Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 25 Thöôøng Nieân Naêm A
Thieân Chuùa Nhaân Laønh
(Ys 55,6-9; Ph 1,20c-24.27a; Mt 20,1-16a)
Phuùc AÂm: Mt 20, 1-16a
"Hay maét baïn ganh tò, vì toâi nhaân laønh chaêng".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä duï ngoân naøy raèng: "Nöôùc trôøi gioáng nhö chuû nhaø kia saùng sôùm ra thueâ ngöôøi laøm vöôøn nho mình. Khi ñaõ thoaû thuaän vôùi nhöõng ngöôøi laøm thueâ veà tieàn coâng nhaät laø moät ñoàng, oâng sai hoï ñeán vöôøn cuûa oâng. Khoaûng giôø thöù ba, oâng trôû ra, thaáy coù nhöõng ngöôøi khaùc ñöùng khoâng ngoaøi chôï, oâng baûo hoï raèng: "Caùc ngöôi cuõng haõy ñi laøm vöôøn nho ta, ta seõ traû coâng cho caùc ngöôi xöùng ñaùng". Hoï lieàn ñi. Khoaûng giôø thöù saùu vaø thöù chín, oâng cuõng trôû ra vaø laøm nhö vaäy.
Ñeán khoaûng giôø thöù möôøi moät oâng laïi trôû ra, vaø thaáy coù keû ñöùng ñoù, thì baûo hoï raèng: "Sao caùc ngöôi ñöùng nhöng khoâng ôû ñaây suoát ngaøy nhö theá?" Hoï thöa raèng: "Vì khoâng coù ai thueâ chuùng toâi". OÂng baûo hoï raèng: "Caùc ngöôi cuõng haõy ñi laøm vöôøn nho ta".
Ñeán chieàu chuû vöôøn nho baûo ngöôøi quaûn lyù raèng: "Haõy goïi nhöõng keû laøm thueâ maø traû tieàn coâng cho hoï, töø ngöôøi ñeán sau heát tôùi ngöôøi ñeán tröôùc heát." Vaäy nhöõng ngöôøi laøm töø giôø thöù möôøi moät ñeán, laõnh moãi ngöôøi moät ñoàng.
Tôùi phieân nhöõng ngöôøi ñeán laøm tröôùc, hoï töôûng seõ laõnh ñöôïc nhieàu hôn, nhöng hoï cuõng chæ laõnh moãi ngöôøi moät ñoàng. Ñang khi laõnh lieàn, hoï laåm baåm traùch chuû nhaø raèng: "Nhöõng ngöôøi ñeán sau heát chæ laøm coù moät giôø, chuùng toâi chòu naéng noâi khoù nhoïc suoát ngaøy maø oâng keå hoï baèng chuùng toâi sao"? Chuû nhaø traû lôøi vôùi moät keû trong nhoùm hoï raèng: "Naøy baïn, toâi khoâng laøm thieät haïi baïn ñaâu, chôù thì baïn ñaõ khoâng thoaû thuaän vôùi toâi moät ñoàng sao?" Baïn haõy laáy phaàn baïn maø ñi veà, toâi muoán traû cho ngöôøi ñeán sau heát baèng baïn, naøo toâi chaúng ñöôïc pheùp laøm nhö yù toâi muoán sao? Hay maét baïn ganh tò, vì toâi nhaân laønh chaêng? Nhö theá, keû sau heát seõ neân tröôùc heát, vaø keû tröôùc heát seõ neân sau heát".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXV Thöôøng Nieân A
Ys 55,6-9; Ph 1,20c-24.27a; Mt 20,1-16a
Baøi Tin Möøng hoâm nay raát quen thuoäc. Chuùng ta ñaõ nhieàu laàn nghe ñoïc. Nhöng coù leõ chuùng ta vaãn chöa thaáy saùng toû hoaøn toaøn. Thaùi ñoä cuûa ngöôøi chuû hoä hôïp lyù nhöng coù leõ khoâng maáy hôïp tình. Vaø neáu chuùng ta chöa hoaøn toaøn chaáp nhaän ñöôïc thaùi ñoä ñoù, chuùng ta coøn phaûi tìm hieåu, bôûi vì noùi ñaõ ñöôïc duøng ñeå gôïi leân thaùi ñoä cuûa Thieân Chuùa ñoái vôùi chuùng ta. Coøn khuùc maéc veà thaùi ñoä aáy, loøng chuùng ta tin vaøo Chuùa vaãn chöa hoaøn toaøn vaø ñôøi soáng ñaïo ñöùc cuûa chuùng ta chöa chaân thöïc. Chuùng ta cöù tìm hieåu baøi Tin Möøng tröôùc, vì quan troïng hôn. Roài nhôø aùnh saùng cuûa chính Lôøi Chuùa Cöùu Theá, chuùng ta seõ deã hieåu hai baøi ñoïc kia.
