Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm C
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 3 Muøa Thöôøng Nieân Naêm C
Ñöùc Gieâsu rao giaûng Tin Möøng
trong nguyeän ñöôøng ôû Nadareùt
(Neâheâmya 8,1-4a.5-6.8-10; 1Coârintoâ 12,12-30; Luca 1,1-4; 4,14)
Phuùc AÂm: Lc 1, 1-4; 4, 14-21
"Hoâm nay öùng nghieäm ñoaïn Kinh Thaùnh naøy".
Vì coù nhieàu ngöôøi khôûi coâng cheùp laïi nhöõng bieán coá ñaõ xaûy ra giöõa chuùng ta, theo nhö caùc keû töø ñaàu ñaõ chöùng kieán vaø phuïc vuï lôøi Chuùa, ñaõ truyeàn laïi cho chuùng ta, phaàn toâi, thöa ngaøi Theâophileâ, sau khi tìm hoûi caån thaän moïi söï töø ñaàu, toâi quyeát ñònh vieát cho ngaøi baøi töôøng thuaät sau ñaây, ñeå ngaøi hieåu chaân lyù caùc giaùo huaán ngaøi ñaõ laõnh nhaän.
Baáy giôø Chuùa Gieâsu trôû veà Galileâa trong quyeàn löïc Thaùnh Thaàn, vaø danh tieáng Ngöôøi lan traøn khaép caû mieàn chung quanh. Ngöôøi giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng vaø ñöôïc moïi ngöôøi ca tuïng. Ngöôøi ñeán Nadareùt, nôi Ngöôøi sinh tröôûng, vaø theo thoùi quen cuûa Ngöôøi, thì ngaøy nghæ leã, Ngöôøi vaøo hoäi ñöôøng. Ngöôøi ñöùng daäy ñeå ñoïc saùch. Ngöôøi ta trao cho Ngöôøi saùch tieân tri Isaia. Môû saùch ra, Ngöôøi gaëp ngay ñoaïn cheùp raèng:
"Thaùnh Thaàn Chuùa ngöï treân toâi, vì Ngaøi xöùc daàu cho toâi, sai toâi ñi rao giaûng Tin Möøng cho ngöôøi ngheøo khoù, thuyeân chöõa nhöõng taâm hoàn saùm hoái, loan truyeàn söï giaûi thoaùt cho keû bò giam caàm, cho ngöôøi muø ñöôïc troâng thaáy, traû töï do cho nhöõng keû bò aùp böùc, coâng boá naêm hoàng aân vaø ngaøy khen thöôûng".
Ngöôøi gaáp saùch laïi, trao cho thöøa taùc vieân, vaø ngoài xuoáng. Moïi ngöôøi trong hoäi ñöôøng ñeàu chaêm chuù nhìn Ngöôøi. Ngöôøi baét ñaàu noùi vôùi hoï: "Hoâm nay öùng nghieäm ñoaïn Kinh Thaùnh maø tai caùc ngöôi vöøa nghe".
Suy Nieäm:
Troïng taâm cuûa baøi Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe cuõng laø ñeà taøi chính cuûa toaøn theå Lôøi Chuùa hoâm nay: chuùng ta thaáy Ñöùc Gieâsu ñöùng coâng boá Tin Möøng trong nguyeän ñöôøng ôû Nadareùt. Nhö vaäy, caâu chuyeän Ezra ñöùng ñoïc luaät phaùp Moâseâ ôû tröôùc maët con caùi Israen nhö baøi ñoïc I hoâm nay keå laïi, chæ laø hình aûnh baùo tröôùc vieäc Chuùa Kitoâ seõ rao giaûng Tin Möøng cöùu ñoä cho muoân daân. Vaø nhö theá sinh hoaït cuûa Hoäi Thaùnh hieän nay nhö thö Coârintoâ keå, cuõng chæ laø hieäu quaû cuûa vieäc coâng boá Tin Möøng naøy. Chuùng ta haõy suy nghó veà caû ba baøi ñoïc ñeå hieåu roõ Lôøi Chuùa muoán nhaén nhuû chuùng ta nhöõng gì chung quanh vieäc coâng boá Tin Möøng.
