Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 15 Thöôøng Nieân Naêm B
Ñöôïc Sai Ñi Truyeàn Giaùo
(Amos 7,12-15; Thö Epheâsoâ 1,3-14; Tin Möøng Marcoâ 6,7-13)
Phuùc AÂm: Mc 6, 7-13
"Ngöôøi baét ñaàu sai caùc oâng ñi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu goïi möôøi hai toâng ñoà vaø sai töøng hai ngöôøi ñi, Ngöôøi ban cho caùc oâng coù quyeàn treân caùc thaàn oâ ueá. Vaø Ngöôøi truyeàn caùc oâng ñi ñöôøng, ñöøng mang gì, ngoaøi caây gaäy, khoâng mang bò mang baùnh, khoâng mang tieàn trong tuùi, nhöng chaân ñi deùp, vaø ñöøng maëc hai aùo. Ngöôøi laïi baûo: "Ñeán ñaâu, caùc con vaøo nhaø naøo, thì ôû laïi ñoù cho ñeán khi ra ñi. Ai khoâng ñoùn tieáp caùc con, cuõng khoâng nghe lôøi caùc con, thì haõy ra khoûi ñoù, phuûi buïi chaân ñeå laøm chöùng toá caùo hoï". Caùc oâng ra ñi rao giaûng söï thoáng hoái. Caùc oâng tröø nhieàu quyû, xöùc daàu chöõa laønh nhieàu beänh nhaân.
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XV Thöôøng Nieân Naêm B
Amos 7,12-15; Thö Epheâsoâ 1,3-14; Tin Möøng Marcoâ 6,7-13
Nhöõng baøi Kinh Thaùnh vöøa nghe ñoïc cho pheùp chuùng ta goïi Chuùa Nhaät hoâm nay laø ôn goïi. Chuùng ta ñöôïc nghe noùi veà ôn goïi cuûa Amos, ôn goïi cuûa caùc toâng ñoà, ôn goïi cuûa heát thaûy Kitoâ höõu. Chuùng ta ñöøng töôûng chæ coù baøi thö Phaoloâ noùi veà ôn goïi Kitoâ höõu môùi tröïc tieáp lieân heä ñeán chuùng ta. Hai baøi Kinh Thaùnh kia, deã hieåu hôn, cuõng muoán giaùo huaán chuùng ta trong caùc söù maïng tieân tri, vöông ñeá vaø tö teá cuûa daân Chuùa. Chuùng ta haõy laàn löôït soi göông nhöõng ngöôøi ñaõ thi haønh caùc söù maïng naøy.
1. Amos Trung Thaønh Vôùi Söù Maïng Tieân Tri
Ñeå hieåu baøi saùch tieân tri Amos treân ñaây, chuùng ta caàn nhôù: thôøi aáy coù moät cuoäc phaân tranh ôû trong daân Chuùa. Möôøi chi hoï phía Baéc laøm thaønh nöôùc Israel; hai chi hoï phía Nam thaønh nöôùc Yuña. Yeârusalem trôû thaønh thuû phuû mieàn Nam; ñang khi Samaria daàn daàn trôû neân thuû phuû mieàn Baéc. Ñeå daân chuùng cuûa mình khoâng ñi laïi leã baùi nôi Ñeàn thôø Chuùa ôû Yeârusalem nöõa, caùc vua Israel laäp ra nôi thôø cuùng ôû Bethel. Haøng tö teá ôû ñoù ñöôïc chieáu coá ñaëc bieät ñeå leã nghi trôû neân huy hoaøng vaø saàm uaát haàu laán aùt vaø laøm queân sinh hoaït toân giaùo ôû Yeârusalem. Ñoù laø moät thöù chính trò nhaèm ñaøo saâu vaø cuûng coá vieäc chia caét ñaát ñai vaø ñôøi soáng cuûa moät daân ñaõ ñöôïc Chuùa choïn ñeå chuaån bò coâng vieäc taùi laäp söï hieäp thoâng maø toäi loãi ñaõ phaù vôõ. Thieân Chuùa khoâng laøm ngô tröôùc nhöõng möu ñoà nhö vaäy.