A. Lôøi Khuyeân Cuûa Tin Möøng
Saùch Tin Möøng theo thaùnh Mattheâoâ coù nhieàu duï ngoân veà Nöôùc Trôøi, vì chính Ñöùc Yeâsu thöôøng duøng duï ngoân ñeå noùi vôùi daân chuùng. Coù nhieàu lyù do ñeå Ngöôøi duøng hình thöùc naøy. Chaân lyù ñöôïc dieãn taû soáng ñoäng vaø phong phuù hôn. Nhaát laø duï ngoân coù theå thoaùt khoûi giôùi haïn cuûa khoâng gian vaø thôøi gian. Ngöôøi ôû moïi thôøi vaø ôû moïi nôi cuõng nhö ôû moïi trình ñoä vaên hoùa ñeàu coù theå caûm thaáy, nghe thaáy, troâng thaáy moät caùi gì cuûa chaân lyù qua hình aûnh vaø caâu chuyeän. Nhöng noùi nhö vaäy cuõng coù nghóa laø hình aûnh vaø caâu chuyeän gôïi leân maàu nhieäm hôn laø chöùng minh chaân lyù. Hình aûnh vaø chuyeän keå chaúng bao giôø hoaøn toaøn vì phaûi ñeå choã cho maàu nhieäm vaø chaân lyù vöôït xa hôn. Theá neân ñoái vôùi duï ngoân, ngöôøi ta luoân phaûi vöôn tôùi chaân lyù vaø maàu nhieäm, chöù khoâng ñöôïc döøng laïi pheâ bình hình aûnh vaø caâu chuyeän.
Ñoù laø ñieàu chuùng ta phaûi aùp duïng khi tìm hieåu moïi duï ngoân, khoâng rieâng gì duï ngoân cuûa baøi Tin Möøng hoâm nay. Ngöôøi gia chuû ñi thueâ thôï laøm vöôøn nho thaät sôùm. OÂng maëc caû vôùi hoï coâng nhaät moät ñoàng. Ba giôø sau, töùc laø vaøo khoaûng 9 giôø saùng, oâng laïi gaëp nhöõng ngöôøi thôï ñöùng khoâng, chöa ai möôùn. OÂng thueâ hoï ñi laøm vöôøn nho cho oâng vaø höùa seõ traû coâng ñích ñaùng, töùc laø khoâng treân moät ñoàng vì ñaõ maëc caû vôùi nhöõng ngöôøi tröôùc nhö theá. Vaøo luùc 12 giôø, roài 15 giôø vaø 18 giôø, oâng coøn laøm nhö vaäy. Thaùi ñoä cuûa oâng thaät laï luøng. OÂng khaùc vôùi moïi ngöôøi. Chæ coøn moät giôø nöõa laø toái, maø coøn ñi thueâ thôï. Nhöng trong duï ngoân, chuyeän keå khoâng phaûi laø ñieàu coát yeáu. Noù daãn ñeán moät caùi gì xa hôn vaø ngöôøi gia chuû ôû ñaây ñöa veà moät con ngöôøi khaùc.
Vaäy sau ñoù duï ngoân ñaõ noùi theá naøo? Ngöôøi gia chuû baûo vieân quaûn lyù traû coâng cho thôï, vaø baét ñaàu töø ngöôøi möôùn sau cuøng. Hoï ñöôïc moät ñoàng. Chaéc hoï ñaõ phaûi troá maét ra bôõ ngôõ vaø sung söôùng nhaän ñoàng tieàn khoâng ngôø. Ñieàu ñoù khieán nhöõng ngöôøi tröôùc chan chöùa hy voïng. Hoï töôûng seõ ñöôïc nhieàu hôn vaø ñaõ thaàm quyù oâng chuû. Ai ngôø, hoï cuõng chæ nhaän ñöôïc moät ñoàng. Laäp töùc hoï ñaõ caøm raøm. Chuùng ta thoâng caûm vôùi hoï. Vì ôû ñòa vò hoï, ai cuõng deã laøm nhö theá. Hoï laø loaøi ngöôøi chuùng ta, ñang khi ngöôøi gia chuû laïi khoâng thuoäc theá gian naøy.
