Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Ngaøy 29 thaùng 6
Leã Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ Toâng Ñoà
Huûy boû con ngöôøi cuõ ñeå maëc laáy con ngöôøi môùi
(Cv 12,1-11; 2Tm 4,6-8.17-18; Mt 16,13-19)
Phuùc AÂm: Mt 16, 13-19
"Con laø Ñaù, Thaày seõ trao cho con chìa khoaù nöôùc trôøi".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñeán ñòa haït thaønh Ceâsareâa Philippheâ, vaø hoûi caùc moân ñeä raèng: "Ngöôøi ta baûo Con Ngöôøi laø ai?" Caùc oâng thöa: "Ngöôøi thì baûo laø Gioan Taåy Giaû, keû thì baûo laø EÂlia, keû khaùc laïi baûo laø Gieâreâmia hay moät tieân tri naøo ñoù". Chuùa Gieâsu noùi vôùi caùc oâng: "Phaàn caùc con, caùc con baûo Thaày laø ai?" Simon Pheâroâ thöa raèng: "Thaày laø Ñöùc Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng".
Chuùa Gieâsu traû lôøi raèng: "Hôõi Simon con oâng Giona, con coù phuùc, vì chaúng phaûi xaùc thòt hay maùu huyeát maïc khaûi cho con, nhöng laø Cha Thaày, Ñaáng ngöï treân trôøi. Vaäy Thaày baûo cho con bieát: Con laø Ñaù, treân ñaù naøy Thaày seõ xaây Hoäi Thaùnh cuûa Thaày, vaø cöûa ñòa nguïc seõ khoâng thaéng ñöôïc. Thaày seõ trao cho con chìa khoaù nöôùc trôøi. Söï gì con caàm buoäc döôùi ñaát, treân trôøi cuõng caàm buoäc; vaø söï gì con côûi môû döôùi ñaát, treân trôøi cuõng côûi môû".
Suy Nieäm:
Kinh Thaùnh coù nhieàu ñoaïn veà hai thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ; nhöng phuïng vuï ñoïc cho chuùng ta nghe 3 baøi naøy trong thaùnh leã hoâm nay. Chaéc chaén phaûi coù moät hay nhieàu yù töù naøo ñoù. Chuùng ta ñöôïc töï do tìm hieåu. Vaø neáu chuùng ta ñoàng yù, chuùng ta thöû xeáp ñaët laïi thöù töï 3 baøi ñoïc nhö sau ñeå coù moät phöông höôùng suy nghó. Tröôùc heát baøi Phuùc aâm gôïi leân vinh döï cuûa hai thaùnh Toâng ñoà ñöôïc ñaët laøm röôøng coät cho Hoäi Thaùnh Chuùa, roài baøi saùch Coâng vuï cho chuùng ta thaáy caùc ngaøi ñöôïc baûo hoä maïnh meõ nhö theá naøo khi thi haønh söù vuï; vaø cuoái cuøng baøi Thaùnh thö keâu goïi chuùng ta heát thaûy haõy tin töôûng phaán ñaáu nhö caùc ngaøi ñaõ hy sinh khoâng moûi meät.
A. Laø Nhöõng Toâng Ñoà Ñöôïc Ñaëc Caùch
Baøi Tin Möøng chæ noùi ñeán vinh döï ñaëc bieät ñaõ ñöôïc daønh cho Pheâroâ. Nhöng vinh döï aáy moät ngaøy kia cuõng seõ ñöôïc trao taëng Phaoloâ qua lôøi Chuùa phaùn vôùi Hananya: Haõy ñi tìm Sauloâ, vì noù laø lôïi khí Ta choïn ñeå mang Danh Ta ra tröôùc maët caùc daân ngoaïi. Vaø Hananya ñaõ ra ñi laøm theo leänh Chuùa, vì oâng hieåu Phaoloâ ñaõ ñöôïc ñaëc caùch, nhö Pheâroâ vaø caùc Toâng ñoà tröôùc ñaây.
