Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 14 Thöôøng Nieân Naêm A
Haõy Soáng Theo Thaàn Khí
(Za 9,9-10; Rm 8,9.11-13; Mt 11,25-30)
Phuùc AÂm: Mt 11, 25-30
"Ta dòu hieàn vaø khieâm nhöôïng trong loøng".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu leân tieáng noùi raèng: "Laïy Cha laø Chuùa trôøi ñaát, Con xöng tuïng Cha, vì Cha ñaõ giaáu khoâng cho nhöõng ngöôøi hieàn trieát vaø khoân ngoan bieát nhöõng ñieàu aáy, maø laïi maïc khaûi cho nhöõng keû beù moïn. Vaâng, laïy Cha, vì yù Cha muoán nhö vaäy. - Moïi söï ñaõ ñöôïc Cha Ta trao phoù cho Ta. Vaø khoâng ai bieát Con, tröø ra Cha. Vaø cuõng khoâng ai bieát Cha, tröø ra Con vaø keû Con muoán maïc khaûi cho.
"Taát caû haõy ñeán vôùi Ta, hôõi nhöõng ai khoù nhoïc vaø gaùnh naëng, Ta seõ naâng ñôõ boå söùc cho caùc ngöôi. Haõy mang laáy aùch cuûa Ta vaø haõy hoïc cuøng Ta, vì Ta dòu hieàn vaø khieâm nhöôïng trong loøng, vaø taâm hoàn caùc ngöôi seõ gaëp ñöôïc bình an. Vì aùch cuûa Ta thì eâm aùi, vaø gaùnh cuûa Ta thì nheï nhaøng".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät XIV Thöôøng Nieân A
Za 9,9-10; Rm 8,9.11-13; Mt 11,25-30
Ngaøy Chuùa Nhaät, chuùng ta hoïp nhau ñoâng ñuû ñeå ñöôïc Chuùa daïy doã vaø nhaát laø nuoâi döôõng, haàu maïnh söùc hôn tieáp tuïc cuoäc soáng ôû giöõa traàn gian nhö nhöõng ngöôøi con Chuùa. Hoâm nay Chuùa toû ra tha thieát. Ngöôøi keâu goïi chuùng ta ñang goàng gaùnh naëng neà, haõy ñeán vôùi Ngöôøi ñeå Ngöôøi boå söùc, hoài sinh. Vaäy, chuùng ta haõy chuù yù ñoùn nhaän moïi lôøi töø mieäng Chuùa phaùn ra ñeå chuaån bò röôùc laáy chính Thòt Maùu Ngöôøi haàu thaùnh leã naøy seõ thaät söï boå söùc cho chuùng ta.
Chuùa baét ñaàu noùi vôùi chuùng ta veà chính Ngöôøi qua baøi saùch Zacarya. Roài töïa vaøo göông saùng cuûa Ngöôøi, Ngöôøi khuyeân nhuû chuùng ta ñi vaøo ñöôøng loái Ngöôøi ñaõ ñi. Vaø neáu chuùng ta chaáp nhaän, Ngöôøi seõ ban Thaàn Linh cuûa Ngöôøi ñeán giuùp ñôõ.
A. Tröôùc Heát, Ñaây Laø Khuoân Maët Thaät Cuûa Chuùa
Nhieàu ngoân söù ñaõ ñöôïc sai ñeán noùi vôùi loaøi ngöôøi veà Thieân Chuùa chuùng ta. Ñaëc bieät trong nhöõng giai ñoaïn bi thaûm cuûa lòch söû Daân Chuùa. Daàn daàn ngöôøi ta ñaõ bieát chôø mong moät vò thieân sai cöùu theá. Noùi ñuùng hôn, Daân Chuùa ñaõ daàn daàn troâng caäy Chuùa laø Cöùu Chuùa. Ngöôøi seõ cöùu Daân nhö ñaõ laøm trong lòch söû, ñaëc bieät khi ñöa Daân ra khoûi Aicaäp. Hôn nöõa, laàn cöùu ñoä naøy seõ coù taàm möùc roäng lôùn. Chuùa seõ thi haønh Lôøi Höùa vôùi toå phuïc Abraham vaø ñöa moïi daân toäc vaøo haïnh phuùc voâ taän cuûa doøng doõi ñöôïc tuyeån choïn.
