Vaán Naïn Ngöøa Thai Vaø Phaù Thai
Lm. Traàn Maïnh Huøng, DCCT
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngöøa Thai (Phaàn I)
Vieäc Ngöøa Thai trong Theá Kyû 20
Baøi vieát sau ñaây xin ñöôïc haân haïnh gôûi ñeán quí vò ñoäc giaû nhö moät ñoùng goùp khieâm toán, trong coâng cuoäc khoâng ngöøng tìm kieám nhöõng caâu traû lôøi, moät caùch naøo ñoù goïi laø thoûa ñaùng cho nhöõng vaán naïn lieân quan ñeán khía caïnh luaân lyù, ñaày hoùc buùa, coù tính caùch eùo le vaø ñaày cam go, ñoâi luùc döôøng nhö caûm thaáy taét ngheõn, khoâng loái thoaùt ñoái vôùi moät soá Ki-toâ höõu hoâm nay. Ñeà taøi maø toâi maïo muoäi xin ñöôïc ñeà caäp trong nhöõng baøi vieát tieáp noái lieân tuïc, hy voïng seõ ñöôïc ra maét vaø coáng hieán cuøng quí vò ñoäc giaû trong thôøi gian saép tôùi, ñoù chính laø vaán ñeà "ngöøa thai" vaø "phaù thai". Öôùc mô vaø hy voïng nhoû beù cuûa toâi, laø qua nhöõng baøi khaûo luaän naøy, chuùng seõ mang laïi lôïi ích thöïc tieãn cho quí ñoäc giaû, nhaát laø ñoái vôùi nhöõng caëp vôï choàng ñang gaëp phaûi khoù khaên trong vaán ñeà ñieàu hoøa sinh saûn, ngoõ haàu hoï coù ñöôïc nhöõng thoâng tin caàn thieát vaø sau khi ñaõ cuøng nhau baøn thaûo caån thaän, hoï coù theå ñi ñeán quyeát ñònh vôùi moät löông taâm ngay thaúng, haïn ñònh soá con caùi maø caû hai mong muoán cho ra ñôøi, nhôø ñoù hoï seõ ra söùc kieán taïo vaø xaây döïng haïnh phuùc gia ñình moät caùch toát ñeïp hôn.
Vì khuoân khoå noäi dung cuûa baøi vieát vaø ñeå cho quí vò ñoäc giaû coù theå naém baét vaán ñeà moät caùch roõ raøng - lieân quan ñeán vaán ñeà ngöøa thai - neân toâi xin ñöôïc chia baøi vieát ra laøm 5 phaàn nhö sau:
1. Vieäc ngöøa thai trong theá kyû 20 (phaàn I)
2. Phaûn öùng cuûa giôùi thaàn hoïc gia ñoái vôùi Humanae Vitae (phaàn II)
3. Vieäc ñaùnh giaù Luaân Lyù nhöõng phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo (phaàn III)
4. Ngöøa thai nhaân taïo vaø töï nhieân: nhöõng caùch thöùc, kyõ thuaät khaùc nhau ra sao? (phaàn IV)
5. Baát ñoàng coù traùch nhieäm veà Giaùo Huaán cuûa Giaùo Hoäi (phaàn V - keát thuùc baøi vieát)
Phaàn Daãn Nhaäp
Thoâng thöôøng thì chuùng ta vaãn nghó raèng, muïc ñích cuûa hoân nhaân thì noù gaén lieàn vôùi muïc ñích cuûa tình yeâu tình duïc. Tuy laø nhö theá nhöng coù leõ, chuùng ta caàn phaûi phaân bieät, vì chöng chuùng khoâng nhaát thieát laïi laø ñoàng nhaát vôùi nhau. Ñôøi soáng hoân nhaân khoâng chæ coù muïc ñích duy nhaát laø sinh saûn con caùi - nhö vaãn thöôøng ñöôïc quan nieäm tröôùc ñaây - tyû duï nhö quan ñieåm cuûa Thaùnh AÂu-tinh. Nhöng trong thöïc teá, noù coøn coù nhöõng muïc ñích khaùc, chaúng haïn nhö vieäc giaùo duïc con caùi hay laø söï naâng ñôõ maät thieát giöõa hai vôï choàng:
"Töï baûn chaát, chính ñònh cheá hoân nhaân vaø tình yeâu löùa ñoâi qui höôùng veà vieäc sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi nhö choùp ñænh hoaøn thaønh hoân nhaân. Nhö theá bôûi, bôûi giao öôùc hoân nhaân, ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ "khoâng coøn laø hai, nhöng laø moät xöông thòt" (Mt 19:6), phuïc vuï vaø giuùp ñôõ laãn nhau baèng söï keát hôïp maät thieát trong con ngöôøi vaø haønh ñoäng cuûa hoï, caûm nghieäm vaø hieåu ñöôïc söï hieäp nhaát vôùi nhau moãi ngaøy moãi ñaàu ñuû hôn. Söï lieân keát maät thieát vaãn söï töï hieán cuûa hai ngöôøi cho nhau cuõng nhö lôïi ích cuûa con caùi buoäc hai vôï choàng phaûi hoaøn toaøn trung tín vaø ñoøi hoûi keát hôïp vôùi nhau baát khaû phaân ly." (Trích Coâng Ñoàng Va-ti-ca-noâ II, trong Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi trong theá giôùi hoâm nay, Gaudium et Spes soá 48).
Cho neân, chuùng ta thaáy raèng: moät trong nhöõng muïc ñích khaùc cuûa ñôøi soáng hoân nhaân laø söï töông trôï laãn nhau trong moät caùch thöùc raát cuï theå ñöôïc theå hieän ngang qua cuoäc soáng haèng ngaøy, ví duï nhö chaêm lo saên soùc cho nhau, ñaëc bieät khi ñau yeáu, ñaây cuõng laø moät hình thöùc bieåu loä söï yeâu thöông cuûa tình nghóa vôï choàng, song song vôùi vieäc chaên goái. Noùi caùch khaùc, ñôøi soáng vaø muïc ñích cuûa hoân nhaân khoâng chæ haïn heïp trong vieäc sinh saûn vaø caùc haønh ñoäng hôïp giao.
Do vaäy, ta phaûi coâng nhaän ñaõ coù söï tieán trieån trong nhaän thöùc cuûa Giaùo Hoäi veà muïc ñích cuûa vieäc giao hôïp trong cuoäc soáng vôï choàng. Töø theá kyû XIII ñeán theá kyû XV, phaàn lôùn do chòu aûnh höôûng lieân tuïc töø caùc suy tö vaø quan ñieåm thaàn hoïc cuûa thaùnh Augustinoâ. Caùc tö töôûng naøy khaù phoå bieán vaøo nhöõng thôøi ñieåm treân, cho neân yù kieán cuûa caùc nhaø thaàn hoïc, luùc baáy giôø, voán cho raèng caëp vôï choàng khi hoï giao hôïp maø khoâng coù yù truyeàn sinh, nhöng chæ vì muoán tìm laïc thuù hay söû duïng vieäc ñoù nhö laø phöông theá ñeå ngaên ngöøa söï ngoaïi tình, thì maéc toäi nheï. Cuõng vaäy, vieäc giao hôïp trong thôøi gian ngöôøi phuï nöõ coù kinh hay ñang thai ngheùn ñeàu bò caám chæ, xeùt veà maët luaân lyù bôûi khaû naêng truyeàn sinh luùc ñoù chaéc chaén ñaõ bò loaïi tröø.