Pheâroâ hoâm aáy cuøng ñi theo Chuùa vôùi ñoàng baïn... Cuoäc truyeàn giaùo cuûa Chuùa ôû Galileâ ñaõ söûa soaïn hoaøn taát. Ngaøi saép phaûi qua Yuñeâ ñeå chòu thöông khoù. Ngaøi yù thöùc moïi söï vaø moïi vieäc. Ñeå ñaùnh daáu khuùc quanh lòch söû quan troïng naøy, Chuùa Yeâsu ñoät xuaát qua hoûi moân ñeä: Ngöôøi ta noùi Con Ngöôøi laø ai? Ngaøi muoán ño keát quaû cuûa 3 naêm truyeàn giaùo. Ngaøi muoán bieát moân ñeä ñaõ hieåu Ngaøi ñeán möùc naøo?
Ngöôøi thì baûo Ngaøi laø Yoan Taåy giaû; keû laïi noùi Ngaøi laø EÂlya; nhieàu ngöôøi khaùc nöõa thì töôûng Ngaøi laø Yeâreâmya hay moät tieân tri naøo ñoù. Nhö vaäy chung chung thieân haï ñaõ lôø môø nghó raèng Ngaøi laø Thieân sai cöùu theá vì dö luaän Dothaùi thôøi ñoù cho raèng caùc vò tieân tri nhö theá seõ trôû laïi trong thôøi Ñaáng Thieân sai vaø coù theå moät trong nhöõng vò ñoù seõ chính laø Ñaáng muoân daân troâng ñôïi. ÔÛ ñaây chuùng ta chæ chuù yù ñieàu naøy: moät mình saùch Tin Möøng Mattheâoâ nhaéc ñeán teân tieân tri Yeâreâmya, coù leõ muoán ngaàm noùi raèng: Ñaáng Thieân sai seõ ñau khoå vaø bò baét bôù nhö nhaø Tieân tri ñaõ coù cuoäc ñôøi gian nan khoå sôû, maø Chuùa nhaät XII Thöôøng nieân chuùng ta ñaõ nghe noùi. Duø sao phaàn ñoâng ngöôøi ta vaãn chöa daùm khaúng ñònh döùt khoaùt Ñöùc Yeâsu Kitoâ laø ai.
Coøn chính caùc moân ñeä?
Chuùa ñaõ hoûi thaúng caùc oâng. Chöa ai daùm leân tieáng thöa, thì Pheâroâ ñaõ noùi: “Thaày laø Ñöùc Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng”. Chaéc chaén moïi ngöôøi ñaõ phaûi giaät mình. Chính Chuùa Yeâsu cuõng thaáy roõ khoâng phaûi xaùc thòt ñaõ noùi leân ñöôïc ñieàu ñoù. Con ngöôøi töï nhieân khoâng theå bieát ñöôïc nhö vaäy. Quaû laø Cha treân trôøi ñaõ maïc khaûi cho Pheâroâ, ñaõ noùi qua mieäng löôõi ngöôøi Toâng ñoà naøy. Vì lôøi tuyeân xöng kia thaät laø chính xaùc, laø chính söï thaät, vöôït quaù moïi hieåu bieát vaø suy tö cuûa con ngöôøi. Chæ coù Cha treân trôøi bieát Con, theá maø cho ñeán nay Ngöôøi chöa maïc khaûi ra. Ñuùng hôn, Ngöôøi ñaõ coù laàn coâng boá Yeâsu Kitoâ laø Con Chí AÙi, nhöng Thaùnh Thaàn chöa ñöôïc ban xuoáng cho loaøi ngöôøi thì laøm sao ai hieåu ñöôïc ñieàu ñoù. Theá maø mieäng löôõi cuûa Pheâroâ vöøa noùi leân nieàm tin chính xaùc maø chæ sau naøy, khi ñaõ ñöôïc traøn ñaày Thaùnh Thaàn, Hoäi Thaùnh môùi coù theå tuyeân xöng.
