Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 6 Muøa Thöôøng Nieân Naêm A
Giaùo huaán chung cuûa Taân Öôùc
(Hc 15,15-20; 1 C 2,6-10; Mt 5,17-37)
Phuùc AÂm: Mt 5, 17-37
"Ngöôøi xöa ñaõ baûo nhö theá, coøn Ta, Ta baûo thaät caùc con theá naøy".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Caùc con ñöøng töôûng Ta ñeán ñeå huûy boû leà luaät hay caùc tieân tri: Ta khoâng ñeán ñeå huûy boû, nhöng ñeå kieän toaøn. Vì Ta baûo thaät caùc con: Cho duø trôøi ñaát coù qua ñi, thì moät chaám moät phaåy trong boä luaät cuõng khoâng boû soùt, cho ñeán khi moïi söï hoaøn thaønh. Bôûi vaäy, ai huûy boû moät trong nhöõng ñieàu luaät nhoû moïn nhaát, vaø daïy ngöôøi khaùc laøm nhö vaäy, seõ keå laø ngöôøi nhoû nhaát trong Nöôùc Trôøi; Traùi laïi, ai giöõ vaø daïy ngöôøi ta giöõ nhöõng ñieàu ñoù, seõ ñöôïc keå laø ngöôøi cao caû trong Nöôùc Trôøi.
Neáu caùc con khoâng coâng chính hôn caùc luaät só vaø bieät phaùi, thì caùc con chaúng ñöôïc vaøo Nöôùc Trôøi ñaâu.
Caùc con ñaõ nghe daïy ngöôøi xöa raèng: Khoâng ñöôïc gieát ngöôøi. Ai gieát ngöôøi, seõ bò luaän phaït nôi toaø aùn. Coøn Ta, Ta baûo caùc con: Baát cöù ai phaån noä vôùi anh em mình, thì seõ bò toaø aùn luaän phaït. Ai baûo anh em laø ngoác, thì bò phaït tröôùc coâng nghò. Ai ruûa anh em laø "khuøng", thì seõ bò vaï löûa ñòa nguïc.
Neáu ngöôi ñang daâng cuûa leã nôi baøn thôø maø söïc nhôù ngöôøi anh em ñang coù ñieàu baát bình vôùi ngöôi, thì ngöôi haõy ñeå cuûa leã laïi tröôùc baøn thôø, ñi laøm hoøa vôùi ngöôøi anh em ngöôi tröôùc ñaõ, roài haõy trôû laïi daâng cuûa leã. Haõy lieäu laøm hoøa vôùi keû thuø ngay luùc coøn ñi doïc ñöôøng vôùi noù, keûo keû thuø seõ ñöa ngöôi ra tröôùc maët quan toøa, quan toøa laïi trao ngöôi cho teân lính canh vaø ngöôi seõ bò toáng nguïc. Ta baûo thaät cho ngöôi bieát: "Ngöôi seõ khoâng thoaùt khoûi nôi aáy cho ñeán khi traû heát ñoàng baïc cuoái cuøng!"
Caùc con ñaõ nghe noùi vôùi ngöôøi xöa raèng: "Chôù ngoaïi tình". Coøn Ta, Ta baûo caùc con: "Heã ai nhìn xem phuï nöõ maø öôùc ao phaïm toäi vôùi hoï, thì ñaõ ngoaïi tình vôùi hoï trong loøng roài.
Neáu con maét phaûi cuûa con neân dòp toäi cho con, thì haõy moùc noù maø neùm xa con; vì thaø maát moät chi theå coøn lôïi hôn laø toaøn thaân bò neùm vaøo hoûa nguïc. Vaø neáu tay phaûi con neân dòp toäi cho con, thì haõy chaët maø neùm noù xa con; vì thaø maát moät chi theå coøn hôn laø toaøn thaân bò neùm vaøo hoûa nguïc".
Cuõng coù lôøi daïy raèng: "Ai ly dò vôïi mình, tröø tröôøng hôïp taø daâm, thì laøm côù cho vôï ngoaïi tình; vaø ai cöôùi ngöôøi vôï ñaõ ly dò, cuõng phaïm toäi ngoaïi tình".