1. Coâng Boá Tin Möøng Ñeå Trieäu Taäp Daân Chuùa
Baøi saùch Neâheâmya ñöa chuùng ta trôû veà thôøi sau löu ñaøy trong lòch söû Israen, vaøo khoaûng theá kyû thöù 6 tröôùc Ñöùc Gieâsu giaùng sinh... Nhaø caàm quyeàn Ba Tö baáy giôø cho pheùp caùc daân bò trò ñöôïc phuïc hoài caùc truyeàn thoáng cuûa daân toäc mình. Con caùi Israen ñöôïc khuyeán khích boû ñaát Babylon ñeå trôû veà queân quaùn. Hoï döïng laïi ñeàn thôø vaø taùi thieát Gieârusalem. Coâng vieäc gaëp nhieàu khoù khaên.
Tröôùc heát phaàn lôùn nhöõng ngöôøi Do Thaùi laøm aên ñöôïc ôû ñaát khaùch, khoâng muoán trôû veà. Nhöõng ngöôøi yeâu nöôùc vaø tha thieát vôùi queâ cha ñaát toå, muoán trôû veà nhöng laïi ít phöông tieän. Roài veà ñeán nôi, hoï laïi gaëp thaùi ñoä thuø ñòch cuûa daân ñaõ ñeán sinh soáng taïi Gieârusalem trong thôøi gian löu ñaøy. Do ñoù vieäc truøng tu thaùnh ñieän tieán haønh raát chaäm. May coù Ezra vaø Neâheâmya.
Hai ngöôøi coù uy tín vôùi trieàu ñình Ba Tö. Ezra laø tö teá. Nhöng ôû ñaát löu ñaøy khoâng coù nôi phuïng thôø Giaveâ, oâng ñaõ chuyeân khaûo vaø suy nieäm luaät phaùp Moâseâ. Ñang khi aáy Neâheâmya ñöôïc giöõ chöùc tieán röôïu trong ñeàn Vua, nhöng loøng vaãn höôùng veà Gieârusalem. Khi ñöôïc tin coâng vieäc phuïc höng xöù sôû gaëp nhieàu khoù khaên, oâng ñaõ xin pheùp hoài höông vaø ñöôïc nhaø vua phong laøm Toång ñoác Gieârusalem. Nhôø saéc phong naøy oâng ñaõ giuùp ñoàng baøo xaây döïng laïi ñöôïc töôøng thaønh ñeå coù theå soáng yeân oån ñoái vôùi daân ñaõ ñeán laäp cö taïi Gieârusalem trong thôøi gian löu ñaøy. Nhöng thaønh quaùch chæ laø giôùi haïn beân ngoaøi. Muoán cuûng coá tinh thaàn cuûa ñoàng baøo oâng vaø xaây döïng laïi coäng ñoàng con caùi Israen, caàn phaûi coù luaät phaùp. Vaø ñaây laø phaàn ñoùng goùp cuûa Ezra.
Baøi ñoïc I hoâm nay giôùi thieäu oâng trong vai troø luaät só hôn laø tö teá. Vaø roõ raøng con caùi Israen ñaõ cöû haønh phuïng vuï Lôøi Chuùa chöù khoâng phaûi laø phuïng vuï teá leã.
Ñoù laø ñaëc ñieåm cuûa Do Thaùi giaùo sau löu ñaøy. Toaøn daân taäp hoïp laïi ñuû moïi thaønh phaàn giaø treû, trai gaùi. Vaø traêm ngöôøi nhö moät. Taát caû ñeàu chaêm chuù nhìn vaøo thaày Ezra ñang "kieäu" saùch Luaät leân ñöùng treân moät buïc goã cao, keâ quay xuoáng quaàn chuùng... chung quanh thaày coù caùc phuï teá, taêng theâm veû trang troïng cho vieäc coâng boá Lôøi Chuùa saép cöû haønh. Thaày Ezra baét ñaàu baèng maáy lôøi chuùc tuïng danh Chuùa. Coäng ñoaøn soát saéng ñaùp laïi baèng nhöõng chöõ "Amen, Amen", keøm theo leã nghi phuû phuïc thôø laïy. Roài Thaày Ezra baét ñaàu ñoïc Lôøi Chuùa trong saùch Luaät. Thaày ñoïc deã daøng, trang troïng. Nhöng saùch vieát baèng chöõ Hipri. Raát nhieàu ngöôøi trong daân chuùng khoâng hieåu thöù tieáng aáy moät caùch deã daøng nöõa. Ít ra hoï cuõng thaáy coù nhieàu ñieàu khoù hieåu khieán Neâheâmya vaø caùc phuï teá phaûi giuùp thaày Ezra giaûi nghóa cho daân. Caøng nghe con caùi Israen caøng buøi nguøi xoùt xa. Hoï thaáy Chuùa thöông daân ñeán nhö vaäy maø cha oâng hoï ñaõ khoâng nghe tieáng Ngöôøi. hoï thaám thía nhöõng hình phaït maø Ngöôøi ñaõ buoäc loøng phaûi göûi ñeán. Nöôùc maét hoï traøo ra... Caû Neâheâmya vaø Ezra phaûi voäi vaøng tuyeân boá: Hoâm nay laø ngaøy thaùnh, khoâng ñöôïc khoùc nhö vaäy... Ñuùng hôn phaûi bieán nhöõng gioït leä xoùt xa vì toäi loãi neân nieàm tin vaø ôn Chuùa cöùu ñoä. Neân haõy aên uoáng vaø chia phaàn cho moïi keû ñang tuùng thieáu.
