Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 23 Thöôøng Nieân Naêm A
Coäng Ñoaøn Caàu Nguyeän
(Ez 33,7-9; Rm 13,8-10; Mt 13,15-20)
Phuùc AÂm: Mt 18, 15-20
"Neáu noù nghe ngöôi, thì ngöôi ñaõ lôïi ñöôïc ngöôøi anh em".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu phaùn cuøng caùc moân ñeä raèng: "Neáu anh em ngöôi loãi phaïm, haõy ñi söûa daïy noù, rieâng ngöôi vaø noù thoâi. Neáu noù nghe ngöôi, thì ngöôi ñaõ lôïi ñöôïc ngöôøi anh em. Neáu noù khoâng nghe lôøi ngöôi, haõy ñem theo moät hoaëc hai ngöôøi nöõa, ñeå moïi vieäc ñöôïc giaûi quyeát nhôø lôøi hai hoaëc ba nhaân chöùng. Neáu noù khoâng nghe hoï, haõy trình vôùi coäng ñoaøn. Vaø neáu noù cuõng khoâng nghe coäng ñoaøn, ngöôi haõy keå noù nhö ngöôøi ngoaïi giaùo vaø nhö ngöôøi thu thueá.
"Thaày baûo thaät caùc con, nhöõng gì caùc con caàm buoäc döôùi ñaát thì treân trôøi cuõng caàm buoäc, vaø nhöõng gì caùc con thaùo gôõ döôùi ñaát, thì treân trôøi cuõng thaùo gôõ.
"Thaày laïi baûo caùc con, neáu hai ngöôøi trong caùc con, ôû döôùi ñaát, maø hieäp lôøi caàu xin baát cöù ñieàu gì, thì Cha Thaày, Ñaáng ngöï treân trôøi, seõ ban cho hoï ñieàu ñoù. Vì ôû ñaâu coù hai hoaëc ba ngöôøi tuï hoïp nhaân danh Thaày, thì Thaày ôû giöõa nhöõng ngöôøi aáy".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XXIII Thöôøng Nieân A
Ez 33,7-9; Rm 13,8-10; Mt 13,15-20
Trong Giaùo hoäi noùi chung vaø giaùo xöù noùi rieâng ñoâi khi coù nhöõng phaàn töû maø thaùi ñoä khieán nhieàu ngöôøi ñaøm tieáu. Ñoù khoâng phaûi laø nhöõng ngöôøi yeáu ñuoái veà xaùc thòt, hay röôïu cheø, côø baïc... Nhöõng phaàn töû naøy cuõng laøm raàu Hoäi Thaùnh; nhöng ñoù laø nhöõng ngöôøi ñaùng thöông. Ñoâi khi coù nhöõng phaàn töû khaùc döôøng nhö ñaùng sôï, vì thaùi ñoä cuûa hoï coù veû muoán laøm haïi coäng ñoaøn tín höõu. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi anh em ñoù, chuùng ta phaûi coù thaùi ñoä naøo?
Lôøi Chuùa hoâm nay muoán soi saùng chuùng ta, moät caùch xa xa töø Cöïu Öôùc vaø moät caùch gaàn hôn qua hai baøi ñoïc Taân Öôùc. Chuùng ta seõ thaáy caû khía caïnh tieâu cöïc laãn tích cöïc cuûa vaán ñeà. Vaø chuùng ta seõ ñöôïc chæ daãn phaûi cö xöû theá naøo cho hôïp vôùi keá hoaïch cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa chuùng ta.
