Moãi Ngaøy Moät Tin Vui
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Haèng Ngaøy
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 28 thaùng 08
Leã Thaùnh Augustinoâ, Giaùm muïc, Tieán só Hoäi Thaùnh
Ngaøy 28 thaùng 08: Leã Thaùnh Augustinoâ - giaùm muïc, Tieán Só Hoäi Thaùnh - Leã nhôù.
1. Ghi nhaän lòch söû - phuïng vuï
Vieäc kính nhôù thaùnh Augustin, moät trong boán tieán só lôùn cuûa Giaùo Hoäi La Tinh, qua ñôøi taïi Hippone ngaøy 28 thaùng 8 naêm 430, ñaõ xuaát hieän trong saùch caùc pheùp theá kyû thöù III, vaø ôû Roâma töø theá kyû XI. Aurelius Augustinus sinh ngaøy 13 thaùng 11 naêm 354 taïi Thagaste (nay laø Souk-Ahras, Algeùric) ôû chaâu Phi thuoäc Roâma. Laø coâng daân Roâma, con moät ngöôøi cha khoâng coâng giaùo teân Patricius vaø moät baø meï coâng giaùo teân Moânica, Augustin tröôùc hoïc vaên phaïm ôû Madanre, ñeán naêm 371, ñi sang Carthage thuû phuû chaâu Phi thuoäc Roâma ñeå theo hoïc trieát lyù - Meâ say ñoïc Hortensius cuûa Ciceùron, Augustin khaùm phaù trieát hoïc vaø ñam meâ ñi tìm chaân lyù. Vì nhu caàu nuoâi soáng gia ñình oâng buoäc loøng nhaän daïy tu töø hoïc ôû Carthage. Thôøi gian ñoù oâng theo laïc thuyeát Manicheùe trong chín naêm, mong tìm ñöôïc chaân lyù nôi toân giaùo naøy. Tröôùc tieân, oâng bò meâ hoaëc bôûi giaùo thuyeát naøy töôûng coù theå giaûi thích söï tranh chaáp giöõa Thieän vaø AÙc, caùi ñeïp vaø nhöõng ñieàu loän xoän nôi theá giôùi, nhöng roài oâng thaát voïng. Naêm 383, Augustin boû Carthage sang Roâma tröôùc khi ñeán Milan luùc ñoù laø thuû phuû ñeá quoác Roâma phöông Taây, taïi ñaây oâng cuõng daïy tu töø. Meï Ngaøi laø baø Moânica ñaõ ñeán tìm gaëp oâng ôû ñaây, vaø cuõng chính taïi ñaây, ñöôøng chuyeån bieán tinh thaàn cuûa Augustin keát thuùc nhôø thaùnh giaùm muïc Ambroise môû ñöôøng cho Ngaøi hieåu Kinh Thaùnh vaø moät thöù taân Platon thuyeát coù veû ñaùp öùng nieàm khaùt mong chaân lyù nôi Ngaøi. Giôø ñaây Augustin ñaõ saün saøng cho böôùc nhaûy tôùi Chuùa, töùc laø trôû laïi.
Moät giai thoaïi nhieàu ngöôøi bieát xaûy ra trong vöôøn nhaø Ngaøi ôû Milan ñaõ ñöôïc thaùnh nhaân keå trong quyeån Töï Thuaät: "Taâm hoàn ñau ñôùn, con tim tan naùt, toâi ñang khoùc, boãng toâi nghe töø nhaø beân caïnh tieáng haùt cuûa moät ngöôøi con trai hay con gaùi khoâng roõ. Tieáng haùt khoâng roõ nhöng nghe laëp nhieàu laàn: Tolles, lege. Tolles, lege (Caàm leân, ñoïc ñi ! Caàm leân, ñoïc ñi !). Vaäy neân toâi voäi vaõ ñeán choã Alypius ngoài, toâi caàm laáy cuoán saùch cuûa Thaùnh Toâng Ñoà, môû ra vaø im laëng ñoïc khuùc ñaàu tieân baét gaëp: Ñöøng cheø cheùn say söa, ñöøng chôi bôøi daâm ñaõng, cuõng ñöøng caûi coï ghen tuoâng. Traùi laïi haõy maëc laáy Chuùa Gieâsu Kitoâ vaø ñöøng chieàu theo xaùc thòt maø thoûa maõn caùc duïc voïng (Rm 13,13)... Chính luùc naøy, nhö coù moät luoàng saùng toûa lan hoàn toâi phaù tan moïi boùng toái nghi ngôø" (XIIII,12). Taùm thaùng sau, thaùnh Ambroise röûa toäi cho Ngaøi trong ñeâm Phuïc Sinh ñeâm 24 raïng saùng ngaøy 25 thaùng tö naêm 387.
