Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 27 Thöôøng Nieân Naêm B
Haõy Soáng Khaéng Khít
(Khôûi nguyeân 2,18-24; Hipri 2,9-11; Marcoâ 10,2-16)
Phuùc AÂm: Mc 10, 2-12
"Söï gì Thieân Chuùa ñaõ keát hôïp, loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân reõ".
Khi aáy, nhöõng ngöôøi bieät phaùi ñeán gaàn vaø hoûi thöû Chuùa Gieâsu raèng: "Ngöôøi ta coù ñöôïc pheùp ly dò vôï mình chaêng?" Ngöôøi ñaùp: "Moâseâ ñaõ truyeàn cho caùc oâng theá naøo?" Hoï thöa: "Moâseâ cho pheùp laøm giaáy ly dò vaø cho ly dò". Baáy giôø Chuùa Gieâsu ñaùp laïi: "Chính vì söï cöùng loøng cuûa caùc oâng, maø Moâseâ ñaõ vieát ra ñieàu luaät ñoù. Nhöng luùc khôûi ñaàu cuoäc saùng taïo, Thieân Chuùa ñaõ döïng neân moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ. Bôûi ñoù ngöôøi nam seõ lìa cha meï ñeå luyeán aùi vôï mình, vaø hai ngöôøi seõ neân moät huyeát nhuïc. Nhö theá, hoï khoâng coøn laø hai maø laø moät huyeát nhuïc. Vaäy söï gì Thieân Chuùa ñaõ keát hôïp, loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân reõ".
Veà ñeán nhaø, caùc moân ñeä laïi hoûi Ngöôøi veà ñieåm ñoù. Vaø Ngöôøi baûo caùc oâng: "Ai boû vôï mình vaø laáy vôï khaùc, thì phaïm toäi ngoaïi tình ñoái vôùi ngöôøi vôï tröôùc. Vaø ngöôøi nöõ boû choàng vaø laáy choàng khaùc, thì cuõng phaïm toäi ngoaïi tình".
{Baáy giôø ngöôøi ta ñöa nhöõng treû nhoû ñeán cuøng Chuùa Gieâsu ñeå Ngöôøi ñaët tay treân chuùng, nhöng caùc moân ñeä khieån traùch hoï. Thaáy vaäy, Chuùa Gieâsu baát bình vaø baûo caùc oâng raèng: "Haõy ñeå caùc treû nhoû ñeán cuøng Thaày, ñöøng ngaên caûn chuùng, vì nöôùc Thieân Chuùa laø cuûa nhöõng ngöôøi gioáng nhö chuùng. Thaày baûo thaät caùc con: Ai khoâng ñoùn nhaän nöôùc Thieân Chuùa nhö treû nhoû, seõ khoâng ñöôïc vaøo nöôùc ñoù". Roài Ngöôøi oâm chuùng, ñaët tay ban pheùp laønh cho chuùng.}
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXVII Thöôøng Nieân Naêm B
Khôûi nguyeân 2,18-24; Hipri 2,9-11; Marcoâ 10,2-16
Trong caùc Chuùa nhaät thöôøng nieân, phuïng vuï thöôøng ñoïc cho chuùng ta nghe moät caùch lieân tieáp caùc ñoaïn chính yeáu trong moät saùch Tin Möøng. Naêm nay, chuùng ta ñoïc saùch Tin Möøng theo thaùnh Marcoâ, vaø laàn tröôùc chuùng ta ñaõ ñoïc xong chöông 9 thì hoâm nay chuùng ta baét ñaàu nghe sang chöông 10, maø chuùng ta seõ ñoïc tieáp trong caùc Chuùa nhaät sau.
Roài ñeå laøm saùng toû baøi Tin Möøng, phuïng vuï choïn moät ñoaïn Cöïu Öôùc coù khaû naêng höôùng loøng chuùng ta veà maïc khaûi cuûa Ñöùc Yeâsu ñeå chuùng ta thaáy chính Ngöôøi ñaõ ñeán khoâng phaûi ñeå xoùa boû nhöng ñeå kieän toaøn vaø hoaøn taát luaät cuõ hay ñaïo cuõ vaø moïi lôøi tieân tri trong Cöïu Öôùc. Chaúng haïn hoâm nay baøi saùch Khôûi nguyeân ñaõ ñöôïc choïn vì baøi Tin Möøng. Ñöùc Yeâsu ñaõ gôïi laïi moät caâu trong saùch Khôûi nguyeân, thì phuïng vuï ñoïc cho chuùng ta nghe chính ñoaïn saùch aáy ñeå giuùp chuùng ta deã hieåu lôøi Tin Möøng hôn. Ñoàng thôøi chuùng ta cuõng seõ thaáy chính Ñöùc Yeâsu seõ laøm cho baøi saùch Khôûi nguyeân theâm giaù trò.
