Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 5 Muøa Chay Naêm A
Töø Tinh Thaàn Phuïc Sinh
Sang Ñôøi Soáng Phuïc Sinh
(Ez 37,12-14; Rm 8,8-11; Yn 11,1-45)
Phuùc AÂm: Ga 11, 1-45
"Ta laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng".
Khi aáy, coù moät ngöôøi ñau lieät teân laø Ladaroâ, ôû Beâtania, laøng queâ cuûa Maria vaø Martha. (Maria naøy chính laø ngöôøi ñaõ xöùc daàu thôm cho Chuùa, vaø laáy toùc lau chaân Ngöôøi. Em trai baø laø Ladaroâ laâm beänh). Vaäy hai chò sai ngöôøi ñeán thöa Chuùa Gieâsu raèng: "Laïy Thaày, ngöôøi Thaày yeâu ñau lieät". Nghe tin aáy, Chuùa Gieâsu lieàn baûo: "Beänh naøy khoâng ñeán noãi cheát, nhöng ñeå laøm saùng danh Thieân Chuùa vaø do ñoù Con Thieân Chuùa seõ ñöôïc vinh hieån".
Chuùa Gieâsu thöông Martha vaø em laø Maria vaø Ladaroâ. Khi hay tin oâng naøy ñau lieät, Ngöôøi coøn löu laïi ñoù hai ngaøy. Roài Ngöôøi baûo moân ñeä: "Chuùng ta haõy trôû laïi xöù Giuñeâa". Moân ñeä thöa: "Thöa Thaày, môùi ñaây ngöôøi Do-thaùi tìm neùm ñaù Thaày, maø Thaày laïi trôû veà ñoù ö?" Chuùa Gieâsu ñaùp: "Moät ngaøy laïi chaúng coù möôøi hai giôø sao? Neáu ai ñi ban ngaøy thì khoâng vaáp ngaõ, vì ngöôøi ta thaáy aùnh saùng maët trôøi; nhöng keû ñi ban ñeâm seõ vaáp ngaõ vì khoâng coù aùnh saùng". Ngöôøi noùi theá, roài laïi baûo hoï: "Ladaroâ baïn chuùng ta ñang nguû, daàu vaäy Ta ñi ñaùnh thöùc oâng". Moân ñeä thöa: "Thöa Thaày, neáu oâng ta nguû, oâng seõ khoeû laïi". Chuùa Gieâsu coù yù noùi veà caùi cheát cuûa Ladaroâ, nhöng moân ñeä laïi nghó Ngöôøi noùi veà giaác nguû. Baáy giôø Chuùa Gieâsu môùi noùi roõ: "Ladaroâ ñaõ cheát. Nhöng Ta möøng cho caùc con, vì Ta khoâng coù maët ôû ñoù ñeå caùc con tin. Vaäy chuùng ta haõy ñi ñeán nhaø oâng". Luùc ñoù Toâma, cuõng coù teân laø Ñiñimoâ, noùi vôùi ñoàng baïn: "Chuùng ta cuõng ñi ñeå cuøng cheát vôùi Ngöôøi".
Ñeán nôi, Chuùa Gieâsu thaáy Ladaroâ ñaõ ñöôïc an taùng boán ngaøy roài. (Beâtania chæ caùch Gieârusalem chöøng möôøi laêm daëm). Nhieàu ngöôøi Do-thaùi ñeán nhaø Martha vaø Maria ñeå an uûi hai baø vì ngöôøi em ñaõ cheát. Khi hay tin Chuùa Gieâsu ñeán, Martha ñi ñoùn Ngöôøi, coøn Maria vaãn ngoài nhaø. Martha thöa Chuùa Gieâsu: "Thöa Thaày, neáu Thaày coù maët ôû ñaây thì em con khoâng cheát. Tuy nhieân, ngay caû baây giôø, con bieát Thaày xin gì cuøng Thieân Chuùa, Thieân Chuùa cuõng seõ ban cho Thaày". Chuùa Gieâsu noùi: "Em con seõ soáng laïi". Martha thöa: "Con bieát ngaøy taän theá, khi keû cheát soáng laïi, thì em con seõ soáng laïi". Chuùa Gieâsu noùi: "Ta laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng, ai tin Ta, daàu coù cheát cuõng seõ ñöôïc soáng. Vaø keû naøo soáng maø tin Ta, seõ khoâng cheát bao giôø. Con coù tin ñieàu ñoù khoâng?" Baø thöa: "Thöa Thaày, vaâng, con ñaõ tin Thaày laø Ñaáng Kitoâ, Con Thieân Chuùa haèng soáng ñaõ ñeán trong theá gian".