Roõ raøng buoåi phuïng vuï Lôøi Chuùa theo saùch Neâheâmya chuùng ta vöøa ñoïc coù nhöõng neùt raát gaàn vôùi nghi thöùc coâng boá Lôøi Chuùa trong caùc buoåi phuïng vuï cuûa chuùng ta ngaøy nay. Ñoù laø khôûi nguyeân ñeå chuùng ta hoaøn thaønh. Chuùng ta nhaát ñònh phaûi laøm toát hôn con caùi Israen ngaøy xöa. Hoï ñaõ taäp hoïp ñaày ñuû, caùc thaønh phaàn giaø treû, trai gaùi. Gia ñình chuùng ta coù theå laøm ñöôïc nhö vaäy chöù! Hoï ñaõ nghieâm chænh, chaêm chuù nhìn vaøo ngöôøi ñoïc vaø laéng nghe Lôøi Chuùa. Hoï laïi chaúng chòu ñeå lôøi naøo nghe maø khoâng hieåu, nhöng ñaõ ñoøi ñöôïc giaûi thích. Chuùng ta coù laøm nhö vaäy khoâng? Nhaát laø hoï ñeå cho Lôøi Chuùa, löông taâm khieán hoï coù thaùi ñoä thoáng hoái aên naên vaø quyeát taâm söûa mình. Chuùng ta cuõng caàn bieán vieäc ñoïc vaø nghe Lôøi Chuùa neân nhö cô hoäi ñeå thöïc hieän maàu nhieäm töû naïn phuïc sinh haàu tìm thaáy ôn cöùu ñoä cuûa Chuùa trong vieäc ñoïc vaø nghe Lôøi saùch thaùnh.
Öôùc gì Lôøi Chuùa töø nay trôû thaønh söùc maïnh taäp hoïp vaø thaùnh hoùa gia ñình chuùng ta vaø giaùo xöù chuùng ta. Coù nhö vaäy chuùng ta môùi hôn ñöôïc con caùi Israen ngaøy xöa.
Tuy nhieân chuùng ta phaûi daønh cho vieäc coâng boá Lôøi Chuùa trong nhaø thôø moät ñòa vò quan troïng hôn. Vaø cho ñöôïc nhö theá chuùng ta haõy xem baøi Tin Möøng hoâm nay thuaät laïi vieäc Ñöùc Gieâsu rao giaûng Tin Möøng trong nguyeän ñöôøng ôû Nadareùt.
2. Daân Chuùa Hieåu Tin Möøng Theo Ñöùc Gieâsu
Chuùng ta haõy taïm khoâng noùi ñeán nhöõng lôøi ñaàu tieân trong baøi Tin Möøng hoâm nay. Ñoù cuõng laø nhöõng lôøi môû ñaàu cuûa saùch Tin Möøng theo thaùnh Luca. Roài ñaây, chuùng ta seõ thaáy raát yù nghóa. Nhöng chuùng ta haõy nhìn thaúng vaøo troïng taâm cuûa baøi Tin Möøng naøy.