Nhöõng huaán leänh nhö treân, may thay ñaõ ñöôïc baõi boû töø laâu. Treân thöïc teá, vaøo giöõa theá kyû XIX, chuùng ta coù theå xaùc ñònh ba giai ñoaïn trieån khai laäp tröôøng chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi veà muïc ñích rieâng bieät cuûa söï giao hôïp.
1. Ñaàu tieân, caëp vôï choàng ñöôïc khuyeán caùo laø phaûi coù yù ñònh truyeàn sinh caùch tích cöïc trong vieäc giao hôïp;
2. Sau ñoù hoï ñöôïc ñeà nghò raèng nhöõng muïc tieâu khaùc maø vieäc giao hôïp nhaém ñeán ñeàu ñöôïc luaân lyù chaáp nhaän bao laâu hoï khoâng tích cöïc loaïi tröø yù ñònh truyeàn sinh, ñaëc bieät baèng nhöõng phöông caùch traùnh neù, chaän ngang hoaëc ngaên ngöøa vieäc thuï thai trong khi giao hôïp;
3. Sau cuøng, giaùo huaán nhìn nhaän raèng trong moät vaøi tröôøng hôïp, caëp vôï choàng ñöôïc pheùp giao hôïp caùch hôïp vôùi Luaân Lyù, vôùi yù ñònh vaø yù muoán ngöøa thai caùch minh nhieân. Nhöng hoï khoâng ñöôïc tröïc tieáp hay coá yù ngaên chaän hoaëc can thieäp vaøo khaû naêng thuï thai cuûa vieäc giao hôïp. Noùi caùch khaùc, trong giai ñoaïn tieán trình thöù ba naøy cuûa giaùo huaán Hoäi Thaùnh, luaân lyù thöøa nhaän caùch minh nhieân, vieäc kieâng giao hôïp coù ñònh kyø, nhö ta seõ tìm hieåu saâu xa hôn, vieäc naøy khoâng ñöôïc thoâng baùo caùch chính thöùc cho tôùi giöõa theá kyû 20 naøy. Tuy nhieân, chuaån nhaän vieäc kieâng cöõ coù thôøi haïn naøy coù nghóa cho pheùp vì nhöõng lyù do chính ñaùng, vôï choàng coù theå chuû ñoäng chæ giao hôïp vôùi nhau vaøo nhöõng luùc maø ngöôøi vôï caûm thaáy hay nhaän bieát mình khoâng theå thuï thai. Vieäc kieâng cöõ giao hôïp trong thôøi kyø ngöôøi vôï coù theå mang thai ñöôïc xem nhö moät phöông phaùp ngöøa thai töï nhieân, trong khi döùt khoaùt loaïi tröø vieäc trieät saûn, nghóa laø taát caû moïi coá gaéng khaùc nhaèm ngaên chaän tieán trình truyeàn sinh trong khi giao hôïp voán bò xem nhö nhöõng hình thöùc ngöøa thai nhaân taïo.
Trong loaït baøi naøy chuùng ta taäp chuù vaøo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà vaán ñeà ngöøa thai vaø moät vaøi vaán naïn khaùc lieân quan ñeán tính duïc hoân nhaân. Theo truyeàn thoáng, Giaùo Hoäi haèng duy trì laäp tröôøng laø moïi haønh vi tính giao phaûi môû ngoû cho vieäc truyeàn sinh; cho neân Giaùo Hoäi caám chæ vieäc söû duïng nhöõng phöông phaùp goïi laø ngöøa thai nhaân taïo, trong khi chuaån nhaän heát mình vieäc thöïc haønh tuaân theo caùc chu kyø sinh hoïc töï nhieân nôi cô theå ngöôøi nöõ, voán ñöôïc xem nhö nhöõng caùch thöùc keá hoaïch hoùa gia ñình theo phöông phaùp töï nhieân.
Do vaäy, giaùo huaán Hoäi Thaùnh Coâng Giaùo khaùc bieät vôùi huaán duï cuûa cuûa caùc Hoäi Thaùnh Ki-toâ giaùo khaùc, voán chæ ñoøi buoäc raèng: caùc chieàu kích truyeàn sinh vaø thoâng hieäp tình yeâu cuûa tính duïc ñöôïc giöõ laïi trong nguyeân taéc, chöù khoâng phaûi trong töøng haønh vi cuûa vieäc giao hôïp. Quan ñieåm naøy, nhìn nhaän ngöôøi choàng vaø ngöôøi vôï chæ truyeàn sinh töø vaø trong moái thoâng hieäp tình yeâu cuûa hoï cho nhau, vaø hoï seõ ñi vaøo söï hieäp nhaát tình yeâu ñeå trôû neân moät thaân xaùc khoâng phaûi vì moät caùch ích kyû, nhöng laø vôùi tình yeâu cho nhau, bôûi vì ngöôøi naøy ñeàu mong öôùc ngöôøi kia trôû neân cha hoaëc meï cuûa ñöùa con thaân thieát saép coù cuûa mình.
Vì leõ ñoù, toâi seõ coá gaéng trình baøy nhöõng tö töôûng treân theo tieán trình nhö sau:
1. Quan ñieåm chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi veà vaán ñeà ngöøa thai ñöôïc trình baøy - ñan xen nhau - trong nhöõng vaên kieän chuû choát ñöôïc ban haønh ôû theá kyû 20.
2. Phaân tích moät vaøi giaûi ñaùp cho laäp tröôøng Giaùo Hoäi, ñaëc bieät ñöôïc trình baøy trong Thoâng ñieäp Humanae Vitae (Söï Soáng Con Ngöôøi).
3. Thöû coá gaéng ñaùnh giaù veà maët Luaân Lyù - phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo - theo nhö söï pheâ bình cuûa moät vaøi nhaø thaàn hoïc luaân lyù veà thoâng ñieäp Humanae Vitae;
4. Pheâ bình veà nhöõng phöông caùch hoaëc kyõ thuaät vaø phöông phaùp töï nhieân veà keá hoaïch hoùa gia ñình;
5. Sau cuøng, chuùng ta xem thöû veà khaû naêng gaây baát ñoàng yù kieán neâu leân töø giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi.
Phaàn I:
Vieäc Ngöøa Thai trong Theá Kyû 20
Nhaèm coá gaéng tìm hieåu laäp tröôøng hieän nay cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâ-ma veà vaán ñeà ngöøa thai, toâi xin pheùp ñöôïc baét ñaàu baèng vieäc nhìn laïi boán vaên kieän chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi ñeà caäp ñeán vaán ñeà naøy trong theá kyû 20. Tröôùc heát, ta caàn xaùc ñònh vôùi nhau laø chính vieäc "ngöøa thai" ñaõ ñöôïc hieåu nhö bao haøm taát caû moïi phöông caùch nhaèm haïn cheá soá treû sinh ra, ngay caû phaù thai haèng ñöôïc xem nhö laø moät phöông phaùp ngöøa thai, nhöng trong thöïc teá thì khoâng phaûi nhö vaäy. Ngöøa thai, cho daãu mang hình thöùc trieät saûn baùn vónh vieãn hay taïm thôøi, ñeàu bao haøm moïi vaø töøng haønh vi tieán haønh nhaèm vaøo vieäc ngaên ngöøa söï thuï thai, trong khi "phaù thai" laø haønh vi ñöôïc tieán haønh khi ngöôøi nöõ ñaõ thuï thai roài. Nhö hai thöïc teá khaùc nhau, ngöøa thai vaø phaù thai keùo theo nhöõng vaán ñeà vaø vaán naïn luaân lyù khaùc nhau, nhö chuùng ta seõ cuøng nhau tìm hieåu sau naøy. Vaäy baây giôø, ta thöû xem giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo quan nieäm nhö theá naøo veà vaán ñeà ngöøa thai.
