõ thay hình ñoåi daïng, phaùt trieån vaø thu huùt nhieàu ngöôøi treû.
Thöïc ra Ñaïo Thieân Chuùa cuõng coù moät böûu boái maø nhieàu ngöôøi queân hay khoâng tröng duïng, ñoù laø vieäc canh taân theo Coâng Ñoàng Vatican II, nhaát laø vieäc nhaän ra "daáu hieäu thôøi ñaïi" ñeå laøm chöùng côù cho söï suy tö bieát nhaän ra nhöõng "nhu caàu" thôøi môùi. Roài ñeå ñaùp öùng vôùi nhöõng nhu caàu ñoù, phaûi trôû veà "nguoàn soáng", ñeå roài tìm ra nhöõng phöông phaùp hôïp thôøi cho nhöõng thaùch ñoá cuûa daáu hieäu thôøi ñaïi.
2. Hai maët cuûa Hoaøn caàu hoùa: Suy tö theo hoaøn caàu, thöïc haønh theo ñòa phöông.
"Hoaøn caàu hoùa" laø moät döõ kieän khoâng ai coù theå choái caõi ñöôïc. Caû nhöõng nôi heûo laùnh, nhö treân nuùi, ngöôøi daân toäc thieåu soá, qua tivi truyeàn thoâng, haàu nhö "ñoàng thôøi" ñeàu nhaän ñöôïc nhöõng tin töùc cuûa nhöõng nôi heûo laùnh khaùc. Tivi, Internet nhö nhöõng "maét thaàn" ñeå nhìn thaáy "ngaøn daëm" nhö ngöôøi xöa thöôøng mô öôùc khi hoï cho caùc vò Boà Taùt coù khaû naêng nhö vaäy. Maùy bay coù khaû naêng ñöa con ngöôøi ñaït tôùi mô öôùc cuûa "Teà Thieân Ñaïi Thaùnh"... Khi caùc vò Taêng Löõ Thuyeát Phaùp, hoï ñaõ duøng hai hình aûnh naày, moät beân laø öôùc mô thôøi xöa, moät beân laø nhöõng hieän töôïng hoaøn caàu hoùa thôøi nay, gaùn gheùp vôùi nhau ñeå truyeàn "Phaùp Lyù". Nhöng qua nhöõng hieän töôïng naøy, hoï ñaõ ñöa tôùi nhöõng pheâ bình "Hieän Ñaïi" maø "Haäu Hieän Ñaïi" ñaõ môùm cho hoï: ñoù laø pheâ phaùn söï ñoäc ñoaùn cuûa quan ñieåm hieän ñaïi, chæ laáy lyù tính ñoäc toân laøm möùc ñoä chaân lyù. Neáu lyù tính ñoäc toân naøy ñöôïc kyõ thuaät taân tieán tinh vi aùp ñaët theo nhöõng böôùc tieán, thì chaân lyù ñöôïc ñaët ra laïi ñoàng hoùa vôùi chaân lyù kyõ thuaät, töùc laø coù hieäu quaû nhaát vaø nhanh nhaát. Khi con ngöôøi hoaøn toaøn chaáp nhaän chaân lyù naøy töùc laø trôû thaønh "noâ leä" cho vaên minh cô cheá. Thay vì laøm chuû, con ngöôøi laïi trôû thaønh noâ leä maát roài. Ñaây cuõng laø ñieàu maø baát cöù toân giaùo naøo, khi ñaët neàn treân nhaân baûn vaø nhaém tôùi hoaøn haûo hoùa nhaân baûn, ñeàu khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc.
Phaûi chaêng phong traøo khuûng boá, nhaèm ñaïp ñoã nhöõng "ngaãu töôïng" kinh teá laø nhöõng phaûn aûnh cöïc ñoan cuûa "nieàm tin caên yeáu naøy"? Ngöôøi tín höõu cuûa moät toân giaùo chaân chính, laáy nhaân baûn laøm goác, laøm sao bình taâm ñeå ñöùng vöõng trong hai khí theá cöïc ñoan naøy? Ñoù laø moät thaùch ñoá cuõng khoâng keùm thaùch ñoá choáng laïi hai côn caùm doã "cöïc ñoan" treân.