Luca toùm taét cho chuùng ta thaáy, Ñöùc Gieâsu baáy giôø ñaày Thaùnh Thaàn. Ngöôøi ra khoûi sa maïc heûo laùnh sau 40 ngaøy ñeâm chay tònh. Ngöôøi trôû veà Galileâ. Chaéc chaén ñi ñeán ñaâu Ngöôøi cuõng rao giaûng Tin Möøng vaø chöõa nhieàu beänh taät. Theá neân tieáng taêm Ngöôøi ñaõ ñoàn ra khaép nôi. Ngöôøi ta ñaõ nhieàu laàn hoan hoâ Ngöôøi khi Ngöôøi leân tieáng giaûng daïy trong caùc hoäi ñöôøng. Vaäy, Ngöôøi ñeán Nadareùt nôi Ngöôøi sinh tröôûng. Vaø theo tuïc leä, ngöôøi ta trao saùch Thaùnh cho Ngöôøi ñoïc... Ngöôøi môû ra gaëp truùng ñoaïn Isaia noùi veà ngöôøi toâi tôù. Ñoïc xong, Ngöôøi gaáp saùch laïi. Vaø tröôùc maét cuûa traêm ngöôøi nhö moät ñang höôùng veà Ngöôøi. Ngöôøi ñaõ khôûi söï giaûi thích Lôøi Chuùa baèng nhöõng lôøi deã daøng sau ñaây: "Lôøi Kinh Thaùnh quyù vò vöøa nghe ñoïc, nay ñang dieãn ra".
Laø vì ngöôøi Toâi Tôù maø Thieân Chuùa ñaõ xöùc daàu Thaùnh Thaàn trong saùch Isaia, khoâng ai khaùc chính Ngöôøi ñang noùi tröôùc cöû toïa trong nguyeän ñöôøng ôû Nadareùt. Coù leõ khi vieát nhöõng lôøi naøy, taùc giaû Isaia chæ muoán cheùp quan nieäm cuûa caùc tieân tri veà ôn goïi vaø söù maïng cuûa nhöõng ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa cöû laøm ngoân söù cho Ngöôøi. Heát moïi ngöôøi ñöôïc trao phoù söù maïng rao truyeàn Lôøi Chuùa ñeàu ñöôïc Ngöôøi ñoå Thaàn Linh cuûa Ngöôøi trong nghi leã xöùc daàu maø saùch caùc Vua I coøn keå laïi (19,16). Vaø söù ñieäp maø hoï phaûi tuyeân boá chính laø tin möøng cöùu ñoä daønh cho ngöôøi khoù ngheøo, tuø ñaøy, ñeå moïi nôi nhö ñöôïc haân hoan cöû haønh nhöõng naêm hoàng aân ñaïi xaù maø nhaân daân haèng mong öôùc. Nhöõng lôøi Isaia aáy hôïp cho moïi ôn goïi ngoân söù. Nhöng chaéc chaén phaûi ñöôïc daønh rieâng ñeå noùi veà Ngöôøi Toâi Tôù Ñöùc Giaveâ, moät nhaân vaät maàu nhieäm trong saùch Isaia maø chaéc chaén chính laø hình aûnh veà Ñöùc Gieâsu Kitoâ cöùu theá.
Quaû thaät, ai ñaõ ñöôïc xöùc daàu Thaùnh Thaàn roõ raøng vaø doài daøo phong phuù nhö chính Ngöôøi sau khi chòu pheùp röûa ôû soâng Hoøa Giang? Vaø vò tieân tri naøo ñaõ giaûng daïy maø gaây ñöôïc nieàm vui cöùu ñoä nhö Ngöôøi ñaõ laøm khi boû sa maïc trôû veà Galieâa? Nhieàu beänh nhaân ñaõ khoûi. Coù nhöõng keû muø ñöôïc troâng thaáy. Con ngöôøi khoù ngheøo, tuø ñaøuytrong caûnh laàm than khoâng ñang ñöôïc giaûi thoaùt ñoù sao? Vaø khaép nôi ñang noåi leân baàu khí haân hoan cuûa nhöõng naêm hoàng aân ñaïi xaù. Ñöùc Gieâsu thaät coù lyù ñeå tuyeân boá: nhöõng lôøi tieân tri ñang ñöôïc thöïc hieän... vaø ñöôïc thöïc hieän nhôø Ngöôøi, do Ngöôøi. Vaø ngöôøi ta phaûi coâng nhaän nhö vaäy.
Coù ñieàu ngöôøi ta chöa nhaän ra ñuû laø Ñöùc Gieâsu coøn muoán ñoàng hoùa mình vôùi Ngöôøi Toâi Tôù cuûa Thieân Chuùa maø Isaia muoán noùi ñeán trong ñoaïn tieân tri naøy. Ngöôøi khoâng phaûi chæ laø tieân tri nhöng coøn hôn tieân tri. Ngöôøi ñeán khoâng phaûi ñeå chæ coâng boá naêm hoàng aân, nhöng coøn ñeå thöïc hieän ôn cöùu ñoä. Baø con thaân thuoäc cuûa Ngöôøi ôû Nadareùt chöa nhaän ra ñieàu aáy vaø seõ khoâng chaáp nhaän nhö chuùng ta seõ thaáy trong ngaøy Chuùa nhaät sau. Hoï khoâng baèng loøng khi vöøa nghe Ngöôøi khaúng ñònh Ngöôøi laø Ñaáng Thieân Chuùa sai ñeán vì trong thaâm taâm, hoï chæ chôø ñöôïc höôûng thuï nhöõng pheùp laï maø Isaia ñaõ loan baùo vaø nghe raèng Ngöôøi ñaõ laøm ôû nhöõng nôi khaùc.
