Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 25 Thöôøng Nieân Naêm B
Ngöôøi Khieâm Nhöôøng
Khoâng Tranh Laøm Lôùn
(Khoân ngoan 2,12.17-20; Yacoâbeâ 3,16-4,3; Marcoâ 9,30-37)
Phuùc AÂm: Mc 9, 29-36
"Con Ngöôøi seõ bò noäp. Ai muoán laøm lôùn nhaát, thì haõy töï laøm ngöôøi roát heát".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu vaø caùc moân ñeä töø treân nuùi xuoáng, roài ñi ngang qua xöù Galileâa vaø Ngöôøi khoâng muoán cho ai bieát. Vì Ngöôøi daïy doã vaø baûo caùc oâng raèng: "Con Ngöôøi seõ bò noäp vaøo tay ngöôøi ta vaø hoï seõ gieát Ngöôøi. Khi ñaõ bò gieát, ngaøy thöù ba, Ngöôøi seõ soáng laïi". Nhöng caùc oâng khoâng hieåu lôøi ñoù vaø sôï khoâng daùm hoûi Ngöôøi.
Caùc ngaøi tôùi Capharnaum. Khi ñaõ vaøo nhaø, Ngöôøi hoûi caùc oâng: "Doïc ñaøng caùc con tranh luaän gì theá?" Caùc oâng laøm thinh, vì doïc ñaøng caùc oâng tranh luaän xem ai laø ngöôøi lôùn nhaát. Baáy giôø Ngöôøi ngoài xuoáng, goïi möôøi hai oâng laïi vaø baûo caùc oâng raèng: "Ai muoán laøm lôùn nhaát, thì haõy töï laøm ngöôøi roát heát vaø laøm ñaày tôù moïi ngöôøi". Roài Ngöôøi ñem moät em beù laïi ñaët giöõa caùc oâng, oâm noù maø noùi vôùi caùc oâng raèng: "Ai ñoùn nhaän moät trong nhöõng treû nhoû nhö theá naøy vì danh Thaày, töùc laø ñoùn tieáp chính mình Thaày. Vaø ai ñoùn tieáp Thaày, thöïc ra khoâng phaûi ñoùn tieáp Thaày, nhöng laø ñoùn tieáp Ñaáng ñaõ sai Thaày".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXV Thöôøng Nieân Naêm B
Khoân ngoan 2,12.17-20; Yacoâbeâ 3,16-4,3; Marcoâ 9,30-37
Neáu Chuùa nhaät tröôùc laø Chuùa nhaät Ngöôøi Toâi Tôù, thì Chuùa nhaät hoâm nay coù theå goïi laø Chuùa nhaät Ngöôøi khieâm nhöôïng. Vaø noäi dung cuûa hai ngaøy cuõng gaàn gioáng nhau. Vì Ngöôøi Toâi Tôù thì phaûi khieâm nhöôøng vaø Ngöôøi khieâm nhöôøng thì phaûi trôû neân nhö Toâi Tôù. Hai quan nieäm toâi tôù vaø khieâm nhöôøng ñeàu choùi tai ngöôøi thôøi ñaïi ta, nhöng laø nhöõng thaùi ñoä caên baûn cuûa Kitoâ giaùo. Chính Ñöùc Kitoâ ñaõ haï mình xuoáng cho ñeán cheát vaø cheát treân thaäp giaù ñeå thöïc hieän moïi lôøi tieân tri veà Ngöôøi Toâi Tôù. Vaø Ngöôøi daïy ai muoán theo Ngöôøi cuõng phaûi vaùc laáy thaäp giaù cuûa mình maø böôùc theo... Theá neân, chuùng ta cuõng phaûi ñi vaøo con ñöôøng khieâm cung nhö nhöõng ngöôøi toâi tôù.
Nhöng khieâm toán, hoaëc khieâm nhöôøng vaø khieâm cung theo giaùo huaán cuûa Chuùa laø gì? Ba baøi Kinh Thaùnh hoâm nay khoâng coù yù traû lôøi ñaày ñuû nhöng vaïch ra nhöõng phöông höôùng chính yeáu ñeå giuùp chuùng ta suy nieäm.