Caùc con cuõng ñaõ nghe coù lôøi baûo ngöôøi xöa raèng: "Chôù theà gian, nhöng haõy giöõ troïn lôøi mình theà vôùi Chuùa". Coøn Ta, Ta baûo caùc con: "Ñöøng theà chi caû; ñöøng laáy trôøi maø theà, vì trôøi laø ngai Thieân Chuùa; ñöøng laáy ñaát maø theà, vì ñaát laø beä chaân Ngöôøi; ñöøng laáy Gieârusalem maø theà, vì laø thaønh cuûa Vua cao caû. Cuõng ñöøng chæ ñaàu ngöôi maø theà, vì ngöôi khoâng theå laøm cho moät sôïi toùc ra traéng hay ñen ñöôïc.
Nhöng lôøi noùi cuûa caùc con phaûi laø: Coù thì noùi coù, khoâng thì noùi khoâng, theâm ñieàu ñaët chuyeän laø bôûi ma quyû maø ra".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät VI Thöôøng Nieân A
Hc 15,15-20; 1 C 2,6-10; Mt 5,17-37
Phuïng vuï Muøa Thöôøng nieân khoâng ñeà cao moät maàu nhieäm naøo ñaëc bieät, nhöng chæ trình baøy giaùo huaán thoâng thöôøng cuûa Hoäi Thaùnh lieân quan ñeán ñôøi soáng haøng ngaøy cuûa tín höõu. Hoâm nay chuùng ta vöøa ñöôïc nghe moät ñoaïn saùch Huaán ca, moät khuùc thô Phaoloâ vaø moät soá lôøi Tin Möøng theo thaùnh Maùttheâoâ. Neáu ñöôïc pheùp toång hôïp, chuùng ta coù theå noùi Lôøi Chuùa hoâm nay khuyeân chuùng ta haõy löïa choïn ñöôøng loái khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa vaø ñeán vôùi Ñöùc Yeâsu Kitoâ laø Ñaáng ñang rao giaûng söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa cho loaøi ngöôøi.
A. Chuùng Ta Haõy Löïa Choïn Ñöôøng Loái Khoân Ngoan
Huaán ca laø moät taùc phaåm trong loaïi saùch khoân ngoan cuûa Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc. Ngay trong ñoaïn trích ñoïc vaén taét hoâm nay, ngöôøi ta ñaõ coù theå nhaän ra maáy saéc thaùi chính yeáu cuûa taùc phaåm cuõng nhö cuûa loaïi saùch khoân ngoan naøy. Taùc giaû keâu goïi söï töï do löïa choïn cuûa con ngöôøi. Khoâng coù söï töï do, khoâng theå noùi ñeán trieát hoïc vaø khoân ngoan. Do ñoù caùc saùch khoân ngoan khoâng coù tính caùch giaùo ñieàu. Luoân luoân ñoäc giaû ñöôïc keâu môøi töï do löïa choïn. Hôn nöõa, haïnh phuùc maø ngöôøi ta tìm kieám naèm ngay ôû taàm tay cuûa hoï. Giô tay naém laáy caùi gì, haïnh phuùc hay baát haïnh, thì ngöôøi ta seõ ñöôïc ngay caùi ñoù.
