Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm B
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Thöù Tö Leã Tro (Baét Ñaàu Muøa Chay)
Saùm hoái vaø Giao hoøa
(Yo 2,12-18; 2C 5,20-6,2; Mt 6,1-6.16-18)
Phuùc AÂm: Mt 6, 1-6. 16-18
"Cha ngöôi, Ñaáng thaáu suoát moïi bí aån, seõ traû coâng cho ngöôi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Caùc con haõy caån thaän, ñöøng phoâ tröông coâng ñöùc tröôùc maët ngöôøi ta ñeå thieân haï troâng thaáy, baèng khoâng caùc con maát coâng phuùc nôi Cha caùc con laø Ñaáng ôû treân trôøi. Vaäy khi caùc con boá thí, thì ñöøng thoåi loa baùo tröôùc, nhö boïn giaû hình laøm ôû nôi hoäi ñöôøng vaø phoá xaù, ñeå cho ngöôøi ta ca tuïng hoï. Quaû thaät, Ta baûo caùc con, hoï ñaõ ñöôïc thöôûng coâng roài. Caùc con coù boá thí, thì laøm sao ñöøng ñeå tay traùi bieát vieäc tay phaûi laøm, ñeå vieäc con boá thí ñöôïc giöõ kín vaø Cha con, Ñaáng thaáu suoát moïi bí aån, seõ traû coâng cho con.
"Roài khi caùc con caàu nguyeän, thì cuõng chôù laøm nhö nhöõng keû giaû hình: hoï öa ñöùng caàu nguyeän giöõa hoäi ñöôøng vaø caùc ngaû ñaøng, ñeå thieân haï troâng thaáy. Quaû thaät, Ta baûo caùc con raèng: hoï ñaõ ñöôïc thöôûng coâng roài. Coøn con khi caàu nguyeän, thì haõy vaøo phoøng ñoùng cöûa laïi maø caàu xin vôùi Cha con, Ñaáng ngöï nôi bí aån, vaø Cha con, Ñaáng thaáu suoát moïi bí aån, seõ traû coâng cho con.
"Khi caùc con aên chay, thì ñöøng laøm nhö boïn giaû hình thieåu naõo: hoï laøm cho maët muõi uû doät, ñeå coù veû aên chay tröôùc maët ngöôøi ta. Quaû thaät, Ta baûo caùc con, hoï ñaõ ñöôïc thöôûng coâng roài. Coøn con khi aên chay, haõy xöùc daàu thôm treân ñaàu vaø röûa maët, ñeå thieân haï khoâng bieát con aên chay, nhöng chæ toû ra cho Cha con, Ñaáng ngöï nôi bí aån, vaø Cha con thaáu suoát moïi bí aån, seõ traû coâng cho con".
Suy Nieäm: Muøa Chay Vaø Leã Phuïc Sinh
Lôøi Môû Ñaàu
Sau nhöõng ngaøy vui ñaày aùnh saùng vaø aâm nhaïc cuûa leã Giaùng sinh, chu kyø phuïng vuï daãn ta vaøo muøa Chay ñeå chuaån bò cöû haønh long troïng maàu nhieäm Vöôït qua, goàm caùi cheát treân Thaäp giaù vaø cuoäc Phuïc sinh vinh quang cuûa Chuùa Cöùu theá. Maàu nhieäm aáy, chuùng ta cöû haønh moãi ngaøy trong thaùnh leã. Nhöng 40 ngaøy muøa Chay vaø 7 ngaøy Tuaàn thaùnh laø thôøi gian ñaëc bieät Giaùo hoäi duøng ñeå giuùp ta suy nieäm veà nhöõng khía caïnh huyeàn nhieäm nhaát cuûa cuoäc soáng, nhö: thaân phaän yeáu heøn vaø toäi loãi cuûa con ngöôøi, söï hoaùn caûi noäi taâm, ñôøi soáng ñeàn toäi, yù nghóa cuûa thöû thaùch, thaân phaän noâ leä vaø giaûi phoùng, giao öôùc tình yeâu vaø phaûn boäi, ñau khoå vaø hy sinh, cuoái cuøng laø caùi cheát vaø Phuïc sinh nhö laø giaûi ñaùp cho vaán ñeà gaây caán nhaát cuûa ñôøi ngöôøi: söï cheát vaø caùi gì beân kia söï cheát?