Nhöng ôû thôøi taâm lyù Daân Chuùa coøn naëng maët theá tuïc vaø cuï theå, ngöôøi ta chæ bieát mong ñôïi moät cuoäc cöùu ñoä trong uy quyeàn vaø voõ löïc. Ngöôøi ta tin Chuùa seõ cöùu Daân, nhöng chaéc Ngöôøi seõ cöùu vôùi caùnh tay maïnh meõ cuûa Ñaáng uy huøng chieán só. Ngöôøi ta khoù hieåu ñöôïc nhöõng lôøi ngoân söù Zacarya hoâm nay noùi. Lôøi cuûa oâng thaät roõ raøng. Chuùa seõ ñeán. Chaéc chaén nhö vaäy. Ngöôøi seõ ñeán nhö Ñaáng coâng chính, hay noùi ñuùng hôn, vôùi tö caùch cuûa Vò ñeán ñeå xeùt xöû coâng minh, phaân bieät döùt khoaùt ngöôøi laønh-keû döõ. Ngöôøi cuõng seõ ñeán nhö Ñaáng cöùu chuoäc, vaø noùi ñuùng hôn nhö Vò ñöôïc cöùu vôùt, töùc laø nhö ñaáng ñöôïc laõnh troïn ôn cöùu ñoä cuûa Thieân Chuùa.
Baèng hai töø ngöõ vaø danh xöng ñoù, Zacarya ñaõ loan baùo chính Ñaáng maø muoân daân ñang troâng ñôïi. Ngöôøi ta ñang chôø Ñaáng ñeán taùi laäp coâng chính, ñem ôn cöùu ñoä cho moïi daân. Theá maø vò Ngoân söù laïi noùi Ñaáng coâng chính xeùt xöû vaø cöùu theá ñoä nhaân seõ ñeán. Hôn nöõa, oâng coøn tuyeân boá Ngöôøi laø Hoaøng ñeá, vaø lôøi naøy thaät hôïp vôùi taâm lyù nhöõng ngöôøi ñang chôø mong vì hoï khoâng theå naøo khoâng töôûng töôïng Cöùu Chuùa seõ laø Hoaøng ñeá cuûa Daân Ngöôøi.
Nhöng Zacarya ñaõ baét ñaàu ñi xa quan nieäm cuûa ngöôøi ta vaø ñi ngöôïc vôùi suy nghó cuûa hoï khi moâ taû theâm: Cöùu Chuùa seõ laø Ñaáng khoù ngheøo vaø seõ ñeán ngoài treân löng löøa, moät con löøa con raát nhoû. Ai chaáp nhaän ñöôïc nhöõng lôøi nhö theá? Nhaát laø ngöôøi ta ñang nhìn thaáy moät vò taân hoaøng ñeá ñi leân: moät nhaø vua Hylaïp maø danh hieäu laø A-lòch-sôn. OÂng ñang ñaùnh ñoâng deïp taây. Ñeá quoác cuûa oâng khoâng ngaøy naøo khoâng bao truøm theâm moät soá ñaát ñai. Danh tieáng cuûa oâng nôi naøo cuõng bieát. OÂng laïi coøn treû, khoaûng ñoä 30. Ñoù môùi thaät laø hình aûnh veà Vò Hoaøng ñeá thoáng trò hoaøn vuõ. Theá maø Zacarya laïi tuyeân boá Cöùu Chuùa laø con ngöôøi ngheøo khoù, côõi löøa chöù khoâng ngoài treân ngöïa traän, maø laïi laø moät con löøa raát nhoû, hieàn töø neáu khoâng phaûi laø yeáu ñuoái. Khoâng, Cöùu Chuùa khoâng theå nhö vaäy, vì nhö vaäy Ngöôøi seõ laø moät ñöùa con nít ñöùng caïnh hoaøng ñeá A-lòch-sôn ñaïi thaéng. Caùc ngöôøi nghe Zacarya ñaõ bòt tai, ñaõ coá queân nhöõng ñieàu vöøa nghe, ñeå coá baùm laáy hình aûnh quen thuoäc veà Cöùu Chuùa. Theá neân khi Ñöùc Yeâsu Kitoâ ñeán cöùu ñôøi, phaàn ña soá daân chuùng ñaõ khoâng nhaän ra Ngöôøi laø Ñaáng muoân daân troâng ñôïi. Chæ coù moät laàn khi Ñöùc Yeâsu vaøo Yeârusalem ngoài treân löøa con, nhöõng treû thô ngaây ñaõ ñoùn nhaän Ngöôøi nhö Vò Cöùu Theá. Nhöng chæ trong giaây laùt thoâi. Vaø nhöõng ñaàu oùc suy nghó trong Daân laø kyø muïc vaø bieät phaùi vaãn phuû nhaän vò tieân tri ngheøo khoù ñeán ngoài treân löng löøa.
