Tìm hieåu vaø chia seû
ñôøi soáng Tin Möøng

Linh Muïc Augustine, SJ. phuï traùch

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

Ngaøy 4 thaùng 3 naêm 2001
Chuùa Nhaät 1 Muøa Chay C

Ñoïc Tin Möøng Lc 4,1-13

Ñöùc Gieâsu ñöôïc ñaày Thaùnh Thaàn, töø soâng Gioñan trôû veà, vaø ñöôïc Thaùnh Thaàn daãn ñi trong hoang ñòa boán möôi ngaøy, chòu quyû caùm doã. Trong nhöõng ngaøy aáy, Ngöôøi khoâng aên gì caû, vaø khi heát thôøi gian ñoù, thì Ngöôøi thaáy ñoùi. Baáy giôø, quyû noùi vôùi Ngöôøi: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa thì truyeàn cho hoøn ñaù naøy hoaù baùnh ñi !" Nhöng Ñöùc Gieâsu ñaùp laïi: "Ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Ngöôøi ta soáng khoâng chæ nhôø côm baùnh". Sau ñoù, quyû ñem Ñöùc Gieâsu leân cao, vaø trong giaây laùt, chæ cho Ngöôøi thaáy taát caû caùc nöôùc thieân haï. Roài noù noùi vôùi Ngöôøi: "Toâi seõ cho oâng toaøn quyeàn cai trò cuøng vôùi vinh hoa lôïi loäc cuûa caùc nöôùc naøy, vì quyeàn haønh aáy ñaõ ñöôïc trao cho toâi, vaø toâi muoán cho ai tuyø yù. Vaäy neáu oâng baùi laïy toâi, thì taát caû seõ thuoäc veà oâng". Ñöùc Gieâsu ñaùp laïi: "Ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Ngöôi phaûi baùi laïy Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi, vaø phaûi thôø phöôïng moät mình Ngöôøi maø thoâi.

Quyû ñem Ñöùc Gieâsu ñeán Gieârusalem vaø ñaët Ngöôøi treân noùc Ñeàn Thôø, roài noùi vôùi Ngöôøi: "Neáu oâng laø Con Thieân Chuùa, thì ñöùng ñaây maø gieo mình xuoáng ñi! Vì ñaõ coù lôøi cheùp raèng: Thieân Chuùa seõ truyeàn cho thieân söù lo cho baïn, ñeå luoân luoân gìn giöõ baïn.

Laïi coøn cheùp raèng: Thieân söù seõ tay ñôõ tay naâng, cho baïn khoûi vaáp chaân vaøo ñaù". Baáy giôø Ñöùc Gieâsu ñaùp laïi: "Ñaõ coù lôøi raèng: Ngöôi chôù thöû thaùch Ñöùc Chuùa laø Thieân Chuùa cuûa ngöôi".

Sau khi ñaõ xoay heát caùch ñeå caùm doã Ngöôøi, quyû boû ñi, chôø ñôïi thôøi cô.

Gôïi yù ñeå soáng vaø chia seû Tin Möøng

Vaøo ñuùng saùng Chuùa Nhaät Phuïc Sinh ngaøy 14 thaùng 4, 1841, quan Toång ñoác Trònh Quang Khanh noåi tieáng laø Huøm Xaùm Tænh Nam, töùc Nam Ñònh, ñích thaân chæ huy 500 lính ñoät xuaát bao vaây laøng Phuùc Nhaïc. Quan ra leänh taäp trung moïi ngöôøi trong laøng laïi ñeå lính luïc soaùt töøng nhaø. Muïc tieâu chính yeáu maø hoï nhaém laø boán ñaïo tröôûng. Hai cha Thaønh vaø Ngaân troán thoaùt kòp thôøi. Cha Nhaân vöøa daâng thaùnh leã xong, ñöôïc caùc dì Meán Thaùnh Giaù môøi leân truù aån nôi gaùc beáp cuûa caùc dì, bò baét ñaàu tieân. Lính phaùt hieän ra cha treân gaùc vì thaáy gaáu aùo cha chuyeån ñoäng giöõa hai keõ vaùn. Cha Lyù ñöôïc oâng truøm Cô daãn sang vöôøn nhaø baø Ñeâ ôû saùt beân. Baø Ñeâ ñöa cha xuoáng aån ôû ñöôøng möông khoâ raùo phía sau vöôøn, caïnh moät buïi tre. Baø noùi: "Xin cha aån döôùi raõnh naøy. Ñöùc Chuùa Trôøi gìn giöõ thì cha thoaùt, baèng khoâng, cha vaø con ñeàu bò baét."