Bôûi ñoù phuïng vuï muøa Chay mang moät saéc thaùi khaéc khoå, bi thoáng, vì bieåu loä nhöõng thöïc taïi cöùng raén, gai goùc nhaát cuûa cuoäc nhaân sinh. Nhöng vì ñaõ naém chaéc giaûi ñaùp cuûa ñöùc tin xaây döïng treân bieán coá Phuïc sinh, neân phuïng vuï muøa Chay cuõng chan chöùa moät nieàm vui khaûi hoaøn vaø chieáu giaõi moät caùi nhìn laïc quan. Vì theá caùc baøi suy nieäm muøa Chay phaûi döïa theo chuyeån ñoäng hai thì cuûa ñoaïn thö thaùnh Phaloâ göûi giaùo ñoaøn Philippheâ (2,6-11) baøn veà maàu nhieäm Chuùa Kitoâ: ñi xuoáng ñaùy saâu cuûa khoán khoå vaø hö voâ ñeå töø ñoù vöôn leân ñænh cao cuûa vinh quang vaø söùc soáng. Chieàu höôùng suy nieäm khôûi söï töø caùc töông quan giöõa con ngöôøi vaø Thieân Chuùa theo caùch trình baøy cuûa Thaùnh Kinh vaø caùch saép xeáp cuûa Phuïng vuï, ñeå töø ñoù ruùt tæa ra nhöõng aùnh saùng soi daãn cho thaùi ñoä soáng hoâm nay cuûa Giaùo hoäi, töø linh muïc cho ñeán giaùo daân.
Cuõng nhö caùc taäp suy nieäm muøa Voïng vaø leã Giaùng sinh, caùc taäp suy nieäm muøa Chay vaø leã Phuïc sinh naøy nhaèm göûi ñeán anh em linh muïc tröôùc tieân, vaø ñeå cho moãi ngöôøi tuøy nghi chia seû vôùi coäng ñoaøn daân Chuùa.
Caùc taäp suy nieäm muøa Chay vaø leã Phuïc sinh naêm nay seõ goàm 10 chuû ñeà:
Leã Tro: Saùm hoái vaø Giao hoøa
Chuùa nhaät I: Choïn theo Chuùa laø ñoùn nhaän Giao öôùc
Chuùa nhaät II: Caùi cheát, con ñöôøng ñöa tôùi söï soáng
Chuùa nhaät III: Nhöõng ñeàn thôø
Chuùa nhaät IV: Giôø cuûa Chuùa Yeâsu
Leã Laù: Chuùa ñeán
Leã Chuùa laäp pheùp Thaùnh Theå: Böõa tieäc giao öôùc
Khoå naïn: Tình yeâu maïnh hôn caùi cheát
Phuïc sinh: Ngöôøi ñaõ soáng laïi vì ta
Thöù Tö Leã Tro
Suy nieäm:
Muøa Chay thaùnh môû ñaàu baèng leã Tro, moät bieåu töôïng mang ñaày yù nghóa. Caùc baøi ñoïc saùch thaùnh chu kyø B (Yo 2,12-18; 2C 5,20-6,2; Mt 6,1-6.16-18), keâu goïi chuùng ta hoaùn caûi taâm hoàn: trong töông quan noäi taâm vôùi Thieân Chuùa vaø töông quan xaõ hoäi vôùi loaøi ngöôøi.
1. Nhöng Vì Sao Coù Nghi Leã Xöùc Tro?
Trong luùc phaåm giaù con ngöôøi ñöôïc ñeà cao: con ngöôøi ñaày söùc saùng taïo, con ngöôøi laøm chuû traùi ñaát vaø vaän meänh mình... thì taïi sao ngöôøi ta laïi boâi tro leân traùn toâi vaø noùi vôùi toâi: “Haõy nhôù raèng: ngöôi laø buïi tro vaø seõ trôû veà buïi tro” (Kn 3,19)?