Cuoái cuøng baøi Thaùnh Thö ñöôïc choïn ñeå daïy chuùng ta bieát soáng ñaïo moät caùch cuï theå, theo nhö caùc toâng ñoà ñaõ chæ baûo cho giaùo daân cuûa caùc ngaøi. Khoâng taát nhieân tö töôûng baøi Thaùnh Thö phaûi aên khôùp vôùi baøi Tin Möøng. Phuïng vuï thöôøng chæ muoán ñoïc cho chuùng ta nghe heát thö naøy sang thö khaùc. Chaúng haïn laàn tröôùc chuùng ta ñaõ ñoïc heát thö Yacoâbeâ, thì keå töø Chuùa nhaät naøy vaø lieân tieáp trong nhieàu Chuùa nhaät thöôøng nieân sau naøy chuùng ta ñöôïc nghe ñoïc thö Hipri, noùi raèng cuûa thaùnh Phaoloâ nhöng coù leõ chæ laø cuûa moät taùc giaû hoaëc moân ñeä thaân caän cuûa ngaøi vaø thaám nhieãm tinh thaàn cuûa ngaøi. Ñoaïn thö trích hoâm nay khoâng lieân yù tröïc tieáp vôùi giaùo huaán cuûa baøi Tin Möøng vaø baøi saùch Khôûi nguyeân. Nhöng tuy noùi veà nhöõng vaán ñeà khaùc nhau, caû ba baøi Kinh Thaùnh vaãn boå tuùc laøm cho huaán giaùo cuûa Chuùa nhaät naøy theâm phong phuù.
Chuùng ta seõ thaáy baøi Tin Möøng vaø baøi saùch Khôûi nguyeân noùi ñeán noãi an uûi maät thieát trong töông quan giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ. Nhöng saùnh sao ñöôïc vôùi nieàm an uûi vaø thaém thieát giöõa Ñöùc Kitoâ vaø moân ñeä Ngöôøi, maø baøi thö Hipri hoâm nay gôïi leân? Chuùng ta haõy laàn löôït ñoïc laïi nhöõng baøi Thaùnh Kinh aáy.
1. Nam Nöõ Laø Moät
Baøi saùch Khôûi nguyeân hoâm nay laø moät trong nhöõng baûn vaên raát quyù hoùa trong kho taøng tö töôûng cuûa loaøi ngöôøi. Ngöôøi ta chæ coù theå cheâ khi ñoïc hôøi hôït vaø töôûng raèng baûn vaên ñoù môùi ñöôïc vieát ngaøy hoâm qua, ôû giöõa thôøi ñaïi khoa hoïc naøy. Ngöôïc laïi, neáu nhôù raèng noù ñaõ khai sinh caùch ñaây vaøo khoaûng ba nghìn naêm vaø do moät ngoïn buùt ôû moät daân toäc ít vaên hoùa, ngöôøi ta seõ phaûi kinh ngaïc vaø töï hoûi laøm sao taùc giaû coù theå vieát ra nhöõng tö töôûng thaâm thuùy nhö vaäy. Coù caû moät kho taøng khoân ngoan, taâm lyù vaø saùng suoát trong nhöõng lôøi vaên naøy.
Con ngöôøi ñöôïc moâ taû nhö laø moät höõu theå caàn hieäp thoâng vaø thoâng caûm. Noù khoâng theå soáng coâ ñôn cho duø ñang ôû giöõa moät caûnh boàng lai tieân caûnh nhö nôi ñòa ñaøng. Noù cuõng khoâng theå thoûa maõn vôùi söï baàu baïn cuûa moïi thöù ñoäng vaät. Taùc giaû thaät kheùo aùm chæ loaøi ngöôøi vaø loaøi vaät cuõng chæ laø moät gioáng ñoäng vaät khi oâng noùi Adong nhìn caùc gioáng vaät vaø thaáy chuùng ñeàu laø “sinh vaät”, nghóa laø cuõng gioáng nhö oâng laø loaøi coù sinh khí. Tuy nhieân laäp töùc oâng cuõng nhaän ngay ra ñòa vò “linh ö vaïn vaät cuûa mình” khi taùc giaû vieát: Adong ñaët teân cho töøng loaøi, ñeå toû ra ñòa vò öu vieät cuûa oâng... “Nhöng con ngöôøi vaãn khoâng gaëp ñöôïc söï trôï giuùp naøo töông ñoái”. Adong chöa tìm ñöôïc vaät naøo gioáng nhö mình ñeå caûm thoâng vaø laøm ñaày ñôøi soáng cho mình. Noùi caùch khaùc, oâng caûm thaáy chöa ñaày ñuû duø coù caû vuõ truï vaø vaïn vaät ôû döôùi quyeàn. OÂng muoán vaø caàn coù moät ai nhö mình nhöng laïi khaùc mình vaø boå khuyeát cho mình.