Luca vieát ñoaïn Tin Möøng naøy khoâng nhaèm vaøo chuùng ta ñoù sao? Loøng tin cuûa chuùng ta vaøo Chuùa Gieâsu Kitoâ döôøng nhö chöa thaät vöõng chaéc vì aâm thaàm coù leõ chuùng ta cuõng ñang tieác xoùt vieäc ngöôøi khoâng laøm nhieàu pheùp laï ôû giöõa chuùng ta. Ngöôøi ñaõ laøm ôû ñaát thaùnh ngaøy xöa, cho nhöõng ngöôøi thôøi baáy giôø. Coøn ngaøy nay ñoái vôùi chuùng ta, döôøng nhö Ngöôøi khoâng laøm gì caû nhöng chæ ñoøi chuùng ta tuyeân xöng Ngöôøi laø Ñaáng Thieân Chuùa xöùc daàu vaø sai ñeán...
Chính vì vaäy Luca ñaõ vieát ñoaïn Tin Möøng naøy. Ngöôøi vieát caû quyeån Tin Möøng thöù ba ñeå, nhö trong lôøi môû ñaàu, chuùng ta ñöôïc am töôøng raèng giaùo huaán chuùng ta thuï lónh thöïc laø ñích xaùc. Vaø cho ñöôïc nhö vaäy Luca ñaõ phaûi truy taàm goác ngoïn veà moïi söï moät caùch töôøng taän roài theo thöù töï ñaàu ñuoâi maø vieát laïi theo nhö caùc keû töø ñaàu ñaõ ñöôïc chöùng kieán vaø phuïc vuï Lôøi Chuùa ñaõ truyeàn laïi. Luca ñaõ muoán cho taùc phaåm cuûa Ngöôøi coù giaù trò ñích xaùc ñeå giuùp chuùng ta tin.
Nhöng thieát töôûng Ngöôøi cuõng ñaõ laøm göông ñeå nhöõng ai muoán tin Chuùa Gieâsu Kitoâ cuõng phaûi ñaøo saâu giaùo lyù ñaõ thuï laõnh. Khoâng coù söï truy taàm vaø suy nieäm naøy, ñöùc tin seõ khoâng chaéc chaén vaø ñích xaùc. Chuùa Gieâsu Kitoâ seõ khoâng roõ reät ôû tröôùc maét chuùng ta. Ngöôøi seõ trôû thaønh moät nhaân vaät thuoäc quaù khöù hôn laø hieän taïi. Chuùng ta seõ thaáy Ngöôøi soáng vôùi daân Do Thaùi hôn laø soáng vôùi chuùng ta. Laø vì chuùng ta khoâng thaáy lôøi tieân tri ñang thöïc hieän ôû giöõa chuùng ta. Chuùng ta ñoïc Kinh Thaùnh nhö nhöõng söï vieäc ñaõ xaûy ra maø ñoàng thôøi khoâng thaáy chuùng dieãn taû maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ ñang muoán ban ôn cöùu ñoä cho moïi ngöôøi. Nghóa laø khoâng nhöõng chuùng ta phaûi bieát cöû haønh phuïng vuï Lôøi Chuùa nhö baøi ñoïc I hoâm nay ñaõ cho chuùng ta thaáy. Nhöng chuùng ta coøn phaûi bieát cöû haønh maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ ñeå Lôøi Chuùa trôû neân baùnh nuoâi tinh thaàn nöõa. Vaø chuùng ta chæ laøm ñöôïc coâng vieäc naøy nhôø Hoäi Thaùnh vaø trong Hoäi Thaùnh vì chæ ôû ñaây môùi coù phuïng vuï Lôøi Chuùa. Nhöng phaûi laøm theá naøo ñeå coù theå ôû trong Hoäi Thaùnh?
