Suy nieäm Naêm Thaùnh Loøng Thöông Xoùt
Xuoáng traàn vì loøng xoùt thöông
Xuoáng traàn vì loøng xoùt thöông.
Coù dòp giôùi thieäu vôùi nhöõng baïn beø ngoaøi coâng giaùo veà hang ñaù Giaùng Sinh, moät caâu hoûi thöôøng ñöôïc ñaët ra veà yù nghóa caâu Kinh Thaùnh ñöôïc ghi phía treân hang ñaù: "Ngoâi Lôøi ñaõ laøm ngöôøi" nghóa laø gì? Moät caâu hoûi khoâng deã traû lôøi, vì noù bao haøm caû moät noäi dung tín lyù quan troïng maø giaùo lyù coâng giaùo goïi laø 'maàu nhieäm". Nhaäp Theå laø moät trong ba "maàu nhieäm caû", cuøng vôùi maàu nhieäm Chuùa Ba Ngoâi vaø maàu nhieäm Cöùu chuoäc. Nhöõng maàu nhieäm naøy laø coát loõi Ñöùc tin cuûa ngöôøi coâng giaùo.
Thieân Chuùa ñaõ laøm ngöôøi. Maàu nhieäm Nhaäp theå laø ñænh cao cuûa tình yeâu thöông, laø nghóa cöû haï mình hy sinh troïn veïn nhaát maø Thieân Chuùa ñaõ thöïc hieän trong lòch söû. Ñoái vôùi chuùng ta, duø yeâu ai ñeán ñaâu chaêng nöõa, chuùng ta cuõng khoâng theå hoaù thaân neân gioáng ngöôøi mình yeâu ñöôïc. Chuùng ta chæ coù theå theå hieän tình yeâu baèng nhöõng moùn quaø, hay baèng nhöõng cöû chæ yeâu thöông chaêm soùc taän tình, nhöng khoâng theå neân moät ñeå mang laáy thaân phaän cuûa ngöôøi mình yeâu thöông.
Khi mang laáy thaân phaän loaøi ngöôøi, Con Thieân Chuùa ñaõ töï huyû mình ra khoâng, theo caùch noùi cuûa Thaùnh Phaoloâ (x. Pl 2,6-11). Ngöôøi boû ngai vaøng thieân quoác ñeå xuoáng theá soáng vôùi con ngöôøi. Nôi Ñöùc Gieâsu, Thieân Chuùa khoâng coøn laø vò thaàn nghieâm khaéc ôû treân cao xanh vôøi vôïi, maø laø moät Thöôïng-ñeá-ôû-cuøng-chuùng-ta, laø Ñaáng Emmanuel. Ngöôøi xuoáng traàn vì loøng xoùt thöông. Ngöôøi muoán chia seû phaän ngöôøi vôùi nhöõng ai ñang soáng trong caûnh laàm than khoán cuøng cuûa toäi loãi, nhaèm cöùu vôùt hoï vaø cho hoï höôûng haïnh phuùc. Truyeàn thoáng Giaùo hoäi töø raát xa xöa thöôøng cöû haønh leã Giaùng Sinh vaøo luùc nöûa ñeâm, muoán dieãn taû vieäc Ñöùc Gieâsu sinh haï laø khôûi ñieåm cho moät thôøi ñaïi môùi, ñöa lòch söû sang trang. Ñöùc Gieâsu laø Maët Trôøi coâng chính, baùo hieäu kyû nguyeân môùi, kyû nguyeân cuûa ôn Cöùu ñoä. Ngöôøi laø "AÙnh saùng bôûi AÙnh saùng", ñaõ böøng leân giöõa toái taêm toäi loãi ñeå daãn ñöa con ngöôøi ñaït tôùi aùnh saùng cuûa söï thaùnh thieän. Töø thôøi xa xöa, khi ban Leà Luaät, Thieân Chuùa noùi vôùi con ngöôøi qua oâng Moâisen, nhö tieáng saám tieáng seùt, khieán hoï khieáp sôï haõi huøng. Nay, Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi ñeå noùi vôùi con ngöôøi baèng ngoân ngöõ cuûa hoï, raát bình daân, gaàn guõi, thaân thieän. Ngöôøi khaúng ñònh vôùi hoï raèng, giöõa ñau khoå cuûa kieáp ngöôøi, Thieân Chuùa vaãn hieän dieän ñeå lau khoâ gioït leä nôi khoeù maét hoï. Khoâng chæ ñoàng haønh vaø chia seû phaän ngöôøi, Chuùa Gieâsu, Con Thieân Chuùa coøn chòu ñau khoå vôùi con ngöôøi vaø vì con ngöôøi. Caùi cheát cuûa Ngöôøi treân thaäp giaù ñaõ chöùng minh tình thöông bao la haûi haø cuûa Thieân Chuùa Cha ñoái vôùi nhaân loaïi. "Thieân Chuùa yeâu theá gian ñeán noãi ñaõ ban Con Moät, ñeå ai tin vaøo Con cuûa Ngaøi thì khoûi phaûi cheát, nhöng ñöôïc soáng muoân ñôøi" (Ga 3,16).