Vöøa noùi baø Ñeâ cuøng vôùi ngöôøi con gaùi Lu-xi-a Nuï, laáy rôm vaø caønh khoâ che nôi truù aån cuûa cha Lyù. Nhöng lính ñaõ thaáy cha chaïy sang vöôøn nhaø baø Ñeâ, neân hoï tôùi baét cha vaø baø Ñeâ laø chuû nhaø. Hoï cuõng baét oâng truøm Cô vaø boán höông chöùc laøng Phuùc Nhaïc, cuøng vôùi hai nöõ tu Meán Thaùnh Giaù laø Anna Kieâm vaø Aneâ Thanh. Lính luïc soaùt nhaø baø Ñeâ. Hoï laáy heát thoùc luùa, ñoà duøng, tieàn baïc maø hoï tìm thaáy. Ngöôøi ta nhaän thaáy baø Ñeâ raát sôï haõi khi môùi bò baét, nhöng khi bò giong ra ñình laøng, baø toû ra vui töôi khoâng sôï seät gì nöõa!

Ñoù laø boái caûnh cuûa cuoäc baét bôù vò thaùnh nöõ tieân khôûi Vieät Nam ñöôïc Ñöùc Gioan Phaoloâ II toân phong hieån thaùnh taïi Roâma ngaøy 19.6.1988 cuøng vôùi 116 vò ñaõ hy sinh chòu cheát treân queâ höông ñaát nöôùc Vieät Nam.

Baø Ñeâ chaøo ñôøi vaøo khoaûng naêm 1781 taïi laøng Baùi Ñieàn, huyeän Yeân Ñònh, tænh Thanh Hoaù, laáy teân laø Aneâ Leâ Thò Thaønh khi chòu pheùp röûa toäi. Töø nhoû, beù Thaønh ñaõ theo meï veà soáng ôû queâ ngoaïi Phuùc Nhaïc laø moät giaùo xöù lôùn nay thuoäc giaùo phaän Phaùt Dieäm, tænh Ninh Bình. Chính ôû ñaây khi leân 17 tuoåi, coâ Thaønh ñaõ keát hoân vôùi anh Nguyeãn Vaên Nhaát, vaø sinh ñöôïc hai trai laø Ñeâ vaø Traân vaø boán gaùi laø Thu, Naêm, Nhieân vaø Nuï. Theo tuïc leä ñòa phöông, ngöôøi ta thöôøng goïi cha meï baèng teân ngöôøi con ñaàu loøng, neân môùi coù teân oâng Ñeâ, baø Ñeâ.

ÔÛ treân ñaõ noùi khi môùi bò baét, baø Ñeâ toû ra raát sôï haõi, nhöng sau baø toû thaùi ñoä vui töôi khaùc haún. Quaû thaät, ngöôøi meï göông maãu Coâng Giaùo naøy nhôø ôn Chuùa ñaõ chòu bieát bao cöïc hình nhöng ñaõ kieân trung vôùi Chuùa ñeán cuøng.

- Saùu ngaøy sau khi bò giaûi veà Nam Ñònh, baø Ñeâ bò quan toaø baét phaûi choái ñaïo. Ñöùng tröôùc coâng ñöôøng baø ñaõ thöa: Toâi chæ toân thôø Thieân Chuùa, khoâng bao giôø toâi boû ñaïo.