Noùi xong baø veà goïi Maria em gaùi baø vaø noùi thaàm vôùi em raèng: "Thaày ôû ngoaøi kia, Thaày goïi em". Nghe vaäy, Maria voäi vaøng ñöùng daäy vaø ñi ñeán cuøng Chuùa. Vì luùc ñoù Chuùa Gieâsu chöa vaøo trong laøng, Ngöôøi coøn ñang ñöùng ôû nôi Martha ñaõ gaëp Ngöôøi. Nhöõng ngöôøi Do-thaùi cuøng ôû trong nhaø vôùi Maria vaø an uûi baø, khi thaáy baø voäi vaõ ñöùng daäy ra ñi, hoï cuõng ñi theo baø, töôûng raèng baø ñi ra khoùc ngoaøi moä. Vaäy khi Maria ñeán choã Chuùa Gieâsu ñöùng, thaáy Ngöôøi, baø lieàn saáp mình xuoáng döôùi chaân Ngöôøi vaø noùi: "Thöa Thaày, neáu Thaày coù maët ñaây, thì em con khoâng cheát". Khi thaáy baø khoùc nöùc nôû vaø nhöõng ngöôøi Do-thaùi theo baø cuõng khoùc, Chuùa Gieâsu thoån thöùc vaø xuùc ñoäng. Ngöôøi hoûi: "Ñaõ an taùng Ladaroâ ôû ñaâu?" Hoï thöa: "Thöa Thaày, xin ñeán maø xem". Chuùa Gieâsu rôi leä. Ngöôøi Do-thaùi lieàn noùi: "Kìa, xem Ngaøi thöông oâng aáy bieát bao!" Nhöng coù maáy keû trong ñaùm noùi: "OÂng aáy ñaõ môû maét ngöôøi muø töø khi môùi sinh maø khoâng laøm ñöôïc cho ngöôøi naøy khoûi cheát ö?" Chuùa Gieâsu laïi xuùc ñoäng; Ngöôøi ñi ñeán moä. Moä ñoù laø moät hang nhoû coù taûng ñaù ñaäy treân. Chuùa Gieâsu baûo: "Haõy ñaåy taûng ñaù ra". Martha laø chò ngöôøi cheát, thöa: "Thöa Thaày, ñaõ naëng muøi roài vì ñaõ boán ngaøy". Chuùa Gieâsu laïi noùi: "Ta ñaõ chaúng baûo con raèng: Neáu con tin, thì con seõ xem thaáy vinh quang cuûa Thieân Chuùa sao?" Theá laø ngöôøi ta caát taûng ñaù ra. Chuùa Gieâsu ngöôùc nhìn leân vaø noùi: "Laïy Cha, Con caûm taï Cha ñaõ nhaäm lôøi Con. Con bieát Cha haèng nghe lôøi Con, nhöng Con noùi leân vì nhöõng ngöôøi ñöùng xung quanh ñaây, ñeå hoï tin raèng Cha ñaõ sai Con". Noùi roài, Ngöôøi keâu lôùn tieáng: "Ladaroâ! Haõy ra ñaây!" Ngöôøi ñaõ cheát ñi ra, chaân tay coøn quaán nhöõng maûnh vaûi, treân maët quaán khaên lieäm. Chuùa Gieâsu baûo: "Haõy côûi ra cho anh aáy ñi".
Moät soá ngöôøi Do-thaùi ñeán thaêm Maria, khi ñöôïc chöùng kieán nhöõng vieäc Chuùa Gieâsu laøm, thì ñaõ tin vaøo Ngöôøi.
