Coâ Ñôn Vaø Söï Töï Do
(Nhöõng Ñoaûn Khuùc Suy Nieäm vaø Caàu Nguyeän
cuûa Linh Muïc Nguyeãn Taàm Thöôøng, SJ.)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- Ñoaûn Khuùc 53 -
Trang Hoài Kyù cuûa Toaø Giaûi Toäi
Ngaøy 10 thaùng 6 naêm...
Toâi laø moät toøa giaûi toäi baèng goã. Toâi ñöùng ôû ñaây laâu laém roài. Naêm thaùng ñi qua vôùi doøng ñôøi ñoåi thay, toâi ñöùng ñaây nhìn cuoäc ñôøi. Traûi qua maáy theá heä, nhöõng ngöôøi cuøng thôøi vôùi toâi ñaõ töø giaõ coõi ñôøi töø laâu. Theá heä naøy sang theá heä khaùc, toâi chöùng kieán nhöõng ñoåi thay trong caùi hoï ñaïo naøy. Ñôøi toâi laø voâ vaøn nhöõng trang hoài kyù.
Cuoäc gaëp gôõ naøo cuõng laø moät lòch söû. Bieán coá naøo cuõng coù yù nghóa. Doøng chöõ toâi ñang vieát ñaây laø moät maåu ngaén trong doøng thôøi gian ñoù. Chuyeän hai con chuoät nhaét noùi vôùi nhau. Caâu chuyeän cuûa chuùng noù coù lieân quan veà toâi.
Con chuoät caïnh bôø töôøng leân tieáng:
- Kyø naøy maøy coù khoûe khoâng?
Con kia traû lôøi:
- Nhöùc ñaàu quaù!
Chuùng tieáp tuïc caâu chuyeän. Toâi laø toøa giaûi toäi, toâi laéng nghe. Con caïnh bôø töôøng noùi:
- Tao cuõng nhöùc ñaàu quaù.
- Taïi sao vaäy?
- Nhaø tao ôû, suoát ñeâm luùc naøo cuõng karao oâkeâ!
- Khu chung cö cuûa tao thì chuùng oàn aøo, oâi thoâi laø oàn aøo. Heát ñaùm con nít khoùc, laïi ñeán ngöôøi lôùn caõi nhau. Chaùn môù ñôøi!
- Theá tröôùc ñoù maøy ôû ñaâu?
- Tao ñoåi nhaø bao nhieâu laàn roài, choã naøo cuõng chæ ñöôïc vaøi hoâm.
Con chuoät phía beân kia cuùi xuoáng gaëm chaân. Mieáng baùo cuõ noù tha veà ñaõ traûi goïn gaøng. Noù thôû daøi roài laïi tieáp tuïc caâu chuyeän:
- Cuoäc soáng hoâm nay phöùc taïp quaù, suoát ngaøy oàn aøo. Ngöôøi lôùn cuõng vaäy, con nít cuõng theá, chuùng khoâng bao giôø bieát thinh laëng. Tao tìm heát nhaø naøy ñeán nhaø kia, choã naøo cuõng röùa. Khoù nguû quaù. Tao töøng ôû ngoaøi chôï, roài kho haøng, nhaø chuøa, roài nhaø thôø, baây giôø thì ôû gaàm caùi toøa giaûi toäi naøy.
- Maøy nghó chuùng ta seõ ñöôïc yeân thaân nôi naøy khoâng hay cuõng bò maát nguû?