1. Ñöùc Pi-oâ XI vaø Thoâng Ñieäp Casti Connubii
Chính Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâ-ma ngaøy nay, thöôøng hay bò chæ trích gay gaét veà laäp tröôøng cuõng nhö giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi lieân quan ñeán vaán ñeà ngöøa thai. Theo caùch thöùc maø chuùng ta suy nghó hieän nay, ta vaãn thöôøng coù khuyng höôùng tin raèng cho ñeán theá kyû 20, caùc Hoäi Thaùnh Ki-toâ Giaùo, caùch chung, thöøa nhaän laø vieäc ngöøa thai laø moái nguy hieåm ñe doïa ñeán theå cheá hoân nhaân. Daãu vaäy, vaøo naêm 1930, sau nhöõng coá gaéng baát thaønh vaøo caùc naêm 1908 vaø 1920, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Anh Giaùo hoïp taïi Lambeth, ñaõ deø daët thöøa nhaän cho pheùp ngöøa thai ñoái vôùi caùc caëp vôï choàng theo Anh Giaùo. Theo nghò quyeát thaùng 8 naêm ñoù, caùc giaùm muïc Anh Giaùo trong khi baõi boû söï caám chæ tuyeät ñoái vieäc ngöøa thai, tuy nhieân, caùc ngaøi ñaõ keâu goïi ñeán söï nhaïy caûm cuûa caùc tín höõu voán haèng bieát töï chuû ñuùng möïc :
Daãu sao coøn ñoù caùch minh nhieân, boån phaän luaân lyù trong vieäc haïn cheá soá con seõ ñöôïc sinh ra, haàu coù theå coù ñaày ñuû khaû naêng - tinh thaàn cuõng nhö vaät chaát - ñeå nuoâi naáng vaø giaùo duïc con caùi cho toát ñeïp. Cho neân caùch thöùc ngöøa thai nhö theá naøo thì vaãn caàn döïa treân nhöõng nguyeân taéc luaân lyù caên baûn cuûa ñaïo Ki-toâ Giaùo. Phöông phaùp tieân thieân vaø hieån nhieân ñoù laø kieâng cöõ hoaøn toaøn vieäc giao hôïp (bao laâu coøn thaáy caàn thieát) trong cuoäc soáng töï chuû vaø coù kyû luaät ñöôïc Thaàn Khí Chuùa thuùc ñaåy. Tuy nhieân, trong nhöõng tröôøng hôïp caûm thaáy caàn coù boån phaän luaân lyù phaûi haïn cheá hay traùnh mang thai, vaø khi coù lyù do chaáp nhaän ñöôïc veà maët luaân lyù nhaèm traùnh söï kieâng cöõ hoaøn toaøn, Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Anh Giaùo cho pheùp söû duïng nhöõng phöông phaùp khaùc nöõa, mieãn sao phuø hôïp cuõng cuøng nhöõng nguyeân taéc cuûa ñaïo Chuùa Ki-toâ. Hoäi ñoàng ñoù cuõng leân aùn gaét gao vieäc söû duïng baát cöù caùc phöông phaùp ngöøa thai naøo, chæ nhaém ñeán nhöõng muïc tieâu vò kyû, daâm oâ, hay töông töï nhö theá.
Ñeå phaûn öùng laïi, hay ít ra cuõng phaàn naøo nhö theá, ñoái vôùi giaùo huaán ñaõ bò xeùt laïi vaø söûa ñoåi cuûa beân Anh giaùo, Ñöùc Pi-oâ XI, vaøo thaùng 12 naêm 1930, ñaõ phoå bieán thoâng ñieäp Casti Connubii, trong ñoù giaùo huaán truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà vieäc ngöøa thai vaãn ñöôïc döùt khoaùt duy trì. Trong thoâng ñieäp, Ñöùc Giaùo Hoaøng neâu daãn moät soá ñieåm quan troïng:
a) Ngaøi baûo veä theå cheá hoân nhaân choáng laïi nhöõng laïm duïng cuûa chuû thuyeát "töï do luyeán aùi" voán ñang lan traøn phoå bieán treân theá giôùi;
b) Ngaøi phuû nhaän quan ñieåm cho raèng ngöôøi phuï nöõ caàn ñöôïc giaûi thoaùt khoûi caùi "aùch noâ dòch" töø phía con caùi, trong ñoù bao haøm caùi caûm thöùc cho raèng coù con coù caùi thì trôû thaønh gaùnh naëng cho cuoäc soáng hôn laø yù nghóa ñöôïc chuùc phuùc.
Xeùt ñeán vaán ñeà rieâng cuûa tính duïc hoân nhaân, Casti Connubii roõ reät neâu leân hai muïc ñích cuûa vieäc giao hôïp, moät muïc ñích chính vaø moät muïc ñích phuï nhö sau: "... Haønh vi giao hôïp tieân thieân theo baûn tính phaûi nhaém ñeán vieäc coù con... (nhöng) do quyeàn lôïi trong ñôøi soáng hoân nhaân, cuõng coøn coù nhöõng muïc ñích phuï nöõa, nhö trôï giuùp laãn nhau, chaêm soùc tình yeâu ñoâi löùa, vaø vieäc laøm dòu côn theøm khaùt xaùc thòt maø choàng vaø vôï khoâng bò caám ñoaùn xeùt ñeán bao laâu hoï vaãn tuaân thuû muïc ñích ñaàu tieân vaø bao laâu maø baûn chaát noäi taïi cuûa haønh vi ñoù vaãn ñöôïc gìn giöõ veïn toaøn". Trong maïch vaên ñoù, ñieåm neâu daãn treân cho raèng baát cöù luùc naøo giao hôïp, hoï phaûi tieán haønh "sao cho haønh vi khoâng ñöôïc töï yù traùnh neù khaû naêng töï nhieân daãn ñeán söï sinh saûn," do vaäy ta phaûi ñoái dieän vôùi söï vi phaïm ñeán ñieàu luaät cuûa töï nhieân vaø cuûa Thieân Chuùa, "vaø ai vi phaïm thì khoâng theå khoâng maéc toäi naëng."