Ñoù chính laø lôøi Thaùnh Kinh maø Giaùo hoäi coù phaän söï coâng boá. Nhìn con ngöôøi moät caùch toaøn dieän nôi nguoàn goác, trong baûn chaát saâu xa vaø taïi ñieåm chung keát cuûa noù, Thaùnh Kinh cho ta caâu giaûi ñaùp veà quaù khöù, hieän taïi vaø töông lai cuûa ta. Nhöõng trang ñaàu saùch Khôûi nguyeân cho ta bieát con ngöôøi bôûi ñaâu maø ra. - Bôûi lôøi saùng taïo - ñaày quyeàn naêng vaø yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa, chöù khoâng phaûi ngaãu nhieân maø coù. Theo ngoân ngöõ töôïng tröng cuûa Thaùnh Kinh, buïi ñaát Thieân Chuùa duøng ñeå naën neân thaân xaùc con ngöôøi, bieåu hieän cho thaân phaän yeáu heøn, moûng doøn vaø giôùi haïn cuûa nhaân loaïi. Con ngöôøi xuaát hieän giöõa vuõ truï do moät hoàng aân: toâi khoâng töï taïo ra toâi nhöng toâi ñaõ ñöôïc taïo thaønh. Söï soáng cuõng laø moät aân hueä toâi ñoùn nhaän ñeå vun troàng, phaùt trieån, ñeå laøm vinh danh Chuùa toâi, vaø nhö theá toâi cuõng döï phaàn vinh haïnh. Phaåm giaù con ngöôøi heä taïi choã: khi ñöôïc döïng neân, noù cuõng nhaän ñöôïc khaû naêng saùng taïo tieàm taøng trong mình noù. Vaø yù Chuùa muoán raèng: ai nhaän ñöôïc voán laø phaûi sinh lôïi, laøm lôïi cho xaõ hoäi loaøi ngöôøi vaø cho Nöôùc Trôøi. Chính khaû naêng saùng taïo, laøm chuû vaø phuïc vuï trong tinh thaàn lieân ñôùi coäng ñoaøn nhö theá laø hình aûnh Thieân Chuùa trong ta, laøm cho ta neân gioáng Ngöôøi. Ta gioáng Chuùa, nhöng khoâng phaûi laø Chuùa, vì chæ mình Ngöôøi laø Ñaáng Toaøn Naêng, coù quyeàn tuyeät ñoái treân söï soáng, söï cheát. Coøn ta chæ laø thuï taïo vaø ñôøi ñôøi coù giôùi haïn.
Nghi leã xöùc tro nhaéc ta nhôù laïi chaân lyù aáy.
2. Toäi, AÊn Naên Toäi Vaø Ñeàn Toäi
Moãi ngöôøi khi töï nguyeän chòu xöùc tro, khoâng nhöõng thuù nhaän mình leä thuoäc vaøo Thieân Chuùa quyeàn naêng vaø yeâu thöông, maø coøn bieåu thò taâm tình hoaùn caûi, vì yù thöùc raèng mình ñaõ phaûn boäi, ñaõ heøn nhaùt, ñaõ phaïm toäi. Toäi loãi laø moät thöïc teá thuoäc kinh nghieäm soáng cuûa moãi ngöôøi. Ai töï cho mình laø voâ toäi laø töï doái baûn thaân (1Yn 1,8) vì moãi ngöôøi ñeàu ñaày daãy ích kyû vaø ham muoán. Ñoù laø nhöõng toäi phaïm ñeán con ngöôøi vaø phaïm ñeán Thieân Chuùa. Vì toäi phaùt xuaát töï loøng ngöôøi, neân tieân tri Yoâel keâu goïi chuùng ta: “Haõy xeù loøng, ñöøng xeù aùo” (2,13), haõy phaûn ñoái laïi chính caùi taø taâm trong ta baèng taâm tình saùm hoái, hoaùn caûi, nghóa laø thay ñoåi kieåu nhìn, thay ñoåi tö töôûng vaø öôùc muoán beân trong vaø haønh ñoäng beân ngoaøi, cho phuø hôïp vôùi nhöõng ñoøi hoûi thaùnh thieän cuûa Giao öôùc tình yeâu do Thieân Chuùa ban cho daân Ngöôøi.
Chuùng ta laø daân Thieân Chuùa, laø moät coäng ñoaøn, trong ñoù coù caùc thaønh phaàn lieân ñôùi vôùi nhau trong ñieàu phuùc cuõng nhö söï toäi. Hoaùn caûi phaûi xaûy ra trong thaâm taâm moãi ngöôøi. Nhöng moãi thaønh phaàn daân Chuùa phaûi chöùng toû söï quyeát taâm ñoåi ñôøi baèng nhöõng haønh vi cuï theå beân ngoaøi nhö aên chay, haõm mình vaø töø boû, vì con ngöôøi coù moät theå xaùc vaø soáng trong töông quan xaõ hoäi.