Toâi chöa vieát veà söï coá vì sao hai con chuoät nhaét naøy laïi gaëp nhau ôû ñaây. Baét ñaàu laø theá naøy. Ngaøy xöûa ngaøy xöa ôû caùi toøa giaûi toäi naøy, toâi luùc naøo cuõng baän roän ñoùn ngöôøi qua laïi. Saùng, chieàu, coù moät cha giaø, chaúng maáy khi khoâng ngoài ôû ñaây ñoùn tín ñoà. Luùc aáy khaùc baây giôø laém, nhaø thôø vang caâu kinh, ngöôøi lôùn, con nít, oâi thoâi ñuû laø haùt xöôùng, vui ôi laø vui! Hoài aáy ngöôøi ta soát saéng ñaïo ñöùc, chieàu kinh toái, saùng thaùnh leã, luùc naøo cuõng coù ngöôøi ra vaøo toøa giaûi toäi. Theá roài töø töø loøng ngöôøi thay ñoåi, cha giaø cheát ñi. Nhöõng ngöôøi cuøng theá heä toâi cuõng vaäy. Sau cuøng, toâi laø chieác toøa giaûi toäi vaéng khaùch. Maïng nheän giaêng ñaày. Buïi baét ñaàu môø. Chaû thaáy ai queùt buïi nöõa. Toâi laø toøa giaûi toäi ñöùng buoàn hiu nhö moät chôï chieàu khoâng coøn ngöôøi. Nghó maø nhôù nhöõng ngaøy thaùng xa xöa. Toâi chaû queân ñöôïc dó vaõng nhieàu kyû nieäm aáy.
Roài moät con chuoät giaø ñi ngang qua, thaáy yeân tónh laï thöôøng, noù döøng laïi ñoâi ngaøy roài khaùm phaù ra caùi khoâng gian chaúng boùng ngöôøi qua laïi naøy. Sau cuøng, noù voâ cuøng thích thuù choïn nôi ñaây laøm queâ höông döôõng giaø, nguû ngon giaác. Yeân tónh laém. Con chuoät aáy theá maø tinh khoân. Noù chui vaøo ñaây ôû thaûnh thôi cho ñeán ngaøy bieát saép qua ñôøi, noù nhöôøng laïi khu vöïc eâm aû cho hai con chuoät nhaét.
Hai con chuoät nhaét noùi chuyeän luùc naõy môùi doïn vaøo ñaây ñaáy. Chuùng coøn ngôõ ngaøng laém. Thoâi, baây giôø toâi keå tieáp veà hai con chuoät nhaét noùi vôùi nhau:
- ÖØa, tao nghó nôi ñaây seõ yeân tónh vaø chuùng ta seõ nguû ngon!
- Seõ khoâng bò böôùc chaân ngöôøi quaáy phaù nhö ôû ngoaøi ñôøi!
Hai con chuoät nhaét cöôøi ñuøa khoaùi chí. Chuùng ñoá nhau:
- Ñoá maøy chuùng ta seõ ñöôïc yeân tónh bao laâu? Moät tuaàn? Moät thaùng? Hay moät naêm thì laïi coù ngöôøi vaøo ñaây?
Con chuoät nhoû hôn traàm ngaâm moät chuùt roài guïc gaëc caùi ñaàu. Noù khoâng traû lôøi maø ñoái laïi con kia baèng caâu ñoá khaùc:
- Ñoá maøy ai laø keû ñaàu tieân vaøo ñaây phaù giaác nguû chuùng ta? Ngöôøi hay laïi laø gaõ meøo giaø tìm nôi yeân ñeå nguû?
* * *
Ngaøy... thaùng....naêm....
Ñaõ laâu khoâng coù ai vaøo ñaây, nhöng moät muøa Chay noï, caâu chuyeän xaûy ra.