- Laäp töùc quan truyeàn ñaùnh ñoøn baø. Luùc ñaàu, lính ñaùnh baèng roi, sau duøng cuûi lôùn quaät vaøo chaân baø. Chính baø ñaõ noùi vôùi choàng khi oâng ñeán thaêm: "Hoï ñaùnh ñaäp toâi voâ cuøng hung döõ, ñeán möùc ñaøn oâng khoâng chòu noåi, nhöng toâi ñaõ ñöôïc Ñöùc Meï giuùp söùc, neân toâi khoâng caûm thaáy ñau ñôùn!"

- Ñeán laàn thaåm vaán thöù hai, roài thöù ba, maø thaáy baø Ñeâ vaãn tröôùc sau nhö moät, khoâng chòu boû ñaïo, quan lieàn ra leänh cho lính vöøa ñaùnh vöøa loâi baø böôùc qua Thaùnh Giaù. Nhöng baø Ñeâ saáp mình xuoáng ñaát vaø keâu lôùn tieáng raèng: Laïy Chuùa, xin thöông giuùp con, con khoâng bao giôø muoán choái boû loøng tin Chuùa, nhöng vì con laø ñaøn baø yeáu ñuoái, neân hoï duøng söùc maïnh ñeå cöôõng baùch con ñaïp leân Thaùnh Giaù.

- Keá ñeán laø laàn ra tröôùc toaø vôùi caùi maøn raén ñoäc khuûng khieáp. Quan cho lính tuùm hai tay aùo baø Ñeâ laïi, roài thaû raén ñoäc vaøo trong aùo baø. Nhöng baø Ñeâ toû ra bình tónh laï thöôøng. Baø khoâng heà nhuùc nhích neân raén khoâng caén maø chæ löôïn vaøi voøng roài boø ra khoûi ngöôøi baø. Quan töùc giaän cho lính ñaùnh baø moät caùch taøn nhaãn ñeán noãi phaûi coù ngöôøi dìu baø trôû veà nhaø giam. Theá maø moät nhaân chöùng cho bieát: Baø Ñeâ vaãn vui veû, vaø coøn muoán chòu khoù hôn nöõa vì loøng yeâu meán Chuùa.

- Taát caû nhöõng lôøi baø Ñeâ noùi vaøo nhöõng ngaøy cuoái ñôøi baø ñeàu cho thaáy thöû thaùch ñaõ toâi luyeän con ngöôøi baø nhö theá naøo.

Baø vöõng vaøng an uûi con laø Lu-xi-a Nuï. Coâ naøy khoùc söôùt möôùt vì khi ñeán thaêm meï, coâ thaáy y phuïc meï thaám ñaày maùu me. Baø noùi: "Con ñöøng khoùc, meï maëc aùo hoa hoàng ñaáy, meï vui loøng chòu khoå vì Chuùa Gieâsu thì sao con laïi khoùc?" Baø con daïy caùc con ôû nhaø haõy "caàu nguyeän cho meï vaùc Thaùnh Giaù Chuùa ñeán cuøng. Chaúng bao laâu meï con ta seõ ñoaøn tuï treân nöôùc Thieân Ñaøng."

Vaøo luùc haáp hoái, baø Ñeâ thöôøng caàu xin cuøng Chuùa: "Laïy Chuùa, Chuùa ñaõ chòu cheát vì con, con heát loøng theo thaùnh yù Chuùa. Xin Chuùa tha moïi toäi loãi cho con." Lôøi cuoái cuøng tröôùc khi baø Ñeâ taét thôû laø: "Gieâsu Maria Giuse! Con xin phoù linh hoàn vaø thaân xaùc con trong tay Chuùa, xin ban ôn cho con ñöôïc tuaân theo yù Chuùa trong moïi söï."