1. Ngöôøi Khieâm Nhöôøng Khoâng Tranh Laøm Lôùn
Phaàn sau cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay nhö muoán ñaët ñieàu kieän tieân quyeát cho nhöõng ai muoán ñi vaøo con ñöôøng khieâm toán, cuõng laø chính con ñöôøng maø Ñöùc Kitoâ ñaõ ñi ôû traàn gian naøy... Thaùnh Marcoâ keå: hoâm aáy Ñöùc Yeâsu ñang ñi vôùi caùc moân ñeä. Ngöôøi traùnh, khoâng muoán cho ai bieát Ngöôøi. Ngöôøi sôï ngöôøi ta noâ nöùc ñi theo Ngöôøi nhö chaïy theo moät “ngöôøi lôùn”. Hôn nöõa, ñang khi ñi ñöôøng Ngöôøi coøn noùi roõ cho moân ñeä bieát: Ngöôøi seõ bò noäp, bò gieát. Ngöôøi thì nhö vaäy vaø taâm hoàn Ngöôøi thì nhö theá. Nhöng caùc moân ñeä vaø ñaàu oùc hoï thì laïi khaùc haún. Hoï khoâng tìm hieåu lôøi Ngöôøi noùi veà thaùi ñoä vaø ñôøi soáng khieâm nhöôøng, nhöng laïi tranh bieän vôùi nhau xem ai laø “ngöôøi lôùn nhaát”.
Maëc cho hoï noùi, Ngöôøi laëng thinh cho ñeán khi veà tôùi nhaø. Neáu ñöôïc nghó theo bieåu töôïng thì chuùng ta coù theå noùi raèng: ñang khi coøn haønh trình ôû traàn gian, Ñöùc Yeâsu chæ coù theå soáng khieâm cung vaø haï mình xuoáng cho ñeán cheát vaø cheát treân thaäp giaù; nhöng khi Ngöôøi chöa theå daïy moân ñeä hieåu ñöôïc baøi hoïc khieâm nhöôøng. Phaûi ñôïi khi ñaõ veà tôùi nhaø töùc laø ñaït tôùi maàu nhieäm Phuïc sinh ñöa Ngöôøi veà vôùi Chuùa Cha vaø ñöôïc ñaët leân laøm Chuùa vaø laøm Thaày, baáy giôø Ñöùc Yeâsu môùi coù theå “ngoài” vaø goïi moân ñeä laïi ñeå daïy cho hoï bieát ai muoán laøm lôùn thì phaûi trôû neân roát beùt vaø trôû thaønh toâi tôù cho moïi ngöôøi.
Chuùng ta coù theå hieåu ñoaïn Tin Möøng hoâm nay nhö vaäy, vì trong Phuùc AÂm Yoan cuõng coù moät ñoaïn töông töï maø yù töôûng roõ reät hôn. Hoâm aáy Ñöùc Yeâsu ñang chuû toïa baøn tieäc ly, Ngöôøi ñöôïc coâng nhaän laø Thaày, laø Chuùa; theá maø Ngöôøi laïi ñöùng leân côûi aùo khoaùc ra, thaét löng laïi nhö Ngöôøi Toâi Tôù vaø caàm chaäu nöôùc ñi röûa chaân cho moân ñeä. Hoï kinh ngaïc troá maét ra, chaúng hieåu gì. Ngöôøi an uûi sau naøy hoï seõ hieåu. Töùc laø phaûi ñôïi ñeán khi Ngöôøi ñaõ haï mình xuoáng trong maàu nhieäm thaäp giaù, hoï môùi hieåu haønh vi Ngöôøi laøm hoâm nay... Ngöôøi muoán trôû thaønh toâi tôù röûa chaân cho hoï ñeå hoï seõ baét chöôùc thaønh toâi tôù röûa chaân cho nhau. Ngöôøi muoán ñi vaøo ñöôøng loái khieâm cung ñeå hoï cuõng trôû neân nhöõng ngöôøi khieâm nhöôøng.
Hoâm nay Ngöôøi chöa thi haønh vieäc röûa chaân. Nhöng Ngöôøi cuõng laøm moät cöû chæ laï thöôøng. Ngöôøi keâu moät em beù laïi, ñaët em ñöùng giöõa moân ñeä, roài oâm laáy em Ngöôøi noùi vôùi hoï: ai tieáp ñoùn moät em beù nhö theá naøy nhaân danh Ta laø tieáp ñoùn Ta; vaø ai tieáp ñoùn Ta, thì khoâng phaûi tieáp ñoùn chính Ta nhöng laø tieáp ñoùn Ñaáng sai Ta.