Trong khi ngaên caám söï töï yù ngaên ngöøa khaû naêng sinh saûn cuûa hoaït ñoäng tính giao, thoâng ñieäp khoâng chæ danh roõ reät nhöõng hình thöùc ngöøa thai rieâng bieät naøo bò ngaên caám. Daãu vaäy, caùch chung, vaøo luùc ñoù, theo nhö Noonan töøng nhaän xeùt, thì caùch thöùc maø haàu nhö caùc nhaø thaàn hoïc aùm chæ ñeán, khi ñeà caäp ñeán ngöøa thai, ñoù laø toäi OÂ-naêng (onanism). Toäi maø OÂ-naêng ñaõ phaïm laø söï töø choái tuaân thuû luaät hoân nhaân cuûa Leâ-vi-ra trong Cöïu Uôùc (x. Ñeä Nhò Luaät 25, 5 - 6), theo ñoù ngöôøi ñaøn oâng phaûi buoäc lo sao cho ngöôøi anh cuûa mình coù haäu dueä noái doõi toâng ñöôøng, khi ngöôøi naøy cheát maø chöa coù con caùi. Trong tröôøng hôïp cuûa OÂ-naêng, anh ta ñaõ "aên ôû" vôùi chò daâu cuûa mình teân laø Ta-ma, nhöng moãi laàn aên ôû, "anh ta ñeàu truùt tinh truøng cuûa mình treân ñaát", do vaäy maø Ñöùc Ya-veâ ñaõ khieán anh phaûi cheát (Kn 38, 6 - 10).
Do vaäy toäi oâ-naêng nhaèm aùm chæ haønh vi giao hôïp giöõa chöøng, qua ñoù döông vaät ñöôïc ruùt ra khoûi aâm hoä tröôùc luùc xuaát tinh, nhöng trong laõnh vöïc töø ngöõ thaàn hoïc tröôùc khi xuaát hieän thoâng ñieäp Casti Connubii, thì toäi naøy laïi coù yù nghóa roäng hôn nöõa. Ngoaøi nghóa giao hôïp giöõa chöøng theo sau söï xuaát tinh, noù coøn bao haøm taát caû nhöõng haønh vi tính giao khaùc coù nhaém ñeán vieäc ngaên chaän söï truyeàn sinh baèng nhöõng phöông tieän tích cöïc nhö ñaët voøng xoaén, maøng bao coå töû cung, hoaëc vieäc söû duïng hoùa chaát ñeå traùnh mang thai. Vaø roài theo suy luaän cuûa Noonan, neáu ta ñoïc kyõ thoâng ñieäp thì coù leõ coøn cho thaáy coù vieäc caám ñoaùn caû hai haønh vi, ñoù laø vieäc giao hôïp giöõa chöøng vaø söû duïng "bao cao su" (condom - töø ngöõ chuyeân moân baèng Anh ngöõ ñöôïc söû duïng laø: Prophylactic), trong khi giaûi thích roäng hôn nöõa thì coøn phaûi caám theâm vieäc lau röûa sau luùc giao hôïp, cuõng nhö caám ñaët caùc maøng chaén vaø nhöõng duïng cuï khaùc maø sau naøy ñöôïc goïi laø "nhöõng phöông phaùp ba-ri-e" nhaèm ngaên chaän söï thuï thai.
2. Ñöùc PI-oâ XII ngoû lôøi vôùi Hieäp Hoäi Nhöõng Coâ Ñôõ Coâng Giaùo ngöôøi YÙ
Naêm 1951, Ñöùc Pi-oâ XII laàn ñaàu tieân coâng boá caùch chính thöùc vaø minh nhieân thöøa nhaän cho pheùp thöïc haønh söï kieâng cöõ ñònh kyø, qua ñoù vôï choàng traùnh vieäc giao hôïp vôùi nhau khi ngöôøi nöõ coù theå thuï thai vaø do vaäy chæ giao hôïp vaøo nhöõng giai ñoaïn khoâng theå thuï thai tính theo chu kyø kinh nguyeät nôi ngöôøi vôï. Trong buoåi noùi chuyeään vôùi giôùi coâ ñôõ ngöôøi YÙ, Ñöùc Pi-oâ XII minh nhieân cho raèng vôï choàng phaûi coù lyù do chính ñaùng ñeå giôùi haïn vieäc giao hôïp vaøo nhöõng luùc ngöôøi ta coù theå phoûng ñoaùn vieäc thuï thai khoâng theå xaûy ra. Ngaøi neâu ra caùc ñaùnh giaù veà phöông dieän y hoïc, öu sinh hoïc, xaõ hoäi vaø kinh teá, nhö laø nhöõng cô sôû khaû dó coù theå bieän minh luaân lyù caùch xöùng hôïp cho vieäc thöïc haønh naøy nôi caùc caëp vôï choàng. Ngaøi cuõng nhìn nhaän laø nhöõng daáu chæ y khoa, öu sinh, kinh teá-xaõ hoäi nhö treân, döôøng nhö thuoäc veà baûn tính töï nhieân baûo ñaûm cho vieäc thöïc haønh söï tieát duïc ñònh kyø nhö vaäy trong cuoäc soáng hoân nhaân. Khi nhaán maïnh ñeán lyù do chính ñaùng ñeå giôùi haïn vieäc chæ giao hôïp vaøo nhöõng thôøi gian khoâng theå thuï thai ñoù, thì Ñöùc Pi-oâ XII cuõng leân tieáng neâu roõ vieäc vôï choàng coù theå haønh xöû caùch voâ traùch nhieäm vaø do vaäy baát xöùng caùch luaân lyù khi giôùi haïn sinh hoaït tình duïc cuûa hoï nhö vaäy.
Daãu vaäy, döïa treân söï phaùn ñoaùn höõu lyù vaø coâng baèng, neáu khoâng coù nhöõng lyù do caù nhaân ñuû nghieâm chænh, hoaëc nhöõng lyù do ñuû thuyeát phuïc xuaát phaùt töø nhöõng hoaøn caûnh ngoaïi taïi, thì yù ñònh thöôøng xuyeân traùnh neù keát quaû ñeïp ñeõ cuûa vieäc hieäp nhaát (tính giao), trong khi ñoàng thôøi tieáp tuïc hoaøn toaøn thoûa maõn tình tö duïc, laø moät haønh ñoäng khoâng theå chaáp nhaän. Haønh vi nhö theá chæ coù theå phaùt xuaát töø söï ñaùnh giaù sai laàm veà cuoäc soáng (hoân nhaân) vaø töø nhöõng lyù leõ choáng laïi nhöõng tieâu chuaån ñích thöïc cuûa haønh vi luaân lyù. (Ñöùc Pi-oâ XII ngoû lôøi vôùi giôùi coâ ñôõ ngöôøi YÙ naêm 1951).
Nhaän ñònh sau cuøng veà baøi noùi chuyeän treân cuûa Ñöùc Pi-oâ XII laø moät khi phöông phaùp tieát duïc ñònh kyø hoaëc ngöøa thai theo chu kyø kinh nguyeät cuûa phuï nöõ, hoaëc vieäc keá hoaïch hoùa gia ñình caùch töï nhieân ñöôïc thöøa nhaän hôïp phaùp caùch luaân lyù nhö vaäy, ta cuõng phaûi xaùc quyeát raèng vôï choàng coù theå ñöôïc pheùp caùch luaân lyù giao hôïp vôùi nhau maø khoâng caàn phaûi coù yù ñònh hay yù muoán caùch minh nhieân laø phaûi coù con vôùi nhau. Cho raèng vôï choàng coù ñuû lyù do chính ñaùng ñeå khoâng muoán truyeàn sinh, moãi khi hoï giao hôïp vôùi nhau, do vaäy baät ra caâu hoûi khôi gôïi chuù yù: lieäu vieäc tieát duïc ñònh kyø chæ laø phöông theá Luaân Lyù duy nhaát cho vôï choàng ñeå traùnh thai thoâi sao? Nhö chuùng ta seõ thaáy, tranh luaän xoay quanh caâu hoûi naøy, theo yù nghóa naøo ñoù, ñaõ ñaït tôùi cao ñieåm cuûa thaäp nieân 60 vöøa qua.