Lôøi choùt töø mieäng thaùnh Aneâ Leâ Thò Thaønh vang voïng lôøi choùt cuûa chính Chuùa Gieâsu khi Ngöôøi thöa cuøng Cha: "Laïy Cha, con xin phoù thaùc hoàn con trong tay Cha." (Lc 23,46). Quaû thaät, troïn ñôøi soáng Kitoâ höõu laø ñeå theo saùt goùt böôùc Chuùa Gieâsu, töùc laø trôû neân moân ñeä cuûa Ngöôøi töø trong yù nghó cho tôùi haønh ñoäng. Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy Chuùa Gieâsu ñaõ ñoái ñaàu vôùi teân aùc quæ caùch quyeát lieät nhö theá naøo ñeå duy trì ñôøi soáng rieâng tö cuûa Ngöôøi vôùi Cha. Taát caû caùc chöông saùch Tin Möøng tieáp theo cuûa Luca laø ñeå cho thaáy troïn ñôøi soáng coâng khai cuûa Chuùa Gieâsu laø ñeå duy trì cuõng moät loøng gaén boù ñoù cuûa Ngöôøi vôùi Cha nhö con ñöôøng ñeå moïi ngöôøi trong daân môùi cuûa Thieân Chuùa böôùc theo.

Boán möôi ngaøy maø Chuùa Gieâsu traûi qua nôi hoang ñòa gôïi yù veà boán möôi naêm daân Ít-ra-en ñaõ traûi qua nôi sa maïc. Qua nhöõng naêm thaùng aáy daân Ít-ra-en ñaõ chòu thöû thaùch vaø ñaõ sa ngaõ. Rieâng Chuùa Gieâsu, Ngöôøi ñaõ chòu thöû thaùch nôi hoang ñòa vaø ñaõ thaéng keû caùm doã.

Saùch Tin Möøng cuûa Maùc-coâ chæ noùi vaén taét raèng: "Ñöùc Gieâsu ôû trong hoang ñòa boán möôi ngaøy, chòu Xa-tan caùm doã" (Mc 1,13), trong khi Tin Möøng cuûa Luca cuõng nhö cuûa Maùttheâu ñeàu moâ taû veà ba côn caùm doã. Ñoù laø nhöõng chöôùc caùm doã maø Chuùa Gieâsu ñaõ traûi qua doïc theo cuoäc soáng cuûa Ngöôøi. Ñoù cuõng laø nhöõng chöôùc caùm doã maø caùc moân ñeä theo Chuùa Gieâsu cuõng phaûi traûi qua. Ngang qua côn caùm doã thöù nhaát vaø thöù ba, quæ ngoû lôøi vôùi Ñöùc Gieâsu trong tö caùch laø Con Thieân Chuùa. Ñieàu haén nhaém laø laøm cho Ñöùc Gieâsu heát coøn vaâng lôøi Cha mình theo tình con thaûo. Quæ caùm doã Chuùa Gieâsu laøm phuø pheùp ñeå bieán ñaù thaønh nhöõng oå baùnh mì maø aên cho ñôõ ñoùi, töùc laø haén muoán loâi keùo Chuùa söû duïng quyeàn naêng mình nhaèm muïc ñích rieâng tö thay vì nhaèm muïc ñích Thieân Sai theo keá hoaïch yeâu thöông cuûa Cha. Haén coøn gieo ngôø vöïc ñoái vôùi nhöõng ñieàu Thieân Chuùa cam keát ñeå Chuùa Gieâsu khoâng hoaøn toaøn tin töôûng theå hieän söù vuï maø Cha giao phoù. Qua chöôùc caùm doã thöù hai, quæ muoán Chuùa Gieâsu heát coøn leä thuoäc vaøo Thieân Chuùa. Haén daùm khaúng ñònh cho mình quyeàn laøm chuû quyeàn löïc cuõng nhö danh voïng treân toaøn theá giôùi. Quaû thaät, haén laø teân löøa bòp. Chính Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng bò haén löøa. Nhöng xöa nay bieát bao nhieâu ngöôøi töøng bò haén löøa ñaûo qua chöôùc caùm doã naøy.

Ñeå ñoái phoù vôùi caû ba chöôùc caùm doã, Chuùa Gieâsu ñeàu duøng Lôøi Kinh Thaùnh ñeå ñaùnh baïi teân aùc quæ (Ñnl 8,3; 6,13-16). Chính haén cuõng duøng Lôøi Kinh Thaùnh ñeå caùm doã Chuùa Gieâsu (cc.10-11), nhöng Chuùa duy trì loøng trung kieân cuûa mình vôùi Cha maø khoâng bò haén löøa. Quæ boû ñi nhöng vaãn chôø thôøi cô (c.13). Ñieàu ñoù cho thaáy yù nghóa lôøi Chuùa Gieâsu khuyeân caùc moân ñeä laø phaûi tænh thöùc vaø caàu nguyeän ñeå khoûi sa chöôùc caùm doã (Lc 22,40).