Ngöôøi thanh nieân ngoài döôùi cuoái nhaø thôø laâu laém. Ngöôøi aáy ñeán ñaây maáy laàn, chæ ngoài trong nhaø thôø thoâi, khoâng vaøo ñaây. Toâi laø toøa giaûi toäi laâu ngaøy khoâng coù ngöôøi vaøo. Toâi caàu nguyeän, toâi xin cho coù moät ngöôøi vaøo ñaây vôùi Chuùa ñi. Caây thaùnh giaù treo treân töôøng cuõng buïi baùm, vaéng thaät vaéng. Toâi caàu nguyeän nhieàu, vaø sau cuøng, toâi thaáy anh ta töø töø boû gheá ngoài ñi leân. Loøng toâi hoài hoäp caàu nguyeän theâm, toâi xin cho anh ñöøng boû cuoäc. Roài, ngöôøi thanh nieân ñeán gaàn, ngoù vaøo toøa giaûi toäi, ngaïi nguøng. Toâi laïi laáy heát taâm hoàn caàu nguyeän cho anh. Daùng ñi cuûa ngöôøi thanh nieân vaát vaû, coù ai keùo anh laïi? Toâi caàu nguyeän theâm, caàu nguyeän theâm. Sau cuøng, ngöôøi thanh nieân giô tay ñaåy nheï caùnh cöûa, böôùc vaøo.
Toâi laø toøa giaûi toäi ôû ñaây qua bao nhieâu theá heä, gaàn traêm naêm nay roài coøn gì, töø theá heä cha oâng cuûa nhöõng ngöôøi trong hoï ñaïo naøy cô maø. Nhö toâi vieát ôû treân, toâi chöùng kieán raát nhieàu thaêng traàm cuûa cuoäc ñôøi. Nhaát laø nhìn thaáy khoâng bieát bao nhieâu bieán coá laï luøng ñaõ xaûy ra. Trong goùc nhoû nhaø thôø naøy maø chöùa khoâng bieát bao nhieâu pheùp laï. Vì nhöõng pheùp laï aáy raát haïnh phuùc, raát rieâng tö neân ngöôøi ta muoán giöõ kyû nieäm ñoù cho rieâng mình, ít ngöôøi noùi ra.
Ngöôøi thanh nieân noùi vôùi Chuùa:
- Laïy Chuùa, moãi laàn ñeán vôùi Chuùa qua toøa giaûi toäi naøy laø ñôøi con ñöôïc taùi sinh, con haïnh phuùc hôn, yeâu ñôøi hôn, sao con vaãn cöù ngaïi nguøng haû Chuùa?
Treân boùng thaùnh giaù, Chuùa nhìn ngöôøi thanh nieân traû lôøi:
- Con aï, ma quyû raát sôï toøa giaûi toäi. Nôi ñaây laø traän chieán thaûm baïi nhaát cuûa noù. Con coù kinh nghieäm moãi laàn ñeán vôùi Cha roài ra veà, loøng con vui hôn, cuoäc ñôøi nheï theânh thang, nhöng con vaãn ngaïi vì ma quyû khoâng muoán buoâng tha moät ngöôøi ñang treân ñöôøng thuoäc veà noù. Luùc naøo con ngaïi toøa giaûi toäi laø luùc ma quyû gaàn con nhaát. Noù ñang giöõ chaân con laïi. Chính luùc ñoù laø luùc con laïi caàn toøa giaûi toäi hôn luùc naøo heát.
- Thöa Chuùa, Chuùa bieát moïi toäi con roài sao con laïi coøn phaûi ñeán ñaây, sao Chuùa khoâng tha cho con ñi?
- Con raát yeâu quyù cuûa Cha, con hieåu laàm tình yeâu cuûa Cha trong toøa giaûi toäi naøy roài. Loøng cuûa Cha luoân bao dung. Con khoâng nhôù tröôùc khi ngöôøi con hoang ñaøng trong Phuùc AÂm trôû veà thì cha noù ñaõ mong chôø noù roài sao? Mong noù veà laø tha thöù heát roài. Cha noù coù hoûi toäi noù ñaâu? Tröôùc khi con ñeán ñaây, ngay khi con phaïm toäi, hoâm ñoù loøng Cha buoàn khoân taû. Con phaïm toäi xong, con böôùc ñi u buoàn löõng thöõng, con giaáu dieám Cha, con giaáu dieám ngöôøi chung quanh. Cha thaáy thöông con quaù ñoãi. Cha tha cho con ngay hoâm ñoù roài.