Ngöôøi choïn Amos, moät ngöôøi ôû gaàn Beâlem ñeå ñöa leân laøm tieân tri ôû phía Baéc. OÂng trôû thaønh vò tieân tri vaên só ñaàu tieân; töùc laø tröôùc oâng chöa coù tieân tri naøo ñeå laïi buùt tích. Khoâng phaûi chính oâng ñaõ vieát neân taát caû cuoán saùch hieän thôøi mang teân oâng. Ñuùng ra noù laø taùc phaåm cuûa moân ñeä oâng. Nhöng noù laøm voïng laïi lôøi giaûng cuûa oâng nhieàu khi raát tröïc tieáp. Ngöôøi ta xeáp oâng ñöùng ñaàu soá caùc tieân tri nhoû khoâng ngoaøi muïc ñích muoán noùi raèng taùc phaåm mang buùt danh Amos ñöùng ñaàu caùc saùch tieân tri coù noäi dung ngaén saùnh vôùi caùc saùch Tieân tri lôùn laø Isaia, Yeâreâmia, Ezekiel vaø Ñaniel.
Nguyeân söï hieän dieän cuûa Amos ôû Israel ñaõ laø moät vaán naïn löông taâm cho nhöõng ngöôøi coù oùc chia reõ truïc lôïi. Noù noùi leân chuû tröông ñoaøn keát vaø hieäp nhaát cuûa giao öôùc cöùu ñoä. Hôn theá nöõa, söù ñieäp cuûa Amos laïi coâng kích caùc baát coâng xaõ hoäi, leân aùn caùc leã nghi toân giaùo laáy haøo nhoaùng che giaáu taâm tö toäi loãi. Haøng tö teá vaø nhaø caàm quyeàn hôïp löïc vôùi nhau ñeå toáng coå Amos veà nguyeân quaùn. Ñoaïn saùch Phuïng vuï ñoïc cho chuùng ta nghe hoâm nay thuaät laïi cuoäc ñaáu khaåu giöõa tö teá Amacya vaø nhaø tieân tri. Nhaân danh haøng ñaïo ñöùc ôû Beâthel vaø caäy vaøo quyeàn löïc cuûa nhaø vua, Amacya ñuoåi Amos trôû veà Yuña. OÂng toû ra chaúng hieåu tí gì veà söù maïng tieân tri. OÂng coi Amos nhö laø moät thaày boùi hay moät tieân tri laøm ngheà noùi moø ñeå kieám tieàn. OÂng caám Amos khoâng ñöôïc tuyeân saám ôû Beâthel nöõa vì söù ñieäp cuûa oâng khoâng hôïp vôùi chính trò cuûa nhaø vua. Nhöng Amos khoâng chòu. OÂng caõi laïi. OÂng noùi raèng oâng khoâng phaûi laø ngöôøi laøm ngheà tieân tri. Tröôùc kia oâng chaúng bao giôø nghó ñeán vieäc tuyeân saám. OÂng chaên chieân vaø troàng sung laáy traùi cho chieân aên. Nhöng moät ngaøy kia, Thieân Chuùa ñaõ goïi oâng vaø truyeàn cho oâng phaûi ñi tuyeân saám... OÂng yeâu nhaø Israel laém chöù, nhöng Chuùa laïi baûo phaûi caûnh caùo cho noù bieát noù seõ rôi vaøo tay quaân thuø vaø con caùi noù seõ bò ñem ñi ñaøy. Söù ñieäp aáy laø cuûa Chuùa. OÂng vaâng theo vaø seõ vaâng theo maõi maõi.
Chuùng ta khoâng caàn hoûi theâm veà keát cuïc cuûa caâu truyeän. Lôøi Chuùa hoâm nay muoán chuùng ta yù thöùc veà söù maïng tieân tri. Keû Ngöôøi choïn khoâng coù khaû naêng töï nhieân. Chính Ngöôøi trao Lôøi cuûa Ngöôøi cho keû aáy. Nhaø tieân tri ñeán noùi thay cho Ngöôøi; vaø nhö vaäy chæ laø phaùt ngoân vieân cuûa Ngöôøi. Söù ñieäp tieân tri coù muïc ñích ñöa ngöôøi ta trôû veà giao öôùc, noái laïi söï hieäp thoâng maø toäi loãi ñaõ phaù huûy khi döïng neân nhöõng tham voïng baát chính. Lôøi noùi ñaïo ñöùc aáy khoâng vöøa tai nhieàu ngöôøi. Bò xua ñuoåi, baét giöõ, gieát cheát laø soá phaän cuûa haàu heát caùc tieân tri chaân chính; ñang khi nhöõng keû tuyeân saám chieàu theo sôû thích cuûa ngöôøi ñôøi laïi thöôøng ñöôïc baûo hoä. Nhöng nhö lôøi Phaoloâ noùi sau naøy: tieân tri cuûa Chuùa coù theå bò caàm giöõ nhöng Lôøi Chuùa chaúng bao giôø xích laïi. Moân ñoà cuûa Amos ñaõ ghi laïi lôøi saám cuûa oâng. Söù ñieäp naøy ñöôïc loan qua caùc thôøi ñaïi vaø aûnh höôûng cuûa nhaø tieân tri luoân maïnh meõ.