Chuùng ta haõy ñeå yù: Ngöôøi khoâng heà aùm chæ ñeán söï ñôn sô, voâ toäi cuûa em beù. Tö caùch duy nhaát Ngöôøi muoán neâu leân laø söï beù nhoû, laø thaân phaän chöa phaûi laø ngöôøi lôùn nhöng coøn soáng leä thuoäc vaøo cha meï. Ngöôøi ñoàng hoùa vôùi em beù ñeå noùi leân quan ñieåm cuûa Ngöôøi khoâng muoán laøm lôùn maø chæ muoán khieâm cung. Vaø ngöôøi ta phaûi ñoùn nhaän Ngöôøi trong tö theá khieâm toán ñoù; khieán ngöôøi ta cuõng phaûi khieâm cung.
Ñöøng baûo ñaáy laø con ñöôøng khoâng lôùn. Ngöôïc laïi, ñoù môùi laø ñöôøng loái lôùn thaät, vì noù daãn ngöôøi ta leân tôùi Chuùa Cha laø Ñaáng lôùn hôn heát, khieán ngöôøi ta cuõng ñöôïc leân cao hôn caû... Dó nhieân lyù luaän naøy laø lyù luaän cuûa maàu nhieäm thaäp giaù. Ngöôøi ta chæ coù theå hieåu neáu tin ôû maàu nhieäm töû naïn phuïc sinh, laø maàu nhieäm thöïc hieän moïi lôøi tieân tri veà Ngöôøi Toâi Tôù. Chính caâu keát cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay cuõng y heät caâu keát cuûa baøi töôøng thuaät vieäc röûa chaân trong Yoan 13,20 khieán chuùng ta caøng thaâm tín phaûi ñoïc ñoaïn Tin Möøng Marcoâ hoâm nay trong vieãn töôïng cuûa maàu nhieäm thaäp giaù.
Ñöùc Yeâsu ñaõ döùt khoaùt ñi vaøo con ñöôøng töï haï ñeå trôû thaønh ngöôøi toâi tôù. Vaø Ngöôøi daïy chuùng ta phaûi ñi vaøo ñöôøng loái aáy. Noù khaùc vôùi quan nieäm laøm lôùn cuûa caùc moân ñeä khi chöa thaáy maàu nhieäm thaäp giaù. Nhöng khi thaáy roài, hoï môùi tuyeân xöng ñoù môùi laø ñöôøng loái laøm lôùn thaät söï vì noù daãn ngöôøi ta leân tôùi Thieân Chuùa. Ñang khi oùc laøm lôùn theo nghóa xaùc thòt chæ daãn ñeán baát hoøa vaø maát tin töôûng. Baøi Tin Möøng hoâm nay cuõng gôïi leân ñieåm naøy, nhöng chöa roõ reät baèng baøi thö Yacoâbeâ maø chuùng ta muoán noùi ñeán baây giôø.
2. Ngöôøi Tranh Laøm Lôùn Khoâng Coâng Chính
Ñeå traùnh nhöõng söï hieåu laàm thieát töôûng caàn löu yù ngay raèng: ÔÛ ñaây thaùnh Yacoâbeâ cuõng nhö thaùnh Marcoâ ñang noùi vôùi caùc tín höõu. Caùc ngaøi coâng kích nhöõng ngöôøi trong boïn hoï muoán tranh nhöõng choã nhaát ôû giöõa coäng ñoàng daân Chuùa. Ít ra, tröôùc ñaây hoï chæ laø nhöõng thaønh phaàn “khoâng-khoâng” ôû giöõa theá gian nhöng ñaõ ñöôïc ôn Chuùa keâu goïi ñeå laøm giaøu cho baèng bao ôn thieâng. Baây giôø hoï laãn loän bình dieän Nöôùc Trôøi vaø bình dieän theá gian. Hoï töôûng caùc ôn thieâng cuõng gioáng nhö phöông tieän vaät chaát. Hoï nghó mình ñaõ ñöôïc ôn Chuùa tuyeån choïn thì cuõng phaûi ñöôïc ñòa vò vaø danh döï tröôùc maët ngöôøi ñôøi. Theá neân hoï ñaët vaán ñeà ai laø ngöôøi lôùn hôn trong boïn hoï. Hoï queân Chuùa ñaõ cöùu hoï trong maàu nhieäm thaäp giaù... Ngöôøi töï ñoàng hoùa vôùi ngöôøi moân ñeä beù nhoû, töùc laø khieâm nhu. Ngöôøi yeâu nhöõng moân ñeä nhö theá vaø nhöõng ngöôøi naøy chieám choã nhaát trong traùi tim vaø ôû tröôùc maët Ngöôøi.
