Ngaøy 17 thaùng 02 naêm 2002

Chuùa Nhaät 1 Muøa Chay Naêm A

Ñoïc Tin Möøng Mt 4,1-11

¹ Baáy giôø Ñöùc Gieâsu ñöôïc Thaàn Khí daãn vaøo hoang ñòa, ñeå chòu quyû caùm doã. ² Ngöôøi aên chay roøng raõ boán möôi ñeâm ngaøy, vaø sau ñoù, Ngöôøi thaáy ñoùi. ³ Baáy giôø teân caùm doã ñeán gaàn Ngöôøi vaø noùi: “Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, thì truyeàn cho nhöõng hoøn ñaù naøy hoùa baùnh ñi!” ⁴ Nhöng Ngöôøi ñaùp: “Ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Ngöôøi ta soáng khoâng chæ nhôø côm baùnh, maø coøn nhôø moïi lôøi do mieäng Thieân Chuùa phaùn ra.”

⁵ Sau ñoù, quyû ñem Ngöôøi ñeán thaønh thaùnh, vaø ñaët Ngöôøi treân noùc ñeàn thôø, ⁶ roài noùi vôùi Ngöôøi: “Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, thì gieo mình xuoáng ñi! Vì ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Thieân Chuùa seõ truyeàn cho thieân söù lo cho baïn, vaø thieân söù seõ tay ñôõ tay naâng, cho baïn khoûi vaáp chaân vaøo ñaù.” ⁷ Ñöùc Gieâsu ñaùp: “Nhöng cuõng ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Ngöôi chôù thöû thaùch Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi.”

⁸ Quyû laïi ñem Ngöôøi leân moät ngoïn nuùi raát cao, vaø chæ cho Ngöôøi thaáy taát caû caùc nöôùc theá gian, vaø vinh hoa lôïi loäc cuûa caùc nöôùc aáy, ⁹ vaø baûo raèng: “Toâi seõ cho oâng taát caû nhöõng thöù ñoù, neáu oâng saáp mình baùi laïy toâi.” ¹⁰ Ñöùc Gieâsu lieàn noùi: “Xatan kia, xeùo ñi! Vì ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Ngöôi phaûi baùi laïy Thieân Chuùa laø Ñöùc Chuùa cuûa ngöôi, vaø phaûi thôø phöôïng moät mình Ngöôøi maø thoâi.”

¹¹ Theá roài quyû boû Ngöôøi maø ñi, vaø kìa caùc söù thaàn tieán ñeán haàu haï Ngöôøi.

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Toâi sinh ra ñeå soáng cho nhöõng gì cao quí hôn

Phong Caùt Tö Kha (Paul Kostka) vaø Thaønh Caùt Tö Kha (Stanislaus Kostka) laø hai anh em ruoät.  Hai anh em chæ caùch nhau moät tuoåi: anh sinh 1549, em 1550.  Theá laø coâng töôùc Giang Caùt Tö Kha (John Kostka) ñöôïc baûo ñaûm coù con trai noái doøng.  Hai oâng baø laáy nhau naêm 1548.  OÂng vöøa laø nghò só, vöøa laø coá vaán trieàu ñình Ba Lan.

ÔÛ theá kyû 16 thôøi phong kieán taïi Ba Lan, heã coù doøng maùu quí toäc laø coù quyeàn vaø coù tieàn, ñeå soáng sung söôùng trong nhung luïa.  Thaønh Caùt Tö Kha laø em, lôùn leân nhö boâng sen “gaàn buøn maø vaãn khoâng hoâi tanh muøi buøn”, neân ñöôïc boá meï goïi laø thieân thaàn ngay töø hoài coøn nhoû.  Giöõa baàu khí phoùng tuùng cuûa nhöõng böõa tieäc ñöôïc toå chöùc quaù thöôøng xuyeân taïi laâu ñaøi Ñoâng Kinh (Rostkov) cuûa gia ñình, Thaønh Caùt Tö Kha naêng töï nhuû: Toâi sinh ra ñeå soáng cho nhöõng gì cao quí hôn.  Sau naøy, khi ngöôøi ta ñeà cao doøng maùu coâng töôùc cuûa anh, phaûn öùng töï nhieân cuûa anh laø ôû theá gian naøy moïi söï ñeàu nhoû beù caû.