Maët khaùc, "haäu hieän ñaïi" laø con ñeû cuûa phong traøo "hoaøn vuõ hoùa", hay noùi ñuùng hôn laø phaûn ñeà cuûa lyù tính ñoàng nhaát hoùa. Chính vì vaäy, haäu hieän ñaïi laø loái suy tö chuû tröông "ña daïng hoùa", "tình caûm hoùa" vaø "maïch soáng hoùa". Hoï moät ñaøng caûm thaáy nhaøm chaùn trong tuø tuùng "oån ñònh" cöùng nhaéc; moät ñaøng khaùc nhaän ra söï soáng cuûa con ngöôøi ñöôïc moïc reã vaø vöôn leân trong vöôøn hoa vaên hoùa ñang bò nhöõng khoa hoïc maùy moùc "ñoàng tính hoùa" laøm luïn baïi. Hoï keâu gaøo, khaùt khao söï "khaùc bieät hoùa". Nhöõng ñoøi hoûi khaùc bieät naøy cuõng xaâm nhaäp vaøo "truyeàn thoáng toân giaùo", ñaët ra nhöõng vaán ñeà "thoâng dieãn" khaùc nhau vôùi nhöõng nhu caàu khaùc nhau, nhö Thaàn Hoïc Giaûi Phoùng, bao goàm Thaàn Hoïc Phuï Nöõ, Thaàn Hoïc Giaùo Hoäi Ñòa Phöông, nghi leã bieåu loä theo nhöõng töôïng tröng ñòa phöông. Nhöõng khuoân maët lôùn cuûa haäu hieän ñaïi nhö Derrida, Levinas, Tracy, Bordieu, Ricoeur... ñang aûnh höôûng tôùi nhöõng suy tö vaø phaùt huy vöôn tôùi "Tha Giaû" (bao qua Tha Nhaân vaø Tuyeät Ñoái khaùc bieät). Hoï cho raèng loái suy tö AÂu Myõ cho tôùi caän ñaïi laø nhöõng laäp luaän lyù trí ñoàng nhaát, laáy toâi chuû theå laøm caên baûn ñeå phaùn ñoaùn "chaân lyù", chính vì theá, luaân lyù ñaït tôùi möùc ñoä cao nhaát laø "yeâu ngöôøi nhö mình" ("yeâu Thaàn nhö yeâu ngöôøi"). Luaân lyù naøy trôû thaønh vaán ñeà lôùn, khi chuû theå hoùa chaân lyù bieán thaønh chaân lyù tuyeät ñoái. Löông taâm ngheà nghieäp cuõng loä ra chaân töôùng "chuû quan", nhieàu khi ñi tôùi "hôïp lyù hoùa" quan ñieåm voâ traùch nhieäm, nhö vuï aùn "Beù Khaâu" (Beù Chiou) vöøa xaûy ra ôû Beänh Vieän Nhaân AÙi ôû Ñaøi Baéc, laøm chaán ñoäng caû dö luaän quaàn chuùng Ñaøi Loan. Ñaây laø moät tæ duï ñieån hình ñöôïc phaùt hieän, coøn bao nhieâu nhöõng "vuï aùn" nhö vaäy, nhöng khoâng ñöôïc "baùo chí, truyeàn thoâng" ñeå yù tôùi vaø ñaõ laéng chìm trong hö voâ roài. Neáu löông taâm baùc só nhìn ñöùa beù nhö moät tieáng keâu cuûa moät "tha nhaân", cuûa moät meänh leänh voâ hình ñang ñaët con ngöôøi tröôùc sinh meänh soáng coøn, thì oâng ta ñaõ khoâng "töï tieän" vieän ra nhöõng lyù do voâ traùch nhieäm ñeå hôïp thöùc hoùa söï "bieáng nhaùc" cuûa mình... vaø bieát ñaâu nhôø ñoù maø "Beù Khaâu" seõ ñöôïc chöõa laønh, chöù khoâng phaûi maát maïng nhö ñaõ xaûy ra!