Nhö vaäy, tö töôûng cuûa Thaùnh Kinh khoâng coù gì laø “ñònh meänh” caû. Chính con ngöôøi laøm chuû vaän maïng cuûa mình. Vaø ñieàu naøy, ngay trang ñaàu cuûa boä Kinh Thaùnh cuõng ñaõ khaúng ñònh. Thieân Chuùa baáy giôø döïng neân Añam-Evaø. Ngöôøi ñaët hoï trong “vöôøn ñòa ñaøng” coù ñuû moïi thöù caây ngon laønh coù theå thoûa maõn söï theøm khaùt cuûa con ngöôøi. Nhöng giöõa vöôøn cuõng coù moät caây “laønh döõ”, maø neáu giô tay baát quaû noù maø aên, con ngöôøi seõ coù kinh nghieäm maát maùt taát caû nhöõng gì ñang coù vaø baét ñöôïc nhöõng gì ngöôïc haún vôùi neáp soáng hieän nay. Luùc naøy hoï ñang soáng trong tình giao höõu haïnh phuùc vôùi Thieân Chuùa laø nguoàn moïi söï soáng. Böùt quaû caây traùi caám maø aên, hoï seõ rôi vaøo tình traïng thuø ñòch vôùi Ngöôøi vaø neám bieát söï cheát ñôøi ñôøi. Añam-Evaø ñaõ ñöôïc ñaët trong tình traïng töï do ñeå löïa choïn töông lai cho mình vaø con chaùu. Traùi caây haïnh phuùc vaø baát haïnh ôû ngay taàm tay cuûa hoï. Hoï coù theå löïa choïn giöõa söï soáng vaø söï cheát, giöõa “löûa vaø nöôùc” nhö lôøi saùch Huaán ca hoâm nay vieát, bôûi vì “löûa” laø hình aûnh veà söùc maïnh tieâu dieät, taøn phaù vaø cheát choùc, coøn “nöôùc” laïi noùi leân nguoàn maïch sinh ra söï soáng vaø söï soáng doài daøo. Con ngöôøi muoán löïa choïn ñaøng naøo cuõng ñöôïc.
Añam-Evaø ñaõ löïa choïn theá naøo thì chuùng ta ai cuõng ñaõ bieát. Chuùng ta coù theå töùc vì taïi hai oâng baø ñaõ choïn ñieàu döõ, neân loaøi ngöôøi chuùng ta ngaøy nay ñang soáng trong tình traïng sa ñoïa. Nhöng ngay trong tình traïng naøy, con ngöôøi chuùng ta vaãn coù söï töï do löïa choïn. Maëc nhieân, moïi ngöôøi ñeàu tin nhö vaäy. Chæ maáy trieát gia suy ñi tính laïi tæ mæ quaù möùc môùi daùm hoaøi nghi: khoâng bieát cuoái cuøng con ngöôøi coù coøn töï do hay khoâng? Hay laø hoï ñaõ naèm trong baøn tay cuûa moät “con taïo ña ñoan” vaø ñònh meänh cuûa hoï ñaõ ñöôïc ghi khaéc moät laàn thay vì taát caû ngay caû töø tröôùc khi hoï sinh ra ôû ñôøi. Hai caâu cuoái cuûa baøi saùch Huaán ca hoâm nay phi baùc moïi luaän ñieäu nhö theá. Taùc giaû vieát: Thieân Chuùa khoâng truyeàn cho ai phaïm toäi; Ngöôøi khoâng uûy laïo keû doái traù. Ngöôïc laïi truyeàn thoáng Thaùnh Kinh luoân khaúng ñònh: vì laø Ñaáng toát laønh, Thieân Chuùa khoâng muoán ai phaûi cheát: Ngöôøi luoân ra tay cöùu ñoä; taát caû nhöõng gì Ngöôøi laøm chæ laø höôùng daãn con ngöôøi veà ñöôøng ngay neûo chính ñeå hoï ñöôïc soáng vaø ñöôïc soáng doài daøo. Löïa choïn söï döõ vaø baát haïnh laø quyeàn lôïi - noùi ñuùng hôn, laø quyeàn haïn - cuûa con ngöôøi. Ñuùng hôn nöõa, ñoù laø laïm duïng quyeàn töï do maø Thieân Chuùa ñaõ ban cho mình.
Chuùng ta coù nhieàu kinh nghieäm veà thaùi ñoä cuûa nhieàu ngöôøi khaùc. Roõ raøng hoï ñöôïc töï do hoaøn toaøn ñeå löïa choïn ñieàu hay, hay laø ñieàu dôû, ñaëc bieät trong caùc quan heä vôùi chính chuùng ta. Chuùng ta taïo moïi ñieàu kieän ñeå giöõa hoï vaø ta coù nhöõng töông quan thuaän lôïi. Theá maø döôøng nhö coù moät caùi gì nhö coá chaáp ôû nôi hoï. Moái tình giöõa hoï vaø ta chaúng sao xaây döïng ñöôïc vaø khaû quan hôn. Taát caû, theo quan ñieåm cuûa ta, chæ vì hoï khoâng muoán.