Toäi loãi coøn taïo ra söï chia reõ, xa caùch: con ngöôøi khoâng coøn hieäp thoâng vôùi Thieân Chuùa laø nguoàn goác söï soáng vaø tình yeâu nöõa, vaø nhö theá con ngöôøi nhö bò dìm vaøo trong tình traïng buoàn thaûm cuûa söï cheát. Veû tang cheá maø tieân tri Yoâel muoán truøm leân caùc toäi nhaân bieåu loä tình traïng bi ñaùt aáy, vaø töï noù, tình traïng ñoù ñoøi phaûi ñöôïc caát ñi vaø thay theá baèng nieàm vui cuûa söï giaûi hoøa, noái laïi Giao öôùc tình yeâu.
Quaû thaät quan heä giöõa chuùng ta vaø Thieân Chuùa laø quan heä cuûa nhöõng ngöôøi con vôùi Cha mình. Ngöôøi laø ngöôøi Cha nhaân laønh, löu taâm ñeán töøng taâm hoàn con caùi. Ngöôøi nhìn vaøo ñaùy loøng ta vaø thaáy taát caû trong aâm thaàm kín ñaùo (Mt 6,1-6.16-18). Nhöõng lôøi caàu nguyeän chaân thaät nhaát vaø ñeïp loøng Ngöôøi nhaát laø do thoâi thuùc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn, Thaàn Trí cuûa Chuùa Kitoâ, maø Chuùa Cha göûi vaøo loøng ta, laøm cho ta coù theå keâu leân: “Abba, laïy Cha yeâu daáu” (Yn 4,6; Rm 8,15). Taâm tình caàu nguyeän phaùt xuaát töø trong thaâm cung cuûa taâm hoàn nhö moät caên phoøng kín ñaùo vaø yeân tónh, nhö moät nôi vaéng laëng maø chính Chuùa Kitoâ thích tìm ñeán ñeå taâm söï vôùi Cha mình. Moïi haønh ñoäng thieän haûo khaùc cuõng do Thaàn Trí cuûa Chuùa Kitoâ taùc ñoäng trong taâm hoàn ta maø sinh thaønh (Yn 5,22-26). Ñuùng nhö lôøi Chuùa Kitoâ ñaõ noùi: “Khoâng coù Ta caùc ngöôi khoâng laøm ñöôïc gì”; vaø Chuùa Cha öa thích nhöõng ngöôøi thôø phöôïng Ngaøi trong Thaàn Trí vaø Söï Thaät - Thaàn Trí cuûa Chuùa Kitoâ vaø cuûa ta - vaø töø ñoù chieáu giaõi ra trong haønh ñoäng xaõ hoäi, vaø nhôø ñoù Söï Thaät seõ giaûi phoùng loaøi ngöôøi.
Chính Chuùa Kitoâ muoán raèng ta phaûi chia seû cuûa caûi vôùi anh em ñoàng loaïi. Baùt côm, manh aùo hay ly nöôùc laõ ta trao cho ngöôøi ngheøo laø nhö theå trao vaøo tay Chuùa Kitoâ (Mt 25,35). Söï haõm mình, aên chay vaø kieâng thòt chaéc chaén mang yù nghóa ñeàn toäi, kieàm cheá duïc voïng vaø tham döï vaøo maàu nhieäm thöông khoù cuûa Chuùa Cöùu theá, nhöng nhaát thieát phaûi keát thuùc baèng haønh ñoäng chia seû. Truyeàn thoáng xa xöa trong Kinh Thaùnh cuõng nhö trong lòch söû Giaùo Hoäi ñeàu hieåu theá. Sau Coâng ñoàng Vatican II, Giaùo Hoäi ñaëc bieät nhaán maïnh khía caïnh chia seû. Theá neân, muøa Chay naêm nay, trong hieän tình kinh teá cuûa ñaát nöôùc vaø ñoàng baøo, Chuùa ñang keâu goïi chuùng ta laøm nhöõng haønh vi cuï theå ñeå xoa dòu ñau khoå cuûa Ngöôøi trong nhöõng ngöôøi anh em. Vì chuùng ta thöïc söï gaëp Chuùa trong anh em.