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät V Muøa Chay A
Ez 37,12-14; Rm 8,8-11; Yn 11,1-45
Caû ba baøi Kinh Thaùnh hoâm nay ñeàu noùi leân söï soáng laïi; khoâng phaûi söï soáng laïi cuûa Chuùa maø laø cuûa ta, ñeå ta soáng laïi trong tinh thaàn, haàu coù khaû naêng tham döï Tuaàn leã Phuïng vuï lôùn nhaát trong naêm, cöû haønh töø Chuùa nhaät tôùi. Ñoù cuõng laø phöông phaùp Ñöùc Kitoâ ñaõ duøng ñoái vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi. Chæ ít ngaøy tröôùc khi böôùc vaøo tuaàn leã Vöôït qua, ra ñi chòu cheát moät caùch nhuïc nhaõ treân Thaäp giaù, Ngöôøi cuûng coá ñöùc tin cuûa caùc moân ñeä. Ngöôøi cho Lazaroâ soáng laïi ñeå khi thaáy Ngöôøi naèm xuoáng, hoï vaãn khoâng maát nieàm tin ôû nôi Ngöôøi. Theá neân baøi Kinh Thaùnh chuû choát trong Phuïng vuï Lôøi Chuùa hoâm nay laø baûn vaên Tin Möøng chuùng ta vöøa nghe ñoïc. Nhöng hai baøi kia cuõng raát giaøu yù nghóa.
A. Töø Phuïc Sinh Thaân Xaùc Ñeán Phuïc Sinh Taâm Hoàn
Khoâng ai coù theå laàm veà baøi saùch EÂzeâkiel. OÂng laø vò Tieân tri baáy giôø ñang soáng vôùi daân löu ñaøy ôû Babylon. Thoaït ñaàu Daân cöù töôûng cuoäc löu ñaøy chæ taïm thôøi thoâi. Chuùa phaït Daân moät luùc roài seõ cöùu ñoä. Ngöôøi ta chôø ñöôïc giaûi phoùng töøng ngaøy, töøng giôø. Gieâreâmia ñaõ caûnh giaùc ngöôøi ta: khoâng nhö vaäy ñaâu, haõy thích nghi vôùi hoaøn caûnh môùi, haõy xaây döïng ñôøi soáng treân nhöõng cô sôû môùi maø thi haønh YÙ Chuùa. Nhöng phaûi ñôïi khi Yeârusalem bò taøn phaù, Daân môùi thoâi aûo töôûng... Khoán noãi, hoï laïi böôùc sang moät thaùi cöïc khaùc. Chaúng hy voïng coù ngaøy hoài höông nöõa, hoï ñaâm chaùn Chuùa vaø muoán boû Ngöôøi. EÂzeâkiel baáy giôø ñöôïc sai ñeán. OÂng rao giaûng nieàm tin: Chuùa seõ ra tay cöùu Daân. Ngöôøi seõ ñem Daân löu laïc veà. Baøi saùch cuûa oâng chuùng ta vöøa nghe naèm trong lôøi giaùo huaán ñoù. Vaø vì oâng coù oùc töôûng töôïng maõnh lieät, oâng dieãn taû vieäc Chuùa hoài phuïc daân nhö vieäc môû cöûa moà cho ngöôøi cheát soáng laïi. Thaät ra hình aûnh ñoù cuõng khoâng quaù ñaùng. Daân löu ñaøy baáy giôø cuõng nhö keû cheát ôû trong moà. Moïi khí phaùch ñeàu ñaõ tieâu tan vaø nhaát laø khoâng coøn hy voïng naøo choãi daäy ñöôïc nöõa. Chæ coù Chuùa coù theå cöùu ñoä. Vaø ñöa Daân ra khoûi caûnh noâ leä seõ khaùc naøo nhö laøm cho keû cheát soáng laïi ra khoûi moà. Hôn nöõa Chuùa coøn höùa seõ ñaët Thaàn trí Ngöôøi vaøo trong nhöõng xaùc cheát kia, ñeå soáng laïi roài, ra khoûi nôi löu ñaøy Daân seõ soáng theo tinh thaàn cuûa Chuùa.