Coù leõ baøi saùch Huaán ca ñaõ ñi töø kinh nghieäm aáy. Taùc giaû môû ñaàu baèng maáy chöõ “neáu muoán”. Neáu muoán thì con ngöôøi seõ giöõ leänh truyeàn cuûa Chuùa; vaø nhö vaäy hoï seõ ñöôïc soáng. Baèng khoâng hoï seõ tra tay vaøo löûa vaø löïa choïn söï cheát. Tö töôûng cuûa Thaùnh Kinh vì theá ñeà cao söï töï do cuûa con ngöôøi . “Töø ñaàu Thieân Chuùa ñaõ döïng neân hoï vaø trao hoï cho taâm thuaät cuûa hoï” (Hc 15,14), töùc laø ñeå cho hoï ñöôïc töï do laøm theo yù mình. Tuy nhieân “Ngöôøi bieát heát moïi söï vaø toaøn naêng”. Maét Ngöôøi nhìn xuoáng nhöõng keû kính sôï Ngöôøi…
Theá neân söï khoân ngoan cuûa saùch Huaán ca cuõng nhö cuûa tö töôûng Kinh Thaùnh laø con ngöôøi haõy ñi theo ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa. Chính ñoù laø söï khoân ngoan. Con ngöôøi giöõ leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa seõ chaéc chaén ñi trong ñöôøng loái khoân ngoan daãn ñeán söï soáng, vì söï “khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa thaät vaïn naêng”.
Chaân lyù naøy, ngöôøi tín höõu naøo cuõng coâng nhaän. Khoù khaên naèm ôû choã thöïc haønh. Trong ñôøi soáng thöïc teá, khoâng phaûi luùc naøo cuõng deã tuaân giöõ leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa. Chính daân Israel ngaøy xöa cuõng vaäy. Maëc cho caùc tieân tri keâu goïi hoï trôû veà ñöôøng loái maø Chuùa ñaõ vaïch ra trong Luaät phaùp, hoï vaãn ñi theo ñöôøng loái cuûa hoï. Noùi ñuùng hôn, hoï muoán soáng nhö moïi daân toäc khaùc vaø khöôùc töø coá gaéng chu toaøn ôn goïi laøm Daân Rieâng cuûa Chuùa. Chuùng ta, nhöõng keû ôû trong Daân Môùi cuûa Ngöôøi, cuõng khoâng hôn gì hoï. Chính vì vaäy maø chuùng ta caàn laéng nghe lôøi khuyeân baûo cuûa thaùnh Phaoloâ.
B. Söï Khoân Ngoan Cuûa Thieân Chuùa
Thö 1 Coârinthoâ quen ñöôïc coi nhö thö rieâng cuûa ngöôøi Coâng giaùo, theo nghóa nhöõng ngöôøi naøy thích ñoïc noù nhö ngöôøi Tin laønh thöôøng thích ñoïc thö Roâma. Vaø quaû thaät, thö 1 Coârinthoâ coù nhieàu yeáu toá ñeå noùi vôùi caùc coäng ñoàng Coâng giaùo. Noù coù caû nhöõng ñeà taøi, nhö lôøi môû ñaàu ñoaïn trích ñoïc hoâm nay cho bieát, daønh cho nhöõng “ngöôøi thaønh toaøn”, töùc laø nhöõng ngöôøi ñaõ tieán boä trong ñöùc tin vaø ñôøi soáng tín höõu. Trong soá ñoù coù ñeà taøi veà söï khoân ngoan maø baøi ñoïc I hoâm nay ñaõ ñeà caäp.
Söï khoân ngoan cuûa ñaïo chuùng ta, keå töø lôøi maïc khaûi ñaàu tieân cho ñeán lôøi Kinh Thaùnh cuoái cuøng, khoâng phaûi laø söï khoân ngoan cuûa ñôøi taïm naøy. Caøng khoâng phaûi laø söï khoân ngoan cuûa nhöõng ñaàu muïc cuûa ñôøi taïm naøy. Noù laø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa, söï khoân ngoan maø caùc saùch khoân ngoan trong Thaùnh Kinh Cöïu Öôùc thöôøng ñem ra baøn. Taùc giaû saùch Huaán ca ñaõ thaáy noù naèm trong caùc leänh truyeàn cuûa Thieân Chuùa. Vaø nhöõng taùc giaû khaùc cuõng ñoàng yù baûo noù naèm nôi Luaät phaùp maø Chuùa ñaõ ban cho Daân Rieâng cuûa Ngöôøi.