Thöôïng ñeá ñaõ can thieäp. Thieân Chuùa khoâng ñeå con ngöôøi coâ ñôn. Taùc giaû saùch Thaùnh duøng hình aûnh bình daân ñeå dieãn taû söï can thieäp naøy. Yaveâ ñöa Adong vaøo moät giaác hoân meâ, Ngöôøi ruùt moät xöông söôøn cuûa oâng, laép thòt vaøo, laøm ra ngöôøi nöõ vaø ñem giôùi thieäu vôùi oâng. Vöøa nhìn thaáy, Adong ñaõ keâu leân: phen naøy, naøng laø xöông töï xöông toâi, thòt töï thòt toâi, naøng laø Ishsha: (ñaøn baø) vì ñaõ ñöôïc ruùt ra töø Ish: (ñaøn oâng).
Roõ raøng taùc giaû ñaõ xaây döïng hình aûnh töø “nguyeân töï” vaø töø quan nieäm bình daân laáy söï gioáng nhau veà xöông thòt ñeå noùi leân söï gioáng nhau veà baûn chaát. Töùc laø taùc giaû muoán khaúng ñònh ñaøn baø cuõng laø “ngöôøi” nhö ñaøn oâng vaø giöõa nam nöõ coù moät söï maät thieát buø ñaép cho nhau. Tö töôûng cuûa oâng tieán boä hôn ngöôøi ñoàng thôøi raát xa, vì sau oâng nhieàu theá kyû, ôû nhieàu nôi ngöôøi ta vaãn chöa nhìn nhaän söï bình ñaúng vaø ñoàng loaïi giöõa nam vaø nöõ. Vaø vôùi caâu sau, “ngöôøi ñaøn oâng seõ boû cha meï vaø khaéng khít vôùi vôï mình vaø chuùng seõ neân moät thaân xaùc”, oâng laøm cho ñoäc giaû thaáy tình gia ñình phu phuï keo sôn ñeán möùc naøo.
Duø sao caùch noùi cuûa oâng vaãn coù nhieàu hình aûnh vaø coù theå laøm ngöôøi ít hoïc laáy hình aûnh laøm thöïc taïi. Hoï ñaâu coù bieát saùch Khôûi nguyeân ôû ñoaïn tröôùc ñaõ vieát veà nam nöõ nhö sau: “Thieân Chuùa ñaõ döïng neân loaøi ngöôøi theo hình aûnh mình. Laø nam laø nöõ, Ngöôøi ñaõ döïng neân chuùng”. Vaäy, ñieàu maø ôû ñaây taùc giaû noùi moät caùch ñôn sô, toång hôïp nhöng vaãn ñeà cao söï bình ñaúng vaø ñoàng loaïi giöõa nam vaø nöõ, thì ôû chöông sau oâng ñaõ duøng hình aûnh ñeå noùi leân moät caùch deã hieåu hôn. Chuùng ta quyù caû hai loái trình baøy vaø sung söôùng ñöôïc nghe noùi ñeán nhöõng neùt thaâm thuùy nôi con ngöôøi.
Tuy nhieân ôû ñaây phuïng vuï khoâng muoán löu yù chuùng ta veà vieäc nam nöõ ñoàng loaïi vaø bình ñaúng cho baèng vieäc hoï thu huùt nhau, buø ñaép cho nhau vaø khaéng khít vôùi nhau, ñeå daãn chuùng ta sang baøi Tin Möøng.