Ngöôøi thanh nieân im laëng laéng nghe. Anh traàm ngaâm suy nghó. Moät phuùt tónh mòch troâi qua. Loøng nhaø thôø coù con chim seû keâu chim chíp. Chuùa thaáy ngöôøi thanh nieân im laëng, Ngaøi noùi tieáp:
- Cha chaùn toäi, Cha khoâng muoán nghó ñeán toäi. Cha chæ nghó ñeán tình thöông vaø söï ñau khoå. Cha thaáy con laàm luõi ñi, con khoâng daùm nhìn trôøi, con giaáu dieám Cha. Con röôùc leã maø loøng con chaùn ngaùn. Cha bieát con ñau khoå. Cha nghó ñeán khoå ñau trong con. Con aï, con laø con cuûa Cha.
Chuùa môùi noùi tôùi ñoù thì ngöôøi thanh nieân cuùi xuoáng tay gheá quyø chaûy nöôùc maét. Con chim seû bay ngô ngaùc vôùi tieáng keâu nhieâm nhieáp. Trong doøng nöôùc maét, ngöôøi thanh nieân coá noùi nhö muoán traùch Chuùa theâm:
- Theá sao con laïi phaûi ñeán ñaây?
- Con yeâu quyù, nhö con thaáy, chæ khi naøo ngöôøi con hoang ñaøng trôû veà nhaø thì noù môùi coù aên. Neáu khoâng veà, noù cheát ñoùi beân baày heo. Cho duø ngöôøi cha tha laâu roài, nhöng khoâng veà noù vaãn cheát vì ñoùi. Söï tha thöù ñaõ ñöôïc ban ra, nhöng ñeå laõnh nhaän con phaûi giô tay. Nhaø cha coù côm gaïo nhöng con seõ ñoùi neáu khoâng aên. Con hieåu yù cuûa Cha khoâng?
Cuõng nhö chieàu nay, khi con ngoài traàm ngaâm trong nhaø thôø, Cha thaáy con, Cha thaáy roõ con. Cha tha cho con laâu roài. Cha tha cho con ngay khi con böôùc ñi buoàn baõ vì toäi trong con. Cha thöông vaø Cha tha ngay.
Trong tieáng xoùt xa, ngöôøi thanh nieân hoûi Chuùa:
- Cha tha maø sao loøng con cöù boái roái hoang vu?
- Con aï, con khoâng theå caûm nghieäm ñöôïc tình thöông cuûa Cha cho ñeán khi con giô tay laõnh nhaän. Huyeàn dieäu cuûa tình yeâu laø chæ khi naøo ngöôøi kia laõnh nhaän thì tình yeâu aáy môùi thaät söï thaønh tình yeâu. Söï cao caû cuûa tình yeâu laø töï do neân tình yeâu khoâng bao giôø ñeán töø moät chieàu. Khaùc bieät huyeàn dieäu cuûa tình yeâu vaø söï thuø gheùt laø söï töï do aáy. Khi thuø gheùt, ngöôøi ta duøng baïo löïc baét ngöôøi kia ñau khoå. Tình yeâu thì khoâng, phaûi coù ngöôøi nhaän tình yeâu môùi laø tình yeâu. Tình yeâu cho ñi maø khoâng ngöôøi nhaän, tình yeâu laïi trôû veà vôùi ngöôøi ñaõ trao ban. Ngöôøi con hoang ñaøng khoâng trôû veà seõ khoâng caûm nghieäm ñöôïc söï tha thöù, khoâng caûm nghieäm ñöôïc tình thöông cuûa cha. Cho duø ngöôøi cha coù ñaåy tình thöông vaø söï tha thöù ñi tìm kieám noù, cuõng seõ khoâng gaëp noù.