Neáu chuùng ta coù moät nieàm tin nhö vaäy ñoái vôùi söù maïng tieân tri nôi ôn goïi Kitoâ höõu! Chuùng ta seõ thaáy phaûi hoïc hoûi vaø bieát roõ söù ñieäp Tin Möøng Cöùu ñoä cuûa Chuùa hôn nöõa. Vaø chuùng ta phaûi loan truyeàn baèng ñôøi soáng, lôøi noùi nhöõng gì chuùng ta ñaõ nghe bieát veà haïnh phuùc con ngöôøi. Chæ coù moät ñieàu ñaùng sôï laø chính tieáng noùi ích kyû cuûa caùc duïc voïng ôû nôi chuùng ta seõ laøm taét Lôøi Chuùa ghi trong taâm hoàn, hay seõ laøm cho Lôøi aáy trôû neân voâ hieäu vaø coù theå ñaùng cöôøi vì neáp soáng khoâng ñi ñoâi vôùi lôøi tuyeân saám cuûa chuùng ta. Muoán taäp trôû thaønh nhöõng tieân tri ñích thöïc cuûa Chuùa, chuùng ta haõy ñeå mình ñöôïc chính Ngöôøi sai ñi nhö caùc toâng ñoà trong baøi Tin Möøng hoâm nay.
2. Caùc Toâng Ñoà Ñöôïc Sai Ñi Truyeàn Giaùo
Thaùnh Marcoâ cho chuùng ta thaáy Ñöùc Yeâsu goïi 12 toâng ñoà laïi. Ngöôøi sai hoï ñi töøng ñoâi moät, sau khi ban cho hoï ñöôïc quyeàn treân caùc ueá thaàn. Chuùng ta coù theå coi ñaây laø quyeàn vöông ñeá maø ôn goïi Kitoâ höõu naøo cuõng coù. Vaø chuùng ta thaáy roõ raøng caùc toâng ñoà ñaõ thi haønh quyeàn aáy khi caùc oâng tröø quyû vaø chöõa beänh. Vì coù quyeàn cai trò naøo theá löïc hôn khaû naêng xua ñuoåi ñöôïc taø thaàn vaø chöõa laønh ñöôïc caùc veát thöông do toäi loãi gaây ra? Noùi caùch khaùc, söù maïng vöông ñeá maø chuùng ta thöôøng nghe noùi ñaõ ñöôïc ban cho caùc Kitoâ höõu trong bí tích Röûa toäi, khoâng phaûi laø hình thöùc thoáng trò naøo kieåu traàn gian, nhöng laø khaû naêng tieâu dieät ñöôïc quyeàn löïc toái taêm cuûa ma quyû haèng loâi cuoán vaø caàm giöõ ngöôøi ta trong voøng noâ leä toäi loãi. Ngöôøi Kitoâ höõu keát hôïp vôùi Ñöùc Kitoâ trong maàu nhieäm töû naïn phuïc sinh ñöôïc tham döï vaøo söùc maïnh chieán thaéng cuûa Ngöôøi. Hoï coù theå töïa vaøo ôn Ngöôøi ñeå soáng töï do nhö con caùi Thieân Chuùa, gioáng nhö Adong tröôùc khi sa ngaõ “linh ö vaïn vaät”.
Ngaøy nay ñeå thi haønh söù maïng vöông ñeá aáy, Ñöùc Yeâsu baûo caùc toâng ñoà phaûi coù haønh trang nheï. Hoï khoâng ñöôïc ñem gì ñi ñaøng; khoâng baùnh, khoâng bò, khoâng tieàn. Ñöôïc caàm gaäy, ñöôïc mang hai aùo. Ñeán ñaâu, hoï cöù vaøo nhaø ai tieáp röôùc hoï vaø ôû ñaáy cho ñeán luùc ra ñi. Choã naøo khoâng ñoùn tieáp thì hoï haõy ñi khoûi nôi aáy, ruõ buïi chaân ñeå laøm chöùng tröôùc maët chuùng.