Naêm 388 sau khi meï qua ñôøi taïi Ostie, Augustin trôû veà Thagaste ôû chaâu Phi cuøng vôùi oâng baïn Alypius vaø Adeodat con trai. Mong öôùc cuoäc soáng chuyeân tu, Augustin taäp hôïp moät soá baïn höõu laïi vaø cuøng soáng ñôøi doøng tu, chuyeân nghieân cöùu vaø caàu nguyeän trong ba naêm (388-391), sau ñoù, theå theo ñeà nghò cuûa giaùo daân Hippone, Augustin thuï phong linh muïc ñeå giuùp ñôõ Ñöùc Giaùm Muïc Valeøre. Naêm 395 Ngaøi thuï phong giaùm muïc vaø moät naêm sau, keá vò Ñöùc Giaùm Muïc Valeøre laøm giaùm muïc Hippone, thaønh phoá lôùn thöù hai chaâu Phi. Töø ñaây, trong suoát ba möôi laêm naêm trong ñaïi thaùnh ñöôøng An Bình, Ngaøi chuù giaûi Thaùnh Vònh vaø caùc Saùch Thaùnh, ngoài toøa xöû aùn, theo doõi vieäc quaûn trò taøi saûn Hoäi Thaùnh, traû lôøi caùc thö tín ñeán töø khaép phöông Taây, bieän luaän ñaõ kích laïc giaùo, ñaëc bieät laø phaùi Donatus vaø Peùlagius.
Cuøng vôùi caùc giaùo só cuûa mình soáng ñôøi tu trì, thaùnh Augustin cuõng saùng taùc moät soá taùc phaåm raát quan troïng, nhö Confessions (397-401), giaùo lyù döï toøng (400), giaùo lyù Coâng Giaùo (394-416). Ñoái vôùi phaùi Donatus vaãn töï phuï laø Giaùo Hoäi cuûa nhöõng ngöôøi Trong Traéng, thaùnh thieän, Ngaøi duøng nhieàu thaùi ñoä khaùc nhau lieân tuïc, khi dieãn thuyeát, luùc tranh luaän cho ñeán moät cuoäc tranh luaän phaûn bieän taïi Carthage naêm 411 döôùi söï chuû toïa cuûa moät ñaïi dieän hoaøng ñeá ñaõ ñeán keát luaän raèng ngöôøi coâng giaùo maø Augustin laø phaùt ngoân nhaân, thaéng. Töø ñoù nhöõng ngöôøi theo phaùi Donatus bò caûnh saùt hoaøng ñeá truy ñuoåi. Vôùi phe Peùlagius (bò Roâma keát aùn naêm 417), Augustin chöùng toû laø moät tieán syõ lôùn veà aân suûng vaø tieàn ñònh. Cuõng trong thôøi gian ñoù moät soá taùc phaåm khaùc ra ñôøi: Ñoâ thaønh Thieân Chuùa (413-424), Chuùa Ba Ngoâi (399-422). Cuoán nhöõng lôøi phaûn bieän (Reùtractations) vieát vaøo nhöõng naêm cuoái ñôøi (426-427) laø chöùng taù ñöùc khieâm toán thaùnh Augustin: "Toâi ñoïc laïi caùc taùc phaåm thoâ heøn cuûa mình vaø neáu coù ñoaïn naøo gaây cho toâi hoaëc coù theå gaây cho ngöôøi khaùc khoù chòu thì luùc ñoù toâi leân aùn noù, coù luùc phaûi giaûi thích yù nghóa caàn coù ñeå bieän minh cho noù". Nhöõng naêm cuoái ñôøi cuûa thaùnh Augustin nhuoám maøu aûm ñaïm vì chaâu Phi thuoäc Roâma vaø Hippone, thaønh phoá coù toaø giaùm muïc cuûa Ngaøi bò ngöôøi Vandales vaây haõm vaø xaâm chieám; luùc naøy ñaõ baûy möôi saùu tuoåi, thaùnh Augustin giaùm muïc vaãn caàn maãn chu toaøn boån phaän giaùo huaán vaø quaûn trò, ñoàng thôøi lo cho raát nhieàu ngöôøi di cö ñeán tìm troán traùnh taïi thaønh phoá. Thaùng thöù ba keå töø ngaøy thaønh phoá bò vaây haõm, Ngöôøi bò beänh vaø qua ñôøi ngaøy 28 thaùng 8 naêm 430, troái caùc saùch vôû cuûa mình laïi cho Giaùo Hoäi Hippone. Möôøi laêm thaùng sau khi ngöôøi Vandales chieám thaønh phoá, moä vaø thö vieän thaùnh Augustin vaãn ñöôïc toân troïng. Caùc aûnh töôïng veà thaùnh Augustin raát nhieàu chöùng toû aûnh höôûng lan toûa laï thöôøng cuûa söï thaùnh thieän vaø giaùo lyù Ngöôøi, ñaëc bieät laø caùc taùc phaåm cuûa Fra Angelico vaø G.de Crayer (Louvre) vaø G.Coustou (Versailles).