Hôn nöõa, ôû ñaây, hoï coøn laø daân Dothaùi vaø laø haïng Bieät phaùi, nhöõng ngöôøi ñinh ninh ñaõ giöõ troïn Leà luaät vaø cho mình coù quyeàn coi khinh nhöõng ngöôøi khaùc, töôûng raèng haïng naøy seõ chaúng bao giôø ñöôïc baèng mình. Chuùng ta coù theå nghó nhö theá döïa vaøo nhöõng ñieàu Mattheâoâ vieát tröôùc ñaây. Vì tröôùc khi keå duï ngoân naøy, oâng noùi coù ngöôøi thanh nieân ñaõ ñeán hoûi Ñöùc Yeâsu phaûi laøm gì ñeå ñöôïc soáng ñôøi ñôøi. Vaø anh khoe ñaõ giöõ troïn Leà luaät. Nhöng ñeán khi Ngöôøi baûo anh ñi baùn moïi söï vaø laïi ñaây ñi theo Ngöôøi nhö Pheâroâ vaø caùc Toâng ñoà, nhöõng ngöôøi ñaõ boû moïi söï maø ñi theo Chuùa, anh ñaõ boû ñi moät caùch buoàn phieàn. Vaø Ñöùc Yeâsu ñaõ keát thuùc caâu chuyeän cuûa anh baèng caâu: Keû tröôùc heát seõ neân sau heát, vaø keû sau heát seõ neân tröôùc heát. Ngöôøi cuõng duøng caâu aáy ñeå chaám döùt caâu chuyeän veà caùc ngöôøi thueâ möôùn, khieán chuùng ta nhö ñöôïc môøi goïi ñoàng hoùa daân Dothaùi giöõ Leà luaät vaø haïng Bieät phaùi vôùi nhöõng keû ñeán tröôùc vaø möôùn tröôùc coøn nhöõng ngöôøi ñeán sau vaø möôùn sau laø caùc Toâng ñoà vaø Daân Môùi, daân ngoaïi trôû laïi cuûa Nöôùc Trôøi sau naøy. Döôùi maét ngöôøi Dothaùi, daân ngoaïi vaø caùc Toâng ñoà ñi theo Ñöùc Yeâsu chæ laø con nít vaø treû nhoû saùnh vôùi caùc oâng Bieät phaùi vaø Daân ñöôïc tuyeån choïn. Nhöng ôû ñaây Ñöùc Yeâsu vöøa tuyeân boá Nöôùc Trôøi laø cuûa nhöõng ngöôøi beù nhoû. Vaø Ngöôøi keå caâu chuyeän duï ngoân hoâm nay ôû trong chieàu höôùng ñoù, khieán chuùng ta khi hieåu nhö theá, seõ thaáy baøi duï ngoân saùng suûa hôn.
Vaäy, nhöõng ngöôøi ñöôïc möôùn tröôùc ñaõ phaøn naøn theá naøo? Hoï noùi: “Haïng cuoái heát naøy chæ laøm coù moät giôø, theá maø oâng laïi keå ngang haøng vôùi chuùng toâi laø nhöõng keû ñaõ vaùc naëng caû moät ngaøy tröôøng vôùi naéng noâi thieâu chaùy”. Hoï so saùnh, phaân bì, ghen töông. Hoï khoâng chòu cho anh em ñöôïc baèng mình. Hoï noùi leân taâm traïng cuûa Bieät phaùi vaø ngöôøi Dothaùi khi thaáy Chuùa thöông xoùt ngöôøi thu thueá toäi loãi vaø löông daân. Taâm ñòa coøn ñöôïc nhieàu duï ngoân khaùc noùi leân. Nhö trong truyeän “ngöôøi con phung phaù”, ngöôøi anh ñaõ baát bình, khoâng muoán chia seû tình thöông cuûa ngöôøi cha vôùi ñöùa em... Vaø trong chuyeän Zakheâ, caùc Bieät phaùi ñaõ baát bình khi thaáy Chuùa Yeâsu ngoài aên vôùi nhöõng thu thueá. Roài trong chuyeän xaûy ra taïi nhaø oâng Simon, ngöôøi ta cuõng caøm raøm khi thaáy ngöôøi phuï nöõ toäi loãi ñöôïc loøng thöông xoùt cuûa Chuùa. Vaø trong moïi caâu chuyeän treân, Ñöùc Yeâsu ñeàu muoán daïy ngöôøi ta baøi hoïc naøy: “Ta muoán loøng nhaân nghóa chöù khoâng phaûi hy leã!”.
