Coâ Ñôn Vaø Söï Töï Do
(Nhöõng Ñoaûn Khuùc Suy Nieäm vaø Caàu Nguyeän
cuûa Linh Muïc Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ.)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- Ñoaûn Khuùc 80 -
Lôøi Cuûa Chieác Daây Thöøng
Toâi laø chieác daây thöøng.
Toâi thaét coå Giuña. Toâi nghe roõ tieáng khoø kheø nôi cuoáng hoïng nhaân vaät naøy.
Nhôù laïi ñi, ngaøy Ñöùc Kitoâ vaøo ñeàn thôø Jeârusalem, toâi cuõng laø chieác daây thöøng.
Ngaøi laáy giaây laøm roi maø xua ñuoåi taát caû boïn hoï. Toâi nghe roõ nhöõng gì xaûy ra ôû ñeàn thôø ngaøy hoâm ñoù. Chuyeän khoâng ñôn giaûn nhö nhieàu ngöôøi nghó.
Moïi ngöôøi cöù nghó nhö theá laø xong, cöù nghó Ñöùc Kitoâ ra khoûi ñeàn thôø laø xong. Ai laø ngöôøi buoân baùn trong ñeàn thôø? Coøn ai nöõa, neáu khoâng ñöôïc pheùp cuûa caùc thaày tö teá. Ai loït ñöôïc vaøo ñeàn thôø, neáu khoâng coù theá löïc baûo chöùng? Coøn choã naøo kieám tieàn toát nhaát trong nhöõng ngaøy ñaïi leã, neáu khoâng laø ñeàn thôø?
Tieàn baïc laø theá löïc aâm thaàm maø cuoàn cuoän nhö doøng soâng. Toâi laø chieác daây thöøng trong ngaøy ñoù. Toâi nghe roõ nhöõng gì xaûy ra:
- Nhoùm tö teá ít theá löïc ghen töùc vôùi nhoùm thaøy caû coù ñoâng tín ñoà.
- Nhoùm tö teá quyeân tieàn gaây quyõ ñöôïc ít, noùi xaáu nhoùm ñoåi tieàn.
- Caùc tieàn tieâu ngoaøi chôï phaûi ñoåi thaønh tieàn rieâng môùi ñöôïc boû vaøo hoøm thaùnh. Vì theá, nhoùm ñoåi tieàn cho coâng vieäc cuûa mình môùi laø chính ñaùng.
- Nhoùm baùn chieân cöøu toá caùo nhoùm ñoåi tieàn laø giaû hình.
- Nhoùm tö teá phuïc vuï baøn thaùnh baát maõn vì ñeàn thaùnh chæ laø ñeàn thaùnh, gaây chieán vôùi nhoùm chuû tröông phaûi kinh taøi.
- Nhoùm naøo cuõng cho mình môùi laø ñaùng tin, hoï caïnh tranh nhau.
- Nhoùm tín ñoà töø vuøng Galileâ chuû tröông vai troø ngoân söù laø coâng boá Lôøi Thaùnh, tö teá phaûi trôû veà buïc giaûng. Tín ñoà choáng ñoái tö teá.
Giöõa luùc xoâi ñaäu nhö theá Ñöùc Kitoâ xuaát hieän.
Ngaøi chaúng thuoäc nhoùm naøo.
Vì khoâng thuoäc nhoùm naøo neân caøng deã cheát.
* * *
Toâi laø chieác daây thöøng.
Toâi nghe nhieàu bí maät cuûa cuoäc ñôøi. Toâi theo nhöõng ngöôøi ngheøo khoâng coù tieàn. Hoï daét con beâ töø maáy muøa möa naéng, caét coû chaên nuoâi. Hoï vaát vaû kieám nöôùc cho noù uoáng doïc ñöôøng daøi. Naéng sa maïc hieám coû. Nhöõng cuûa leã nhö theá, quyù laém. Toâi laø chieác daây thöøng, toâi bieát roõ laém veà loøng chaân thaønh. Hoï nuoâi chuùng caû naêm trôøi.
Toâi cuõng laø chieác daây thöøng ngöôøi ta vöøa mua toâi veà coät vaøo con beâ beänh. Raát nhieàu con vaät beänh hoaïn, hoï mua veà taém röûa, ñem vaøo ñeàn thôø baùn voäi cho nhöõng ngöôøi löôøi khoâng muoán vaát vaû daét chieân theo ñöôøng daøi. Nhieàu keû haønh höông mua laàm cuûa leã. Hoï daâng hieán Giaveâ nhöõng chieân cöøu beänh hoaïn. Trong ñeàn thôø ngaøy ñoù, ñuû thöù cuûa leã, trong saïch coù, queø quaët coù, löôøi bieáng coù, thaùnh thieän coù.