2. Thoâng ñieäp vaø tính thôøi söï
Lôøi nguyeän trong ngaøy van xin Thieân Chuùa cho chuùng ta ñöôïc traøn ñaày tinh thaàn cuûa thaùnh Augustinoâ, chæ khao khaùt moãi mình Thieân Chuùa vaø chæ tìm Ngöôøi vì Ngöôøi laø nguoàn cuûa söï khoân ngoan. Ñeà taøi tìm kieám chaân lyù laø troïng taâm cuûa ñôøi soáng thaùnh nhaân; ngaøi noùi vôùi Cassiciacum: "Taâm hoàn con xin noùi Ngaøi: Con ñaõ ñi tìm nhan thaùnh Chuùa ! Laïy Chuùa ! cho ñeán baây giôø, con vaãn ñi tìm nhan thaùnh Ngaøi !"(Töï thuaät IX,3).
Trong baûn vaên Phuïng Vuï Giôø Kinh, vò thaùnh tieán só thaønh Hippone ca tuïng chaân lyù: "Chí coù tình yeâu môùi coù theå nhaän ra chaân lyù. OÂi chaân lyù vónh haèng! OÂi tình yeâu vónh cöûu, OÂi söï ñôøi ñôøi ñaùng yeâu! Ngaøi laø Thieân Chuùa cuûa con, con khao khaùt Chuùa ñeâm ngaøy... Cuoái cuøng con ñaõ ñöôïc oâm laáy Ñaáng Trung Gian giöõa Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi , Ñöùc Gieâsu Kitoâ!... Chính Ngöôøi ñaõ goïi chuùng con vaø noùi raèng: Ta laø Ñöôøng, laø söï Thaät vaø laø söï soáng" (Töï thuaät VII, 10.18). Baøi ñoïc naøy trích ñoaïn noåi tieáng maø chuùng ta gaëp trong ñieäp ca Magnificat: "OÂi söï ñeïp ñeû vöøa coå kính vöøa môùi laï, Con ñaõ yeâu Ngöôøi quaù treã traøn! nhöng baây giôø: Ngaøi ôû trong con, trong khi con coøn ôû beân ngoaøi, vaø ôû beân ngoaøi con laïi ñi tìm Chuùa... Chuùa luoân ôû vôùi con, coøn con con khoâng ôû vôùi Chuùa... Ngaøi ñaõ goïi con, ñaõ keâu lôùn tieáng, cuoái cuøng Chuùa ñaõ thaéng söï ñieác laùt cuûa con; Chuùa toû saùng, Chuùa böøng leân vaø Chuùa ñaõ xua ñuoåi söï toái muø cuûa con..." (Töï thuaät; Chuùa toû saùng, Chuùa böøng leân vaø Chuùa ñaõ xua ñuoåi söï toái muø cuûa con...) (Töï thuaät X,27).