Maàu nhieäm Nhaäp theå coøn laø söï trao ñoåi kyø dieäu: Con Thieân Chuùa laøm ngöôøi ñeå cho con ngöôøi ñöôïc trôû neân con Thieân Chuùa. YÙ töôûng naøy ñöôïc nhaéc laïi nhieàu laàn trong nhöõng lôøi caàu nguyeän cuûa Phuïng vuï tröôùc leã Giaùng Sinh. Trong Chuùa Gieâsu, vôùi Chuùa Gieâsu vaø nhôø Chuùa Gieâsu, con ngöôøi heøn moïn ñöôïc naâng cao, ñöôïc thaàn hoaù vaø trôû neân nghóa töû cuûa Thieân Chuùa Toái Cao.
Maàu nhieäm Giaùng sinh laø moät tin vui lôùn lao cho caû nhaân loaïi. Caùc söù thaàn ñaõ loan baùo cho nhöõng muïc ñoàng ôû Belem nhö theá. Nhöõng ngöôøi chaên chieân ñôn sô chaát phaùc ñaõ caûm nhaän ñöôïc yù nghóa cuûa bieán coá Giaùng Sinh, neân sau khi ñeán chieâm ngöôõng Haøi nhi Gieâsu, hoï trôû veà trong haân hoan vui möøng, vöøa ñi vöøa toân vinh ca tuïng Thieân Chuùa (x. Lc 2,8-20). Caùc muïc ñoàng vui möøng haân hoan, vì hoï thaáy ñaõ ñeán luùc Thieân Chuùa thöïc hieän lôøi höùa töø ngaøn xöa vôùi toå tieân hoï. Haøi nhi môùi sinh laø daáu chæ vaø baèng chöùng cuûa loøng Chuùa xoùt thöông con ngöôøi. Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ vieát: "Loøng thöông xoùt laø moät töø khoaù chæ ra haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta. Ngaøi khoâng haïn cheá mình trong vieäc khaúng ñònh tình yeâu cuûa Ngaøi, nhöng coøn ñi xa hôn laø laøm cho tình yeâu naøy thaønh höõu hình vaø ñuïng chaïm ñöôïc" (Misericordiae Vultus, soá 9). Nôi Haøi nhi Gieâsu, con ngöôøi coù theå chieâm ngöôõng vaø "ñuïng chaïm" tôùi Thieân Chuùa, Ñaáng töï baûn chaát laø voâ hình, nay ñaõ trôû neân höõu hình giöõa chuùng ta. Nôi Ñöùc Gieâsu, Thieân Chuùa voâ hình coù moät traùi tim. Traùi tim naøy ñaõ rung caûm tröôùc noãi ñau cuûa nhaân theá, rôi leä tröôùc caùi cheát cuûa con ngöôøi vaø chaïnh loøng thöông nhöõng ai cô haøn coâ theá, ñem cho hoï söï an uûi voã veà vaø giuùp hoï tìm laïi nghò löïc vöôn leân.
Giöõa nhöõng oàn aøo naùo nhieät töng böøng cuûa ngaøy leã Giaùng Sinh, ngöôøi tín höõu phaûi caûm nhaän ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa khi ñeán vôùi Haøi nhi Gieâsu. Ñoù cuõng laø taâm tình cuûa Ñöùc Trinh nöõ Maria trong baøi Kinh Ca ngôïi (Magnificat), cuûa oâng Giacaria trong Kinh Chuùc tuïng Chuùa (Benedictus), vaø cuõng laø cuûa cuï giaø Simeâon trong lôøi kinh An Bình (Nunc Dimittis). Taát caû ñeàu caûm thaáy ñöôïc ngaäp traøn tình thöông cuûa Chuùa vaø ñöôïc "chaïm tôùi" söï cao caû cuûa Ngaøi.
Leã Giaùng Sinh mang söù ñieäp cuûa tình thöông, söù ñieäp cuûa an bình. Ngöôøi Kitoâ höõu chieâm ngöôõng Ñöùc Gieâsu Kitoâ, dung maïo loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Cha vaø caàu xin ôn an bình ñeán cho cuoäc ñôøi. Thieân Chuùa yeâu thöông con ngöôøi vaø môøi goïi con ngöôøi thöïc haønh ñöùc yeâu thöông, nhöng nhieàu khi chuùng ta vaãn choái töø lôøi môøi goïi aáy, thaäm chí ñi ngöôïc laïi vôùi nhöõng ñieàu Ngaøi truyeàn daïy. Ñoù laø nguyeân nhaân cuûa bieát bao ñau khoå vaø xaùo troän trong cuoäc soáng haèng ngaøy. Ñaõ trôû thaønh thoâng leä cuûa nhieàu coäng ñoaøn Ñöùc tin, vieäc möøng leã Giaùng Sinh ñi ñoâi vôùi nhöõng nghóa cöû chia seû baùc aùi ñoái vôùi anh chò em ngheøo naøn, baát haïnh, giuùp hoï caûm thaáy hôi aám cuûa tình Chuùa, tình ngöôøi, nhaát laø caûm nhaän ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Chuùa lan toaû ñeán nhöõng neûo ñöôøng cuûa cuoäc soáng.
Nhö caùc muïc ñoàng taïi Belem naêm xöa, sau khi caûm nhaän ñöôïc nieàm vui vaø ôn an bình maø Chuùa Haøi Ñoàng ban taëng, chuùng ta haõy chuùc tuïng Chuùa vaø haõy leân ñöôøng ñeå noùi vôùi nhöõng ngöôøi ñang soáng xung quanh chuùng ta raèng: Thieân Chuùa ñaõ xuoáng traàn vì loøng xoùt thöông.
Gm Giuse Vuõ Vaên Thieân