3. Chuùa Gieâsu Keát Hôïp Chuùng Ta Trong Hoäi Thaùnh
Baøi thö Phaoloâ hoâm nay vieát veà Hoäi Thaùnh moät caùch ñôn sô nhöng khoâng keùm phaàn saâu xa, vaø nhaát laø coù giaù trò raát thöïc tieãn. Taát caû chuùng ta ôû trong Chuùa Gieâsu nhö caùc chi theå khaùc nhau ôû trong cuøng moät thaân theå. Theá thì cuõng nhö caùc chi theå cuûa moät thaân theå khoâng phuû nhaän vaø töø choái nhau, thì chuùng ta cuõng phaûi chaáp nhaän vaø maät thieát keát hôïp vôùi nhau ôû trong Chuùa Gieâsu. Caùc phaän vuï ôû trong Hoäi Thaùnh raát khaùc nhau, vì Ngöôøi ñöôïc ôn goïi laøm toâng ñoà, keû ñöôïc Chuùa goïi laøm tieân tri... nhöng ñoù laø ñeå ai theo phaän naáy maø laøm boä phaän cho thaân theå. Khoâng do moät thaân theå con ngöôøi? Chaúng bao giôø maét muoán moïi boä phaän khaùc trong con ngöôøi phaûi nhö mình... vì nhö vaäy chæ coù ngaøn maét maø khoâng coù thaân theå.
Cuõng theá muoán coù thaân theå maàu nhieäm cuûa Ñöùc Kitoâ, moãi ngöôøi phaûi chaáp nhaän cho ngöôøi khaùc ñoùng vai troø cuûa hoï vaø hôn nöõa phaûi bieát ñau vôùi boä phaän ñau, vinh döï vôùi boä phaän cinh döï. Noùi caùch khaùc, theo kieåu so saùnh naøy, muoán thaáy Chuùa Gieâsu Kitoâ coøn tieáp tuïc hoaït ñoäng trong Hoäi Thaùnh ñeå chuùng ta ñöôïc keát hôïp vôùi Ngöôøi, ai ai cuõng phaûi toân troïng ngöôøi khaùc vaø lieân keát coäng taù vôùi hoï nhö caùc boä phaän trong moät thaân theå.
Hôn nöõa, nhö lôøi Phaoloâ aùm chæ trong baøi thö hoâm nay moïi ngöôøi phaûi chieáu coá hôn ñeán nhöõng boä phaän ñöôïc coi nhö yeáu hôn vaø khoâng trang nhaõ maáy.
Ñoù chaúng phaûi laø thaùi ñoä vaø söù meänh cuûa chính Ñöùc Kitoâ sao? Ngöôøi ñöôïc sai ñeán nhö ngöôøi toâi tôù ñöôïc xöùc daàu Thaùnh Thaàn ñeå ñem Tin Möøng ñeán cho ngöôøi ngheøo khoù, keû tuø ñaøy... Baøi Tin Möøng Luca ñaõ cho chuùng ta thaáy roõ Ngöôøi ñeán thöïc hieän moïi lôøi Tieân Tri. Ngöôøi thaät laø vò ñöôïc tuyeån choïn ñeå coâng boá lôøi cöùu ñoä maø Ezra xöa chæ laø hình boùng xa xoâi. Ngöôøi coøn tieáp tuïc söù maïng aáy trong Hoäi Thaùnh laø thaân theå coù ñaày ñuû moïi boä phaän khaùc nhau nhöng boå tuùc cho nhau. Chính khi keát hieäp vôùi nhau maø caùc phaàn töû trong Hoäi Thaùnh thaáy mình ñang ñöôïc thaàn trí cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ laøm cho soáng ñoäng vaø môùi thaáy Ngöôøi dang soáng ñoäng trong Hoäi Thaùnh.
Theá neân chuùng ta hoïp nhau laïi ñeå nghe Lôøi Chuùa nhö con caùi Israen xöa, thì chöa ñuû. Chuùng ta cuøng nhau tham döï vaøo Mình Maùu Chuùa Gieâsu ñeå keát hôïp vôùi Ngöôøi, nhö Ngöôøi ñaõ ôû giöõa cöû toïa hoäi ñöôøng Nadareùt xöa cuõng chöa ñuû. Nhaän laõnh thaàn trí cuûa Ngöôøi roài, chuùng ta coøn phaûi toân troïng vaø muoán hôïp taùc vôùi anh em, trong caùc coâng vieäc chung nöõa, thì môùi hieän ñaïi hoùa maàu nhieäm Chuùa Gieâsu ñang cöùu ñoä vaø cöùu theá.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)