3. Taùc Vuï Giaûi Hoøa
Chuùng ta laøm moâi giôùi cho nhau ñeå gaëp Chuùa. Thaùnh Phaoloâ (2C 5,20-6,2) ñaëc bieät noùi tôùi vai troø cuûa linh muïc laø nhöõng coäng söï vieân, ñaïi dieän cuûa Chuùa Cöùu theá. Linh muïc tham döï caùch chính thöùc vaøo chöùc vuï moâi giôùi cuûa Ñaáng ñaõ giaûi hoøa loaøi ngöôøi vôùi Chuùa Cha trong maàu nhieäm cheát vaø soáng laïi. Linh muïc nhaân danh Ñöùc Kitoâ keâu goïi, khuyeân lôn loaøi ngöôøi trôû laïi vôùi Thieân Chuùa. Cao quyù vaø heä troïng bieát bao: lôøi giaûi toäi vaø baøn tay veõ daáu Thaùnh giaù treân hoái nhaân! Qua haønh vi cuûa moät toâi tôù phaøm heøn, chính Thieân Chuùa Ba Ngoâi tha toäi vaø ban söï bình an cho löông taâm hoái nhaân. Bí tích Caùo giaûi laø nôi gaëp gôõ giöõa hai maàu nhieäm troïng ñaïi: maàu nhieäm tình yeâu thöù tha vaø maàu nhieäm tình yeâu thoáng hoái. Loøng thoáng hoái ñích thöïc vaø troïn haûo phaùt xuaát töø tình yeâu. Ñoù laø tieáng keâu cuûa ñöùa con hoang ñaøng höôùng loøng veà Cha mình töø nôi xa xoâi: “Laïy Cha, con ñaõ laøm phieàn loøng Cha...” (Lc 15,21). Tình yeâu coù moät söùc maïnh baát khaû khaùng. Tình yeâu trong loøng ngöôøi con thoâi thuùc noù leân ñöôøng trôû veà. Tình yeâu trong loøng ngöôøi Cha thu huùt, loâi keùo ñöùa con vaøo loøng mình ñeå tha thöù vaø ban ñaày hoàng aân dö daät. Lôøi noùi cuûa linh muïc phaûi gioáng nhö lôøi noùi cuûa Chuùa Kitoâ: baéc nhòp caàu cho tình yeâu tha thöù cuûa Chuùa Cha vaø tình yeâu thoáng hoái cuûa toäi nhaân gaëp nhau trong söï giaûi hoøa, ñem laïi bình an vaø nieàm vui cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn cho moïi taâm hoàn. Ñoù quaû laø moät taùc vuï thaùnh. Chaúng nhöõng bí tích caùo giaûi laø phöông tieän thaùnh hoùa con ngöôøi, maø saâu xa hôn nöõa: bí tích aáy chaïm tôùi ñaùy loøng Thieân Chuùa vaø taâm hoàn hoái nhaân trong thöïc taïi thaùnh thieän nhaát laø tình yeâu. Taùc vuï thaùnh ñöa linh muïc vaøo trong thaâm taâm cuûa taâm hoàn Thieân Chuùa vaø taâm hoàn loaøi ngöôøi. Ñieàu ñoù ñoøi phaûi coù söï tín nhieäm tuyeät ñoái töø phía Thieân Chuùa vaø loaøi ngöôøi vaø loøng khieâm cung kính caån töø phía linh muïc ñoái vôùi maàu nhieäm.
Nhìn ôû beà saâu nhö theá, ta hieåu ñöôïc vì sao taùc vuï thaùnh coù öu theá treân caû maïng soáng, vaø chu toaøn taùc vuï thaùnh laø moät boån phaän heä troïng cuûa linh muïc, ñaày tôù cuûa Thieân Chuùa vaø cuûa loaøi ngöôøi. Chính vieäc chu toaøn taùc vuï thaùnh aáy seõ thaùnh hoùa thöøa taùc vieân.
4. Ngöôøi Trôû Thaønh Toäi Vì Ta
“Ñöùc Kitoâ khoâng heà bieát ñeán toäi, nhöng Thieân Chuùa Cha ñaõ laøm cho Ngöôøi trôû thaønh toäi vì ta” (2C 5,21).