Phaûi chaêng boái caûnh giaàu sang cuûa doøng hoï Caùt Tö Kha vaãn thaùp tuøng hai anh em ruoät naøy khi hoï ñöôïc gôûi ñi hoïc ôû Vienna?  Khi aáy anh 15 tuoåi, em 14.  Hoï luoân coù hai ngöôøi theo haàu, nhaát laø coù baùc só y khoa Buøi Linh Kyù (Bilinski) treû trung, chaêm lo cho hai anh em veà giaùo duïc vaø söùc khoeû.

Sôû dó hai anh em ñöôïc gôûi ñi hoïc ôû thaønh phoá Vienna cuûa AÙo Quoác, laø vì gia ñình ñaët tín nhieäm vaøo neàn giaùo duïc coù uy tín cuûa caùc cha Doøng Teân taïi ñoù, noåi tieáng nhaát trong vuøng laø vì giaùm tænh Pheâroâ Khang Ninh (Peter Kanis).  Hai anh em ôû noäi truù taïi cô sôû Doøng Teân ñöôïc 8 thaùng thì cô sôû aáy bò nhaø vua môùi leân ngoâi ñoøi laïi, neân hai anh em cuøng vôùi ñoaøn ngöôøi tuøy tuøng sang troï ôû nhaø moät nghò só Tin Laønh choáng Coâng Giaùo ra maët, teân laø Kimberker.

Chính nôi nhaø troï naøy söï khaùc bieät giöõa hai anh em trôû neân roõ neùt vaø caêng thaúng.  Em tieáp tuïc soáng neáp soáng ñaïo ñöùc nhö 8 thaùng tröôùc: döï thaùnh leã moãi ngaøy, chòu leã moãi tuaàn, taäp khieâu vuõ toái thieåu theo thoùi quen cuûa baäc coâng töû, chaúng öa nhaäu nheït, ngöôïc laïi tìm thì giôø vaø nôi thanh vaéng ñeå caàu nguyeän.  Coøn anh laø Phong Caùt Tö Kha cuøng vôùi caùc baïn quí toäc, chuû tröông soáng nhö ai veà aên maëc, khieâu vuõ, tieäc tuøng, ñi coi haùt. Theá laø töø töø em trôû neân ñoái töôïng cuûa löôøm nguyùt, cheâ bai, nhaïo cöôøi, ñoái vôùi anh ruoät vaø chuùng baïn.  Khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu laø chinh phuïc em, Phong Caùt Tö Kha sau trôû neân taøn nhaãn ñoái vôùi em. Nhöng Chuùa an baøi ñaõ bieán söï taøn nhaãn ñoù trôû neân cô hoäi ñeå em gia nhaäp Doøng Chuùa Gieâsu, ñoù laø ñieàu em haèng öôùc ao töø laâu roài.

Soá laø hoâm ñoù, Phong Caùt Tö Kha töùc giaän ñeán noãi quaùt maéng em: Maøy cuùt ñi ñaâu thì cuùt cho raûnh maét tao! Theá laø saùng sôùm ngaøy 17 thaùng 8, 1567, em ñi döï thaùnh leã nhö bình thöôøng. Sau ñoù thay vì ñi döï lôùp hoïc, Thaønh Caùt Tö Kha ñaõ caûi trang nhö caäu beù thoân queâ vaø leân ñöôøng cuoác boä theo moät cuoäc haønh trình daøi: 650 caây soá töø Vienna ñeán Hoaøng Böng (Augsburg); 40 caây soá nöõa töø Hoaøng Böng ñeán Ñinh Giang (Dilligen) nôi Thaønh Caùt Tö Kha ñöôïc cha giaùm tænh Khang Ninh (Pheâroâ Kanis) nhaän laøm öùng sinh Doøng Teân; keá ñoù, anh coøn phaûi ñi boä 1,200 caây soá nöõa ñeå ñöôïc an toaøn nhaän vaøo taäp vieän thaùnh Anreâ taïi Roâma: ñoù laø ngaøy 28 thaùng 10, 1567.

ÔÛ theá gian naøy moïi söï ñeàu beù nhoû

Tröôùc khi troán khoûi nhaø troï, Thaønh Caùt Tö Kha ñaõ ngoài vieát thö cho boá vaø ngöôøi anh ruoät cuûa mình nhöõng lôøi taâm huyeát sau ñaây:

Kính thöa boá vaø anh Phong (Phaoloâ)

Ñöùa con cuûa boá vaø em cuûa anh Phong, thöïc söï chæ coù moät yù höôùng duy nhaát ñeå leûn ñi, ñoù laø ruùt lui khoûi theá gian haàu ñaùp laïi tieáng Chuùa ñaõ goïi vaø ñaõ ra leänh cho con vaøo Doøng Chuùa Gieâsu. Con thöïc khoâng coù moät yù höôùng naøo khaùc ngoaøi yù höôùng ñoù.