Nhö vaäy Pheâroâ ñaõ ñöôïc ôn maïc khaûi ñaëc bieät. Chuùa Cha ñaõ toû ra ñaëc caùch Pheâroâ. Theá thì luoân luoân thi haønh Thaùnh yù Ngöôøi, Ñöùc Yeâsu lieàn tuyeân boá seõ choïn Pheâroâ laøm neàn taûng ñeå xaây Hoäi Thaùnh cuûa Ngöôøi. Vaø quaû thaät teân cuûa Pheâroâ nhö ñaõ ñöôïc tieàn ñònh vì Pheâroâ trong tieáng Dothaùi coù nghóa laø Ñaù. Vaäy Pheâroâ seõ laø ñaù taûng xaây neân Hoäi Thaùnh. Vaø Ñaù naøy seõ ñöôïc cuûng coá ñeå ngay söùc maïnh hoûa nguïc daáy leân cuõng khoâng lung lay noåi. Nhöng khoâng phaûi ñeå Pheâroâ ñeø ñaàu thieân haï; Hoäi Thaùnh cuûa Ñöùc Kitoâ laø ñeå cöùu theá. Vaø cöùu theá, tröôùc heát laø tha toäi. Theá neân Ñöùc Kitoâ laïi tieáp: Ta seõ ban cho con chìa khoùa Nöôùc Trôøi ñeå con ñoùng môû cho ngöôøi ta ra vaøo.
Chuùng ta möøng cho Pheâroâ ñaõ ñöôïc nhöõng vinh döï nhö vaäy. Ñoù laø nhöõng ôn hoaøn toaøn nhöng khoâng maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho ngöôøi, vì haïnh phuùc cuûa taát caû chuùng ta. Söï löïa choïn hoaøn toaøn chæ vì tình thöông. Cuõng nhö sau naøy, ñang khi Phaoloâ hung haêng phi ngöïa treân con ñöôøng Ñama ñeå baét ñaïo, Ñöùc Kitoâ ñaõ töø trôøi cao phaùn goïi ngöôøi, khieán ngöôøi töùc khaéc ngaõ quî ñeå roài khi ngaång leân, ñaõ trôû thaønh vò Toâng ñoà daân ngoaïi.
Nhieàu ngöôøi ñaõ muoán thöû giaûi thích vì nhöõng lyù do taâm lyù, xaõ hoäi vaø toân giaùo naøo ñaõ khieán hai thaùnh Toâng ñoà ñöôïc löïa choïn moät caùch ñoät xuaát, vaø ñöôïc trao phoù nhöõng söù maïng cao caû nhö vaäy? Nhöng chaúng coù caâu traû lôøi naøo thoûa ñaùng, ngoaïi tröø coâng nhaän chính maïc khaûi cuûa loøng nhaân nghóa Chuùa.
Do ñoù, ngaøy leã hai thaùnh Toâng ñoà, tröôùc heát chuùng ta phaûi tuyeân xöng ñieàu aáy: chính Thieân Chuùa ñaõ ñaëc caùch hai ngaøi. Vaø vieäc naøy khieán chuùng ta phaûi haân hoan taï ôn, bôûi vì Hoäi Thaùnh chuùng ta ñöôïc xaây treân neàn taûng cuûa hai ngaøi, maø hai ngaøi ñöôïc Chuùa ñaëc caùch nhö vaäy, thì toøa nhaø Hoäi Thaùnh cuûa chuùng ta toát ñeïp, vinh döï vaø baûo ñaûm bieát bao? Ngoâi nhaø cuûa chuùng ta khoâng nhöõng vöõng beàn maø coøn ñaày phuùc, vì neàn taûng cuûa noù laø hai vò Toâng ñoà ñaõ ñöôïc tuyeån choïn moät caùch tuyeät dieäu. Chuùa Cha vaø Chuùa Yeâsu Kitoâ ñaõ toû ra voâ vaøn öu aùi vaø roäng raõi, quyeàn naêng ñoái vôùi neàn taûng cuûa toøa nhaø Hoäi Thaùnh chuùng ta. Chuùng ta phaûi haân hoan caûm meán. Vaø phaûi tieáp tuïc xem hai vò Toâng ñoà öu tuù ñoù ñaõ thi haønh söù meänh theá naøo.