Chuùa Kitoâ khoâng coù toäi theo nghóa chuû ñoäng, luaân lyù; nhöng Ngöôøi ñaõ gaùnh chòu haäu quaû cuûa toäi, nghóa laø gaùnh chòu söï voâ phuùc, baát haïnh do toäi cuûa ta gaây neân. Thaùnh Phaoloâ coøn noùi maïnh hôn nöõa: “Chuùa Kitoâ ñaõ trôû neân ñoà chuùc döõ vì ta” (Ga 3,13), vì nhö Saùch Thaùnh ñaõ cheùp: “Keû naøo bò treo treân caây goã thì ñaõ bò chuùc döõ” (Tl 21,23). Toäi ñoøi phaûi coù söï ñeàn toäi. Chuùa Kitoâ ñaõ töï nguyeän chaáp nhaän trôû thaønh toäi, “trong thaân phaän xaùc thòt toäi loãi cuûa ta, ñeå ñeàn toäi thay cho ta, va Ngöôøi ñaõ keát aùn toäi ngay nôi thaân xaùc Ngöôøi” bò treo treân Thaäp giaù (Rm 8,3). Ngöôøi ñaõ haønh ñoäng nhö theá vì yeâu meán Chuùa Cha vaø yeâu meán ta. Tình yeâu ngöôïc ñôøi aáy coù söùc ñaûo ngöôïc laïi tình theá: Ngöôøi taùi laäp ñöôïc söï coâng chính (Rm 8,4; 2C 5,21), nhaän laïi ñöôïc phuùc laønh cho ta vaø laøm soáng laïi söï soáng thieâng lieâng bôûi Thaùnh Linh trong ta (Yn 3,14; Rm 8,4).
Moät trong nhöõng khía caïnh cuûa chöùc vuï tö teá laø chuyeån caàu vaø teá leã ñeàn toäi cho Daân Chuùa. Cuûa leã soáng ñoäng nhaát chính laø baûn thaân ngöôøi linh muïc keát hieäp vôùi maàu nhieäm Thaäp giaù Chuùa Kitoâ: trong leã teá taï ôn, trong söï coâ quaïnh cuûa ñôøi soáng ñoäc thaân taän hieán, trong lôøi caàu nguyeän vôùi Chuùa Cha, trong vieäc chu toaøn taùc vuï thaùnh vaø trong thaùi ñoä saün saøng trôû thaønh toäi nôï vì Daân Chuùa vaø thí maïng soáng cho ñoaøn chieân, nhö Thaày Chí Thaùnh ñaõ laøm.
Giaûng Leã
Thaùnh leã hoâm nay raát ñaëc bieät. Chuùng ta caàn hieåu roõ yù nghóa, ñeå bieát ñaùnh giaù ñuùng möùc phuïng vuï maø chuùng ta ñang cöû haønh, haàu laõnh nhaän ñöôïc ôn Thaùnh Chuùa muoán trao ban cho ta trong thaùnh leã naøy.
Tröôùc heát, baøi saùch Yoâel gôïi leân cho ta caû moät baàu khí trang troïng ôû trong lòch söû Daân Chuùa. Con caùi Israel baáy giôø ñang laàm than khoå sôû. Hoï hao moøn kieät söùc. Hoï baát löïc, khoâng theå töï choãi daäy. Chuùa sai tieân tri Yoâel ñeán, baûo hoï haõy thoáng hoái aên naên; haõy trôû veà vôùi Chuùa; haõy xin Ngaøi tha thöù vaø cöùu ñoä. Ñoù laø ñöôøng loái duy nhaát ñeå ñöôïc cöùu vaõn. Theá neân, töø giaø ñeán treû, töø tö teá ñeán thöù daân, töø coâ daâu môùi cöôùi ñeán ngöôøi goùa phuï khoå sôû, toaøn daân, caû nöôùc haõy tuyeân boá môû muøa chay tònh, aên naên thoáng hoái caùc loãi laàm ñeå ñöôïc giaûi thoaùt vaø cöùu ñoä.