A. Moïi Ngöôøi Ñeàu Lieân Heä
Khoâng ai ñöôïc döûng döng vôùi vaán ñeà. Qua lôøi saùch tieân tri EÂzeâkiel, Thieân Chuùa muoán noùi vôùi heát moïi ngöôøi chuùng ta, vaø tröôùc heát vôùi chính coäng ñoaøn Daân Chuùa laø giaùo xöù vaø Hoäi Thaùnh. Chuùa ñaõ ñaët Daân Ngaøi nhö ngöôøi lính canh ñeå luoân luoân tænh thöùc baùo tin ngaøy giôø Chuùa ñeán vieáng thaêm Daân Ngaøi. Vì theá, tröôùc khi noùi ñeán thaùi ñoä cuûa ngöôøi khaùc, Ngaøi muoán moãi ngöôøi chuùng ta kieåm ñieåm laïi phaän söï cuûa mình. Neáu coù söï xaáu loït vaøo trong Daân Chuùa, phaûi chaêng chaúng phaûi vì chuùng ta ñaõ sao nhaõng phaän söï canh gaùc baùo tin ngaøy giôø Chuùa ñeán vieáng thaêm? Coù nhöõng phaàn töû trong coäng ñoàng Daân Chuùa baây giôø suy nghó khaùc vôùi ñöùc tin, coù theå vì Daân Chuùa ñaõ khoâng mau leï ñem aùnh saùng ñöùc tin soi saùng nhöõng vaán ñeà môùi. Chuùa ñaõ ñaët Hoäi Thaùnh vaø chuùng ta laøm lính canh gaù, nhöng chuùng ta ñaõ khoâng mau leï loan baùo “thôøi ñieåm”, ñem ñöùc tin, ñöùc meán, ñöùc caäy vaøo trong caùc vaán ñeà cuûa thôøi ñaïi. Vì neáu ñaõ coù laàn chuùng ta gaëp nhöõng ngöôøi lính canh, thay vì ñöùng ôû voïng gaùc tænh taùo nhìn ra xa ñeå caáp thôøi loan tin thì ñaõ boû ñi chôi hay veà thaêm nhaø lai rai, thì chính Hoäi Thaùnh, chính coäng ñoaøn giaùo xöù nhieàu khi cuõng khoâng laøm phaän söï cuûa mình laø loan baùo Tin Möøng cöùu ñoä, moät chæ maûi mieát lo nhöõng coâng vieäc naøo khaùc, chieàu theo caùc khuynh höôùng deã daõi ôû nôi mình. Thay vì nhìn mau ra nhöõng hình thöùc môùi Chuùa muoán duøng ñeå ban ôn cöùu ñoä, chuùng ta ñaõ chæ bieát baûo thuû laëp ñi laëp laïi moät soá nhöõng hình vi vaø theo nhöõng caùch thöùc khoâng ñem laïi tinh thaàn ñaïo ñöùc soáng ñoäng. Moãi buoåi saùng Chuùa ñeán vôùi Daân Ngöôøi ñaëc bieät trong cöû haønh phuïng vuï Lôøi Chuùa vaø Thaùnh Theå, leõ ra chuùng ta ñaõ phaûi laøm cho moïi ngöôøi thaáy ôn cöùu ñoä ñeán ñoåi môùi moïi söï ñeå ñôøi soáng Daân Chuùa chæ coù theå cöù ñeïp hôn chöù khoâng theå xaáu ñi; nhöng vì chuùng ta khoâng bieát loan baùo söï môùi meû ñoù neân coù ngöôøi ñaõ ra hö hoûng.
Baây giôø chuùng ta phaûi laøm gì?
Chuùa baûo chuùng ta nhö noùi vôùi EÂzeâkiel: cöù ñoùng vai troø ngöôøi lính canh; cöù loan baùo söù ñieäp cuûa Chuùa. EÂzeâkiel ngaøy xöa khoâng muoán laøm coâng vieäc naøy nöõa. OÂng thaáy daân Israel ñaõ hö ñoán khoâng muoán nghe vaø giöõ Luaät Chuùa nöõa. Vaø tai öông giaùng hoïa treân daân toäc baát trung aáy khoâng theå naøo traùnh noåi. Nhöng Chuùa baûo oâng cöù ñöùng treân voïng gaùc, cöù loan baùo Lôøi Chuùa cho moïi ngöôøi. Nghe hay khoâng thì tuøy hoï, nhöng nhaø tieân tri seõ khoâng bò toäi. OÂng ñaõ laøm phaän söï cuûa mình.