Tuy nhieân Luaät phaùp thì daøi vaø leänh truyeàn thì nhieàu. Hôn nöõa duø vaãn nghe Luaät phaùp vaø Tieân tri trong caùc ngaøy Höu leã nôi Hoäi ñöôøng, ngöôøi daân Israel ngaøy xöa vaãn khoâng nhaän ra söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa. Döôøng nhö vaãn coøn coù moät taám maøn che maét hoï, khieán hoï nghe ñoïc maø chaúng hieåu, xem thaáy maø chaúng nhaän ra. Maõi ñeán khi taám maøn trong Ñeàn thôø raùch toang ra vaøo Giôø Chuùa Yeâsu chòu cheát treân Thaäp giaù, söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa môùi toû hieän. Ngöôøi ta môùi bieát Ñöùc Yeâsu laø ai. Ngöôøi laø Ñaáng Cöùu theá! Vaø Thieân Chuùa ñaõ muoán toû hieän söï khoân ngoan cuûa Ngöôøi ôû nôi Ngaøi: “Ngaøi laø Con Chí AÙi cuûa Ta, caùc ngöôi haõy nghe Ngaøi”.
Chính vì vaäy maø thaùnh Phaoloâ vieát raèng, söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa vaãn giöõ kín töø ñôøi ñôøi cho ñeán luùc baáy giôø. Tröôùc ñoù ngöôøi ta ñaõ ñöôïc nghe noùi veà ñöôøng loái khoân ngoan cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa. Ngöôøi ta cuõng ñaõ thaáy raát nhieàu kyø coâng maø Ngöôøi ñaõ laøm. Tuy nhieân taát caû nhö coøn laø tieàn aûnh vaø bieåu töôïng vaø nhö coøn ñöôïc noùi baèng “duï ngoân”. Nhöng moïi söï ñaõ trôû neân saùng toû vaø môùi haún trong maàu nhieäm cuûa Ñöùc Yeâsu Kitoâ, caùch rieâng trong bieán coá Töû naïn - Phuïc sinh cuûa Ngöôøi. Ñöùng tröôùc maïc khaûi naøy, nhöõng ngöôøi ñöôïc ôn khoân ngoan nhaát, cuõng baøng hoaøng nhö theå trong mô. Khoâng vaäy thì ngöôøi Dothaùi ñaõ khoâng ñoùng ñanh Ñöùc Yeâsu; vaø ngay caùc Toâng ñoà ñaõ khoâng laáy vieäc soáng laïi laøm khoù hieåu. Chæ khi ñaõ chaéc chaén veà bieán coá Phuïc sinh, caùc moân ñeä môùi thaáy Ñöùc Yeâsu laø “Chuùa”; hoï môùi tuyeân xöng Ngöôøi laø söï Khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa; hoï môùi thaáy Luaät phaùp vaø Tieân tri tröôùc kia ñaõ chæ noùi veà Ngöôøi.
Nhö vaäy, söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa, söï khoân ngoan mang laïi söï soáng vaø haïnh phuùc ñôøi ñôøi cho con ngöôøi, khoâng phaûi laø Luaät phaùp vaø caùc Tieân tri, nhöng laø Ñöùc Yeâsu Kitoâ; maø cuõng khoâng phaûi laø Ñöùc Yeâsu Kitoâ nhö xaùc thòt cho bieát, nhöng laø “Chuùa” Yeâsu Kitoâ trong aùnh saùng ñöùc tin maø maàu nhieäm Töû naïn - Phuïc sinh cuûa Ngöôøi ñaõ ban cho. Nhôø aùnh saùng toûa ra töø maàu nhieäm naøy, Luaät phaùp vaø Tieân tri môùi minh baïch. Söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa giöõ kín ôû ñoù môùi boäc loä ra. Töø nay ñoïc leân ngöôøi ta môùi hieåu roõ vì hoï ñaõ nhaän ñöôïc Thaùnh Thaàn, Ñaáng doø thaáu moïi söï, caû nhöõng chieàu saâu thaúm nôi Thieân Chuùa. Vaø Thaùnh Thaàn chæ ñöôïc ban cho ngöôøi ta sau khi Ñöùc Yeâsu ñaõ töû naïn-phuïc sinh leân ngöï beân höõu Thieân Chuùa ñeå tuoân ñoå xuoáng cho nhöõng keû coù loøng tin.