ÔÛ ñaây cuõng vaäy, Ngöôøi muoán chuùng ta ñoái vôùi Nöôùc Trôøi phaûi neân nhö treû nhoû, khoâng neân caäy döïa vaøo coâng vieäc cuûa mình vaø nhaát laø khoâng ñöôïc bieät phaùi, kyø thò anh em. Ngöôøi keå duï ngoân sau khi thaáy ngöôøi ta xua ñuoåi caùc treû nhoû, khoâng cho chuùng ñeán vôùi Ngöôøi. Nhöng Ngöôøi baûo Nöôùc Trôøi laø cuûa nhöõng ngöôøi gioáng nhö chuùng. Theá thì nhöõng ngöôøi thôï möôùn cuoái cuøng ñaây cuõng ñaùng thöông. Ngöôøi gia chuû ñaõ thöông hoï khi goïi hoï vaøo laøm khi trôøi ñaõ xeá. OÂng muoán nhöõng ngöôøi ñeán tröôùc cuõng ñoàng phaän nhö keû ñeán sau, phaûi nhìn nhaän nhöõng ngöôøi naøy nhö ñoàng lieâu vaø tay chaân cuûa mình ñeå sung söôùng khi thaáy hoï cuõng ñöôïc haïnh phuùc nhö mình. Nhöng khoán noãi, ngöôøi ta laïi ích kyû, khoâng nghó nhö Chuùa. Vaø ñoù laø ñieàu Chuùa muoán noùi leân trong baøi duï ngoân ñeå ngöôøi ta söûa laïi. Vaø lôøi khuyeân naøy Isaia ñaõ tieân baùo vaø Phaoloâ seõ thi haønh. Chuùng ta haõy tìm hieåu hai baøi ñoïc naøy.
B. Isaia Tieân Baùo Ñöôøng Loái Cuûa Chuùa
Nhaø tieân tri loan baùo Lôøi Chuùa hoâm nay vaøo khoaûng cuoái thôøi Löu ñaøy. Ñaõ 50 naêm Daân Chuùa phaûi xa queâ höông. Coøn coù hy voïng trôû veà nöõa khoâng? Caùc tieân tri cöù loan tin Chuùa seõ cöùu ñaáy. Nhöng bao giôø? Vaø caùch naøo? Cöù xem tình hình cuï theå, chaúng coù gì höùa heïn caû. Theá neân nhieàu ngöôøi ñaõ tính chuyeän laøm aên laâu daøi ôû ñaát khaùch, ngöôøi khaùc naûn chí ñaâm ra toäi loãi. Chæ coøn moät thieåu soá nhoû nhoi tin vaøo Lôøi Höùa vaø chôø ñôïi. Hoï ñöôïc caùc tieân tri khích leä, maø Isaia laø moät.
Hoâm nay oâng noùi: Haõy tìm kieám Chuùa, vì Ngöôøi coøn cho gaëp; haõy keâu khaán Ngöôøi, vì Ngöoøi coøn ôû gaàn beân. Nghóa laø nhaø tieân tri bao daân ñöøng naûn chí, ñöøng boû Chuùa vì Ngöôøi coøn cho gaëp vaø coøn ôû gaàn beân, chöù chöa ñoaïn tuyeät boû ñi khoâng ñoaùi hoaøi ñeán chuùng ta nöõa. Ngöôøi chæ chôø aùc nhaân boû ñöôøng loái cuûa noù vaø trôû laïi ñeå Ngöôøi chaïnh thöông.