3. Coâng Ñoàng Vatican II vaø hoân nhaân gia ñình
Naêm 1965, keát thuùc khoùa hoïp khoaùng ñaïi thöù tö vaø sau cuøng, Coâng Ñoàng Vatican II ñaõ phoå bieán Hieán Cheá Muïc Vuï veà Giaùo Hoäi trong theá giôùi ngaøy nay (Gaudium et Spes), trong ñoù lieät keâ nhieàu ñieåm quan troïng veà hoân nhaân Ki-toâ giaùo vaø yù nghóa cuoäc soáng gia ñình. Sau ñaây, toâi xin löôïc qua nhöõng ñieåm noàng coát:
(1) Nhö moät "coäng ñoàng tình yeâu (#47), coäng ñoàng thaân thieát thoâng chia cuoäc soáng vaø tình yeâu" (#48). Hoân nhaân cuøng phaûn aùnh laãn thoâng döï vaøo giao öôùc tình yeâu noái keát Ñöùc Ki-toâ vôùi Giaùo Hoäi cuûa Ngaøi. Veû toát ñeïp ñaày yù nghóa cuûa cuoäc soáng gia ñình Ki-toâ höõu naèm trong moái kyø voïng laø "qua tình yeâu san seû giöõa vôï choàng daãn ñeán söï quaûng ñaïi vaø sinh hoa keát traùi nôi hoï. Cuõng nhö qua söï hieäp nhaát vaø chung thuûy vôùi nhau vaø qua cuoäc soáng yeâu thöông maø moïi thaønh vieân trong gia ñình ñoái xöû vôùi nhau", thì Ñöùc Ki-toâ voán haèng hieän dieän soáng ñoäng nôi döông gian naøy coù theå toû hieän roõ neùt cho moïi ngöôøi (#48).
(2) Vieäc aên ôû vôùi nhau nhaèm dieãn taû tình yeâu phu-phuï (vôï choàng) ñöôïc xem nhö moät giaù trò thieát yeáu nhöng laïi ñoäc laäp vôùi vieäc sinh con. Nhöõng haønh vi yeâu thöông naøy ñöôïc ñaùnh giaù laø "cao thöôïng" vaø "xöùng hôïp", vaø trong caùch dieãn taû thuaàn tuùy nhaân loaïi, nhöõng haønh vi naøy "ñem laïi yù nghóa vaø thaêng tieán cho söï töï hieán hoã töông, khieán cho vôï choàng laøm giaøu cho nhau baèng moät yù chí töôi vui vaø caûm taï" (#49).
(3) Tuy nhieân ñoàng thôøi, tình yeâu vôï choàng khoâng taùch rôøi khoûi boån phaän truyeàn sinh cuõng nhö vieäc giaùo duïc con caùi. Chính cuoäc hoân nhaân cuõng nhö tình yeâu vôï choàng, caû hai "ñeàu ñöôïc phoái hôïp cho söï truyeàn sinh vaø giaùo duïc con caùi, vaø tìm thaáy qua nhöõng phaän vuï naøy trieàu thieân cao caû nhaát cuûa mình" (#48). Hôn nöõa, con caùi laø aân hueä cao quyù nhaát cuûa hoân nhaân vaø laø söï ñoùng goùp lôùn lao kieán taïo haïnh phuùc cuûa cha meï" (#50).
(4) Khi vôï choàng thöïc haønh coù hieäu quaû khaû naêng truyeàn sinh cuûa mình, thì hoï ñaït ñeán söï vui höôûng, theo moät caùch theá naøo ñoù, vaøo coâng trình saùng taïo cuûa chính Thieân Chuùa. Khi caån thaän neâu ra vò trí cuûa con caùi trong cuoäc soáng hoân nhaân, Gaudium et Spes khuyeán duï, "duø khoâng neân xem nheï giaù trò cuûa caùc muïc ñích khaùc cuûa hoân nhaân... cha meï caàn xem nhö söù meänh rieâng bieät cuûa mình trong boån phaän truyeàn sinh vaø giaùo duïc nhöõng keû ñaõ ñöôïc trao phoù cho mình" (#50). Veà ñieåm naøy, ta caàn ghi nhaän laø vaên kieän ñaõ döùt khoaùt töø choái söû duïng haïn töø truyeàn thoáng voán so saùnh vieäc phaân chia "caáp traät cuûa caùc muïc ñích hay muïc tieâu" theo ñoù thì söï truyeàn sinh vaø giaùo duïc con caùi ñöôïc xem nhö muïc ñích ñaàu tieân cuûa hoân nhaân vaø tính duïc vôï choàng, trong khi ñoù - phaän söï bieåu loä vaø nuoâi döôõng tình yeâu giöõa vôï choàng vôùi nhau - laïi trôû thaønh muïc ñích thöù nhì cuûa hoân nhaân.
Theo caùc chuyeân gia giaùm saùt vaø theo doõi dieãn tieán Coâng Ñoàng Vatican II veà maët soaïn thaûo vaên kieän cho bieát: ñaõ coù nhieàu ñeà nghò tu chính baûn vaên, ñoøi taùi ñem vaøo yù töôûng veà "caáp traät muïc ñích" coát ñeå phaân bieät nhöõng muïc ñích, muïc tieâu chính vaø phuï. Tuy nhieân nhöõng ñeà nghò söûa ñoåi naøy ñeàu bò baùc boû, trong ñoù coù ñeà nghi roõ reät nhö sau "tình yeâu phu-phuï ñöôïc saép ñaët cho muïc tieâu chính cuûa hoân nhaân, ñoù laø vieäc sinh con noái doõi doøng hoï". Do vaäy, hoân nhaân vaø tính duïc vôï choàng ñöôïc xem laø coù hai muïc ñích, nhöng caùc nghò phuï Coâng ñoàng töø choái ñaùnh giaù veà taàm quan troïng cuûa caùc muïc tieâu naøy, traùnh cho caùi naøo laø chính caùi naøo laø phuï.