Söï khoân ngoan cuûa thaùnh Augustinoâ ñöôïc nhaän thaáy trong Leà luaät vieän tö töôûng, xuaát phaùt töø nhöõng giaùo huaán trong moät laù thö cuûa thaùnh tieán só, ñöôïc phoå bieán roäng raõi vaøo thôøi Trung Coå. Baûn Luaät naøy cuõng aûnh höôûng treân thaùnh Beâneâñíctoâ, sau ñoù laø caùc kinh só cuûa thaùnh Phanxicoâ vaø thaùnh Ñaminh. "Töø moät traùi tim duy nhaát vaø töø moät taâm hoàn duy nhaát, höôùng veà Thieân Chuùa" luoân laø luaät caên baûn, nhö lyù töôûng cuûa chính coäng ñoaøn tieân khôûi (x. Cv 2,42-47).
Lôøi nguyeän treân leã vaät ruùt caûm höùng töø Chuyeân luaän veà thaùnh Gioan (26,13): "Laïy Chuùa, öôùc gì bí tích tình yeâu cuûa Chuùa trôû thaønh daáu chæ söï hieäp nhaát vaø daây baùc aùi cho chuùng ta." Thaùnh Augustinoâ, soáng trong moät Giaùo Hoäi bò xaâu xeù vì laïc giaùo, ñaõ daán thaân trong suoát thôøi laøm Giaùm Muïc ñeå taïo laïi söï hieäp nhaát, vaø vì "ngoaøi Hoäi Thaùnh khoâng coù ôn Cöùu Ñoä!" (Veà bí tích Röûa Toäi 4,17,24); ngaøi khuyeán khích: "Chuùng ta haõy yeâu Thieân Chuùa nhö ngöôøi cha vaø yeâu Hoäi Thaùnh nhö ngöôøi meï... Thieân Chuùa nhö Ñöùc Chuùa vaø Hoäi Thaùnh nhö tôù nöõ, vì chuùng ta laø con cuûa tôù nöõ naøy; hoân nhaân naøy ñöôïc ñaët neàn taûng treân moät tình yeâu vó ñaïi; khoâng ai ñöôïc xuùc phaïm ñeán vò hoân theâ vaø xöùng ñaùng laõnh nhaän tình baïn cuûa hoân phu." Moät trích ñoaïn cuûa "Thaønh Ñoâ Thieân Chuùa": "Moãi ngaøy, Hoäi Thaùnh khi daâng hieán Ñöùc Kitoâ, cuõng hoïc hoûi ñeå töï daâng hieán chính mình" (X,20).
Lôøi nguyeän Hieäp Leã laáy caûm höùng töø caùc baøi giaûng cuûa thaùnh nhaân (57,7) laøm noåi baät moät khía caïnh khaùc cuûa giaùo lyù thaùnh Augustinoâ: bí tích Thaùnh Theå giuùp chuùng ta ñoàng hình ñoàng daïng vôùi Ñaáng maø chuùng ta röôùc laáy. Vì theá chuùng ta caàu nguyeän: "Laïy Chuùa, xin cho vieäc thoâng phaàn vaøo Baøn Tieäc thaùnh hoùa chuùng con, ñeå moät khi chuùng con laø chi theå cuûa Nhieäm Theå cuûa Ngöôøi, chuùng con thaät söï trôû thaønh ñieàu chuùng con ñaõ laõnh nhaän."
Thaùnh Tieán Só AÂn Suûng, vì ñaõ choáng laïi nhoùm Pelagius, cuõng laø keû baûo veä töï do cuûa con ngöôøi, vì söï töï do naøy khoâng bò söï toaøn naêng cuûa Thieân Chuùa boùp ngheït, nhöng ngöôïc laïi ñöôïc naâng leân thaät cao quí, vì Thieân Chuùa moät khi ñoäi maõo trieàu thieân cho coâng nghieäp cuûa chuùng ta (nhôø aân suûng) thì cuõng ñoäi trieàu thieân cho chính aân suûng cuûa Ngöôøi (söï töï do).
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ tuyeân boá veà thaùnh Augustinoâ: "Taát caû phaåm chaát cuûa caùc Giaùo Phuï noåi baät trong thaùnh nhaân ôû möùc ñoä tuyeät dieäu nhaát." Thaät vaäy, khoâng ai trình baøy veà Hoäi Thaùnh nhö ngaøi. Say meâ Thieân Chuùa vaø con ngöôøi, aûnh höôûng cuûa ngaøi coù theå noùi laø noåi baät nhaát trong phaïm truø coâng giaùo.
Enzo Lodi