Theá thì Chuùa cuõng ñoøi Hoäi Thaùnh vaø chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc ngöøng vieäc thöùc tænh rao giaûng söù ñieäp cöùu ñoä cho moïi ngöôøi. Vaø tröôùc heát baèng chính ñôøi soáng ñöùc tin cuûa mình, chuùng ta phaûi tieáp tuïc soáng ñaïo vaø soáng ñaïo ñaëc bieät hôn ñeå soi saùng ngöôøi ta ñoùn nhaän Lôøi Chuùa maø hoái caûi. Vì thaät söï noäi dung Tin Möøng cöùu ñoä laø chæ mong cho ngöôøi ta ñöôïc roãi. Theá neân, cuøng vôùi vieäc rao giaûng giaùo lyù Phuùc AÂm, chuùng ta phaûi tha thieát caàu xin cho toäi nhaân ñöôïc ôn trôû laïi. Vaø chuùng ta phaûi sung söôùng nhö EÂzeâkiel thaáy tröôùc roài ñaây ôn cöùu ñoä seõ chan hoøa khaép nôi. Nhaân loaïi ñöôïc ñoåi môùi. Vaø haïnh phuùc trieån nôû töø trong taâm hoàn.
B. Coäng Ñoaøn Phaûi Caàu Nguyeän
Lôøi saùch EÂzeâkiel coù leõ chöa laøm nhieàu ngöôøi thoûa maõn. Nhaø tieân tri chöa tröïc tieáp laøm gì cho nhöõng ngöôøi hö ñoán. Chuùa ñaõ chæ nhaán maïnh ñeán thaùi ñoä cuûa moïi ngöôøi phaûi luoân luoân tænh thöùc rao giaûng Tin Möøng, töùc laø coâng boá giôùi luaät cuûa Chuùa ñeå keû toäi loãi trôû laïi ñaøng laønh. Nhöõng lôøi Tin Möøng theo thaùnh Mattheâoâ hoâm nay coù veû cuï theå hôn. Vaø chuùng ta saün saøng thi haønh hôn. Nhöng caån thaän! Ñöøng taùch rôøi nhöõng lôøi aáy ra khoûi vaên maïch. Nhaát laø khoâng ñöôïc ñem thi haønh maø khoâng coù tinh thaàn giöõ nhöõng ñieàu kieän ñoøi buoäc.
Tröôùc heát chuùng ta phaûi hieåu nhöõng lôøi kia trong chính vaên maïch cuûa chuùng. Môû ñaàu ñoaïn Tin Möøng hoâm nay, thaùnh Mattheâoâ keå laïi caâu truyeän moân ñeä ñeán hoûi Chuùa: Ai laø ngöôøi lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi? Chuùa lieàn goïi moät em nhoû ñeán, ñaët noù ôû giöõa moïi ngöôøi vaø tuyeân boá: Ñaáy, ai neân nhoû nhö em beù naøy thì seõ laø ngöôøi lôùn nhaát... Ai tieáp nhaän em laø tieáp nhaän Chuùa… Ai laøm côù cho moät em nhoû naøo nhö vaäy hö ñi, seõ ñaùng buoäc ñaù vaøo coå roài laên xuoáng bieån... Theá neân ñöøng coù khinh moät em nhoû naøo nhö theá.
Coù leõ moân ñeä chöa kòp hieåu heát yù Chuùa, thì Ngöôøi ñaõ noùi tieáp: Ai coù moät traêm con chieân maø laïc maát moät, laïi khoâng ñi tìm con chieân laïc aáy? Cuõng vaäy Cha treân trôøi khoâng muoán ñeå maát moät em nhoû naøo. Roài Chuùa laïi noùi luoân: Neáu anh em con phaïm toäi, thì con haõy ñi tìm vaø laøm nhö theá naøy theá naøy...
Roõ raøng, ñoïc theo vaên maïch, chuùng ta thaáy Chuùa muoán chuùng ta coi ngöôøi anh em phaïm toäi nhö con chieân laïc, nhö em beù nhoû, moät keû coù theå laø lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi. Vaø nhö vaäy bieän phaùp maø chuùng ta seõ laøm cho ngöôøi anh em phaïm toäi ñaõ phaûi phaùt xuaát töø moät loøng yeâu thöông, kính troïng. Ngöôøi anh em aáy laø con chieân laïc maø roõ raøng yù Chuùa treân trôøi khoâng muoán ñeå cho hö ñi. Chuùa daïy chuùng ta phaûi tìm ñeán ngöôøi anh em aáy, khoâng phaûi vôùi caây roi caàm saün trong tay ñeå la raày, quôû maéng, nhöng vôùi taám loøng cuûa Cha treân trôøi, cuûa ngöôøi muïc töû ñau xoùt vì trong ñaøn 100 con chieân nay laïc maát moät con. Töï nhieân ngöôøi muïc töû aáy lo laéng vaø soát saéng ñi tìm con chieân laïc. Anh ta chæ dieãn taû phaàn naøo taám loøng cuûa Cha treân trôøi muoán ñi tìm toäi nhaân trôû laïi: Ngöôøi sai chuùng ta ñeán vôùi ngöôøi anh em phaïm toäi.