B. Caùc Ngaøi Tieáp Tuïc Ñöôïc Chuùa Baûo Hoä
Baøi saùch Coâng vuï cho thaáy Lôøi Chuùa noùi vôùi Pheâroâ khi ñaët ngöôøi laøm neàn taûng Hoäi Thaùnh, luoân luoân thöïc hieän. Pheâroâ quaû thaät laø Ñaù vöõng vaøng trong moïi soùng gioù. Heâroâñeâ baáy giôø baét ñaïo. Haønh ñoäng vaø thaùi ñoä cuûa nhaø vua raát ñeïp loøng ngöôøi Dothaùi. Heâroâñeâ lieàn maïnh tay, truyeàn baét giam chính Pheâroâ, thuû laõnh cuûa Hoäi Thaùnh môùi. Söùc maïnh cuûa hoûa nguïc roõ raøng maïnh meõ. Nhöng baøi saùch nghe ñoïc hoâm nay cho thaáy Pheâroâ bình tónh laï thöôøng. Döôøng nhö oâng khoâng nhuùc nhích. Maëc cho ngöôøi ta cuøm tay troùi chaân, vaø ñaët lính gaùc trong ngoaøi cöûa nguïc, oâng nhö chìm ñaém trong suy nghó nhôù ñeán giaùo ñoaøn vaø hieäp yù caàu nguyeän vôùi taát caû nhieäm theå. Boãng döng xieàng xích ôû tay chaân môû ra. Coù ngöôøi baûo Pheâroâ maëc aùo, thaét löng vaø xoû giaày vaøo. Roài baûo oâng ñi theo. OÂng khoâng ngaàn ngaïi khoan thai caát böôùc, chaúng caàn tìm hieåu. Hai ngöôøi tieán böôùc deã daøng; ñi ñeán ñaâu, ngöôøi vaät döôøng nhö ñeàu nhöôøng böôùc. Keå caû cöûa saét coù lính canh gaùc, cuõng töï ñoäng môû ra môøi hai ngöôøi ra phoá. Ñeán luùc thaàn Chuùa bieán ñi, Pheâroâ môùi nhaän ra: quaû thaät Chuùa ñaõ giaûi cöùu mình.
Vaø veà sau, khi suy nghó laïi söï vieäc, oâng môùi thaáy caâu chuyeän thaät laø maàu nhieäm. OÂng ñaõ bò baét vaøo dòp leã Baùnh khoâng men vaø cuõng ñaõ ñöôïc giaûi thoaùt trong dòp aáy. Chuùa Yeâsu cuõng ñaõ bò noäp, bò gieát vaø ñöôïc Thieân Chuùa cho soáng laïi vaøo dòp leã Baùnh khoâng men. Phaûi chaêng söï vieäc ñaõ chaúng coù nguï yù raèng: ñaày tôù khoâng troïng hôn Thaày vaø ñöôøng Thaày ñi thì tôù cuõng seõ phaûi theo. Pheâroâ phaûi ñi theo ñöôøng cuûa Chuùa vaø seõ ñöa Hoäi Thaùnh Chuùa ñi vaøo. Ñoù laø con ñöôøng bò baét, bò noäp, bò gieát... nhöng seõ daãn tôùi phuïc sinh vinh quang. Vaø nhöõng ngöôøi ñi treân con ñöôøng aáy ñeàu nhö theå chieân cöøu bò ñöa ñi xeùn loâng maø khoâng heà keâu la. Pheâroâ trong caâu truyeän bò baét hoâm nay ñaõ baét chöôùc Chuùa Yeâsu, hoaøn toaøn vaâng theo Thaùnh yù Thieân Chuùa. Vaø neáu chuùng ta coù ñoïc laïi cuoäc ñôøi cuûa Phaoloâ, chuùng ta cuõng thaáy nhö vaäy.
