Ngaøy 3 thaùng 11 naêm 2002

Chuùa Nhaät 31 Thöôøng Nieân Naêm A

Ñoïc Tin Möøng  Mt 23,1-12

¹ Baáy giôø Ñöùc Gieâsu noùi vôùi ñaùm ñoâng vaø caùc moân ñeä Ngöôøi raèng: ² "Caùc kinh sö vaø caùc ngöôøi Phariseâu ngoài treân toøa oâng Moâseâ maø giaûng daïy. ³ Vaäy, nhöõng gì hoï noùi thì anh em haõy laøm, haõy giöõ; nhöng ñöøng theo haønh ñoäng cuûa hoï maø laøm, vì hoï noùi maø khoâng laøm. ⁴ Hoï boù nhöõng gaùnh naëng maø chaát leân vai ngöôøi ta, nhöng chính hoï thì laïi khoâng buoàn ñoäng ngoùn tay vaøo. ⁵ Hoï laøm moïi vieäc coát ñeå cho thieân haï thaáy. Quaû vaäy, hoï ñeo nhöõng hoäp kinh thaät lôùn, mang nhöõng tua aùo thaät daøi. ⁶ Hoï öa ngoài coã nhaát trong ñaùm tieäc, chieám haøng gheá ñaàu trong hoäi ñöôøng, ⁷ öa ñöôïc ngöôøi ta chaøo hoûi ôû nhöõng nôi coâng coäng vaø ñöôïc thieân haï goïi laø "raùpbi". ⁸ "Phaàn anh em, thì ñöøng ñeå ai goïi mình laø "raùpbi", vì anh em chæ coù moät Thaày; coøn taát caû anh em ñeàu laø anh em vôùi nhau. ⁹ Anh em cuõng ñöøng goïi ai döôùi ñaát naøy laø cha cuûa anh em, vì anh em chæ coù moät Cha laø Cha treân trôøi. ¹⁰ Anh em cuõng ñöøng ñeå ai goïi mình laø ngöôøi laõnh ñaïo, vì anh em chæ coù moät vò laõnh ñaïo, laø Ñöùc Kitoâ. ¹¹ Trong anh em, ngöôøi laøm lôùn hôn caû, phaûi laøm ngöôøi phuïc vuï anh em. ¹² Ai toân mình leân, seõ bò haï xuoáng; coøn ai haï mình xuoáng, seõ ñöôïc toân leân.

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Baøi Tin Möøng hoâm nay laø moät lôøi caûnh caùo gay gaét choáng laïi loái giöõ ñaïo cuûa caùc luaät só vaø bieät phaùi. Ñoù laø hai lôùp ngöôøi coù taàm aûnh höôûng lôùn ñoái vôùi caùc tín höõu Do thaùi giaùo thôøi Ñöùc Gieâsu.

Trong baøi giaûng ñaàu tieân veà Nöôùc Thieân Chuùa, Ñöùc Gieâsu ñaõ tuyeân boá roõ vôùi ñaùm ñoâng raèng: “Neáu anh em khoâng aên ôû coâng chính hôn caùc kinh sö vaø ngöôøi Phariseâu, thì seõ khoâng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi” (Mt 5,20). Baây giôø, veà cuoái saùch Tin Möøng Maùttheâu, Ñöùc Gieâsu vaïch roõ nhöõng ñieàu xaáu naøo nôi hoï caàn phaûi loaïi boû.

Nhöng tröôùc heát hai loaïi ngöôøi ñoù laø ai ?

Hình aûnh ngöôøi Kinh Sö

Kinh Sö, cuõng ñöôïc goïi laø luaät só: ban ñaàu laø nhaân vieân coù traùch nhieäm ghi cheùp nhöõng taøi lieäu toân giaùo nhaèm vieäc söû duïng rieâng tö hoaëc nôi coâng coäng (2V 22,8; Gr 32,12). Sau thôøi löu ñaày Babilon cuõng nhö trong thôøi Taân Öôùc, kinh sö laø ngöôøi chuyeân moân nghieân cöùu vaø daïy Kinh Thaùnh (Nk 8,1; x. Er 7,10).