Vaø Ngöôøi baûo chuùng ta: tröôùc heát phaûi noùi rieâng vôùi ngöôøi anh em ñoù. Neáu ñöôïc thì hay quaù. Coäng ñoaøn seõ khoâng maát ngöôøi anh em kia. Nhöng neáu khoâng ñöôïc thì thaùnh Mattheâoâ theo truyeàn thoáng cuûa Cöïu Öôùc baûo haõy keùo theâm hai, ba ngöôøi nöõa ñi laøm chöùng ñeå lôøi noùi coù giaù trò hôn. Neáu cuõng khoâng ñöôïc thì caû giaùo ñoaøn phaûi ñau ñôùn coâng nhaän ngöôøi anh em kia khoâng coøn ôû trong coäng ñoaøn nöõa.
Chuùng ta thöôøng khoâng hieåu roõ bieän phaùp sau cuøng naøy vaø nghó coäng ñoaøn phaûi ñöa vuï ngöôøi anh em kia ra xöû coâng khai vaø tuyeân boá loaïi tröø, “ruùt pheùp thoâng coâng” ngöôøi aáy.
Maïch vaên cuûa thaùnh Mattheâoâ khoâng cho pheùp nghó nhö vaäy. Khoâng nhöõng coäng ñoaøn maø thaùnh nhaân noùi ñeán baáy giôø laø caùc coäng ñoaøn nhoû thoâi; vaø vì nhoû neân coù theå ñöa vieäc cuûa ngöôøi anh em ra noùi “nhoû” vôùi nhau trong tình baùc aùi; chöù thaùnh nhaân khoâng heà coù yù töôûng nghó ñeán moät toøa aùn ñoâng ngöôøi. Roài thaùi ñoä cuûa coäng ñoaøn khoâng phaûi laø leân aùn khai tröø ngöôøi anh em kia, nhöng laø coâng nhaän hoï nay thuoäc haïng ngöôøi ngoaøi taàm tay vaø khaû naêng cuûa mình ñeå chæ coøn bieát troâng caäy ôn Chuùa Cöùu theá coù söùc hoaùn caûi löông daân vaø phöôøng thu thueá. Töùc laø coäng ñoaøn vaãn coù moät thaùi ñoä raát khieâm toán, nhö ngöôøi muïc töû, nhö Cha treân trôøi. Caû ñoaïn vaên ñang noùi veà ngöôøi lôùn nhaát trong Nöôùc Trôøi chính laø ngöôøi trôû neân beù nhoû nhö caùc em nhoû, khoâng cho pheùp chuùng ta ñöôïc nghó coäng ñoaøn hay baát cöù ai coù theå coù bieän phaùp maïnh meõ, tròch thöôïng ñoái vôùi ngöôøi anh em phaïm toäi.
Nhö vaäy, caû coäng ñoaøn cuõng chòu “thua” moät phaàn töû xaáu xa ö?
Chuùng ta khoâng neân nghó nhö vaäy. Chuùng ta khoâng ñöôïc coù nhöõng yù töôûng nhö theá vôùi ngöôøi anh em sai loãi. Hoï chæ laø moät con chieân laïc, moät em nhoû loãi laàm. Chuùa hoûi chuùng ta phaûi xöû nhö theá naøo khi gaëp nhöõng tröôøng hôïp nhö vaäy? Roõ raøng chuùng ta phaûi coù tình thöông, phaûi chaáp nhaän vaát vaû khoå sôû vì ngöôøi anh em kia, phaûi eâm aùi kieân nhaãn vaø teá nhò. Ñoái vôùi nhöõng taïo vaät nhoû beù vaø moûng manh, maïnh tay thì hoûng heát. Naâng niu seõ haøn gaén ñöôïc.