Nhöõng lôøi ñaàu tieân trong baøi thö hoâm nay xaùc ñònh ñieàu ñoù. Phaoloâ thaáy mình laø “töûu teá ñaõ tieán”, töùc laø cuoäc ñôøi mình ñaõ trôû thaønh leã teá. Ñoù laø thöù röôïu ngöôøi ta daâng khi thuyeàn rôøi beán... Vaø chính Chuùa Yeâsu cuõng ñaõ noùi vôùi Hananya khi sai oâng ñi gaëp Sauloâ. Ta seõ toû cho noù bieát taát caû nhöõng gì noù seõ phaûi chòu vì Danh Ta. Neân taát caû cuoäc ñôøi cuûa Phaoloâ laø chieán ñaáu trong cuoäc chieán chính nghóa. Ngöôøi ñaõ chaïy ñeán cuøng ñöôøng... Vaø nhìn laïi ngöôøi coù theå ñeám treân con ñöôøng aáy: bao nhieâu laàn ñaém taøu, nhòn ñoùi, chòu khaùt, bò ñaùnh, bò tuø. Söùc maïnh cuûa hoûa nguïc cuõng tung ra maïnh meõ, nhöng Ôn Chuùa vaãn ñuû cho Phaoloâ cuõng nhö cho Pheâroâ. Ñeán noãi ngaøy hoâm nay, nhaéc laïi vieäc töû ñaïo cuûa hai ngaøi Hoäi Thaùnh haân hoan cöû haønh moät ngaøy vinh quang.
Quaû thaät hoâm nay chuùng ta kính nhôù cuoäc chieán veû vang cuûa hai thaùnh Toâng ñoà. Gian khoå caùc ngaøi ñaõ chòu thaät laø söùc maïnh cuûa hoûa nguïc. Nhöng Chuùa ñaõ baûo hoä caùc ngaøi. Caùc ngaøi ñaõ ñöa con thuyeàn Giaùo hoäi vöôït xa qua bao soùng gioù... Con thuyeàn aáy cöù moãi ngaøy moät lôùn. Vaø nhìn khaép maët bieån traàn gian, khoâng choã naøo maø ta khoâng thaáy noù. Coù choã noù ñang ung dung reõ soùng. Choã khaùc, noù laïi nhö thuyeàn cuûa caùc Toâng ñoà gaëp baõo treân maët hoà Tibeâria. Chính trong nhöõng tröôøng hôïp khoù khaên naøy, khuoân maët cuûa Pheâroâ vaø Phaoloâ nhö laïi noåi leân, nhaéc laïi Lôøi Chuùa höùa seõ ôû cuøng Hoäi Thaùnh maõi maõi vaø söùc maïnh cuûa hoûa nguïc seõ chaúng laøm gì ñöôïc.
Chuùng ta haõy löu yù tæ mæ hôn ñeán ñieàu nhaén nhuû cuûa caùc ngaøi.
C. Caùc Ngaøi Keâu Goïi Chuùng Ta Tin Töôûng
Ñoái vôùi chuùng ta, caùc ngaøi coù moät tình yeâu thöông ñaëc bieät. Baøi thö Phaoloâ göûi cho Timoâtheâ laøm chöùng ñieàu aáy. Pheâroâ chaéc chaén cuõng ñoàng yù khuyeân nhuû chuùng ta nhö vaäy. Vì hoâm nay laø leã cuûa hai ngaøi, Giaùo hoäi nhaéc nhôù laïi cuoäc ñôøi phaán ñaáu kieân trung vaø thaønh quaû cuûa caùc ngaøi. Söï kieän naøy naøo muoán noùi leân gì khaùc hôn vieäc keâu goïi chuùng ta haõy baét chöôùc caùc ngaøi.
Phaoloâ noùi vôùi Timoâtheâ, töùc laø vôùi taát caû chuùng ta. Chuùa ñaõ phuø hoä vaø ban söùc maïnh cho ngöôøi. Chuùa seõ cöùu vaø ñoä ngöôøi vaøo Nöôùc treân trôøi. Vaø hoaøn laïi cho ngöôøi trieàu thieân coâng chính, khoâng phaûi cho ngöôøi maø thoâi, nhöng coøn cho heát moïi ngöôøi ñaày loøng meán yeâu troâng ñôïi cuoäc hieån linh cuûa Chuùa. Noùi taét, hai thaùnh Toâng ñoà ñaõ muoán cho chuùng ta cuõng meán Chuùa vaø tin töôûng phaán ñaáu cho Chuùa.