Thaät ra, thaùnh Marcoâ ñaõ muoán thích nghi leänh cuûa Chuùa vaøo thôøi ñaïi cuûa Ngöôøi... Ngöôøi noùi raèng caùc toâng ñoà ñöôïc caàm gaäy, mang deùp, ñang khi theo thaùnh Mattheâu vaø Luca, khoâng ñöôïc laøm nhö vaäy. Duø sao tính caùch töø boû vaø khoù ngheøo tuyeät ñoái vaãn ñöôïc toân troïng. Cho caàm gaäy vaø mang deùp chæ ñeå noùi leân tính caùch leân ñöôøng cuûa ôn goïi toâng ñoà.
Ôn goïi naøy nhö ñaõ noùi nhaèm keùo ngöôøi ta ra khoûi quyeàn löïc cuûa Satan vaø toäi loãi ñeå cho pheùp hoï ñöôïc chia seû söù maïng vöông ñeá cuûa Ñöùc Kitoâ khi Ngöôøi chieán thaéng toäi loãi vaø töû thaàn. Maàu nhieäm ñöa Ngöôøi leân vinh quang laøm “Chuùa” laø vieäc töû naïn phuïc sinh maø Ngöôøi ñaõ thi haønh trong tinh thaàn khoù ngheøo vaø töø boû tuyeät ñoái. Chính vì theá maø Ngöôøi ñaõ chæ thò cho caùc toâng ñoà khi ñi môû roäng Nöôùc Chuùa phaûi toû ra khoù khaên vaø töø boû, ñeå söùc maïnh cuûa Thieân Chuùa phaùt huy vaø vieân thaønh trong söï yeáu ñuoái vaø söï hö voâ cuûa con ngöôøi.
Nhö vaäy söù maïng vöông ñeá cuûa ngöôøi Kitoâ höõu thaät laø ñoäc ñaùo. Noù khoâng phaûi laø thoáng trò ñoái vôùi ngöôøi khaùc hay cai trò ñoái vôùi taïo vaät, nhöng laø töï chuû chieán thaéng duïc voïng ñeå vöôn leân tôùi ñôøi soáng töï do cuûa con caùi Thieân Chuùa. Baáy giôø taát caû taïo vaät cuõng seõ haân hoan nhö ñöôïc ñöa ra khoûi côn ñau sinh nôû theo lôøi thaùnh Phaoloâ ñaõ noùi. Vaø töø khaép nôi moät baøi ca taùn tuïng seõ ñöôïc daâng leân Thieân Chuùa khieán söù maïng tö teá cuûa ngöôøi Kitoâ höõu cuõng ñöôïc hoaøn thaønh. Veà söù maïng naøy, chuùng ta haõy nghe Lôøi Chuùa trong baøi thö hoâm nay.
3. Phuïng Vuï Taï Ôn
Ít khi chuùng ta gaëp moät ñoaïn vaên nhö ñoaïn thö EÂpheâsoâ naøy. Thaùnh Toâng ñoà nhö haùt moät hôi daøi. Ngöôøi ñeå loøng mình thoát ra nhöõng taâm tình taï ôn daøo daït. Phuïng vuï Dothaùi giaùo ñaõ coù nhieàu baûn vaên nhö vaäy. ÔÛ ñaây taùc giaû duøng laïi moïi chuû ñeà quen thuoäc: taï ôn Chuùa ñaõ tuyeån choïn (4-5), ñaõ cöùu chuoäc (6-7), ñaõ taäp hôïp laïi (8-10), ñaõ ban nhöõng gì ñaõ höùa (11-12) vaø nhaát laø ñaõ ñoå ôn Thaùnh Thaàn xuoáng (13-14). Caùi môùi naèm ôû nhöõng caâu noùi veà Ñöùc Yeâsu Kitoâ vaø Ñaáng Thieân Chuùa ñaõ tuyeån choïn ñeå ban taát caû nhöõng ôn laønh treân ñaây cho chuùng ta, khieán moãi khi nhaéc ñeán chuùng ta phaûi khoâng ngôùt lôøi taï ôn.