3. Nhöõng mô öôùc cuûa con ngöôøi trong thôøi môùi ñaët ra cho toân giaùo:
Con ngöôøi moãi ngaøy ñoái ñaàu vôùi nhöõng bieán coá môùi, trong nhöõng hoaøn caûnh khaùc nhau, cho nhöõng taâm traïng khaùc nhau cuûa con ngöôøi, chính vì vaäy khoâng theå tìm ra hai bieán coá hoaøn toaøn nhö nhau, keå caû khi con ngöôøi hình nhö laäp laïi moät thoùi quen, taäp quaùn nhö nhau! Caâu noùi baát huû maø Heraklite vaãn coøn ñuùng cho thôøi haäu hieän ñaïi naøy: "Khoâng ai taém trong cuøng moät doøng soâng chaûy". Söï "troâi chaûy" naøy hình nhö caøng roõ raøng hôn, khi kyõ thuaät caøng tinh vi hôn, ñeå truyeàn thoâng cho nhau nhöõng caùi khaùc bieät, caùi môùi. Nhöng caùi khaùc bieät coù phaûi laø hoaøn toaøn dò bieät, caùi môùi coù phaûi khoâng lieân quan gì tôùi caùi cuõ, caùi ñaõ qua? Con ngöôøi khoâng theå luoân soáng trong nhöõng lo aâu, phaáp phoûng, baát an ñöôïc. Con ngöôøi coù theå ñi qua moät "vaên hoùa baøy treân phi tröôøng quoác teá", nhöng hoï caûm thaáy thoaûi maùi khi veà "nhaø" mình. Laøm sao toân giaùo giuùp con ngöôøi vöøa soáng trong "khaùch ñi ñöôøng" (khaùch löõ haønh), vöøa tìm ñöôïc söï an toaøn, thö thaùi cuûa "queâ nhaø". Toân giaùo laøm sao giuùp con ngöôøi hoïc soáng coù yù nghóa khi phaûi ñöông ñaàu vôùi nhöõng caùi môùi, caùi khaùc bieät nhö laø söï hoaøn toaøn hoùa, chöù khoâng phaûi laø laëp laïi. Treân khía caïnh naøy, toân giaùo truyeàn thoáng caàn phaûi hoïc hoûi vaø tìm cho mình moät söùc haáp daãn nhö laø nhöõng toân giaùo môùi.
Vuï aùn "Beù Khaâu" xaûy ra ôû Ñaøi Loan vaøo khoaûng thaùng 1 naêm 2005 nhö moät vuï aùn "hi höõu" nhöng "ñieån hình" ñeå khaån ñònh taâm linh vaø löông taâm cuûa con ngöôøi tröôùc nhöõng caûnh huoáng soâ boà, phöùc taïp: Con ngöôøi, caû thôøi haäu hieän ñaïi naøy vaãn bò thoâi thuùc tröôùc nhöõng baát coâng cuûa xaõ hoäi, keå caû xaõ hoäi quyeàn theá nhö y só, baùc só. Moät ñöùa beù voâ danh tieåu toát ñaõ trôû thaønh töôïng tröng cho "tha nhaân baát khaû xaâm phaïm" vaø ñaõ trôû thaønh ñoái töôïng bieán ñoåi nhöõng "caûm thoâng" boäc phaùt khaùc nhau. Phaûi chaêng caên baûn cuûa toân giaùo vaø neàn taûng lieân ñôùi giöõa caùc toân giaùo ñöôïc ñaët treân nhöõng "döõ kieän nhaân baûn" naøy. Chuùng ta coù theå töôûng töôïng ra bieát bao nhieâu nhöõng hoaøn caûnh baát coâng laøm löông taâm con ngöôøi phaûi giao ñoäng nhö vaäy, ñaõ vaø ñang xaûy ra cho caùc coâng nhaân Vieät Nam vaø Ngoaïi Quoác, cho caùc Coâ Daâu vaø nhöõng Gia Ñình coïc caïch khoâng coù neàn taûng vöõng chaéc naøy!