Laø nhöõng chuyeân gia nghieân cöùu Luaät ñaïo, caùc Kinh Sö lo aùp duïng Luaät Moâseâ vôùi nhöõng quyeát ñònh coù tính phaùp lyù, neân hoï cuõng chòu traùch nhieäm veà nhöõng taäp tuïc cha oâng ñeå laïi. Veà hoï, Ñöùc Gieâsu khoâng ngaïi tröng lôøi ngoân söù Isaia ñeå noùi “Chuùng coù thôø phöôïng Ta thì cuõng voâ ích, vì giaùo lyù chuùng giaûng daïy chæ laø giôùi luaät phaøm nhaân” (Mt 7,7).

Tuy vaäy, Kinh Sö theå hieän chöùc naêng quan troïng trong vieäc caån thaän duy trì vaø truyeàn laïi cho theá heä keá tieáp baûn vaên Cöïu Öôùc vaø aùp duïng Kinh Thaùnh vaøo ñôøi soáng ngöôøi tín höõu Do thaùi. Caùc Kinh Sö giaûng daïy luaät ñaïo vaø ñaøo taïo nhöõng ngöôøi thöøa keá ñeå noäi dung cuûa lôøi giaûng daïy ñöôïc truyeàn laïi qua baøi baûn cho theá heä keá tieáp.

Moät baûn nguïy taùc cuûa Saùch Giaûng Vieân xuaát hieän giöõa thôøi Cöïu Öôùc vaø Taân Öôùc, ñaõ daønh nhöõng lôøi toát ñeïp nhaát ñeå ca ngôïi ngöôøi Kinh Sö lyù töôûng khi noùi: “Ngöôøi Kinh Sö ñöôïc ñaày tinh thaàn hieåu bieát theo yù muoán cuûa Thieân Chuùa cao caû, neân seõ noùi nhöõng lôøi khoân ngoan vaø taï ôn Chuùa trong caàu nguyeän. Ngöôøi seõ daãn ñöa lôøi chæ baûo vaø kieán thöùc cuûa mình theo chính loä, ñoàng thôøi suy nieäm nhöõng ñieàu bí nhieäm mình ñang ñeo ñuoåi. Ngöôøi seõ vaïch cho thaáy ñieàu Ngöôøi chæ baûo qua giaûng daïy, neân seõ ñöôïc vinh quang nhôø Luaät cuûa Thieân Chuùa Giao Öôùc! Seõ coù nhieàu keû ca ngôïi söï hieåu bieát cuûa Ngöôøi vaø lôøi ca ngôïi aáy khoâng bò xoùa ñi. Ngöôøi seõ ñöôïc töôûng nieäm maõi chöù khoâng bò queân, vaø danh thôm Ngöôøi seõ coøn maõi qua caùc theá heä. Caùc daân nöôùc seõ coâng boá ñöùc khoân ngoan cuûa Ngöôøi - vaø coäng ñoaøn seõ cao rao lôøi ca tuïng Ngöôøi (Gv nguïy taùc 39,6-11).

Nhöõng ñaùm ñoâng khi nghe Ñöùc Gieâsu giaûng baøi Tin Möøng ñaàu tieân veà Nöôùc Thieân Chuùa, hoï nhaän ra ngay “Ngöôøi giaûng nhö moät Ñaáng coù thaåm quyeàn, chöù khoâng nhö caùc kinh sö cuûa hoï” (Mt 7,29).

Moät Kinh Sö coù theå laø thaønh vieân hay khoâng laø thaønh vieân cuûa phe phaùi Phariseâu.

Hình aûnh ngöôøi Phariseâu thôøi Ñöùc Gieâsu

Phariseâu coù nghóa laø nhöõng ngöôøi taùch bieät theo nghóa chöõ Hipri. Ñoù laø nhöõng ngöôøi giaùo daân Do thaùi giaùo cam keát veà hai ñieàu naøy: moät laø tuaân giöõ caùch khaét khe caùc qui ñònh Do thaùi giaùo lieân quan tôùi nhöõng ñoøi hoûi veà trong saïch theo phuïng töï; hai laø chu toaøn caùch tæ mæ nhöõng boån phaän trong ñaïo, nhö noäp thueá thaäp phaân cho Ñeàn Thôø, thöïc hieän nhöõng cuoäc thanh loïc ñuùng nhö ñoøi hoûi cuûa nghi leã.

Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy hình aûnh ngöôøi Phariseâu ñoái ñòch vôùi Ñöùc Gieâsu, nhöng cuõng neân nhôù raèng moät soá ngöôøi Phariseâu sau naøy gia nhaäp Kitoâ giaùo, maø noåi baät hôn caû laø Phaoloâ, vò toâng ñoà cuûa daân ngoaïi.