Vôùi baûn kinh naøy, thaùnh Phaoloâ cho chuùng ta thaáy moät kieåu maãu ñeå thi haønh söù maïng tö teá cuûa ôn goïi Kitoâ höõu. Noùi ñeán tö teá, ngöôøi ta nghó ñeán con ngöôøi daâng leã. Vaø cuï theå hôn, ngöôøi ta hình dung con ngöôøi daâng leã vaät. Hôn nöõa leã vaät cuï theå laø caùc teá vaät nhö ôû Yeârusalem thôøi Cöïu Öôùc. Nhöng ñoù laø nhöõng quan nieäm chöa ñöôïc thanh loïc. Ñöùc Kitoâ ñaõ ñeán khai maïc moät phuïng vuï tinh tuyeàn. Ngöôøi ñeán tìm nhöõng con ngöôøi toân thôø trong chaân lyù vaø tinh thaàn. Leã daâng cuûa Hoäi Thaùnh laø thaùnh leã taï ôn, trong ñoù nhaéc nhôû vaø tung hoâ moïi kyø coâng maø Thieân Chuùa ñaõ laøm trong lòch söû. Ñaëc bieät thaùnh leã taùi hieän maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ ñeå ñem taát caû taïo vaät ñöôïc cöùu chuoäc vaøo söï soáng môùi. Ngöôøi tín höõu daâng leã thaáy tình thöông Thieân Chuùa môû roäng, ñoùn nhaän moïi ngöôøi con laïc böôùc trôû veà. Nhöõng ngöôøi naøy khoâng nhöõng ñöôïc tha thöù maø coøn ñöôïc trôû neân giaøu coù nhôø ôn ña dieän cuûa Thaùnh Thaàn, ñeå töø loøng hoï khoâng bao giôø ngôùt lôøi caûm meán vaø ñoâi tay hoï seõ ñem veà bao leã daâng treân baøn thôø laø caùc vieäc laønh phuùc ñöùc hoï seõ laøm nhôø ôn Thaùnh Theå boài döôõng. Ngay caû caùc ñau thöông ôû ñôøi cuõng seõ ñöôïc hoï daâng leân bôûi vì thaùnh leã ñaïo môùi taäp trung vaøo maàu nhieäm thaäp giaù cuûa Ñöùc Kitoâ.
Nhö vaäy söù maïng tö teá cuûa ngöôøi tín höõu khoâng bao giôø heát. Hoï daâng leã cho mình vaø cho moïi taïo vaät. Hoï ñem taát caû vaøo nôi cô theå cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå ca tuïng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñang thi haønh keá hoaïch cöùu ñoä tình thöông ñoái vôùi moïi loaøi. Hoï chæ laøm ñöôïc nhö vaäy khi ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt khoûi vaây haõm cuûa toäi loãi vaø Satan... Söù maïng tö teá phaûi töïa vaøo söù maïng vöông ñeá nhö ñieàu kieän. Vaø chính söù maïng naøy laïi phaûi nhôø söù maïng tieân tri maø hieåu bieát keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa ñeå tham döï vaøo.
Chính trong thaùnh leã naøy chuùng ta cuõng thi haønh caû ba söù maïng ñoù. Lôøi Chuùa noùi vôùi chuùng ta khoâng nhöõng ñeå bieán chuùng ta neân caùc tieân tri cuûa Ngöôøi trong theá giôùi ngaøy nay; nhöng cuõng keâu goïi chuùng ta töø boû nhöõng gì coøn lieân quan ñeán toäi loãi ñeå trôû thaønh con caùi töï do cuûa Thieân Chuùa maø ñoàng trò vôùi Ñöùc Kitoâ. Nhaän bieát cöông vò cuûa mình nhö vaäy, chuùng ta seõ hieäp daâng thaùnh leã vôùi Ngöôøi ñeå thi haønh söù maïng tö teá... Vaø taát caû chæ laø khôûi söï vì thaùnh leã ban söï soáng môùi cuûa maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ töû naïn phuïc sinh, khoâng phaûi ñeå chaám döùt nôi baøn thôø nhöng ñeå laøm sinh ñoäng taát caû cuoäc soáng con ngöôøi vaø giuùp hoï thi haønh söù maïng tieân tri, vöông ñeá vaø tö teá ôû moïi nôi vaø trong moïi ngaøy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)