Vì theá chuùng ta phaûi nhìn laïi ñôøi soáng caùc ngaøi ñeå thaáy töø ñaàu caùc ngaøi ñaõ ñoùn nhaän ôn Chuùa theá naøo vaø ñaõ tieáp tuïc laøm sao ñeå ñi ñeán vinh quang ngaøy nay. Caùc ngaøi ñaõ ñöôïc Chuùa chieáu coá moät caùch ñaëc bieät vaø ñaõ ñöôïc Ngöôøi tieáp tuïc baûo hoä. Coù theå noùi caùc ngaøi chaúng coù coâng traïng naøo heát: Pheâroâ roõ raøng laø ngöôøi khoâng coù gì caû; coøn Phaoloâ ñaõ coù laàn khaúng ñònh moïi ñieàu ngöôøi coù theo xaùc thòt, thì ngöôøi ñaõ boû ñi heát vaø coi nhö phaân boùn ñeå ñöôïc tình yeâu nhöng khoâng cuûa Ñöùc Yeâsu Kitoâ.
Ñoù laø thaùi ñoä caên baûn cuûa Kitoâ giaùo. Ngöôøi ta phaûi huûy boû con ngöôøi cuõ vaø moïi söï thuoäc veà noù ñeå maëc laáy con ngöôøi môùi laø Thaàn trí cuûa Ñöùc Yeâsu Kitoâ haàu chæ coøn soáng cho Thieân Chuùa. Khi ñoù ngöôøi ta môùi laø ngöôøi cuûa Chuùa vaø laø lôïi khí ñeå Ngöôøi duøng vaøo vieäc xaây döïng Nöôùc Trôøi. Vaø trieàu thieân coâng chính môùi ñeå daønh cho ngöôøi aáy.
Chuùng ta coù neân sôï trôû thaønh nhöõng con ngöôøi nhö vaäy khoâng? Coù leõ nhieàu ngöôøi ngaïi nguøng khi nghe noùi ñeán thaùi ñoä töø boû. Nhöng ai coù gì laém maø sôï phaûi boû? Ñaøng khaùc ñieàu quan troïng laø töø boû con ngöôøi cuõ; chöù töø boû nhöõng söï vaät chaát ñaâu ñaõ laø ñieàu khoù laém. Vaø con ngöôøi cuõ laø tinh thaàn khoâng muoán ñoùn nhaän maïc khaûi cuûa Chuùa, khoâng ñeå cho Lôøi Chuùa ñi vaøo taâm hoàn vaø sinh ñoäng ôû trong ñoù ñeå daàn daàn ñoåi môùi chuùng ta töø beân trong. Caû Pheâroâ vaø Phaoloâ ñeàu ñaõ baét ñaàu ñi vaøo ñöôøng loái cuûa Chuùa khi ñoùn nhaän lôøi maïc khaûi. Pheâroâ ñaõ ñeå Chuùa Cha noùi leân ôû trong mình. Phaoloâ ñaõ ñeå lôøi Chuùa Yeâsu loït vaøo tai khieán mình quî xuoáng vaø trôû neân con ngöôøi môùi. Chuùng ta phaûi baét ñaàu neân thaùnh töø thaùi ñoä ñaàu tieân aáy: töùc laø ñoùn nhaän lôøi maïc khaûi, ñoùn nhaän ôn Chuùa vaøo mình vaø ñeå cho chính ôn Chuùa töø ñoù laøm vieäc nôi chuùng ta.
Giôø ñaây Chuùa cuõng ñeán vôùi chuùng ta trong thaùnh leã. Mình Maùu Thaùnh Chuùa ñeán taêng cöôøng cho Lôøi Chuùa chuùng ta vöøa nghe. Ai ñoùn nhaän Lôøi Chuùa vaø Mình Thaùnh Chuùa thaät söï, seõ ñeå Ngöôøi tieáp tuïc soáng trong mình. Chính Ngöôøi seõ hoaøn thaønh coâng vieäc cuûa Ngöôøi nôi chuùng ta nhö nôi hai thaùnh Toâng ñoà Pheâroâ vaø Phaoloâ. Chuùng ta haõy caàu xin hai thaùnh cho chuùng ta bieát baét chöôùc caùc ngaøi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)