Toâi laø chieác daây thöøng, toâi bieát roõ veà cuûa leã. Nhöõng ai muùc nöôùc, ñem coû, daét cuûa leã theo thì bieát roõ cuûa leã cuûa mình trong saïch. Coøn nhöõng ngöôøi ñeán ñeàn thôø môùi mua, oâi, nhieàu cuûa leã quaù beänh hoaïn. Laøm thaân daây thöøng, toâi khaùm phaù nhieàu chaân lyù veà cuoäc ñôøi vaø cuûa leã. Toâi thaáy raát nhieàu cuûa leã ñöôïc bao boïc baèng loøng löôøi bieáng. Nhöõng cuûa leã trong saïch bao giôø cuõng phaûi traû moät giaù veà söï thanh taåy, loøng coá gaéng vaø nhieät thaønh.
* * *
Khoâng phaûi Ñöùc Kitoâ vaøo ñeàn thôø ñôn giaûn ñaâu. Ngaøi cuõng thaáy quyeát ñònh naøy coù theå ñöa Ngaøi ñeán caùi cheát. Quaû thaät, sau naøy, caùi cheát cuûa Ngaøi ñaõ chöùng minh ñieàu ñoù. Caùi chieàu naéng quaùi kinh hoàn ñoù, luõ ngöôøi naøy coù maët treân ñöôøng Nuùi Soï. Laøm sao maø hoï khoâng reo möøng, nhôù laïi caùi ngaøy bò ñuoåi khoûi ñeàn thôø, maát choã laøm aên.
- Thöa Thaày, chuyeän Thaày tính laøm nguy hieåm quaù.
Pheâroâ, ngöôøi moân ñeä thaân caän laïi can ngaên Thaày mình nhö moïi khi.
- Thöa Thaày, con ñaõ thaêm doø tình hình. Coù caû moät uûy ban gaây quyõ. Bao nhieâu naêm nay, truyeàn thoáng naøy nhö lôøi kinh roài.
Nhöõng ngoïn oâ liu khoâng gioù, ñöùng im laëng, khoâng thaûn nhieân voâ tö, nhöng chuùng cuõng khoâng bieát phaûi phaûn öùng theá naøo. Thænh thoaûng daêm ba chieác laù giaø lìa ñôøi. Moät chuùt xaøo xaïc böôùc chaân con choàn nhoû chaïy qua. Ñöùc Kitoâ nhìn ngöôøi moân ñeä thaân caän. Khoâng traû lôøi. Trong taâm tö Ñöùc Kitoâ cuõng bieát, ñoù laø söï thaät. Ngöôøi moân ñeä naøy thöông mình. Ñaõ qua maáy ñeâm roài, Thaày troø noùi vôùi nhau veà ñeàn thôø.
Ñöùc Kitoâ hoûi ngöôøi moân ñeä:
- Baây giôø phaûi laøm sao?
Ngöôøi moân ñeä aáy traû lôøi:
- Thöa Thaày, cöù keä hoï.
Ñöùc Kitoâ noùi tieáp:
- Nhöng ñaây laø ñeàn thôø.
Ngöôøi moân ñeä ñaùp traû:
- Mình cöù leân ñeàn thôø teá leã theo luaät laø ñuû roài.
Ñöùc Kitoâ khoâng noùi gì theâm, nhìn baàu trôøi ñeâm khoâng aùnh sao. Nhöõng taøng oâliu khoâng gioù phaúng lì nhö nhöõng taám chieáu daùn treân khung trôøi. Pheâroâ töïa löng, ngaû ñaàu vaøo thaân giaø cuûa caây oâliu ñaõ gaãy, cuõng thinh laëng.
Toâi laø chieác daây thöøng trong ngaøy kinh hoaøng ñoù. Luùc Ñöùc Kitoâ caàm toâi quaät xuoáng chieác baøn cuûa thaày tö teá ñang ñoåi tieàn, khoâng ai ngôø, hoï heùt leân. Toaøn theå kinh hoaøng. Hoï khoâng theå ngôø, coù ngöôøi ñieân môùi daùm haønh ñoäng nhö vaäy. Nhöng ñieân laøm sao ñöôïc, hoï bieát roõ ngöôøi naøy laø ai.