Theá maø coù nhöõng tín höõu cöù muoán luaän lyù vôùi nhöõng ngöôøi chöa coù ñöùc tin veà ñöôøng loái khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa! Hoï coøn laàm hôn khi daùm so saùnh ñöôøng loái cuûa Thieân Chuùa vôùi ñöôøng loái cuûa theá gian. Leõ ra hoï ñaõ phaûi caàu xin tröôùc cho ngöôøi ta ñöôïc ôn ñöùc tin. Hoï phaûi löïa choïn Chuùa tröôùc roài môùi thaáy ñöôïc söï khoân ngoan cuûa Ngöôøi. Chính ñieàu naøy cuõng caàn phaûi coù ñeå nhaän ra yù nghiaõ cuûa nhöõng lôøi Tin Möøng hoâm nay maø Chuùa Yeâsu, söï Khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa, ñang noùi vôùi chuùng ta. Ngöôøi ñang rao giaûng söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa ôû trong Hoäi Thaùnh. Chuùng ta haõy nghe Ngöôøi.
C. Thieân Chuùa Noùi Söï Khoân Ngoan Cuûa Ngöôøi Vôùi Chuùng Ta
Chaéc chaén khoâng neân tìm trong ñoaïn naøy moät boá cuïc chaët cheõ. Vì ñaây khoâng phaûi laø moät baøi luaân lyù; nhöng chæ laø môù nhöõng lôøi daïy doã, coù theå ñaõ ñöôïc noùi trong nhieàu hoaøn caûnh khaùc nhau, maø taùc giaû saùch Tin Möøng ñaõ laáy ñaët ñöùng beân nhau ñeå laøm thaønh moät “baøi giaûng”.
Chuùng ta coù theå nhaän ra moät soá caâu môû ñaàu. Ñöùc Yeâsu tuyeân boá: “Ñöøng töôûng Ta ñeán ñeå baõi boû Leà Luaät hay caùc Tieân tri; Ta ñeán khoâng phaûi ñeå baõi boû maø ñeå laøm troïn”. Lôøi noùi heát söùc quan troïng. Laäp töùc, Chuùa Yeâsu ñaõ khaúng ñònh Ngöôøi laø Ñaáng phaûi ñeán trong theá gian, töùc laø Vò Cöùu theá maø Cöïu Öôùc loan baùo phaûi troâng ñôïi. Uy quyeàn cuûa Ngöôøi aùt caû Leà luaät vaø caùc Tieân tri. Tuy nhieân Ngöôøi khoâng phuû nhaän vaø baõi boû hoï. Ngöôøi kieän toaøn hoï. Theá neân khoâng ñöôïc coi nheï moät neùt nhoû naøo trong Luaät phaùp. Caâu naøy khoâng coù yù noùi leân baát cöù moät chuùt xíu naøo trong khuynh höôùng baûo thuû vaø vuï luaät. Noù muoán taêng cöôøng söùc maïnh cho caâu khaúng ñònh ôû treân: Ta ñeán khoâng phaûi ñeå baõi boû maø ñeå laøm neân troïn. Vaø cuõng chính vì vaäy maø ngöôøi trong Daân Môùi phaûi coâng chính hôn caùc Kyù luïc vaø Bieät phaùi trong Ñaïo cuõ. Nhöõng ngöôøi naøy noåi tieáng laø nhöõng ngöôøi giöõ Luaät, thì nhöõng ai theo Ñaáng ñeán laøm cho Luaät phaùp neân troïn phaûi coâng chính hôn.