Cuoái cuøng, coù theå neâu ra phaûn öùng cuûa nhaân loaïi noùi chung veà tai naïn "Soùng Thaàn" Tsunami gaây neân. Phaûi chaêng ñaây laø nhöõng bieán coá ñau thöông nhöng ñaùnh thöùc tænh söï quan taâm cuûa con ngöôøi, hieän roõ nôi cuoäc soáng "voâ taâm" vaø "laõnh ñaïm" thöôøng ngaøy. Laøm sao chuùng ta giuùp con ngöôøi ñoái dieän vôùi nhöõng hoaøn caûnh baát thöôøng naøy nhö nhöõng "dòp" caûnh tænh vaø ñaùnh thöùc taâm tình toân giaùo. Chaéc nhaân loaïi khoâng phaûi ñöông ñaàu thöôøng xuyeân vôùi "soùng thaàn", nhöng vaãn thöôøng coù moät caù nhaân naøo ñoù trong voøng quan taâm cuûa chuùng ta ñang gaëp phaûi nhöõng khoù khaên, caàn giuùp ñôõ vaø qua ñoù xaây döïng nieàm "thoâng caûm" cuûa con ngöôøi vôùi nhau. Phaûi chaêng ñaây laø nhöõng dòp may ñeå truyeàn baù phuùc aâm cuûa tình thöông.
III. Keát Luaän:
Löôùt qua nhöõng hieän töôïng taân thôøi rôøi raïc, chuùng ta ñaõ cuøng nhau phaân tích vaø tìm ra nhöõng maéc noái ñeå chuùng trôû thaønh nhöõng ñoái töôïng cuûa phaûn tænh thaàn hoïc vaø muïc vuï. Coù leõ chuùng ta caàn phaûi ñaøo saâu hôn ñeå nhaän ra caên nguyeân cuûa söùc soáng naøy, ñoù laø nieàm tin soáng ñoäng ñöôïc baét nguoàn trong söùc soáng maõnh lieät cuûa Thieân Chuùa. Ñoù laø lyù do maø Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ choïn naêm 2005 naøy nhö moät naêm soáng vôùi vaø trong Thaùnh Theå, nhö taâm traïng vaø quaù trình cuûa hai moân ñeä treân ñöôøng Emmau. Ñoù laø Thaùnh Leã ñieån hình vaø soáng ñoäng cuûa coäng ñoaøn Kitoâ höõu nguyeân thuûy: Ñi vôùi nhau ñeå chia seû vôùi nhau nhöõng thaéc maéc, lo aâu, chính laø luùc maø Chuùa Kitoâ ñang ñoàng haønh vôùi chuùng ta qua nhöõng hình daïng khaùc nhau, coù leõ khoù maø tìm ra söï lieân keát, neáu khoâng phaûn tænh vaø nhaän ra taâm tö mình ñaõ bieán ñoåi nhö theá naøo vaø nhaát laø trong luùc baát ngôø hoï ñaõ nhaän ra cöû chæ thaân thöông nhaát laø "beû baùnh" vaø "taï ôn".
(Baøi thuyeát trình cuûa Linh Muïc Vuõ Kim Chính, SJ.
trong kyø hoïp maët thöôøng nieân cuûa Hoäi Tu Só Vieät Nam
taïi Ñaøi Baéc, Ñaøi Loan, vaøo dòp Teát AÁt Daäu 2005).