Baøi saùch EÂzeâkiel chaéc chaén ñaùng suy nghó trong Muøa Chay. Nhöõng ngöôøi toäi loãi nhaát vaãn khoâng coù gì phaûi thaát voïng. Nhöõng gia ñình nhieàu ruûi ro nhaát vaãn coøn lyù do ñeå caäy troâng. Hôn nöõa chuùng ta phaûi caàu nguyeän cho taát caû Giaùo hoäi ñöôïc nieàm tin maõnh lieät vaøo maàu nhieäm Phuïc sinh. Moïi vaán ñeà vaø khoù khaên trong cô theå cuûa Chuùa khoâng phaûi laø khoâng coù loái thoaùt. Chuùa coù theå laøm cho keû cheát soáng laïi: ñoù laø lôøi EÂzeâkiel coøn ñeå laïi cho chuùng ta. Vaø thaät söï Ngöôøi ñaõ laøm nhö theá. Ngöôøi ñaõ ñöa daân ra khoûi nôi löu ñaøy. Ngöôøi ñaõ ban tinh thaàn vaø ñònh meänh môùi cho Daân. Duøng hình aûnh phuïc sinh thaân xaùc, lôøi tieân tri khuyeân nhuû ta tin vaøo söùc maïnh phuïc sinh tinh thaàn. Nieàm tin naøy caàn cho moïi thôøi vaø cho chuùng ta.
Nhöng coù phuùc hôn EÂzeâkiel, chuùng ta coøn coù nieàm tin vaøo quyeàn naêng Chuùa phuïc sinh thaân xaùc thaät söï ñeå ñöa chuùng ta vaøo söï soáng ñôøi ñôøi.
B. Töø Söï Soáng Laïi Ñeán Söï Soáng Ñôøi Ñôøi
Quaû thaät Ñöùc Kitoâ ñaõ khoâng phuïc sinh thaân xaùc Lazaroâ ñeå oâng soáng theâm moät soá naêm thaùng ôû traàn gian; nhöng qua vieäc laøm cho oâng soáng laïi Ngöôøi muoán ban cho chuùng ta söï soáng ñôøi ñôøi. Vì theá caâu then choát trong baøi Tin Möøng hoâm nay laø chính lôøi Chuùa phaùn: “Phuïc sinh vaø söï soáng chính laø Ta! Ai tin vaøo Ta, thì daãu cheát cuõng seõ soáng vaø moïi keû soáng maø tin vaøo Ta, seõ khoâng phaûi cheát bao giôø. Ngöôi coù tin theá khoâng?” (c.25). Vaø ñeå giuùp ngöôøi ta tin nhö theá, Ngöôøi ñaõ cho Lazaroâ soáng laïi.
Caâu truyeän naøy, thaùnh Yoan ñaõ thuaät laïi khaù daøi; vaø theo moät caùch thöùc khaùc haún khi keå chuyeän Chuùa chöõa ngöôøi muø. Coù theå noùi trong caâu chuyeän ngöôøi muø, pheùp laï ñi tröôùc ñeå sau ñoù noùi leân söï xung ñoät giöõa aùnh saùng vaø toái taêm, vaø toái taêm ñaõ khoâng trieät ñöôïc söï saùng. Coøn ôû ñaây, pheùp laï laïi ñeán cuoái cuøng ñeå cuûng coá vaø baûo ñaûm cho nieàm tin ñaõ noùi treân. Theá neân vai chính ôû ñaây khoâng phaûi laø Lazaroâ, maø laø caùc moân ñeä, chò em Martha vaø Maria, vaø nhaát laø ngöôøi Dothaùi. Dó nhieân taát caû ñeàu tuøy thuoäc vaøo Ñöùc Kitoâ.
Ngöôøi muoán daãn ñöa moïi ngöôøi vaøo nieàm tin ôû nôi Ngöôøi laø söï soáng laïi vaø laø söï soáng. Khoâng phaûi baây giôø Ngöôøi môùi daïy ngöôøi ta ñieàu ñoù. Töø ngaøy ra ñi rao giaûng Tin Möøng. Ngöôøi khoâng ngôùt laøm cho moïi ngöôøi tin Ngöôøi coù söï soáng ñôøi ñôøi ñem ñeán cho ngöôøi ta. Nhöng hoâm nay, saép böôùc vaøo con ñöôøng khoå töû naïn, Ngöôøi thaáy phaûi khaúng ñònh maïnh meõ, quyeát lieät hôn ñeå cuûng coá nieàm tin cuûa moïi ngöôøi cuõng nhö ñeå noùi leân yù nghóa cuûa vieäc Ngöôøi chaáp nhaän söï cheát.