2. Khoâng Ñöôïc Ly Dò
Chuùng ta khoâng hieåu roõ hoaøn caûnh vì sao caùc Bieät phaùi laïi choïn vaán ñeà raãy vôï ñeå thöû Ñöùc Yeâsu. Hoï muoán thöû gì? Ñeå xem yù kieán cuûa Ngöôøi veà vaán ñeà ly dò ö? Khoâng chaéc ôû thôøi ñoù vaán ñeà coù soâi boûng nhö ôû thôøi ta khoâng, cho duø luaät Roâma baáy giôø cuõng cho ly dò vaø taâm tö ñaïo ñöùc cuûa ngöôøi Dothaùi coù veû khoâng roõ raøng. Ñuùng hôn, hoï muoán gaøi baãy Ngöôøi, ñeå xem Ngöôøi coù kính troïng luaät Moâseâ khoâng? Nhöng luaät naøy noùi theá naøo? Hoï chæ coù theå trích ñöôïc moät caâu trong saùch Thöù luaät (24,1) caám laáy laïi moät ngöôøi ñaøn baø ñaõ bò raãy vaø noùi ñeán vieäc vieát ly thö, chôù khoâng coù choã luaät naøo noùi roõ veà vieäc ñöôïc pheùp ly dò... Chính caùc Bieät phaùi cuõng phaûi nhaän raèng Moâseâ chæ cho pheùp vieát ly thö chöù khoâng ra leänh phaûi laøm vieäc naøy. Döïa vaøo choã ñoù, Ñöùc Yeâsu laøm cho hoï hieåu raèng: vì loøng daï lì lôïm cuûa hoï maø Moâseâ ñaõ phaûi cho pheùp nhö vaäy. Ñoù laø moät nhöôïng boä baát ñaéc dó, khoâng theå keùo daøi maõi maõi. Nöôùc Thieân Chuùa ñaõ ñeán roài; con ngöôøi phaûi duøng söùc maïnh maø vaøo; ngöôøi ta phaûi trôû veà vôùi Thieân Chuùa vaø leänh truyeàn cuûa Ngöôøi. Theá maø töø nguyeân thuûy nam nöõ ñaõ khaéng khít vôùi nhau vaø ñaøn oâng ñaõ boû caû cha meï mình ñeå neân moät thaân thòt vôùi baïn mình. Ñöùc Yeâsu giaûi thích vieäc ñoù laø yù cuûa Thieân Chuùa muoán phoái hôïp hai ngöôøi laïi vôùi nhau, vaø khoâng ai ñöôïc pheùp phaân ly nöõa. Veà nhaø, Ngöôøi coøn daïy roõ: khoâng ai ñöôïc raãy vôï mình ñeå cöôùi vôï khaùc. Ai laøm nhö vaäy seõ phaïm toäi ngoaïi tình.
Thaùnh Marcoâ khoâng noùi ñeán phaûn öùng cuûa Bieät phaùi khi nghe Ñöùc Yeâsu traû lôøi, vì ñöùng veà quan ñieåm luaät hoï coøn bieát noùi gì nöõa? Nhöng ñoái vôùi con ngöôøi thôøi nay, coù leõ phaùn quyeát cuûa Ngöôøi coøn caàn ñöôïc tìm hieåu theâm. Ngöôøi ta coù theå ñöa ra yù kieán naøy, yù kieán khaùc veà vaán ñeà ly dò. Phuïng vuï hoâm nay chæ xin chuùng ta suy nghó veà baøi saùch Khôûi nguyeân vaø ñoaïn Phuùc AÂm hoâm nay ñeå thaáy vieäc vôï choàng khaéng khít vôùi nhau laø moät caùi gì naèm saâu trong baûn chaát nam nöõ maø Thieân Chuùa ñaõ döïng neân töø nguyeân thuûy. Ñoù laø yù muoán cuûa taïo hoùa vaø cuûa baûn tính con ngöôøi. Neáu ñieàu naøy coù luùc khoù chaáp nhaän, thì chuùng ta haõy ñoïc tieáp ñoaïn Phuùc AÂm treân.