Hoï khoâng tin söï vieäc coù theå xaûy ra. Nôi naøy, ngöôøi ta ñaõ ñöôïc pheùp buoân baùn töø xa xöa roài. Ai laø ngöôøi daùm thay ñoåi cuïc dieän. Nhöng Ðöùc Kitoâ noùi:
"Ñöøng bieán nhaø Cha Ta thaønh nôi buoân baùn." Khi Ngöôøi laät nhaøo baøn gheá, ñoå tung hoøm tieàn thì ngöôøi ta bieát ñaây khoâng phaûi chuyeän noùi cho qua.
Caùc keû thueâ ñaát, caùc hoäi tröôûng nhoán nhaùo chaïy baùo tin cho caùc thaày thöôïng phaåm. Khoâng phaûi hoï xaùch baøn chaïy deã daøng ñaâu. Toâi laø chieác daây thöøng. Toâi bò boïn hoï chaët toâi ñöùt nhieàu khuùc. Thaân toâi bò giaät xeù cuõng ñau ñôùn tan taùc.
- Gieát noù ñi. Ñoùng ñinh noù ñi.
Tieáng keøn baùo ñoäng nhö tuø vaø ruù treân thaùp canh. Ñaùm ñoâng xuùm laïi heùt to:
- Ai cho oâng coù quyeàn laøm nhö theá?
Hoï khoâng daùm ñeán gaàn Ñöùc Kitoâ. Toâi laø chieác daây thöøng trong tay Ngaøi. Hoï nhìn toâi chaèm chaèm.
* * *
Laøm thaân daây thöøng, toâi ôû trong tay Chuùa, cuõng nhö thaét coå Giuña. Toâi daét nhöõng con chieân trong saïch töø vöôøn nhaø, vöôït qua ñoài, qua suoái leân ñeàn thôø. Toâi cuõng bò ngöôøi ta mua voäi thaét vaøo coå con beâ beänh hoaïn baùn cho nhau laøm cuûa leã. Hoï laáy cuûa leã löøa doái nhau, hoï laàm laãn veà cuûa daâng cuùng. Toâi nghe nhöõng tay löu manh ñöùng rình moø trong ñeàn thôø. Toâi nghe baøy thuù tranh nhau aên, caén nhau ñoå maùu dính leân ngöôøi toâi. Chuùng laø tieáng suûa thöông ñau cuûa nhieàu loaøi thuù khaùc nhau. Nhöõng veát maùu dính leân ngöôøi toâi cuõng chaúng khaùc gì nhöõng veát thöông maø con ngöôøi mang trong hoàn do chính hoï taïo neân bôûi ñam meâ toäi luïy. Nôi naøo coù suùc vaät maø khoâng coù muøi hoâi. Vaäy maø toâi thaáy nhöõng con buoân ngoài thaûn nhieân hít thôû haøng ngaøy. Toâi thaáy khoâng bieát bao nhieâu yù nghó veà con ñöôøng leân ñeàn thôø.
Khi thaày tö teá baùn cuûa leã thì thieân thaàn ñöùng khoùc.
Khi tín ñoà mua cuûa leã thì quyû döõ ñöùng cöôøi.
Khi linh hoàn khoâng ñöôïc thanh taåy thì cuûa leã laø löôøi bieáng.
Khi cuûa leã thaønh buoân baùn thì tình nghóa anh em, baïn höõu chæ laø tính toaùn.
Khi taâm hoàn khoâng sieâu thoaùt thì cuûa leã thaønh caïnh tranh.
Khi cuûa leã laø ñôn vò kinh teá thì loøng thaät thaø thaønh rình moø.
Khi löôøi bieáng che ñaäy thì cuûa leã thaønh trình dieãn.
Laøm thaân daây thöøng toâi môùi hieåu hôn veà con ñöôøng tu ñöùc thieâng lieâng. Toâi chæ keå chuyeän ñôøi toâi hai nghìn naêm tröôùc. Hai nghìn naêm tröôùc, keå chuyeän ñôøi mình cho hai nghìn naêm sau. Thôøi gian naøo cuõng coù nhöõng cuûa leã, coù nhöõng chieác daây thöøng.
Chuyeän ñôøi toâi hai nghìn naêm tröôùc ñaõ qua. Thaùng ngaøy coøn laïi, taâm söï toâi ñang dang dôû. Hoâm nay, toâi cuõng vaãn laø chieác daây thöøng. Nhöng Ñöùc Kitoâ khoâng coù maët ôû ñaây, neân toâi khoâng roõ coù gì ñang xaûy ra ôû ñeàn thôø khoâng.
(Trích taäp suy nieäm Ñöôøng Ñi Moät Mình, xuaát baûn muøa Giaùng Sinh 2005)