Nhöng nhieàu keû khoâng tin nhö vaäy. Hoï laïi trôû veà quan ñieåm cuûa theá gian. Hoï muoán khoân ngoan theo kieåu loaøi ngöôøi. Thaønh ra “caùi duïc tình laïi laøm giaëc nôi chi theå cuûa hoï”. Hoï ao öôùc maø khoâng coù ñöôïc; hoï ghen töông maø khoâng ñaït noåi; hoï coù caàu xin cuõng khoâng ñöôïc chaáp nhaän vì Thieân Chuùa khoâng theå thoûa maõn loøng duïc cuûa hoï. Soáng vôùi caûm nghó ghen töông tranh chaáp nhö theá, hoï khoâng coøn ñöôïc bình an nöõa vaø ñaâm ra laøm ñuû thöù teä ñoan.
Thaùnh Yacoâbeâ muoán phaân taùch ñeå hoï thaáy caên nguyeân cuûa nhöõng neáp soáng nhö vaäy laø söï maát nieàm tin vaø ñaõ trôû veà söï khoân ngoan theá tuïc. Muoán coù nhöõng hoa quaû coâng chính, töùc laø ñôøi soáng toát laønh, ngöôøi ta phaûi coù söï khoân ngoan bôûi trôøi laø tinh tuyeàn, bao dung, nhuùn nhöôïng, ñaày tình thöông. Suy nghó kyõ nhöõng lôøi naøy, chuùng ta seõ nhaän ra thaùnh Yacoâbeâ khoâng muoán gôïi leân gì hôn laø ñöôøng loái cuûa Ñöùc Yeâsu laø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa ñaõ giaùng traàn vaø ñaõ muoán soáng moät cuoäc ñôøi khieâm cung.
Ñi theo ñöôøng loái cuûa Ñöùc Yeâsu, laø ñieàu maø thaùnh Yacoâbeâ vaø thaùnh Marcoâ, cuõng nhö moïi söù ngoân cuûa Thieân Chuùa, ñeàu muoán tha thieát khuyeân baûo ngöôøi ta. Chæ coù ñöôøng loái naøy môùi laøm cho ngöôøi ta neân coâng chính vaø thaùnh thieän... Ñoù laø ñöôøng loái haï mình cuûa maàu nhieäm thaäp giaù. Noù khoâng laøm suy yeáu caùc khaû naêng toát ñeïp nôi con ngöôøi. Ngöôïc laïi, chuû yeáu cuûa con ñöôøng thaäp giaù laø tieâu dieät toäi loãi, duïc voïng vaø nhöõng söï xaáu, ñeå caùc nhaân toá vöôn leân trong söùc maïnh phuïc sinh.
Theá neân thaät laø sai laàm khi töôûng raèng ñöùc khieâm nhöôøng cuûa Kitoâ giaùo khoâng bieát phaùt huy caùc taøi naêng toát ñeïp maø Thieân Chuùa ñaõ phuù baåm cho con ngöôøi. Traùi laïi chính söï khieâm nhöôøng ñaõ taïo ñöôïc ñieàu kieän thuaän lôïi cho nhaân ñöùc cuûa nhöõng ngöôøi coâng chính troå sinh hoa quaû toát laønh. Naém vöõng chaân lyù ñöùc tin nhö vaäy, coù leõ ngöôøi ta seõ deã hieåu hôn moät hieän töôïng ñaõ laøm ñau ñaàu nhöõng ai suy nghó töø ngaøn xöa maø caùc saùch Cöïu Öôùc luoân luoân laøm voïng laïi. Ñoù laø hieän töôïng:
3. Ngöôøi Coâng Chính Thöôøng "Bò Baét Bôù"!
Baøi saùch Khoân ngoan hoâm nay cho chuùng ta nghe gioïng cuûa phöôøng voâ laïi. Chuùng huøa nhau tieâu dieät ngöôøi coâng chính. Khoâng nhöõng ñôøi soáng cuûa thaùnh nhaân laø baûn aùn haïch saùch taâm tö cuûa chuùng, khieán chuùng caûm thaáy naëng neà khi giaùp maët thaùnh nhaân; maø saâu xa hôn nöõa, thaùnh nhaân döôøng nhö coù Thöôïng ñeá luoân luoân veà phe vôùi mình vaø chæ trích chuùng. Theá neân chuùng khoù chòu vôùi ngöôøi coâng chính thì ít, maø khoâng chòu ñöôïc söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa ôû nôi hoï thì nhieàu. Chuùng muoán phaù tan söï hieän dieän aáy hay khoâng? Theá neân chuùng muoán huøa nhau ñöa ngöôøi coâng chính vaøo baãy, thöû xem nhaân ñöùc ngöôøi naøy coù chaéc chaén hay khoâng vaø neáu quaû thöïc chaéc chaén thì chuùng seõ thöû laøm theâm leân aùn cho ngöôøi coâng chính cheát nhuïc nhaõ ñeå xem Thieân Chuùa coù beânh vöïc cöùu chöõa ngöôøi khoâng?