Nhöng Chuùa khoâng chæ noùi ngaàn aáy thoâi. Ngöôøi coøn noùi tieáp. Vaø Lôøi cuûa Ngöôøi an uûi bieát bao! Ngöôøi noùi coäng ñoaøn phaûi bieát giaù trò cuûa mình. Chuùng con caàm buoäc hay côûi môû ôû theá naøo döôùi ñaát, treân trôøi cuõng laøm y nhö vaäy. Laøm sao ngöôøi ta coù theå nghó coäng ñoaøn “thua” ngöôøi anh em böôùng bænh kia? Khoâng ôû trong coäng ñoaøn nöõa, khoâng lieân keát vaø hieäp yù vôùi coäng ñoaøn, y ñaõ töï loaïi mình ra khoûi Nöôùc Trôøi laø coäng ñoaøn caùc thaùnh. Chính y thieät, chöù coäng ñoaøn coù sao ñaâu! Thieân Chuùa vaãn hieäp nhaát vôùi coäng ñoaøn ñeán noãi ai ôû trong coäng ñoaøn laø ôû trong Thieân Chuùa vaø ai lìa xa coäng ñoaøn laø lìa xa Thieân Chuùa. Coäng ñoaøn cöù sinh hoaït vaø caàu xin: bao giôø cuõng ñöôïc chaáp nhaän. Neân duø chæ laø hai ba anh em hôïp nhau laïi nhaân Danh Chuùa, thì Ngöôøi ñaõ hieän dieän ôû giöõa roài.
Nhö vaäy baøi Tin Möøng hoâm nay thaät phong phuù. Chuùa noùi ñeán chuùng ta vaø vôùi chuùng ta hôn laø veà ngöôøi anh em loãi phaïm. Theo yù Ngöôøi, thaùnh Mattheâoâ cuõng chæ daãn cho chuùng ta phaûi bieát cö xöû theá naøo vôùi ngöôøi anh em kia cho heát tình heát nghóa. Nhöng muïc ñích chính cuûa baøi Tin Möøng vaãn laø daïy baûo chuùng ta haõy quyù meán neáp soáng coäng ñoaøn tín höõu. Ñoù laø coäng ñoaøn coù Chuùa ôû giöõa; Ngöôøi laéng nghe vaø chaáp nhaän moïi nguyeän voïng cuûa coäng ñoaøn; nhaát laø Ngöôøi muoán coäng ñoaøn haõy coù loøng thöông meânh moâng vaø saâu xa cuûa Cha treân trôøi; vaø khieâm toán ñôn thaät nhö ngöôøi muïc töû coù moät ñaøn chieân nhoû. Chính nhöõng tö caùch aáy laøm cho Hoäi Thaùnh vaø taát caû chuùng ta trôû neân nhö ngöôøi lính canh tænh thöùc nôi voïng gaùc ñeå loan tin cöùu ñoä cho moïi ngöôøi.
Thöïc teá, chuùng ta phaûi laøm gì, thì ñoù chính laø ñieàu thaùnh Phaoloâ muoán noùi vôùi chuùng ta trong baøi thö Roâma.
C. Moãi Ngöôøi haõy Thi Haønh Baùc AÙi
Lôøi thaùnh Toâng ñoà ngaøy nay ñaõ trôû thaønh moät baøi haùt: Anh em chôù maéc nôï ai ñieàu gì, tröø ra tình baùc aùi. Lôøi aáy phaûi hieåu theá naøo cho ñuùng? Chuùng ta haõy chuù yù ñeán chöõ “maéc nôï”. Thaùnh Toâng ñoà daïy: chuùng ta ñöøng maéc nôï ai gì caû, töùc laø phaûi chu toaøn moïi söï coâng baèng vôùi moïi ngöôøi. Chuùng ta khoâng ñöôïc thieáu boån phaän coâng bình vôùi baát cöù ai. Ñieàu naøy nhieàu khi ñaõ khoù. Duø vaäy, caû khi ñaõ laøm troïn moïi phaän söï coâng bình roài, chuùng ta vaãn coøn nôï moïi ngöôøi tình baùc aùi. Vaø moùn nôï naøy chaúng bao giôø coù theå traû xong. Vì sao vaäy?