(5) Vôï choàng mang troïng traùch sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi "vôùi ñaày ñuû traùch nhieäm trong tö caùch con ngöôøi vaø Ki-toâ höõu". Trong vieäc toå chöùc cuoäc soáng gia ñình, vôï choàng caàn quan taâm ñuùng möùc ñeán haïnh phuùc cuûa rieâng hoï cuõng nhö cuûa con caùi, nhöõng ñöùa ñaõ ñöôïc sinh ra vaø caû nhöõng ñöùa saép sinh. "Baäc laøm cha meï coù traùch nhieäm - coù nghóa vôï choàng" caàn döï truø caùc ñieàu kieän caû hai maët vaät chaát laãn tinh thaàn veà soá con cuõng nhö hoaøn caûnh soáng cuûa chuùng". Toùm laïi vôï choàng "phaûi tham khaûo nhöõng lôïi ích cuûa coäng ñoàng gia ñình, xaõ hoäi hieän nay vaø cuûa chính Giaùo Hoäi nöõa." Cha meï naøo phaûi chaêm soùc moät gia ñình töông ñoái ñoâng ñuùc caàn ñöôïc quan taâm ñaëc bieät, hoï ñöôïc nhaéc baûo ñeán boån phaän phaûi nuoâi daïy con caùi cuûa hoï "cho xöùng hôïp," do vaäy khi quyeát ñònh coù ñoâng con, hoï neân khoân ngoan baøn thaûo vôùi nhau tröôùc" (#50).
Nhö ñoaïn trích daãn treân cho thaáy, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo khoâng choáng laïi vieäc cha meï sinh saûn coù traùch nhieäm vaø coù keá hoaïch. Gaudium et Spes khoâng ñeà cao vieäc sinh saûn böøa baõi khieán khoâng theå giaùo duïc con caùi ñaøng hoaøng. Do vaäy ñoái vôùi vôï choàng, laø ngöôøi Ki-toâ höõu, laøm cha meï coù traùch nhieäm bao haøm ba vieäc: (1) hoï caàn haønh xöû môû ngoõ cho vieäc sinh saûn; (2) caàn chaêm soùc ñuùng möùc con caùi ñaõ ñöôïc sinh ra, vaø sau cuøng, (3) khi thaáy caàn thieát, vôï choàng caàn phaûi haïn cheá caùch xöùng hôïp khaû naêng sinh saûn cuûa mình. Tuy nhieân, caùch naøo ñeå haïn cheá sinh saûn thì vaãn coøn laø ñeà taøi boû ngoõ cho tranh luaän.
(6) Veà vieäc quyeát ñònh soá con sinh ra, "chính cha meï phaûi laø ngöôøi quyeát ñònh sau cuøng, mang traùch nhieäm tröôùc maët Chuùa," nhöng hoï caàn nhaän thöùc laø "hoï khoâng ñöôïc tieán haønh caùch tuøy tieän ñöôïc." Hôn nöõa, vôï choàng Ki-toâ höõu caàn quyeát ñònh coù yù thöùc traùch nhieäm, nghóa laø "hoï luoân ñöôïc löông taâm höôùng daãn, moät löông taâm phuø hôïp vôùi chính leà luaät Thieân Chuùa, vaø hoï caàn tuaân phuïc huaán quyeàn Hoäi thaùnh haèng giaûi thích moät caùch chaân thaät leà luaät naøy döôùi aùnh saùng Tin Möøng" (#50).
(7) Sau cuøng, neân thöøa nhaän vieäc vôï choàng thöôøng phaûi "rôi vaøo nhöõng caûnh huoáng naøy laø, ít ra taïm thôøi, hoï caàn giôùi haïn soá ngöôøi trong gia ñình cuûa hoï." Do vaäy ñeå chu toaøn boån phaän laøm cha meï coù traùch nhieäm, hoï caàn phaûi tieát duïc, nhöng ñieàu aáy laïi xung ñoät vôùi yù muoán bieåu loä tình yeâu vôï choàng cuûa hoï veà maët sinh lyù. Bò ñaåy vaøo traïng huoáng naøy, vôï choàng phaûi ñoái maët vôùi hai thöïc teá: traùch nhieäm ñeàu raøng buoäc hoï phaûi traùnh vieäc thuï thai vaø ñoàng thôøi phaûi duy trì cho baèng ñöôïc "tình yeâu chung thuûy cuûa hoï qua cuoäc soáng löùa ñoâi thaân maät." Thaát baïi trong vieäc duy trì "söï thaân maät löùa ñoâi" laø moái ñe doïa roõ reät cho tình yeâu chung thuûy hoã töông cuûa vôï choàng, cuõng nhö coù nguy cô phaù vôõ haïnh phuùc cuûa nhöõng ñöùa con ñaõ sinh ra vaø laøm giaûm suùt söï can tröôøng vaø quaûng ñaïi cuûa cha meï trong vieäc ñoùn nhaän nhöõng ñöùa con môùi. (#51).
Nhaèm höôùng daãn vôï choàng trong noã löïc "hoøa hôïp tình yeâu ñoâi löùa vôùi vieäc truyeàn sinh coù traùch nhieäm," Gaudium et Spes caûnh baùo choáng laïi nhöõng giaûi phaùp khoâng xöùng hôïp vôùi chuaån möïc luaân lyù, ñöôïc ñeà ra bôûi Giaùo Hoäi. Vaø khuyeán duï hoï laø ñaëc tính luaân lyù cuûa nhöõng caùch bieåu loä tình yeâu vôï choàngï, ñöôïc xaùc ñònh baèng nhöõng tieâu chuaån khaùch quan coù neàn taûng döïa treân baûn tính cuûa nhaân vò vaø nhöõng haønh vi ñoù phaûi "duy trì ñaày ñuû yù nghóa cuûa söï töï hieán thaân cho nhau vaø saûn sinh con caùi baèng moät tình yeâu ñích thaät" (#51).
Ñieàu coù yù nghóa nhaát trong xaùc quyeát treân ñaây laø caùc haønh vi dieãn taû tình yeâu vôï choàng khoâng theå bò xem xeùt ñôn thuaàn chæ treân chieàu kích sinh hoïc, hay treân phöông dieän theå lyù cuûa haønh ñoäng giao hôïp, nhöng ñuùng hôn phaûi xeùt trong moái töông quan vôùi toaøn theå nhaân vò con ngöôøi, ñöôïc coi laø chuû theå cuûa haønh ñoäng. Thaät quaù giaûn löôïc vieäc vaên kieän baét nguoàn töø lyù leõ ñaõ ñöôïc laëp ñi laëp laïi choáng laïi söï ngöøa thai voán chæ nhìn ñeán cô caáu sinh hoïc cuûa haønh vi tính giao ñöôïc xem xeùt taùch lìa khoûi nhöõng yeáu toá khaùc, ñaëc bieät laø chuû theå ñang thöïc hieän haønh vi ñoù.
Tieâu chuaån luaân lyù tính ñöôïc xem nhö coù goác gaùc nhieàu hôn nôi baûn tính cuûa nhaân vò, chöù khoâng phaûi nôi muïc tieâu rieâng reõ cuûa töøng haønh vi rieâng bieät. Tyû duï nhö ta khoâng theå ñaùnh giaù moät con ngöôøi toát hay xaáu ngang qua nhöõng haønh vi rieâng bieät cuûa keû aáy. Ta thöû laáy moät ví duï, coù theå hoâm nay anh ta vì vui cheùn vôùi baïn beø, neân ñaõ say röôïu vaø coù lôøi aên tieáng noùi khoâng hay, nhöng qua hoâm sau khi anh ta heát say röôïu, thì thaùi ñoä vaø caùch cöû xöû cuûa anh ta seõ khaùc.