Hoâm nay, Giaùo hoäi cuõng muoán möôïn lôøi tieân tri treân ñeå khai maïc muøa Chay Thaùnh. Giaùo hoäi muoán caùc linh muïc, tu só vaø toaøn theå giaùo daân, töø hoâm nay, haõy chaáp nhaän moät neáp soáng chay tònh. Khoâng phaûi vì Giaùo hoäi ñang ôû trong moät tình caûnh khoå sôû ñaëc bieät naøo, nhöng vì leã Phuïc Sinh saép tôùi. Giaùo hoäi nhôù: neáu muoán ñöôïc soáng laïi vôùi Ñöùc Kitoâ, ngöôøi ta phaûi chaáp nhaän ñi vaøo con ñöôøng thaùnh giaù cuûa Ngöôøi. Vaø con ñöôøng thaùnh giaù naøy, Ngöôøi ñaõ ñi khoâng phaûi vì toäi loãi rieâng naøo cuûa Ngöôøi, nhöng chæ vì ñeå cöùu nhaân loaïi khoûi caûnh laàm than do toäi loãi gaây neân, haàu ñi tôùi vinh quang haïnh phuùc baát dieät. Vaäy hoâm nay, Giaùo hoäi tuyeân boá muøa Chay Thaùnh, laø Giaùo hoäi nhôù tôùi traùch nhieäm cuûa mình ñoái vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Thaùnh Toâng ñoà vieát: “Toaøn theå taïo vaät ñang reân sieát, chôø ñôïi ngaøy con caùi Chuùa xuaát hieän”. Taát caû vuõ truï vaø lòch söû nhaân loaïi hieän nay ñang chôø ñôïi coäng ñoaøn Daân Chuùa soáng thaùnh thieän, ñeå taát caû ñöôïc thaám nhuaàn ôn thaùnh haàu ñôøi soáng trôû neân toát ñeïp hôn. Nhö vaäy, chaáp nhaän ñi vaøo muøa Chay Thaùnh, laø tham döï vaøo yù chí cöùu nhaân ñoä theá, vaøo chöông trình cöùu ñoä traàn gian, vaøo ñöôøng loái ñöa nhaân loaïi ñaït tôùi haïnh phuùc chaân thaät. Theá neân caùc vieäc ñaïo ñöùc trong muøa Chay naøy khoâng phaûi chæ coù yù ñeàn buø toäi loãi rieâng cuûa moãi ngöôøi, nhöng coøn phaûi ñöôïc hoaøn thaønh trong thieän yù muoán coäng taùc vaøo vieäc cöùu theá cuûa Ñöùc Kitoâ, vaøo traùch nhieäm thaùnh hoùa traàn gian cuûa Giaùo hoäi.
Phaûi chaêng caùc vieäc ñaïo ñöùc maø Phuùc AÂm hoâm nay ñeà ra cho chuùng ta laøm trong muøa Chay naøy, xem ra khoâng töông xöùng vôùi muïc ñích vaø lyù töôûng cuûa muøa Chay maø chuùng ta vöøa gôïi leân? Boá thí, caàu nguyeän, aên chay, ñaâu phaûi laø nhöõng vieäc duy nhaát vaø coâng hieäu hôn caû ñeå thay ñoåi maët ñaát naøy vaø laøm cho ñôøi soáng con ngöôøi thaùnh thieän vaø haïnh phuùc hôn? Thong thaû, chuùng ta coøn coù caû moät muøa Chay Thaùnh treân döôùi 40 ngaøy ñeå coâ ñoïng laïi lòch söû cuûa Daân Chuùa trong cuoäc haønh trình 40 naêm tieán vaøo Ñaát Höùa vaø nhaát laø ñeå keát hieäp vôùi Ñöùc Kitoâ trong maàu nhieäm chay tònh 40 ñeâm ngaøy trong röøng vaéng. Trong 40 ngaøy saép tôùi, Giaùo hoäi seõ daàn daàn ñeà nghò cho ta nhöõng coâng taùc ñaïo ñöùc ñeå tu thaân söûa mình ñoàng thôøi cuõng ñeå “bình thieân haï”, töùc laø ñem laïi haïnh phuùc cho nhieàu ngöôøi. Hoâm nay chuùng ta haõy baèng loøng vôùi 3 coâng taùc maø Phuùc AÂm ñeà ra. Ñoù laø 3 vieäc ñaïo ñöùc maø moïi ngöôøi Dothaùi toát laønh xöa vaãn laøm. Laøm ñöôïc 3 vieäc aáy, ngöôøi bieät phaùi trong Phuùc AÂm Luca töôûng ñaõ coù theå taêng coâng tröôùc maët Chuùa. Ñöùc Kitoâ khoâng phuû nhaän nhöõng vieäc aáy. Ngaøi khoâng ñeán ñeå xaùc ñònh nhöõng vieäc naøo coù giaù trò ñaïo ñöùc moät caùch maùy moùc, nghóa laø cöù laøm xong laø ñöôïc roài. Ngaøi ñeán ñeå ñaët neàn taûng cho ñôøi soáng ñaïo chaân thaät. Ngaøi tuyeân boá ngay trong caâu ñaàu vaø caâu cuoái cuûa baøi Phuùc AÂm hoâm nay: ñöøng chæ giöõ ñaïo tröôùc maët theá gian, moät haõy coá gaéng giöõ ñaïo tröôùc maët Thieân Chuùa Cha; ñöøng chæ giöõ ñaïo vì thoùi quen, vì taäp quaùn, moät haõy xaây döïng loøng ñaïo ñöùc chaân thaät ngay töø trong thaâm cung loøng mình. Theá neân coù laàn Ngaøi laïi noùi: khoâng phaûi nhöõng keû cöù keâu “Laïy Chuùa, laïy Chuùa” seõ ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi ñaâu, nhöng chæ nhöõng ai thi haønh thaùnh yù Chuùa Cha môùi ñöôïc haïnh phuùc ñoù maø thoâi.