Neáu boá vaø anh thöïc tình thöông con thì xin ñöøng leân aùn con. Con daùm chaéc moät ngaøy naøo ñoù boá vaø anh seõ sung söôùng veà cuoäc ra ñi cuûa con ñöôïc thaønh söï.

Khi nhöõng doøng chöõ treân ñaây tôùi tay oâng nghò só vaø coá vaán trieàu ñình Giang Caùt Tö Kha taïi Ba Lan, oâng lieàn noåi côn thònh noä. Thö oâng vieát ñaùp laïi, ñeán tay cha giaùm taäp, ñöôïc toùm laïi trong ba ñieåm quyeát lieät nhö sau:

“Thöù nhaát, oâng naëng lôøi quôû traùch con ñaõ laøm oâ danh gia ñình Caùt Tö Kha, vì ñaõ aên vaän nhö ngöôøi ñi aên xin treân ñöôøng ñi Ñöùc Quoác vaø Italia.

Thöù hai, oâng ñe doïa seõ sai ngöôøi ñi toùm coå con oâng giong veà Ba Lan, nôi con oâng seõ bò xieàng xích chaân tay vaø ngoài tuø suoát ñôøi, khoâng coøn ñöôïc gaëp gôõ baïn beø vaø meï cha.

Thöù ba, toát nhaát con oâng neân laøm ñieàu khoân ngoan laø trôû veà vôùi gia ñình ngay; neáu khoâng, seõ bò baét giaûi veà Ba Lan baèng vuõ löïc.”

Quaû thaät, oâng Giang Caùt Tö Kha ñaõ thöïc hieän ñuùng lôøi oâng noùi trong thö, laø sai con caû ñi loâi coå con thöù veà Ba Lan. Vaäy cuoái thaùng 8, Phong Caùt Tö Kha xuaát hieän taïi Roma vôùi ñaày ñuû voõ trang vaø quyeàn löïc ñeå Doøng Teân ôû ñaây phaûi lo sôï.  Phaùi ñoaøn do coâng töû Phong Caùt Tö Kha daãn ñaàu döøng laïi tröôùc cöûa taäp vieän thaùnh Anreâ cuûa Doøng Teân vôùi lôøi yeâu caàu: Toâi laø anh cuûa Thaønh Caùt Tö Kha, yeâu caàu thaày haõy daãn em toâi ra ñaây ngay laäp töùc!

Thaày gaùc coång leã pheùp môøi quí khaùch vaøo phoøng khaùch ñeå thaày môøi cha giaùm taäp ra tieáp. Cha Giulioâ Phan Döông (Frazio) lòch söï noùi vôùi coâng töû tröôûng phaùi ñoaøn raèng:

“Thöa ngaøi, ngöôøi em ruoät cuûa ngaøi laø Thaønh Caùt Tö Kha qua ñôøi nay ñaõ ñöôïc boán tuaàn.” Theá laø oâng anh ñöôïc ñöôïc ñöa ra thaêm moä em mình. Chính khi quì tröôùc naám moä cuûa em, Phong Caùt Tö Kha nghieäm ñöôïc ôn bieán ñoåi laï thöôøng. Anh khoùc söôùt möôùt nhö moät ñöùa treû, tröôùc söï chöùng kieán cuûa cha Phan Döông giaùm taäp.

Laï hôn nöõa laø nhöõng ñieàu xaûy ra sau ñoù. Töø ngaøy ñoù cho tôùi khi cheát, Phong Caùt Tö Kha soáng moät ñôøi göông maãu khaùc haún xöa. Chính anh keå laïi nhöõng ñieàu anh nghe ñöôïc veà danh thôm tieáng toát em anh ñaõ ñeå laïi taïi Roma, khieán boá anh cuõng ra meàm loøng. Ít laâu sau ñoù, oâng nghò só Giang Caùt Tö Kha qua ñôøi cuøng vôùi ngöôøi con thöù ba taét thôûù sau oâng moät tuaàn.