Caùc nghò phuï Coâng Ñoàng keát thuùc phaàn tranh luaän cuûa mình veà cuoäc soáng hoân nhaân vaø gia ñình baèng caùch khuyeán khích vôï choàng thöïc taäp ñöùc trong saïch hoân nhaân, voán phaàn naøo ñoù coù nghóa laø trong khi nhaèm haïn cheá sinh saûn, vôï choàng caàn traùnh caùc phöông phaùp "bò Huaán Quyeàn Giaùo Hoäi cho laø sai traùi vì khoâng phuø hôïp vôùi leà luaät Thieân Chuùa" (#51). Khoâng theå höôùng daãn ngöôøi ta ñöôïc gì theâm baèng caùch phaân bieät giöõa nhöõng hình thöùc ngöøa thai ñöôïc hoaëc khoâng ñöôïc chaáp nhaän, nhöng trong phaàn chuù thích vaên kieän, caùc nghò phuï giaûi thích lyù do söï im laëng cuûa caùc ngaøi nhö sau: "Vaøi vaán ñeà caàn ñöôïc xem xeùt kyõ caøng hôn nöõa, thì theo leänh Ñöùc Giaùo Hoaøng, chuùng ñaõ ñöôïc chuyeån giao laïi cho tieåu ban nghieân cöùu veà daân soá, gia ñình, vaø sinh suaát, ñeå roài sau khi hoaøn taát seõ ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng chuaån y. Do quaù ñaët naëng lyù thuyeát veà huaán quyeàn ñeán nhö vaäy, maø Thöôïng Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc luùc ñoù ñaõ khoâng coù yù ñöa ra ngay laäp töùc nhöõng giaûi phaùp cuï theå.
4. Humanae Vitae vaø boái caûnh cuûa noù
Tieåu ban ñaëc bieät giaùo hoaøng nhaèm nghieân cöùu vaán ñeà ngöøa thai ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Gio-an XXIII thieát laäp naêm 1963; moät naêm sau ñoù Ñöùc Giaùo Hoaøng Phao-loâ VI boå nhieäm theâm nhieàu nhaân vaät nöõa vaøo toå chöùc naøy. Caû giaùo daân laãn giaùo só ñeám ñöôïc töø 60 ñeán 70 vò, bao goàm giôùi nghaønh y, caùc nhaø khoa hoïc xaõ hoäi, caùc caëp vôï choàng, Linh Muïc, Giaùm Muïc, Hoàng Y.
Sau khi tieåu ban bieåu quyeát vaøo thaùng 6 naêm 1966, hai baûn töôøng trình khaùc nhau ñöôïc ñeä trình leân Ñöùc Phao-loâ VI; trong baûn töôøng trình cuûa nhoùm yù kieán thieåu soá, coù boán nhaø thaàn hoïc kyù teân thì nhöõng caám ñoaùn truyeàn thoáng veà moïi hình thöùc ngöøa thai nhaân taïo ñeàu ñöôïc giöõ laïi; coøn baûn töôøng trình theo yù kieán soá ñoâng bao goàm haàu nhö toaøn boä nhöõng thaønh vieân coøn laïi cuûa tieåu ban thì khuyeán caùo Giaùo Hoäi neân coù thay ñoåi trong huaán quyeàn chính thöùc veà caùc phöông phaùp ngöøa thai.
Thaùng 2 naêm 1966, tröôùc khi nhaän caùc baûn töôøng trình, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phao-loâ VI ngoû lôøi taïi Trung taâm Hoäi Nghò Phuï Nöõ Quoác Gia YÙ. Trong baøi phaùt bieåu, Ngaøi neâu leân tính phöùc taïp vaø teá nhò cuûa nhöõng vaán ñeà ñang ñöôïc thaûo luaän trong tieåu ban voán ñöôïc ñaëc bieät trieäu taäp "vôùi nhieäm vuï xem xeùt nhöõng vaán ñeà naøy caùch saâu xa hôn töø nhieàu quan ñieåm - khoa hoïc, lòch söû, xaõ hoäi vaø giaùo thuyeát - vôùi söï coá vaán phong phuù cuûa caùc giaùm muïc vaø chuyeân vieân." Khi khuyeán duï thính giaû "haõy chôø ñôïi nhöõng keát quaû cuûa coâng trình nghieân cöùu naøy..." Ngaøi löu yù Giaùo Hoäi caàn böôùc ñi caån troïng vaø xem xeùt caån thaän trong noã löïc giaùo huaán cho Daân Thieân Chuùa.
Huaán Quyeàn Giaùo Hoäi khoâng theå ñöa ra nhöõng chuaån möïc Luaân Lyù maø khoâng baûo ñaûm laø mình ñang dieãn taû yù Chuùa. Ñeå ñaït tôùi chaân lyù naøy, Giaùo Hoäi khoâng buoäc phaûi theo nhöõng tìm toøi cuõng nhö phaûi xem xeùt taát caû nhöõng vaán ñeà do töø moïi goùc neûo traàn gian ñaët ra. Ñoâi khi nhöõng coâng vieäc ñoù ñoøi hoûi nhieàu thôøi gian vaø khoâng phaûi deã daøng gì.
Taâm tình ñöôïc giaõi baøy nhö treân cuûa Ñöùc Phao-loâ VI cho thaáy boái caûnh, moät khi nhöõng khuyeán caùo töø baûn phuùc trình cuûa nhoùm yù kieán ña soá trong tieåu ban giaùo hoaøng ñöôïc coâng boá cho coâng chuùng, ngöôøi ta raát hy voïng chôø mong töø giöõa loøng Giaùo Hoäi Coâng Giaùo quyeát ñònh thay ñoåi söï caám ñoaùn söû duïng nhöõng phöông phaùp ngöøa thai goïi laø nhaân taïo. Lieäu Ñöùc Giaùo Hoaøng seõ ñaùp öùng ra sao ñoái vôùi nhöõng gôïi yù cuûa tieåu ban? Söï ñaùp öùng naøy chæ xaûy ra hai naêm sau ñoù khi ngaøi coâng boá thoâng ñieäp Humanae Vitae (HV: Söï soáng con ngöôøi), thaùng 7 naêm 1968.
Môû ñaàu Thoâng Ñieäp, Ñöùc Phao-loâ VI caùm ôn Tieåu Ban Giaùo Hoaøng veà coâng taùc ñaõ thöïc hieän, nhöng ngaøi cho raèng nhöõng keát luaän cuûa phuùc trình khoâng theå ñöôïc xem nhö coù tính quyeát ñònh ñöôïc cuõng nhö chuùng khoâng theå cho pheùp caù nhaân ngaøi boû qua vieäc xem xeùt vaán ñeà caùch töôøng taän hôn nöõa. Sau ñoù ngaøi nhaän ñònh laø tieåu ban ñaõ "khoâng ñaït ñöôïc söï nhaát trí hoaøn toaøn lieân quan ñeán vieäc ñeà nghò caùc chuaån möïc luaân lyù;" hôn nöõa, ngaøi cho raèng trong baûn phuùc trình cuûa tieåu ban, moät vaøi giaûi phaùp ñeà nghò cho vaán ñeà ngöøa thai thöïc ra ñaõ "vöôït quaù xa khoûi giaùo huaán luaân lyù veà hoân nhaân maø Huaán Quyeàn Giaùo Hoäi vaãn haèng maïnh meõ giaûng daïy."