Vaøo thôøi Ñöùc Gieâsu, con soá ngöôøi Phariseâu ñöôïc öôùc tính khoaûng 6,000, theo söû gia Giuse (Josephus) goác Do thaùi. Con soá aáy khoâng ñoâng nhöng aûnh höôûng cuûa hoï vaãn lôùn nhö thaáy nôi caùc hoäi ñöôøng Do thaùi giaùo. ÔÛ ñaây ngöôøi ta ñoïc kinh nguyeän vaø toå chöùc phuïng vuï theo neà neáp cuûa ngöôøi Phariseâu, maëc daàu quyeàn baù chuû treân caùc hoäi ñöôøng naøy thuoäc phe Xañoác laø phe quyeàn löïc veà chính trò.

AÛnh höôûng cuûa ngöôøi Phariseâu phaùt sinh do hai lyù do. Moät laø giôùi bình daân raát kính troïng hoï bôûi leõ hoï cam keát giöõ ñaïo caùch nghieâm nhaët. Hai laø coù moät soá ngöôøi Phariseâu tham döï thöôïng hoäi ñoàng toái cao Do thaùi giaùo, nhö chính Ñöùc Gieâsu nhìn nhaän khi noùi “Caùc kinh sö vaø ngöôøi phariseâu ngoài treân toaø oâng Moâseâ maø giaûng daïy” (Mt 23,12).

Veà giaùo lyù, ngöôøi Phariseâu toû ra chính thoáng khi hoï tin coù theá giôùi sieâu nhieân trong ñoù coù caùc thieân thaàn cuûa Thieân Chuùa, coù söï soáng baát töû vôùi keû laønh soáng laïi seõ ñöôïc Thieân Chuùa ban thöôûng. Hoï tin vaøo lôøi chöùng cuûa Kinh Thaùnh cho bieát Thieân Chuùa seõ phaùi moät vò ñöôïc xöùc daàu taán phong (Meâxia) tôùi ñeå hoài phuïc laïi töï do cho con caùi Ítraen.

Hoï tin Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc laø Lôøi cuûa Thieân Chuùa noùi vôùi loaøi ngöôøi; nhöng ñoàng thôøi hoï coøn tin raèng nhaø laõnh ñaïo Moâseâ ñaõ truyeàn khaåu laïi cho daân Thieân Chuùa moät boä luaät ngang haøng vôùi Kinh Thaùnh vaø boä luaät aáy ñöôïc löu giöõ nôi truyeàn thoáng Phariseâu. Ñoù laø lyù do taïi sao ngöôøi Phariseâu ñaõ ñeán chaát vaán Ñöùc Gieâsu khi noùi: “Sao moân ñeä oâng vi phaïm truyeàn thoáng cuûa tieàn nhaân, khoâng chòu röûa tay khi duøng böõa?” (Mt 15,2).

Ñieàu traùi ngöôïc laø trong khi daân chuùng heát möùc kính troïng ngöôøi Phariseâu veà loái soáng nghieâm nhaët, thì ngöôøi Phariseâu laïi ra maët khinh reû daân chuùng. Hoï daùm noùi veà ñaùm daân tin theo Ñöùc Gieâsu raèng “coøn boïn daân ñen naøy, thöù ngöôøi khoâng bieát Leà Luaät, ñuùng laø quaân bò nguyeàn ruûa!” (Ga 7,49).

Ñöùc Gieâsu vôùi ngöôøi Phariseâu

Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy söï xung khaéc giöõa Ñöùc Gieâsu vaø ngöôøi Phariseâu. Vaán ñeà giaùo thuyeát khoâng ñöôïc ñaët ra vì veà giaùo lyù, ngöôøi Phariseâu toû ra khaù chính thoáng nhö noùi ôû treân. Nhöng veà neáp soáng thì ngöôøi Phariseâu ñaët cô sôû treân truyeàn thoáng cuûa tieàn nhaân, ñoù laø ñieàu Ñöùc Gieâsu phuû nhaän ngay ôû baøi giaûng ñaàu theo Tin Möøng Maùttheâu. Ngöôøi tuyeân boá roõ nhieàu laàn raèng: Luaät xöa daïy nhö theá naøy... coøn baây giôø toâi daïy khaùc chöù khoâng nhö vaäy (x. Mt 5,21-26; 27-30; 31-32; 33-37, 43-48).