Vaäy trong muøa Chay Thaùnh naêm nay, chuùng ta cuõng haõy baét ñaàu yù thöùc muoán soáng ñaïo moät caùch chaân thöïc. Nghóa laø ta ñöøng quan nieäm ñaïo ñöùc laø ñoïc kinh, xem leã vì thoùi quen nöõa, nhöng phaûi coá gaéng noäi taâm hoùa caùc vieäc ñaïo ñöùc quen laøm, töùc laø ñöa caùc vieäc ñoù vaøo trong taâm hoàn, vì coù vaøo trong taâm hoàn, caùc vieäc aáy môùi laø caùc vieäc ñaïo ñöùc phaùt xuaát töø taâm hoàn chuùng ta vaø môùi trôû thaønh caùc vieäc ñaïo ñöùc ñeïp loøng Chuùa. Ngöôøi ñi leã trong muøa Chay naøy haõy ñeå cho caùc baøi Saùch Thaùnh, caùc baøi kinh caàu nguyeän, caùc baøi ca phuïng vuï, ñi vaøo cho tôùi taän nôi thaâm saâu cuûa taâm hoàn, ñeå töø ñoù caùc lôøi thaùnh thieän kia seõ aûnh höôûng tôùi ñôøi soáng. Vaø khi röôùc leã roài cuõng vaäy, ta haõy ñeå cho Chuùa Yeâsu noùi leân ôû trong mình, höôùng daãn cuoäc ñôøi ta, laøm cho ñôøi soáng phuø hôïp vôùi taâm tình meán Chuùa, yeâu ngöôøi ôû moïi nôi. Moät neáp soáng ñaïo nhö theá, nhaát ñònh seõ caûi thieän cuoäc ñôøi cuûa ta, canh taân naõo traïng vaø thaùi ñoä cuûa mình; vaø nhö vaäy chaéc chaén seõ coù aûnh höôûng toát cho xaõ hoäi.
Theá neân, thaùnh Phaoloâ trong baøi ñoïc thöù hai vieát: “Ñaây laø thôøi gian thuaän lôïi, thôøi gian ñeå Chuùa cöùu ñoä chuùng ta”. Ta haõy baét chöôùc con caùi Israel ngaøy tröôùc vaø toaøn daân Chuùa ngaøy xöa, laáy tro raéc treân mình ñeå coâng boá yù chí ñi vaøo muøa Chay Thaùnh, maø thoáng hoái canh taân, ñeå ñem toaøn daân Chuùa vaø nhaân loaïi ñi vaøo con ñöôøng toát ñeïp vaø haïnh phuùc hôn. Leã nghi laøm pheùp vaø nhaän tro baây giôø coù moät yù nghóa saâu xa vaø quaûng ñaïi nhö theá. Ai tham döï cuõng haõy caàu xin cho mình ñöôïc tinh thaàn cöùu theâ cuûa Ñöùc Kitoâ, ñeå nhaän tro roài, chuùng ta ñöôïc ôn thaùnh leã hoã trôï, baét ñaàu moät neáp soáng canh taân ñôøi soáng, chuyeån lòch söû daân Chuùa vaø nhaân loaïi sang moät giai ñoaïn toát ñeïp vaø haïnh phuùc hôn.
Chuùng ta haõy soát saéng ñöùng leân cöû haønh nghi thöùc khai maïc muøa Chay vôùi nhöõng taâm tình toát ñeïp aáy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)