Vaãn laø nhöõng lôøi khuyeân cuõ kyõ ö? Daân nghe maõi nhöõng lôøi aáy roài. Isaia bieát nhö vaäy. OÂng phaûi ñem ñeán cho Daân nhöõng yù töôûng môùi meû. Hoaëc oâng phaûi thay ñoåi caùch Daân suy nghó. Vaø ñaây laø lôøi oâng tuyeân boá nhaân Danh Chuùa. Noùi ñuùng hôn, oâng xin Ngöôøi noùi thaúng cho Daân cöùng ñaàu cöùng coå naøy. Vaø Chuùa phaùn: “YÙ nghó cuûa Ta khoâng phaûi laø yù nghó cuûa caùc ngöôi... vì trôøi cao hôn ñaát bao nhieâu cuõng vaäy ñöôøng loái cuûa Ta vöôït hôn ñöôøng loái cuûa caùc ngöôi”.
Nhöõng lôøi thaät ñôn giaûn vaø thaät chaéc chaén. Khoâng caàn bieän minh gì caû. Trôøi vôùi ñaát xa nhau. Chuùa cuõng xa chuùng ta nhö vaäy vaø ñöôøng loái Ngöôøi saùnh vôùi yù nghó cuûa chuùng ta cuõng theá. Chuùng ta cöù quanh quaån vôùi nhöõng suy tö nhoû beù cuûa mình ñang khi Chuùa bao quaùt moïi söï moät caùch tuyeät dieäu. Ai khoân thì cöù tin töôûng vaøo Ngöôøi; vaø ai tin Ngöôøi thì cöù laáy lôøi Ngöôøi laøm aùnh saùng. Ngöôøi baûo Ngöôøi seõ cöùu Daân thì nhaát ñònh Ngöôøi seõ cöùu cho duø luùc naøy khoâng thaáy coù daáu chæ naøo.
Vaø quaû thaät Chuùa ñaõ cöùu Daân moät caùch khoâng ai ngôø ñöôïc. Vaø vieäc giaûi cöùu cuûa Ngöôøi vöôït quaù moïi döï lieäu cuûa ngöôøi ta. Ngöôøi ta ñöôïc cöùu maø töôûng nhö mô... Luùc ñoù môùi thaät phuùc cho nhöõng keû ñaõ tin töôûng ôû Lôøi Chuùa vaø beõ baøng thay cho nhöõng keû suy tính theo yù mình.
Theá maø nhieàu ngöôøi vaãn khoâng soáng theo chaân lyù maïc khaûi aáy, keå caû nhöõng ngöôøi vaãn ñoïc saùch Isaia nhö Bieät phaùi vaø Luaät só ñôøi Ñöùc Yeâsu. Baøi Tin Möøng hoâm nay cho thaáy roõ hoï vaãn suy nghó theo yù mình vaø khoâng maûy may quan taâm ñeán YÙ Chuùa. Neân moät laàn nöõa Chuùa Yeâsu laïi phaûi duøng duï ngoân ñeå nhaéc laïi cho hoï vaø keâu goïi hoï haõy ñi vaøo ñöôøng loái cuûa Ngöôøi. Hoï haõy chia seû loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi muoán cöùu vôùt taát caû moïi ngöôøi laø ñoàng lieâu cuûa hoï, nhöng luoân luoân bò hoï coi laø roát beùt khoâng ñaùng ñöôïc coâng nhö mình. Thaùnh Phaoloâ thì cö xöû khaùc haún.
C. Phaoloâ Thi Haønh YÙ Chuùa
Thaùnh Toâng ñoà ñaõ vieát nhöõng haøng thö naøy khi ñang bò caàm tuø. Ngöôøi khoâng roõ soá phaän seõ ra sao: ñöôïc tha hay phaûi cheát? Coù ñieàu chaéc chaén “moïi luùc sao baây giôø cuõng vaäy, Ñöùc Kitoâ phaûi ñöôïc toân vinh nôi thaân mình toâi, duø toâi soáng hay toâi cheát”. Öôùc gì moïi ngöôøi chuùng ta coù theå quaû quyeát nhö ngöôøi. Ngöôøi ñaõ daâng cuoäc ñôøi mình cho Ñöùc Kitoâ hay nhö ngöôøi noùi trong caâu tieáp, ñoái vôùi ngöôøi soáng chính laø Ñöùc Kitoâ. Nghóa laø Ñöùc Kitoâ laø leõ soáng cuûa ngöôøi, thì duø soáng hay cheát, ngöôøi vaãn thuoäc veà Ñöùc Kitoâ vaø laøm vinh hieån Chuùa nôi thaân xaùc töùc laø trong cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi. Ngöôøi laø Kitoâ höõu ñaày ñuû nhaát vaø laø göông maãu cuûa heát thaûy chuùng ta.