Thaät uoång, bôûi vì ngöôøi ta ñaõ khoâng chòu nghe tieáp nhöõng lôøi tieân tri cuûa Zacarya. OÂng ñaõ noùi theâm: “Xe traän, Ta seõ caát phaêng khoûi Ephraim, vaø ngöïa traän khoûi Yeârusalem. Vaø Ta seõ noùi leân thaùi bình cho chö quoác”. Ñoù laø nhöõng lôøi thaät thích hôïp veà Chuùa cöùu daân. Moïi ngoân söù ñeàu loan baùo vaø moïi ngöôøi ñeàu tin töôûng. Ñaáng Thieân sai cöùu theá seõ huûy boû chieán tranh cho caû hai mieàn Baéc Nam Daân Chuùa, seõ taùi laäp hoøa bình cho Ñaát Nöôùc cuûa hoï vaø trieån khai thaùi hoøa cho chö quoác.
Zacarya noùi ñuùng truyeàn thoáng caùc tieân tri vaø y nhö Lôøi Chuùa ñaõ töøng höùa heïn. OÂng chæ cho thaáy moät ñieåm khaùc, noùi ñuùng hôn, moät ñieàu môùi: Ñaáng thi haønh coâng cuoäc cöùu theá seõ khoù ngheøo vaø hieàn laønh. Nhöng taïi sao laïi khoâng coù theå nhö theá! Ñavít khoâng laø vò hoaøng ñeá khoù ngheøo vaø hieàn laønh sao? Ngay caû Moâseâ khi ñöôïc mang teân “cöùu vôùt” cuõng chæ laø moät treû nhoû naèm trong moät caùi thuùng oïp eïp, troâi noåi treân doøng soâng Nil. Ngöôøi ta ít nhìn vaøo lòch söû Daân Chuùa. Hoï hay ngöôõng voïng neà neáp cuûa caùc daân toäc chung quanh. Hoï hy sinh lôøi noùi cuûa Zacarya ñeå duy trì hình aûnh veà moät hoaøng ñeá A-lòch-sôn chaúng haïn. Nhöng suy nghó cuûa hoï khoâng gioáng nhö cuûa Chuùa. Ngaøi khoâng chòu ngöôøi ta töôûng töôïng ra Ngaøi. Ngöôøi ta muoán chaáp nhaän Ngaøi thì phaûi chaáp nhaän ñuùng Ngaøi vaø chính Ngaøi, chöù khoâng phaûi laø ngaãu töôïng xuyeân taïc baûn chaát cuûa Ngaøi.
Vaø baûn chaát cuûa Ngaøi, Zacarya hoâm nay ñaõ loan baùo roõ raøng. Vaø Chuùa Yeâsu ñaõ thöïc hieän nhö vaäy. Ngöôøi baûo ta hoâm nay haõy ñeán hoïc vôùi Ngöôøi ñeå trôû neân nhö Ngöôøi laø Ñaáng coù loøng hieàn töø vaø khieâm nhöôøng. Khoâng yù töù, hoâm nay chuùng ta cuõng seõ gioáng nhö ngöôøi Dothaùi ngaøy xöa. Hoï ñaõ boû rôi Lôøi Chuùa. Muoân khoûi nhö vaäy, chuùng ta phaûi laøm gì?