Ngöôøi thanh nieân laéng nghe, quyø im laëng. Toâi laø toøa giaûi toäi. Moãi laàn xaûy ra nhö theá, loøng toâi haïnh phuùc xoùt xa. Trong toâi coù vui laãn buøi nguøi. Trong xoùt xa coù caùi tieác nuoái, coù thöông toäi nghieäp, coù thaät thaø. Toâi mong coù ngöôøi ñeán vôùi toøa giaûi toäi laø theá. Nôi aáy giöõa Chuùa vaø ngöôøi ta gaëp nhau caùch kyø dieäu nhieäm maàu. Roài ngöôøi ta ra veà vôùi moät trôøi môùi, ñaát môùi. Coû caây xanh töôi. Naéng chan hoøa aám cuùng trong loøng ngöôøi. Cöù moãi laàn chöùng kieán nhö theá, ñôøi toâi cuõng haïnh phuùc voâ cuøng. Vì theá, toâi cöù muoán laøm toøa giaûi toäi ôû ñaây, duø caû thaùng chæ coù vaøi ngöôøi tôùi, toâi vaãn cöù muoán ôû ñaây. Toâi laéng nghe tieáp Chuùa vaø ngöôøi thanh nieân ñang noùi chuyeän:
- Con ñeán toøa giaûi toäi khoâng phaûi tìm söï tha thöù maø ñeå caûm nghieäm söï tha thöù. Cuõng nhö ngöôøi con hoang ñaøng, khoâng phaûi veà ñeå cha tha, maø ñeå caûm nghieäm söï tha thöù vaø ñöôïc soáng.
Ngaøy con phaïm toäi, con ôi, con böôùc ñi u buoàn, con khoâng daùm nhìn Cha. Treân thaäp giaù, Cha nhìn xuoáng toäi nghieäp con. Veà phaàn Cha, Cha luoân tha thöù cho con. Cha ñaåy söï tha thöù ñi kieám tìm con. Nhöng ñeå caûm nghieäm tình yeâu aáy vaøo trong hoàn con, laïi tuøy ôû con coù veà ñeå laõnh nhaän hay khoâng.
Con yeâu daáu, khi con ñeán toøa giaûi toäi giô tay laõnh nhaän, tình yeâu laø ôn cöùu ñoä treân baøn tay mang daáu ñinh ôû caây thaùnh giaù naøy ñoå xuoáng tay con.
Cha quyù ôn suûng cuûa Cha vì baøn tay Cha raát ñau, neân khi cho ai ôn suûng aáy Cha nhôù ngöôøi ñoù maõi. Con coù theå queân ngaøy hoâm nay, cuõng nhö con ñaõ queân nhöõng laàn xöng toäi tröôùc vì khi laõnh nhaän con chæ giô tay. Tay con khoâng ñau nhö tay Cha. Coøn Cha, Cha khoâng theå queân con vì tay Cha ñaõ raát ñau ñôùn vôùi aân suûng naøy.
Con ôi, khi cho ngöôøi naøo aân suûng aáy, Cha nhôù ngöôøi ñoù.
Con chim seû laïi bay. Noù ngô ngaùc nhö muoán tìm moät ñöôøng bay naøo ñoù maø khoâng roõ. Tieáng keâu chim chíp vang trong loøng nhaø thôø vaéng. Ngöôøi thanh nieân vaãn cuùi ñaàu, noùi vôùi Chuùa:
- Laïy Cha, xin thöông xoùt con. Xin cho con caûm nghieäm ñöôïc tình thöông cuûa Cha.
Chuùa nhìn ngöôøi thanh nieân, chaäm raõi naâng baøn tay raát ñau ñôùn, oâm ngöôøi thanh nieân. Ngöôøi thanh nieân cuùi ñaàu laõnh nhaän. Toâi thaáy maét ngöôøi thanh nieân röôùm leä. Coøn toâi, chieác toøa giaûi toäi goã, toâi laïi chöùng kieán moät trôøi môùi vaø moät muøa xuaân thieâng lieâng môùi ñang nôû trong loøng nhaø thôø.