Thaùnh Marcoâ noùi ñeán vieäc Ñöùc Yeâsu yeâu quyù treû nhoû vaø daïy chuùng ta phaûi ñoùn laáy Nöôùc Trôøi nhö moät treû nhoû. Caâu noùi naøy coù theå coù hai nghóa. Hoaëc laø ngöôøi ta phaûi ñôn sô nhö treû nhoû khi ñoùn nhaän Nöôùc Trôøi, khoâng xeùt neùt, khoâng do döï vì treû nhoû cho gì chuùng cuõng laáy. Hoaëc laø ngöôøi ta phaûi coi Nöôùc Trôøi nhö hoàng aân toát ñeïp, tinh saïch maø ngöôøi ta phaûi ñoùn laáy nhö ñoùn moät treû nhoû. Baát cöù hieåu theo nghóa naøo, ngöôøi ta cuõng coù theå duøng Lôøi Chuùa noùi ñaây ñeå giuùp mình chaáp nhaän luaät khoâng ly dò noùi treân, vì roõ raøng ñaáy laø yù Chuùa, laø Nöôùc Trôøi ñeán vôùi chuùng ta maø chuùng ta phaûi ñoùn laáy nhö treû nhoû. Chuùng ta cuõng coù theå duøng baøi Thaùnh Thö ñeå khuyeán khích mình theâm vì taùc giaû thö Hipri, tuy noùi ñeán moät vaán ñeà khaùc, nhöng cuõng seõ chæ muoán chuùng ta baét chöôùc Chuùa maø coù tinh thaàn hoøa hôïp.
3. Haõy Soáng Khaéng Khít
Taùc giaû nhaéc laïi vieäc Ñöùc Yeâsu ñaõ ngang qua thoáng khoå töû naïn maø ñöôïc vinh quang huy hoaøng. Trong choác laùt vaø theo moät dieän naøo ñoù Ngöôøi ñaõ toû ra nhö thua caùc Thieân Thaàn vì hình daïng khoå naïn cuûa Ngöôøi. Nhöng ñoù laø yù nhieäm maàu cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi muoán Ñöùc Kitoâ phaûi chòu khoå ñau nhö vaäy ñeå kieän toaøn baûn chaát con ngöôøi chuùng ta. Ngöôøi muoán höôùng daãn soá ñoâng nhaân loaïi leân phuùc vinh quang neân ñaõ duøng thoáng khoå haï Ñöùc Kitoâ xuoáng thaân phaän toâi ñoøi toäi loãi nhö moïi ngöôøi ñeå khi Ngöôøi ñöôïc trieàu thieân ban taëng thì caû nhaân loaïi ñöôïc chia phaàn vinh quang cuûa Ngöôøi.
Nhö vaäy, ôû ñaây taùc giaû thö Hipri ñaõ nhaán maïnh ñeán söï khaéng khít giöõa Ñöùc Kitoâ vaø loaøi ngöôøi trong maàu nhieäm töû naïn phuïc sinh. Coù theå noùi vì muoán ñöôïc loan baùo Danh Chuùa cho anh em vaø ngôïi khen Thieân Chuùa giöõa coäng theå loaøi ngöôøi maø Ñöùc Kitoâ ñaõ phaûi ñoàng hoùa vaø neân moät vôùi loaøi ngöôøi trong ñau khoå. Ngöôøi khoâng ñeå laïi cho chuùng ta moät taám göông khaéng khít hoøa hôïp vaø hieäp nhaát sao? Ngöôøi ñang keâu goïi chuùng ta khoâng nhöõng keát hieäp baát khaû phaân ly vôùi Ngöôøi maø coøn vôùi nhau nöõa. Ngöôøi ñang khuyeán khích rieâng caùc gia ñình ñang gaëp khoù khaên ñoù.
Maàu nhieäm Thaùnh Theå cuûa Ngöôøi maø chuùng ta cöû haønh baây giôø thaät söï noùi leân ñieàu naøy. Ñöùc Kitoâ chaáp nhaän söï cheát laø hình phaït cuûa moïi ngöôøi ñeå ñöa moïi ngöôøi leân phuùc vinh quang. Ngöôøi keâu goïi chuùng ta maät thieát keát hôïp vôùi Ngöôøi. Vaø ñoàng thôøi Ngöôøi seõ theâm cho chuùng ta söùc maïnh keát hôïp vôùi nhau nhö caùc chi theå trong moät thaân theå. Vôùi ôn cuûa Ngöôøi, chuùng ta seõ löôùt thaéng moïi khoù khaên trong töông giao xaõ hoäi vaø ñaëc bieät trong quan heä gia ñình, ñeå khi meán Chuùa nhieàu, chuùng ta cuõng ñoaøn keát yeâu thöông nhau nhieàu, khoâng phaûi chæ baèng caûm tình vaø lôøi noùi hoaëc lôøi caàu nguyeän, maø baèng vieäc laøm, hy sinh, coá gaéng; nhö vaäy ñaïo toát seõ laøm ñeïp ñôøi. Vaø chuùng ta seõ thaáy ñôøi ngöôøi thaät ñaùng soáng khi coù ôn Chuùa.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)