Sau cuøng, vôùi nieàm xaùc tín raèng mình ñaõ "chuû ñoäng xem xeùt töôøng taän taát caû thoâng tin taøi lieäu" ñeä trình leân ngaøi, Ñöùc Giaùo Hoaøng, "sau khi caân nhaéc, ñaén ño vaø caàu nguyeän lieân lyû" tuyeân boá duy trì laø khoâng theå coù söï thay ñoåi trong laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi veà vieäc choáng laïi söï söû duïng caùc phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo (HV, #6).
Thoâng Ñieäp ñöa ra luaän chöùng cô baûn nhö sau: "Moïi vaø töøng haønh vi trong vieäc giao hôïp phaûi môû ngoõ cho söï truyeàn sinh (HV, #11), vì Thieân Chuùa ñaõ muoán "söï noái keát khoâng theå phaân chia... giöõa hai yù nghóa cuûa haønh vi phu-phuï: yù nghóa phoái hôïp yeâu thöông vaø yù nghóa sinh saûn." Nhôø söï keát giao thaân maät, "haønh vi phu-phuï trong khi hieäp nhaát chaët cheõ vôï choàng vôùi nhau, khieán hoï coù khaû naêng thoâng ban söï soáng môùi, theå theo nhöõng ñònh luaät ñöôïc ghi khaéc trong taän höõu theå cuûa ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø" (HV, #12).
Do vaäy, ñöôïc coi laø haønh vi "xaáu ngay töï baûn chaát" (HV, #14), vaø "khoâng bao giôø hôïp phaùp" (HV, #16) cho vôï choàng khi giao hôïp vôùi nhau maø ñoàng thôøi laïi toan tính caùch tích cöïc coù chuû yù ngaên caûn khaû naêng truyeàn sinh cuûa haønh vi naøy. Nghóa laø vôï choàng khoâng ñöôïc pheùp duøng phöông phaùp ngöøa thai nhaân taïo.
Khi pheâ bình nhöõng xaùc quyeát cô baûn cuûa thoâng ñieäp, coá thaàn hoïc gia luaân lyù, Richard McCormick, S.J. neâu nhaän xeùt nhö sau: noäi dung chuû yeáu cuûa thoâng ñieäp laø: söï giao hôïp giôùi tính "chæ laø haønh vi ñôn ñoäc vôùi hai khía caïnh hay hai yù nghóa noäi taïi: hieäp nhaát vaø truyeàn sinh"; hôn nöõa, hai yù nghóa naøy laïi "baát khaû phaân ly theo söï hoaïch ñònh cuûa Thieân Chuùa", do vaäy baát cöù ai chuû yù laøm cho haønh vi giao hôïp khoâng theå thuï thai cuõng ñeàu "taán coâng vaøo chính yù nghóa cuûa haønh vi voán laø söï bieåu loä cuûa tình töï hieán cho nhau."
McCormick ghi nhaän laø phaân tích nhö treân laø ñieàu khoâng môùi meû gì, nhieàu nhaø luaân lyù ñaõ töøng phaùt bieåu töø laâu nhöõng doøng chöõ ñoù, vaø McCormick thöøa nhaän raèng: chính oâng ta tröôùc ñaây cuõng ñaõ töøng ñöa ra caùc luaän ñieäu töông töï nhö theá "qua vieäc loaïi tröø khaû naêng cöu mang moät thai nhi, voán laø daáu hieäu thöôøng tröïc cuûa tình yeâu ñöôïc dieãn taû trong söï giao hôïp, ngöôøi ta ñaõ chuû ñoäng ngöøa thai trong haønh vi tính giao vaø do vaäy ñaõ töôùc boû daáu hieäu ñoù khoûi haønh vi voán laøm cho tình yeâu hieäp nhaát caùch khaùch quan."
Nhöng sau naøy, McCormick ñaõ khoâng coøn giöõ laäp tröôøng naøy nöõa. Ñoàng yù raèng, con caùi laø hoa quaû tình yeâu giöõa hai vôï choàng, ñöôïc bieåu loä qua haønh vi aùi aân. Tuy nhieân, neáu chuùng ta chaáp nhaän quan ñieåm naøy, thì phaûi noùi raèng, coù leõ khoâng bieát bao nhieâu trieäu con ngöôøi ñang coù maët trong theá giôùi ngaøy hoâm nay ñaõ khoâng laø keát quaû cuûa tình yeâu töï hieán trong ñôøi soáng hoân nhaân, nhöng chaúng qua ñoù chæ laø keát traùi cuûa moät cuoäc tri hoan nhaèm thoûa maõn tính duïc vaø ñöùa con laø keát quaû cuûa moät söï vieäc ngoaøi yù muoán. Khoâng bieát Giaùo Hoäi nghó sao veà vaán ñeà naøy?
Theo caùch thöùc suy tö hieån loä trong Humanae Vitae, caùc yù nghóa thoâng hieäp vaø truyeàn sinh cuûa haønh vi tính giao noái keát chaët cheõ vôùi nhau ñeán ñoä khoâng theå bò phaân lìa. Ñieàu naøy coù nghóa baát cöù söï can thieäp theå lyù coù chuû yù naøo treân moät trong hai yù nghóa thì ñeàu taát yeáu keùo theo aûnh höôûng phaân reõ hay phaân huûy ñoái vôùi yù nghóa kia, ñeán ñoä yù nghóa luaân lyù cuûa haønh vi tính duïc xeùt nhö laø moät toång theå ñaõ bò phaù huûy.
Do vaäy tính baát khaû phaân ly cuûa nhöõng chieàu kích thoâng hieäp vaø truyeàn sinh cuûa tình yeâu phu-phuï naèm ôû coäi reã cuûa vieäc Giaùo Hoäi caám ñoaùn baát cöù söï giao hôïp naøo coù keøm theo chuû yù tích cöïc ngaên caûn söï truyeàn sinh; ñoàng thôøi, caàn ghi nhaän laø cuøng moät luaän chöùng veà tính baát khaû phaân chia cuûa hai chieàu kích trong tình yeâu phu-phuï, cuõng giaûi thích phaàn lôùn vieäc Giaùo Hoäi choáng laïi baát cöù söï toan tính naøo cuûa vôï choàng nhaèm coù con maø khoâng thoâng qua con ñöôøng bieåu loä tình yeâu thaân maät hoã töông qua söï giao hôïp.
Do vaäy, Giaùo Hoäi giöõ vöõng laäp tröôøng coá höõu choáng laïi chaúng nhöõng phöông phaùp caáy tinh nhaân taïo duøng tinh truøng ngöôøi khaùc, ñöôïc goïi laø Artificial Insemination using a Donor's sperm, vieát taét laø (AID) maø ngay caû phöông phaùp caáy tinh nhaân taïo nhôø tinh truøng cuûa choàng, ñöôïc goïi laø Artificial Insemination using the Husband's sperm, vieát taét laø (AIH) vaø phöông phaùp thuï tinh trong oáng nghieäm IVF (In Vitro Fertilization) theo ñoù caû tröùng laãn tinh truøng ñeàu thuoäc cuûa vôï choàng.
Lm. Traàn Maïnh Huøng, DCCT (Roma)
(Trích daãn töø Ehpata Vieät Nam soá 64, naêm 2002)