B. Hoäi Thaùnh Laø Moâi Tröôøng Ñoùn Nhaän Chuùa
Khoâng phaûi Zacarya ñaõ khoâng chuaån bò taâm hoàn ngöôøi nghe ñoùn nhaän maïc khaûi cuûa oâng. Tröôùc khi tuyeân boá Ñaáng ñem hoøa bình ñeán cho muoân daân khoâng côõi ngöïa traän nhöng ngoài treân löng löøa con, oâng ñaõ muoán taïo baàu khí khi vieát: “Haõy nhieät lieät nhaûy möøng, nöõ töû Sion! Reo hoø leân, nöõ töû Yeârusalem!” Ñoù laø nhöõng tieáng keâu môøi ñi vaøo moät cuoäc lieân hoan thaùnh. Moät cuoäc röôùc phuïng vuï chaúng haïn. Vì nhöõng lôøi aáy gôïi leân hình aûnh moät Ñavít hoâm naøo nhaûy muùa tröôùc Hoøm Bia Thaùnh ñang ñöôïc ngöôøi ta khieâng veà ñaët ôû Sion. Noùi caùch khaùc, ñeå ñoùn nhaän lôøi maïc khaûi veà Thieân Chuùa ñeán cöùu daân trong khoù ngheøo vaø khieâm nhu, ngöôøi ta phaûi ñaët mình vaøo baàu khí ñaïo ñöùc, phaûi trôû neân ñôn sô voâ toäi ñeå coù theå thaáy taát caû nhöõng gì cao caû thì ñôn sô vaø thanh baïch.
Tröôùc khi keâu goïi chuùng ta ñeán tröôøng hoïc hieàn töø vaø khieâm nhu trong loøng, Chuùa Yeâsu cuõng ñaõ laøm nhö theá. Ngöôøi ñaõ ngöôùc maét leân trôøi caàu nguyeän. Ngöôøi cho ngöôøi ta thaáy ôû tröôùc maét Thieân Chuùa khoâng coù nhöõng haïng thoâng thaùi vaø khoân ngoan kieåu theá gian, nhöng chæ coù nhöõng treû nhoû. Thieân Chuùa laø Thöôïng ñeá nhöng laïi khoâng nhö caùc hoaøng ñeá. Caøng nhöõng hoaøng ñeá nhö Nabucoâñoânoâsor laïi caøng xa vôùi Ngöôøi. Vò hoaøng ñeá naøy coã tieäc linh ñình vôùi quaàn thaàn vaø taøi caùn trong nöôùc. Nhöng khoâng moät ai ñoïc ñöôïc maáy chöõ maø moät ngoùn tay vöøa vieát ra ôû treân töôøng. Nhöõng khoái oùc noåi tieáng thoâng thaùi nhaát cuõng taùi meùt maët ñi khoâng bieát ñoïc laøm sao. Theá maø moät em beù, moät ñöùa nhoû trong Nöôùc Trôøi, teân laø Ñaniel ñaõ ñöùng ra ñoïc vanh vaùch, roài giaûi nghóa phaân minh. Quaû thaät, Thieân Chuùa ñaõ ban trí tueä cho nhöõng keû khieâm nhöôøng vaø beù moïn hieåu caùc maàu nhieäm cuûa Ngöôøi.