Taùc giaû saùch Khoân ngoan quaû thöïc ñaõ thaáu suoát taâm can phöôøng voâ laïi. Vaø neáu ñoïc tieáp caùc lôøi oâng vieát sau ñoaïn vaên ngaén nguûi trích ñoïc hoâm nay, chuùng ta seõ thaáy oâng laøm chöùng phöôøng voâ laïi kia ñaõ nghó laàm nhö theá naøo. Nhöng phuïng vuï khoâng muoán ñieàu ñoù. Phuïng vuï döøng laïi ôû ñaây vì ñaõ ñuû ñeå daãn vaøo baøi Tin Möøng noùi ñeán vieäc Ñöùc Yeâsu seõ bò loaøi ngöôøi aâm möu haõm haïi. Ngöôøi môùi thaät laø Ñaáng Coâng Chính. Söï hieän dieän cuûa Ngöôøi môùi thaät laø baûn aùn haïch saùch taâm tö, khoâng phaûi chæ cuûa phöôøng voâ laïi maø thoâi nhöng cuûa moïi ngöôøi, vì moïi ngöôøi ôû tröôùc maët Ngöôøi ñeàu laø toäi nhaân. Tieân tri Simeâon ñaõ thaáy roõ ñieàu naøy. Ngaøy gaëp Haøi nhi Yeâsu trong Ñeàn thôø, oâng ñaõ tieân baùo: Ngöôøi coù meänh laøm cho yù nghó cuûa nhieàu taâm hoàn phaûi baøy ra (Lc 2,35). Vaø sôû dó nhö vaäy, töïu trung chæ vì Ngöôøi coù meänh phaûi ñi qua nôi gian khoå ñeå vaøo nôi vinh quang, ñi qua söï töï haï ñeå ñöôïc toân vinh, ñi vaøo ñöôøng loái khieâm nhöôøng ñeå möu caàu ôn coâng chính hoùa cho moïi ngöôøi ñaõ hö ñi vì toäi baát vaâng phuïc... Con ñöôøng thaäp giaù aáy, caû ngöôøi Dothaùi laãn Hylaïp, caû ngöôøi xöa laãn nay, phaàn nhieàu chæ coi laø ñieàn roà. Rieâng vôùi nhöõng keû ñöôïc tieàn ñònh thì ñoù laø maàu nhieäm cöùu ñoä vaø aân suûng.
Giôø ñaây, khi ñoïc Kinh Tin Kính chuùng ta seõ tuyeân xöng vaøo nieàm tin vaøo ñöôøng loái cöùu ñoä ñoù. Hôn nöõa chuùng ta seõ cöû haønh maàu nhieäm Thaùnh Theå laø leã Vöôït qua cuûa Chuùa chuùng ta trong cuoäc töû naïn phuïc sinh. Chuùng ta chæ tin ñöôøng loái cuûa thaùnh giaù taïi nhaø thôø, hay thaâm tín raèng ñoù laø con ñöôøng chuùng ta phaûi ñi vaøo trong ñôøi soáng ñeå böôùc theo Chuùa? Neáu theá thì neáp soáng khieâm nhöôøng cuûa Ngöôøi Toâi Tôù maø Lôøi Chuùa hoâm nay daïy baûo chuùng ta phaûi ñöôïc ñem thi haønh, ñeå quaû thaät chuùng ta ñaõ ñoùng ñinh xaùc thòt vaø duïc voïng vaøo thaùnh giaù Chuùa Kitoâ. Cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta seõ sinh hoa quaû toát laønh. Daàn daàn chuùng ta seõ trôû neân coâng chính. Taát caû seõ chæ coù theå xaûy ra neáu chuùng ta bieát röôùc laáy Chuùa trong giôø thaùnh leã naøy, ñeå söï soáng vaø söï coâng chính cuûa Ngöôøi daàn daàn laøm chuû trong cuoäc ñôøi cuûa chuùng ta. Chuùng ta seõ laø nhöõng moân ñeä nhoû beù cuûa Ngöôøi, vaø ñôøi soáng khieâm toán cuûa chuùng ta seõ phaûn aùnh nhieàu veû cao caû thaàn linh.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)