Theá laø ngay töø ñaàu, Ñöùc Gieâsu ñaõ coâng khai ñoái khaùng laäp tröôøng cuûa ngöôøi Phariseâu. Cuoäc ñoái khaùng naøy trôû neân ngaøy moät traàm troïng. Laàn ñaàu tieân Ñöùc Gieâsu laøm pheùp laï ñeå chöõa ngöôøi bò baïi tay trong ngaøy sabaùt, theo Maùttheâu, lieàn bò ngöôøi Phariseâu choáng ñoái vaø baøn baïc ñeå tìm caùch thuû tieâu Ngöôøi (x. Mt 12,9-14). Tin Möøng Maùccoâ cho thaáy Ñöùc Gieâsu vaïch traàn ñieàu sai laàm cô baûn nôi ngöôøi Phariseâu khi noùi: “Caùc oâng laáy truyeàn thoáng maø caùc oâng ñaõ truyeàn laïi cho nhau ñeå huûy boû Lôøi Thieân Chuùa” (Mc 7,13). Ñöùc Gieâsu ñau ñôùn noùi leân raèng: “Caùc ngöôi noäp thueá thaäp phaân veà baïc haø, thì laø, rau huùng, maø boû nhöõng ñieàu quan troïng nhaát trong Leà Luaât laø coâng bình, loøng nhaân vaø thaønh tín. Phaûi laøm caùc ñieàu naøy maø khoâng ñöôïc boû caùc ñieàu kia. Quaân daãn ñöôøng muø quaùng! Caùc ngöôi loïc con muoãi nhöng laïi nuoát con laïc ñaø!” (Mt 23,23-24)

Lôøi tuyeân boá vöøa neâu cuûa Ñöùc Gieâsu, toùm taét ñieàu Ngöôøi chæ trích ngöôøi Phariseâu, laø hoï chuù troïng veà vieäc caàn laøm theo truyeàn thoáng, maø boû queân yù nghóa ñích thöïc cuûa Cöïu Öôùc. Thaùnh thieän khoâng heä ôû coá gaéng tuaân giöõ caùc luaät veà nghi thöùc trong ñaïo. Thaùnh thieän heä ôû chính baûn thaân ngöôøi tín höõu coù loøng thaønh tín, ñöùc coâng bình vaø loøng thöông xoùt.

Göông laønh cuûa Ñöùc Gieâsu

Rieâng vôùi ngöôøi Kitoâ höõu, chìa khoaù ñeå hieåu baøi Tin Möøng hoâm nay chính laø baûn thaân Ñöùc Gieâsu. Töø maùng coû, nôi Ngöôøi sinh ra, cho tôùi caây thaäp töï, nôi Ngöôøi cheát ñi, lôøi giaûng daïy cuûa Ñöùc Gieâsu ñöôïc toùm goïn baèng göông laønh Ngöôøi neâu cho caùc moân ñeä: “Anh em haõy hoïc vôùi toâi, vì toâi coù loøng hieàn haäu vaø khieâm nhöôøng. Taâm hoàn anh em seõ ñöôïc nghæ ngôi boài döôõng. Vì aùch toâi thì eâm aùi, vaø gaùnh toâi nheï nhaøng” (Mt 11,29). Ñöùc Gieâsu môùi laø vò laõnh ñaïo vaø laø Thaày vì Ngöôøi laø con ñöôøng, laø söï thaät vaø laø söï soáng. “Khoâng ai ñeán ñöôïc vôùi Cha maø khoâng qua Thaày” (Ga 14,6). Duy mình Chuùa Cha tuyeät ñoái; khoâng ai laø cha moät caùch troïn haûo nhö Thieân Chuùa. (GLGHCG, soâ 239).

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Baïn coù thieän caûm hay aùc caûm vôùi hình aûnh sau ñaây veà ngöôøi Phariseâu: Hoï noùi maø khoâng laøm (c.3)?  Hoï laøm moïi vieäc coát ñeå cho thieân haï thaáy (c.5)?  Öa ngoài coã nhaát trong ñaùm tieäc (c.6)?  Öa ñöôïc chaøo nôi coâng coäng (c.7)?

2. Coøn veà Ñöùc Gieâsu, hình aûnh naøo ñoái vôùi baïn haáp daãn, ngöôïc laïi vôùi hình aûnh ngöôøi Phariseâu?

Back to Home Page