Chuùa Yeâsu ñaõ yù thöùc roõ ñieàu aáy, Ngöôøi chaéc chaén raèng chæ nhöõng treû thô aáu môùi ñöôïc Chuùa Cha maïc khaûi söï thaät veà Thieân Chuùa. Theá neân, tröôùc khi keâu goïi chuùng ta ñeán vôùi Ngöôøi ñeå hoïc bieát Ngöôøi, vaø nhaän bieát Ngöôøi ñeán giaûi cöùu chuùng ta khoûi caùc gaùnh naëng toäi loãi, Ngöôøi ñaõ muoán taïo moät baàu khí caàu nguyeän vaø ñaïo ñöùc. Ngöôøi laø nhö Zacarya khi muoán maïc khaûi con ngöôøi ñích thöïc cuûa Cöùu Chuùa. Thaùi ñoä aáy cho pheùp chuùng ta keát luaän: phaûi soáng trong baàu khí phuïng vuï, phaûi ôû trong coäng ñoaøn caàu nguyeän, phaûi hieäp nhaát vôùi Hoäi Thaùnh môùi ñoùn nhaän vaø hieåu ñöôïc Thieân Chuùa vôùi ñöôøng loái cöùu theá cuûa Ngöôøi. Khoâng ra khoûi naõo traïng cuûa theá gian, xaùc thòt, seõ khoâng saün saøng ñoùn nhaän maïc khaûi cöùu soáng cuûa Chuùa; seõ khoâng chaáp nhaän ñöôøng loái khoù ngheøo cuûa Phuùc AÂm ñeå ñöôïc an thaùi trong taâm hoàn.
Vaäy laøm theá naøo ñeå coù tinh thaàn ñôn sô beù moïn? Baøi thö Phaoloâ ñaõ traû lôøi cho chuùng ta.
C. Anh Em Haõy Soáng Theo Thaàn Khí
Chuùng ta heát thaûy ñeàu vaát vaû vaø gaùnh naëng. Khoâng noùi ñeán nhöõng gaùnh naëng beân ngoaøi ñeø treân vai chuùng ta, ñeå coù cuoäc soáng ñaày ñuû vaø an vui cho baûn thaân vaø gia ñình. Nhöõng gaùnh naëng ñoù seõ trôû neân nheï nhoõm khi trong mình coù söùc maïnh vaø vui töôi. Nhöng khoán noãi chính trong laõnh vöïc cuûa taâm linh thöôøng khi chuùng ta cuõng vaát vaû vaø naëng neà. Xaùc thòt ñeø naëng trong caùc ham muoán cuûa tính duïc. Nhieàu taät xaáu naøo ñoù kìm haõm tinh thaàn chuùng ta. Vaø söùc maïnh cuûa con ngöôøi cuõ khoâng chòu buoâng tha ñeå chuùng ta ñi theo Chuùa. Duøng tieáng cuûa thaùnh Phaoloâ trong baøi thö hoâm nay, chuùng ta döôøng nhö coøn maéc nôï xaùc thòt, nghóa laø coøn soáng theo noù nhieàu quaù. Vaø nhö vaäy, chuùng ta coøn soáng xa Thieân Chuùa, chöa ñi vaøo ñöôøng loái khoù ngheøo Ngöôøi vaïch ra vaø coøn caûm thaáy naëng neà chöa ñöôïc giaûi thoaùt.
Hoâm nay Chuùa Yeâsu goïi chuùng ta ñeán vôùi Ngöôøi. Ngöôøi muoán caát gaùnh naëng ñi cho chuùng ta. Ñuùng hôn Ngöôøi muoán ñaët treân vai chuùng ta moät aùch khaùc nheï nhaøng thoaûi maùi ñeán noãi seõ phuïc hoài con ngöôøi vaát vaû cuûa chuùng ta. Chính Ngöôøi noùi: Haõy mang laáy aùch cuûa Ta vaøo mình, haõy thuï giaùo vôùi Ta vì Ta hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng trong loøng vaø caùc ngöôi seõ tìm thaáy söï nghæ ngôi cho taâm hoàn.