Ngöôøi thaáy ngay cô hoäi ñaõ ñeán, khi ngöôøi ta baùo tin Lazaroâ baïn Ngöôøi laâm beänh. Vì “vinh quang Thieân Chuùa” (c.4), Ngöôøi coøn löu laïi hai ngaøy nôi ñang ôû; chöù nhö vì tình baïn thaém thieát ñoù laø nhöõng ngaøy chaúng sung söôùng gì. Ñeán khi Ngöôøi ngoû yù ra ñi, caùc moân ñoà laïi muoán caûn chaân. Ngöôøi phaûi nhaéc laïi cho hoï baøi hoïc hoâm tröôùc. Naøo laø chuùng ta phaûi lao coâng vaøo vieäc cuûa Ñaáng ñaõ sai Ta, bao laâu coøn laø ngaøy; naøo laø vieäc Lazaroâ ñaõ cheát maø Ta khoâng coù maët ôû ñoù laø ñeå Thieân Chuùa ñöôïc hieån vinh, vì ñeå caùc ngöôi tin. Cuoái cuøng hoï ñaõ phaûi chòu “ra ñi ñeå cheát vôùi Ngöôøi”.
Hoï coù lyù, vì cuoäc leân ñöôøng naøy seõ daãn Ngöôøi ñeán thaäp giaù. Nhöng Ngöôøi coøn coù lyù hôn, vì nhìn xa hôn vaø ñaõ thaáy tröôùc maàu nhieäm Phuïc sinh. Chaúng vaäy maø Ngöôøi laïi choïn ngaøy thöù ba ñeå leân ñöôøng, sau hai ngaøy ôû laïi ñau khoå vì nghó ñeán ngöôøi baïn ñaõ cheát.
Ngöôøi ñaõ chuaån bò ñöùc tin cuûa moân ñoà ñeå hieåu vieäc Ngöôøi saép laøm. Nhöng coøn bao nhieâu ngöôøi khaùc nöõa: naøo Martha, naøo Maria, naøo voâ soá ngöôøi Dothaùi ñeán chia buoàn vôùi hoï. Ngöôøi choïn Martha laø chuû nhaø ñeå daïy doã baø vaø moïi ngöôøi khaùc veà nieàm tin Ngöôøi laø söï phuïc sinh vaø laø söï soáng. Lazaroâ ñoái vôùi Ngöôøi khoâng quan troïng, maëc daàu Ngöôøi raát thöông oâng. Ngöôøi chaúng hoûi thaêm gì veà caùi cheát cuûa oâng. Ngöôøi chæ quan taâm ñeán ñöùc tin cuûa nhöõng ngöôøi ñang coù maët. Martha löu yù Ngöôøi raèng: “Ñaõ naëng muøi roài, vì ñaõ ñöôïc 4 ngaøy”. Ngöôøi traû lôøi ngay: Ta ñaõ chaúng noùi vôùi ngöôi roài sao? Laø neáu ngöôi tin, ngöôi seõ thaáy vinh quang cuûa Thieân Chuùa. Vaø ñeå khaúng ñònh moät laàn cuoái cuøng muïc ñích vaø yù nghóa cuûa vieäc saép laøm, Ngöôøi ngöôùc maét leân maø noùi: “Ngoõ haàu hoï tin raèng Cha ñaõ sai Con”. Noùi theá roài, Ngöôøi lôùn tieáng goïi Lazaroâ; vaø oâng ñaõ ra khoûi moà... khieán nhieàu ngöôøi tin vaøo Ngöôøi. Nhöng ñoù chæ laø nieàm tin taïm, nieàm tin khôûi ñaàu. Phaûi ñôïi ñeán hoâm thaáy chính moä cuûa Ngöôøi ñaõ troáng vaø Ñaáng chòu ñoùng ñinh hieän ñeán tröôùc maét hoï, nieàm tin vaøo Ngöôøi töø ñoù môùi khoâng lay chuyeån. Nhöng ñeå coù nieàm tin hoaøn toaøn naøy, ñaõ phaûi coù nieàm tin hoâm nay sau khi Lazaroâ ñöôïc goïi ra khoûi moà.