Chaúng han Luaät xöa baûo: Chôù gieát ngöôøi! Thì nay, Ñaáng ñeán laøm troïn Leà luaät truyeàn leänh khoâng ñöôïc töùc giaän anh em mình. Ngöôøi ñoøi hoûi moät söï coâng chính lôùn vaø saâu xa hôn. Ngöôøi laøm “troïn” luaät chôù gieát ngöôøi, khi caám ngay caû söï töùc toái trong taâm hoàn. Heã baát hoøa vôùi ai, ngöôøi ta phaûi mau mau hoøa giaûi ñeå coù khaû naêng thôø phöôïng, töùc laø ñeå xöùng ñaùng ôû laïi trong Daân Môùi cuûa Thieân Chuùa laø Daân coù baûn chaát tö teá. Ñaøng khaùc ngöôøi ta luoân phaûi sôï coù taâm hoàn baát hoøa nhö theá maø phaûi gaëp maët Ñaáng Chí Coâng phaùn xeùt khi Ngöôøi baát thaàn keâu goïi hoï ra khoûi ñôøi naøy. Ngöôøi muoán moân ñeä cuûa Ngöôøi luoân soáng trong traïng thaùi yeâu meán, nhö Thieân Chuùa laø Ñaáng Meán Yeâu.
Moät thí duï khaùc, Luaät xöa daïy: Chôù ngoaïi tình! Nay Ñaáng kieän toaøn Leà luaät ñeán, Ngöôøi tuyeân boá: phaøm ai nhìn ngöôøi nöõ ñeå thoûa loøng duïc thì ñaõ ngoaïi tình vôùi noù trong loøng. Vaø Ngöôøi truyeàn: con maét naøo coù nhöõng caùi nhìn nhö theá, thì toát hôn neân moùc maø quaêng noù ñi. Vì thaø maát moät chi theå coøn lôïi hôn laø coù caû toaøn thaân maø bò xoâ vaøo hoûa nguïc. YÙ cuûa Ngöôøi muoán ngöôøi ta phaûi tieâu dieät toäi loãi ngay töø trong loøng vaø nôi caùc nguyeân nhaân, ñieàu kieän daãn ñeán toäi loãi.
Nhöng ñaõ noùi ñeán ngoaïi tình, Ngöôøi khoâng theå mau leï boû qua moät thaéc maéc ñang soâi noåi ôû thôøi baáy giôø vaø coù leõ ôû moïi thôøi, ñaëc bieät ôû thôøi ñaïi chuùng ta. Luaät xöa noùi: ai raãy vôï thì haõy cho vôï ly thö. Vaø ôû nhieàu nôi luaät ñôøi hieän nay cuõng cho ly dò. Coøn Chuùa Yeâsu, Ñaáng ñeán kieän toaøn Leà luaät nghó theá naøo?
Coù laàn Ngöôøi ñaõ khaúng ñònh: Xöa Moâseâ noùi nhö vaäy laø vì söï yeáu ñuoái cuûa con caùi Israel, chöù töï nguyeân thuûy khoâng nhö vaäy vaø nhöõng gì Thieân Chuùa ñaõ keát hieäp, loaøi ngöôøi khoâng ñöôïc phaân reõ. ÔÛ ñaây, trong ñoaïn vaên naøy, laäp tröôøng treân vaãn khoâng thay ñoåi, vì ai cöôùi ngöôøi vôï ly dò laø phaïm toäi ngoaïi tình. Nhöng cuõng vì con ngöôøi yeáu ñuoái, vaø cuõng ñeå toân troïng chöù khoâng phaûi baõi boû Luaät xöa ñaõ cho pheùp, saùch Tin Möøng Mattheâoâ hoâm nay vieát: moïi keû raãy vôï - tröø phi laø noá daâm boân - laø laøm cho vôï ngoaïi tình. Taùc giaû cho pheùp coù moät noá tröø. Caùc nhaø chuù giaûi maëc söùc tìm hieåu söï thaät noá tröø naøy laø gì. Ñieàu chaéc chaén laø ngoaøi taùc giaû Mattheâoâ ra, khoâng moät taùc giaû Taân Öôùc naøo khaùc cho pheùp coù luaät tröø trong vieäc caám ly dò. Söï kieän naøy cho pheùp chuùng ta nghó raèng: trong