Phong Caùt Tö Kha moät mình ôû vôùi meï taïi laâu ñaøi Ñoâng Kinh cuûa gia ñình. Khi baø qua ñôøi oâng soáng ñôøi coâ tòch trong caàu nguyeän vaø hy sinh haõm mình daâng cuùng taøi saûn cho caùc vieäc thieän. Tôùi tuoåi 56, oâng xin vaøo Doøng Teân “khoâng vì coâng nghieäp rieâng baûn thaân nhöng vì laø anh ruoät cuûa Thaønh Caùt Tö Kha.” Lôøi thænh caàu cuûa oâng ñaõ ñöôïc chaáp thuaän. Nhöng thôøi gian oâng veà nhaø saép xeáp moïi vieäc ñeå vaøo Doøng Teân, oâng ñaõ qua ñôøi ngaøy 13 thaùng 11, 1607. Ñoù chính laø ngaøy Doøng Teân nhaän laøm ngaøy kính thaùnh Thaønh Caùt Tö Kha ñeå ghi nhôù cuoäc trôû laïi cuûa anh nhôø göông saùng cuûa em ñaõ ñöôïc phong chaân phöôùc naêm 1604 vaø sau naøy ñöôïc toân phong hieån thaùnh naêm 1726.

Lôøi Chuùa laø ngoïn ñeøn soi cho con böôùc

Coù theå noùi suoát möôøi taùm naêm tuoåi ñôøi, caäu thanh nieân Thaønh Caùt Tö Kha luoân phaûi vaät loän vôùi khoù khaên thöû thaùch ñeå thöïc söï laø mình, vöôït khoûi taàm nhìn cuûa gia ñình, vöôït khoûi nhöõng raøng buoäc cuûa xaõ hoäi quí toäc, nhaém tôùi nhöõng ñieàu cao quí hôn. Khoâng rieâng Thaønh Caùt Tö Kha, moïi Kitoâ höõu ñeàu ñöôïc moïi goïi tham gia cuoäc chieán choáng laïi moïi caùm doã vaø thöû thaùch döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Ñöùc Gieâsu (Mt 4,1-11)

Nhöõng thöû thaùch Ñöùc Gieâsu ñaõ vöôït thaéng cho thaáy Ngaøi laø ai döôùi danh xöng Ñaáng Ñöôïc Xöùc Daàu Taán Phong vaø laø con Thieân Chuùa. Boái caûnh laø sa maïc vaø thôøi gian chòu thöû thaùch gôïi nhôù Ít-ra-en trong 40 naêm nôi sa maïc. Nôi sa maïc, daân Ít-ra-en ñaõ chòu thöû thaùch vaø ñaõ sa ngaõ vì yeáu ñuoái; nay Ñöùc Gieâsu chòu thöû thaùch vaø ñaõ toaøn thaéng. Sau 40 ngaøy chay tònh, Ngaøi caûm thaáy ñoùi. Ñoù laø luùc quæ caùm doã Ngaøi duøng phuø pheùp ñeå bieán ñaù thaønh baùnh maø aên. Ngaøi lieàn tröng Lôøi Thieân Chuùa cho bieát loaøi ngöôøi caàn ñöôïc nuoâi soáng baèng Lôøi Thieân Chuùa (c 4) chöù khoâng chæ baèng côm baùnh maø thoâi. Khi quæ ñöa Ñöùc Gieâsu leân ñænh cao cuûa töôøng luõy Ñeàn Thôø, roài caùm doã Ngaøi nhaûy xuoáng vì ñaõ coù Thieân Chuùa ñôõ naâng; Ngaøi trích Lôøi Thieân Chuùa (c 7) ñeå thaéng keû caùm doã. Quæ coøn ñaët Ñöùc Gieâsu tröôùc baû vinh hoa phuù quyù vaø caùm doã Ngaøi baùi laïy haén ñeå höôûng thuï. Nhöng Ngaøi cuõng trích Lôøi Thieân Chuùa ñoøi ngöôøi ta phaûi baùi laïy moät mình Thieân Chuùa maø thoâi (c 10)

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Baïn taâm ñaéc ñöôïc gì veà göông thaùnh treû Thaønh Caùt Tö Kha noùi: Toâi ñöôïc sinh ra ñeå soáng cho nhöõng gì cao quí hôn? Treân ñôøi naøy moïi söï ñeàu beù moïn?

2. Baïn hieåu theá naøo veà Lôøi Chuùa daïy: Loaøi ngöôøi caàn ñöôïc nuoâi soáng baèng Lôøi Thieân Chuùa, chöù khoâng chæ baèng côm baùnh maø thoâi? Ngöôi chôù thöû thaùch Thieân Chuùa? Caàn phaûi toân thôø moät mình Thieân Chuùa maø thoâi?

Back to Home Page