Chuùng ta coù theå laáy laøm laï vì sao Chuùa laïi duøng tieáng “aùch”. Cöïu Öôùc ñaõ duøng tieáng ñoù ñeå noùi veà Leà Luaät. Chuùa tieáp tuïc duøng theo nghóa ñoù. Ngöôøi coâng nhaän Luaät naøo cuõng coù khi laøm cho khoù chòu. Hôn nöõa ñoái vôùi Chuùa, Luaät naøo cuõng chæ laøm khoå con ngöôøi. Luaät Dothaùi khoâng ñem laïi giaûi thoaùt. Luaät löông daân cuõng vaäy. Khoâng phaûi baûn chaát leà luaät laø laøm khoå ngöôøi ta. Chính leà luaät vaãn toát. Nhöng con ngöôøi ñaõ theâm thaét vaøo leà luaät. Hoï aùp duïng theo duïc voïng, khieán cuoái cuøng luaät toát laønh cuûa Thieân Chuùa ñaõ bò laõng queân vì boä maët röôøm raø cuûa caùc truyeàn thoáng loaøi ngöôøi.
Luaät Dothaùi ôû thôøi Chuùa Yeâsu laø moät thí duï ñieån hình. Noäi dung coát yeáu cuûa noù laø loøng nhaân nghóa trong giao öôùc; nhöng daàn daàn ngöôøi ta khoâng coøn nhôù caùc boån phaän nhaân nghóa nöõa maø chæ coøn thaéc maéc veà vieäc giöõ leã laïc. Vì theá Chuùa Yeâsu môùi thaáy ngöôøi ta ñang vaát vaû döôùi aùch leà luaät. Ngöôøi keâu goïi hoï ñeán ñeå Ngöôøi caát aùch naëng aáy ñi cho vaø thay vaøo aùch cuûa Ngöôøi töùc laø Luaät môùi cuûa Ngöôøi. Luaät cuûa Ngöôøi coù loøng hieàn töø vaø khieâm nhöôøng. Noùi ñuùng hôn nöõa, Ngöôøi seõ ñoå Thaùnh Thaàn xuoáng trong loøng chuùng ta ñeå chuùng ta coù Luaät môùi cuûa Ngöôøi laø tình meán.
Theá neân thaùnh Phaoloâ khuyeân chuùng ta haõy soáng theo Thaùnh Thaàn. Neáu coù Thaùnh Thaàn ôû trong mình thì tuy thaân xaùc coøn vaát vaû ôû ñôøi naøy vì toäi loãi, taâm hoàn cuõng ñaõ ñöôïc sinh ñoäng vaø haân hoan nhôø söï soáng cuûa Thaàn Khí. Vaø nhö Thaàn Khí ñaõ khieán Ñöùc Kitoâ phuïc sinh theá naøo, thì Ngöôøi cuõng laøm cho chuùng ta ñöôïc phuïc hoài maïnh söùc khi thaân xaùc coøn vaát vaû vì thaân phaän toäi loãi.
Chuùng ta coù theå noùi leân kinh nghieäm veà nhöõng laàn coù doài daøo tình meán ôû trong loøng thì moïi vaát vaû beà ngoaøi trôû neân nheï nhoõm. Chuùng ta haõy töø ñoù suy leân lôøi cuûa Thaùnh Toâng ñoà vaø seõ hieåu Lôøi Chuùa khi keâu goïi chuùng ta nhaän laáy aùch cuûa Ngöôøi ñeå ñöôïc nghæ ngôi trong taâm hoàn.
Giôø ñaây Chuùa cuõng ñeán vôùi chuùng ta trong Bí tích khoù ngheøo vaø khieâm cung. Taám baùnh nhoû coù laø gì ôû tröôùc maét theá gian. Nhöng ñöùc tin noùi ñaáy laø Thaàn Khí Ñöùc Kitoâ ñeán vôùi chuùng ta, ñeå khi ôû trong taâm hoàn, Chuùa daïy chuùng ta soáng hieàn laønh vaø khieâm nhöôøng nhö Ngöôøi laø Ñaáng khoù ngheøo. Nhöõng ai coá gaéng ñi vaøo con ñöôøng ñoù seõ caûm thaáy nheï nhoõm thaät söï ngay caû khi ñang vaát vaû gaùnh naëng. Chuùng ta haõy tin, haõy ñeán, haõy tham döï Bí tích khoù ngheøo, haõy nhaän laáy Thaàn trí cuûa Chuùa; vaø Thaàn trí cuûa Chuùa seõ giuùp chuùng ta soáng.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)