Trôû laïi vôùi cuoäc töû ñaïo cuûa thaùnh nöõ Aneâ Leâ Thò Thaønh, ta cuõng phaàn naøo ñoïc ñöôïc böôùc ñöôøng maø thaùnh nöõ ñaõ traûi qua ñeå soáng gaén boù vôùi Thieân Chuùa. Bí quyeát cuûa chieán thaéng maø thaùnh nöõ ñaõ ñaït ñöôïc xem ra thaùnh nöõ ñaõ tieát loä cho ngöôøi choàng ñeán thaêm. Thaùnh nöõ Aneâ Thaønh noùi: "Hoï ñaùnh ñaäp toâi voâ cuøng hung döõ, ñeán möùc ñaøn oâng khoâng chòu noåi, nhöng toâi ñaõ ñöôïc Ñöùc Meï giuùp söùc, neân toâi khoâng caûm thaáy ñau ñôùn." Chính nhôø lôøi Ñöùc Meï chuyeån caàu maø thaùnh Aneâ Ñeâ khoâng nhöõng vui veû chòu moïi cöïc hình maø coøn muoán chòu khoù hôn nöõa vì loøng yeâu meán Chuùa, nhö lôøi moät chöùng nhaân ñaõ cho bieát. Thaùnh nöõ luoân khieâm nhöôøng. Ngay tröôùc coâng ñöôøng baø Ñeâ khoâng ngaïi saáp mình xuoáng ñaát maø keâu lôùn tieáng raèng: "Laïy Chuùa, xin thöông giuùp con!…" Chính baø daïy caùc con "caàu nguyeän cho meï vaùc thaùnh giaù Chuùa ñeán cuøng."

Ngöôøi ta ñaõ nhaän thaáy baø Ñeâ raát sôï haõi khi môùi bò baét nhöng khi bò giong ra ñình laøng, baø toû ra vui töôi khoâng coøn sôï seät nöõa. Roài khi chòu cöïc hình, baø coøn muoán chòu khoù hôn vì loøng meán Chuùa. Ñoù quaû laø ôn trôï giuùp töø treân ban xuoáng maø baø nhaän ñöôïc qua caàu nguyeän. Quaû thaät baø ñaõ thöïc thi ñieàu Chuùa Gieâsu daïy laø phaûi tænh thöùc vaø caàu nguyeän ñeå khoûi sa chöôùc caùm doã (Lc 22,40). Chính nhôø ñoù phaàn thöôûng daønh cho baø thaät lôùn lao bôûi leõ "vì Con Ngöôøi maø baø bò ngöôøi ta oaùn gheùt, khai tröø, sæ vaû vaø bò xoaù teân nhö ñoà xaáu xa." (Lc 6,22).

Moät soá caâu hoûi gôïi yù

1. Suy nghó cho kyõ, baïn thaáy trong ba chöôùc caùm doã maø Chuùa Gieâsu ñaõ traûi qua, chöôùc caùm doã naøo níu keùo ngöôøi thôøi nay nhieàu nhaát? Hay baïn nghó tôùi moät soá chöôùc caùm doã khaùc hieän ñaïi vaø maïnh meõ hôn ñoái vôùi xaõ hoäi ta ñang soáng?

2. Trong soá caùc cöïc hình hoaëc thöû thaùch maø baø thaùnh Aneâ Ñeâ phaûi chòu, thöù naøo xem ra laø cöïc hình hay thöû thaùch lôùn nhaát ñoái vôùi ngöôøi thôøi nay? Hay baïn nhaän ra nhöõng thaùch ñoá ñaëc bieät naøo khaùc ñoái vôùi ñôøi soáng ñöùc tin cuûa con em maø baïn muoán quan taâm ñeà phoøng?

Tìm hieåu vaø chia seû ñôøi soáng Tin Möøng