C. Töø Tinh Thaàn Phuïc Sinh, Sang Ñôøi Soáng Phuïc Sinh
Chuùng ta ngaøy nay coù nieàm tin ñaày ñuû. Khoâng nhöõng chuùng ta tin Ñöùc Yeâsu Kitoâ Chuùa chuùng ta ñaõ cheát vaø ñaõ soáng laïi, maø chuùng ta coøn tuyeân xöng thaân xaùc chuùng ta seõ ñöôïc phuïc sinh trong ngaøy sau heát. Hôn nöõa chuùng ta coøn tin raèng khi ñaõ cuøng cheát vôùi Ngöôøi trong bí tích Röûa toäi, chuùng ta ñaõ ñöôïc Ngöôøi ban cho söï soáng phuïc sinh vaø ñôøi ñôøi cuûa Ngöôøi. Noùi caùch khaùc chuùng ta ñaõ laø nhöõng ngöôøi ñöôïc phuïc sinh trong tinh thaàn chôø ngaøy ñöôïc soáng laïi trong thaân xaùc.
Nieàm tin thaät roõ raøng vaø thaät chaéc chaén. Nhöng coù soáng ñoäng khoâng? Ngöôøi tín höõu coù soáng ñöùc tin cuûa mình khoâng? Cöù daáu naøo, ngöôøi tín höõu bieát mình ñang soáng ñöùc tin Con Thieân Chuùa ñaõ phuïc sinh vaø ñaõ ban ôn phuïc sinh cho mình? Thaùnh Phaoloâ traû lôøi trong baøi Thaùnh thö: neáu Ñöùc Kitoâ ôû trong anh em thì tuy thaân xaùc vaãn laø ñoà cheát dôû (vì toäi), nhöng Thaàn khí laø söï soáng (vì ñöùc coâng chính). Thaùnh Toâng ñoà cho chuùng ta phöông theá ñeå ñaït ñöôïc ñieàu EÂzeâkiel töøng troâng chôø. Nhaø Tieân tri mong ñôïi Chuùa ban Thaàn trí cho Daân ñeå hoï ñöôïc phuïc hoài nhö keû cheát ñöôïc ra khoûi moà. Chuùng ta ñaõ nhaän ñöôïc Thaàn trí aáy nhôø maàu nhieäm Töû naïn Phuïc sinh cuûa Ñöùc Kitoâ, vì sau khi Ngöôøi ñöôïc vinh hieån thì Thaùnh Thaàn ñaõ ñöôïc ñoå xuoáng chan hoøa treân moïi xaùc phaøm. Chuùng ta maø ñeå Thaàn trí aáy hoaït ñoäng trong chuùng ta thì ñôøi soáng chuùng ta seõ khoâng coøn nhöõng coâng vieäc cuûa xaùc thòt nöõa, nhöng moïi haønh vi ngoân ngöõ ñeàu ñaõ ñaày Thaùnh Thaàn. Vaø nhö thaùnh Phaoloâ noùi tieáp, neáu Thaàn khí cuûa Ñaáng ñaõ cho Ñöùc Yeâsu soáng laïi töø coõi cheát cuõng seõ taùi sinh thaân xaùc cheát dôû cuûa chuùng ta. Nghóa laø thaân xaùc chuùng ta seõ ñöôïc soáng laïi vinh hieån, nhôø Thaàn khí cuûa Chuùa cö nguï trong chuùng ta.
Do ñoù chuùng ta coù theå coù söï phuïc sinh vaø söï soáng ñôøi ñôøi ngay töø baây giôø, neáu chuùng ta mang trong mình chính Ñöùc Kitoâ phuïc sinh. Ngöôøi ñang ñeán ban ôn ñoù cho chuùng ta trong thaùnh leã. Ngöôøi seõ theo chuùng ta vaøo ñôøi ñeå taùc sinh, haàu chuùng ta luoân laøm nhöõng coâng vieäc khoâng phaûi cuûa xaùc thòt nhöng cuûa Thaàn khí. Chuùng ta seõ tích cöïc trong moïi coâng vieäc toát laønh, ñaëc bieät trong moïi coâng vieäc ñem laïi phuïc hoài cho Daân Nöôùc. Chuùng ta seõ theå hieän lôøi tieân tri EÂzeâkiel vaø tin chaéc nhaân loaïi seõ phuïc sinh trong ngaøy sau heát nhö Lazaroâ ñaõ soáng laïi trong baøi Tin Möøng. Vaø ñöôïc nhö vaäy laø vì Ñöùc Yeâsu Kitoâ ñaõ soáng laïi vaø ñaõ ban ôn phuïc sinh cuûa Ngöôøi cho chuùng ta.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)