toaøn theå Hoäi Thaùnh thôøi caùc Toâng ñoà, ñaâu ñaâu cuõng rao giaûng giaùo lyù cuûa Chuùa tuyeät ñoái caám ly dò. Nhöng ôû nhöõng moâi tröôøng ngöôøi Dothaùi theo ñaïo, ngöôøi ta coøn baùm vaøo Luaät Moâseâ; ngöôøi ta naïi ñeán vieäc Chuùa khoâng ñeán ñeå baõi boû Leà luaät; ngöôøi ta muoán ñöôïc aùp duïng Luaät môùi moät caùch nheï nhaøng... Coù leõ vì vaäy taùc giaû Mattheâoâ vieát saùch cho nhöõng moâi tröôøng naøy, ñaõ ñeà caäp tôùi moät noá tröø nhöng vaãn khaúng ñònh tính caùch vónh vieãn cuûa hoân nhaân. Noùi theo danh töø cuûa Giaùo hoäi hieän nay, coù nhöõng tröôøng hôïp ñöôïc ly thaân nhöng khoâng ñöôïc ly hoân vì ai cöôùi ngöôøi vôï ly dò laø phaïm toäi ngoaïi tình. Tuy nhieân muoán noùi cho heát leõ, chaúng bao giôø ñöôïc pheùp töïa vaøo moät caâu ñeå ñi ngöôïc laïi vôùi toaøn boä giaùo huaán chung cuûa Taân Öôùc vaø giaùo lyù soáng ñoäng cuûa Hoäi Thaùnh. Vaø ñieàu naøy chuùng ta cuõng phaûi aùp duïng ôû ñaây.
Chuùa Yeâsu ñang daïy doã daân chuùng moät caùch soáng ñoäng. Ngöôøi laø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa ñeán vôùi loaøi ngöôøi. Daân chuùng khoâng thaáy Ngöôøi noùi nhö caùc Luaät só vaø Bieät phaùi. Ngöôøi coù giaùo lyù môùi “maét chaúng heà thaáy, tai chaúng heà nghe”. Ngöôøi keâu goïi loøng tin. Ngöôøi ta ñöôïc töï do löïa choïn. Vaø baét ñaàu ngöôøi ta phaûi tin Ngöôøi. Ñoù chính laø ñieàu môùi laï. Vaø cuõng laø ñieàu toàn taïi maõi maõi trong ñaïo cuûa Ngöôøi, ñaïo cuûa chuùng ta.
Ngay trong giôø phuùt naøy vaø ôû ñaây, chuùng ta cöû haønh Thaùnh leã. Ñaây laø maàu nhieäm ñöùc tin. Chuùng ta töï do löïa choïn thaùi ñoä. Maàu nhieäm naèm ôû taàm tay chuùng ta, theo nghóa chuùng ta coù theå ñoùn nhaän vôùi nieàm tin hay khoâng. Vaø tuøy ñoù, chuùng ta seõ laõnh nhaän söï soáng cuûa Thieân Chuùa hay khoâng. Chaúng söï khoân ngoan naøo cuûa loaøi ngöôøi giuùp chuùng ta laøm ñöôïc coâng vieäc naøy. Chæ coù Lôøi cuûa Chuùa Yeâsu Kitoâ, chæ coù uy tín cuûa Ngöôøi laø söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa khieán ñöôïc chuùng ta tin vaøo söï bieán ñoåi cuûa baùnh röôïu. Vaø khi chuùng ta ñaõ laõnh nhaän Bí tích vôùi nieàm tin nhö theá, chuùng ta seõ ñöôïc gia taêng ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán ñeå thay ñoåi cuoäc ñôøi haøng ngaøy cuûa chuùng ta, khoâng theo söï khoân ngoan cuûa theá gian nöõa, nhöng theo söï khoân ngoan cuûa Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc bieåu loä cho chuùng ta trong Lôøi Chuùa vaø Mình Thaùnh Chuùa maø chuùng ta ñoùn nhaän trong Thaùnh leã naøy.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)