Vaäy ñoái vôùi ngöôøi ñaõ soáng hoaøn toaøn cho Chuùa thì vaán ñeà soáng hay cheát khoâng coøn yù nghóa gì nöõa. Noùi ñuùng hôn khoâng coøn laø vaán ñeà nöõa; vì duø maïng soáng cuûa ngöôøi aáy ñaõ ôû trong tay Chuùa, hoï vaãn coøn töï do ñeå suy nghó haàu tìm ra yù nghóa cao caû cuûa YÙ Chuùa nhieäm maàu. Vaø thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay ñaõ laøm nhö vaäy. Moät ñaøng Ngöôøi chaéc chaén duø soáng hay cheát, cuoäc ñôøi cuûa ngöôøi vaãn laøm vinh hieån Ñöùc Kitoâ; theá neân ngöôøi caûm thaáy bình an, phaán khôûi thaät söï tröôùc töông lai khoâng roõ reät. Ñaøng khaùc, ngöôøi vaãn coá suy nghó veà YÙ Chuùa nhieäm maàu trong caû hai tröôøng hôïp hoaëc soáng hoaëc cheát, ñeå coù theå toân vinh Chuùa hôn khi keát hôïp yù chí cuûa mình vaøo thaùnh yù Chuùa. Ngöôøi nghó: cheát laø ñieàu toái haûo gaáp boäi vì ñöôïc thoaùt ly khoûi ñôøi naøy vaø ñöôïc ôû cuøng Ñöùc Kitoâ. Nhöng löu truù trong thaân xaùc laïi khaån tröông vì ngöôøi caàn cho giaùo daân vaø caùc linh hoàn. Nghó nhö vaäy, thì ngöôøi thaáy ngay chaéc chaén ngöôøi coøn ñöôïc soáng ñeå phuïc vuï vì YÙ Chuùa vaãn muoán xoùt thöông cöùu ñoä moïi ngöôøi.
Thaùnh Phaoloâ quaû thaät ñaõ thi haønh Lôøi Chuùa khuyeân trong baøi Tin Möøng vaø ñöôïc Isaia baùo tröôùc. Chuùa muoán chuùng ta luoân toân troïng quan ñieåm cuûa Chuùa vaø bieát boû mình ñeå laøm theo YÙ Ngöôøi, Maø YÙ cuûa Ngöôøi laø cöùu theá vaø cöùu heát moïi ngöôøi, keå caû nhöõng ngöôøi maø chuùng ta vaãn coi nhö laø roát heát. Ngöôøi muoán cho hoï cuõng ñöôïc höôûng loøng xoùt thöông cuûa Ngöôøi vaø Ngöôøi muoán chuùng ta chia seû thaùi ñoä phaûi coù ñoái vôùi nhöõng ngöôøi anh em loãi phaïm, nay ñöôïc boå tuùc baèng lôøi keâu goïi chuùng ta ñöa anh em vaøo trong haïnh phuùc vieân maõn maø chính chuùng ta ñang ao öôùc cho mình.
Thaùnh leã naøy theo YÙ Chuùa cuõng phaûi ñöôïc cöû haønh trong chieàu höôùng ñoù. Chuùa muoán taát caû moïi ngöôøi ñöôïc ñöa vaøo keát hôïp trong moät thaân theå maàu nhieäm, ñeå trong cuoäc soáng haèng ngaøy, khoâng ai loaïi tröø ai ; nhöng nhìn vaøo loøng Chuùa xoùt thöông moïi ngöôøi, chuùng ta boû moïi yù nghó so saùnh ghen töông cuûa mình ñeå caàu mong vaø giuùp ñôõ cho moïi anh em ñöôïc haïnh phuùc nhö chuùng ta vaø hôn chuùng ta. Nhö vaäy chuùng ta seõ ñeïp loøng Chuùa vaø ñaõ thi haønh Lôøi Chuùa noùi vôùi chuùng ta qua caùc baøi Kinh Thaùnh hoâm nay.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)