Thaùnh Toâng ñoà ñaõ noùi: vì coù baùc aùi môùi giöõ troïn Leà luaät. Nhieàu ngöôøi coù leõ chöa thaáy roõ chaân lyù naøy. Ngöôøi ta coù theå nghó chæ caàn giöõ nhöõng ñieàu Luaät daïy: khoâng taø daâm, khoâng gieát ngöôøi, khoâng tham cuûa ngöôøi v.v... Nhöng hoï queân ñieàu quan troïng: phaûi giöõ nhöõng ñieàu aáy ñeå thöông yeâu anh em. Baùc aùi phaûi laø ñoäng löïc, laø khôûi höùng cuûa coâng bình. Dó nhieân phaûi chu toaøn moïi phaän söï coâng bình vôùi anh em, nhöng phaûi chu toaøn vì baùc aùi, bôûi leõ baùc aùi laø muïc ñích cuûa moïi haønh vi coâng bình. Khoâng coù loøng yeâu thöông anh em thì vaãn chöa chu toaøn moïi ñieàu coâng bình Luaät daïy, cho duø ñaõ laøm nhöõng vieäc aáy, bôûi vì chöa ñaït tôùi muïc ñích cuûa nhöõng vieäc coâng bình kia.
Theá neân chuùng ta phaûi coù loøng baùc aùi. Chuùng ta phaûi cö xöû vôùi nhau theo tình baùc aùi. AÙp duïng ñieàu naøy vaøo vaán ñeà anh em loãi phaïm, chuùng ta seõ chaáp nhaän deã daøng nhöõng ñieàu saùch EÂzeâkiel vaø Tin Möøng thaùnh Mattheâoâ ñaõ daïy. Vaø chæ nhöõng ai coù loøng baùc aùi môùi thi haønh ñöôïc nhöõng ñieàu hai baøi Kinh Thaùnh treân ñaõ chæ daãn. Nhöõng thaùi ñoä neâu ra trong hai baøi ñoïc kia laø nhöõng thaùi ñoä do Lôøi Chuùa phaùn daïy vaø do loøng Chuùa noùi leân. Khoâng coù taâm tình cuûa Chuùa laøm sao hieåu noåi vaø thi haønh ñöôïc? Maø coù taâm tình cuûa Chuùa laø gì neáu khoâng phaûi laø coù chính söï soáng cuûa Chuùa, coù chính loøng baùc aùi cuûa Ngöôøi.
Giôø ñaây chuùng ta ñi vaøo thaùnh leã. Khoâng nhöõng chuùng ta hieän ñaïi hoùa haønh vi cöùu ñoä cuûa Chuùa ñoái vôùi toäi nhaân khi Ngöôøi daâng Thòt Maùu Ngöôøi laøm hy teá giao hoøa moïi ngöôøi vaø ñöa heát thaûy ñi vaøo tình thöông cuûa Ngöôøi. Ngöôøi coøn muoán ñoå chính söï soáng vaø tình thöông aáy vaøo loøng chuùng ta, ñeå chuùng ta khoâng coøn soáng theo xaùc thòt töï nhieân nöõa, nhöng theo Thaùnh Thaàn cuûa Thieân Chuùa. Coù söï soáng aáy ôû nôi mình thì chính tình yeâu cuûa Ñöùc Kitoâ seõ thuùc ñaåy chuùng ta. Khoâng nhöõng chuùng ta seõ coù thaùi ñoä ñaïo ñöùc vôùi nhöõng anh em loãi phaïm; maø moïi haønh vi cöû chæ cuûa chuùng ta ñoái vôùi nhöõng anh em loãi phaïm; maø moïi haønh vi cöû chæ cuûa chuùng ta ñoái vôùi anh em seõ ñöôïc chính loøng baùc aùi laøm ñoäng löïc. Chaéc chaén chuùng ta seõ phuïc vuï anh em hôn, goùp nhieàu coâng söùc vaøo ñôøi soáng taäp theå hôn, xaây döïng coäng ñoaøn huynh ñeä hôn, ñeå giaùo xöù chuùng, Hoäi Thaùnh chuùng ta thaät coù Chuùa ôû giöõa. Ngöôøi chaáp nhaän moïi lôøi kinh nguyeän cuûa chuùng ta vaø ñoå theâm tình baùc aùi cuûa Thaùnh Thaàn ñeå chính tình thöông xaây döïng cuoäc ñôøi aám no haïnh phuùc trong ñoaøn keát, nhaát trí vaø thaùnh thieän thaät. Chuùng ta haõy tham döï thaùnh leã naøy soát saéng ñeå ñöôïc nhieàu ôn soáng cuoäc ñôøi baùc aùi.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)