Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa Naêm A
Nhöõng Baøi Suy Nieäm Lôøi Chuùa Chuùa Nhaät
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät 4 Muøa Chay Naêm A
Con caùi söï saùng
(1S 16,1b.6-7.10-13a; Ep 5,8-14; Yn 9,1-41)
Phuùc AÂm: Ga 9, 1-41
"Haén ñi röûa, roài trôû laïi troâng thaáy roõ".
Khi aáy, Chuùa Gieâsu ñi qua, thaáy moät ngöôøi muø töø khi môùi sinh. Moân ñeä hoûi Ngöôøi: "Thöa Thaày, ai ñaõ phaïm toäi, anh naøy hay cha meï anh, khieán anh muø töø khi môùi sinh?" Chuùa Gieâsu ñaùp: "Khoâng phaûi anh cuõng chaúng phaûi cha meï anh ñaõ phaïm toäi, nhöng ñeå coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa toû ra nôi anh. Bao laâu coøn ban ngaøy, Ta phaûi laøm nhöõng vieäc cuûa Ñaáng ñaõ sai Ta. Ñeâm ñeán khoâng ai coù theå laøm vieäc ñöôïc nöõa. Bao laâu Ta coøn ôû theá gian, Ta laø söï saùng theá gian". Noùi xong, Ngöôøi nhoå xuoáng ñaát, laáy nöôùc mieáng troän thaønh buøn, roài xoa buøn treân maét ngöôøi aáy vaø baûo: "Anh haõy ñeán hoà Siloâeâ maø röûa" (chöõ Siloâeâ coù nghóa laø ñöôïc sai). Anh ta ra ñi vaø röûa, roài trôû laïi thì troâng thaáy ñöôïc.
Nhöõng ngöôøi laùng gieàng vaø nhöõng keû xöa kia töøng thaáy anh ta aên xin ñeàu noùi: "Ñoù chaúng phaûi laø ngöôøi vaãn ngoài aên xin sao?" Coù keû noùi: "Ñuùng haén!" Laïi coù ngöôøi baûo: "Khoâng phaûi, nhöng laø moät ngöôøi gioáng haén". Coøn anh ta thì noùi: "Chính toâi ñaây". Hoï hoûi anh: "Laøm theá naøo maét anh ñöôïc saùng?" Anh ta noùi: "Ngöôøi maø thieân haï goïi laø Gieâsu ñaõ laøm buøn xöùc maét toâi vaø baûo: Ngöôi haõy ñeán hoà Siloâeâ maø röûa. Baáy giôø toâi ñi, toâi röûa vaø toâi troâng thaáy". Hoï laïi hoûi: "Ngaøi ôû ñaâu?" Anh thöa: "Toâi khoâng bieát".
Hoï lieàn daãn ngöôøi tröôùc kia bò muø ñeán vôùi nhöõng ngöôøi bieät phaùi, lyù do taïi Chuùa Gieâsu hoaø buøn vaø chöõa maét cho anh ta laïi nhaèm ngaøy Sabbat. Caùc ngöôøi bieät phaùi cuõng hoûi anh ta do ñaâu ñöôïc saùng maét? Anh ñaùp: "Ngaøi ñaõ xoa buøn vaøo maét toâi, toâi ñi röûa vaø toâi ñöôïc saùng maét". Maáy ngöôøi bieät phaùi noùi: "Ngöôøi ñoù khoâng phaûi bôûi Thieân Chuùa, vì khoâng giöõ ngaøy Sabbat". Maáy keû khaùc laïi raèng: "Laøm sao moät ngöôøi toäi loãi laïi laøm ñöôïc nhöõng pheùp laï theå aáy?" Hoï baát ñoàng yù kieán vôùi nhau. Hoï lieàn quay laïi hoûi ngöôøi muø laàn nöõa: "Coøn anh, anh noùi gì veà ngöôøi ñaõ môû maét cho anh?" Anh ñaùp: "Ñoù laø moät tieân tri".
Nhöng ngöôøi Do-thaùi khoâng muoán tin anh ñaõ muø vaø ñaõ ñöôïc khoûi tröôùc khi ñoøi cha meï anh ñeán. Hoï hoûi hai oâng baø: "Ngöôøi naøy coù phaûi laø con hai oâng baø maø oâng baø baûo bò muø töø khi môùi sinh khoâng? Do ñaâu maø baây giôø noù laïi troâng thaáy?" Cha meï y thöa raèng: "Chuùng toâi xaùc nhaän ñaây chính laø con chuùng toâi, vaø noù ñaõ bò muø töø khi môùi sinh. Nhöng laøm sao maø baây giôø noù troâng thaáy, vaø ai ñaõ môû maét cho noù thì chuùng toâi khoâng bieát. Noù khoân lôùn roài, caùc oâng haõy hoûi noù, noù seõ töï thöa laáy". Cha meï anh ta noùi theá bôûi sôï ngöôøi Do-thaùi, vì ngöôøi Do-thaùi ñaõ baøn ñònh truïc xuaát khoûi hoäi ñöôøng baát cöù ai daùm coâng nhaän Chuùa Gieâsu laø Ñaáng Kitoâ. Chính vì lyù do naøy maø cha meï anh ta noùi: "Noù khoân lôùn roài, xin caùc oâng cöù hoûi noù".
Luùc aáy ngöôøi Do-thaùi laïi goïi ngöôøi tröôùc kia ñaõ muø ñeán vaø baûo: "Anh haõy toân vinh Thieân Chuùa! Phaàn chuùng ta, chuùng ta bieát ngöôøi ñoù laø moät keû toäi loãi". Anh ta traû lôøi: "Neáu ñoù laø moät ngöôøi toäi loãi, toâi khoâng bieát; toâi chæ bieát moät ñieàu: tröôùc ñaây toâi muø vaø baây giôø toâi troâng thaáy". Hoï hoûi anh: "Ngöôøi ñoù ñaõ laøm gì cho anh? Ngöôøi ñoù ñaõ môû maét anh theá naøo?" Anh thöa: "Toâi ñaõ noùi vaø caùc oâng ñaõ nghe, caùc oâng coøn muoán nghe gì nöõa? Hay laø caùc oâng cuõng muoán laøm moân ñeä Ngaøi chaêng?" Hoï lieàn nguyeàn ruûa anh ta vaø baûo: "Maøy haõy laøm moân ñeä cuûa ngöôøi ñoù ñi, coøn chuùng ta, chuùng ta laø moân ñeä cuûa Moâseâ. Chuùng ta bieát Thieân Chuùa ñaõ noùi vôùi Moâseâ, coøn ngöôøi ñoù chuùng ta khoâng bieát bôûi ñaâu maø ñeán". Anh ñaùp: "Ñoù môùi thaät laø ñieàu laï: ngöôøi ñoù ñaõ môû maét cho toâi, theá maø caùc oâng khoâng bieát ngöôøi ñoù bôûi ñaâu. Nhöng chuùng ta bieát raèng Thieân Chuùa khoâng nghe lôøi nhöõng keû toäi loãi, maø heã ai kính sôï Thieân Chuùa vaø laøm theo yù Chuùa, thì keû ñoù môùi ñöôïc Chuùa nghe lôøi. Xöa nay chöa töøng nghe noùi coù ai ñaõ môû maét ngöôøi muø töø khi môùi sinh. Neáu ngöôøi ñoù khoâng bôûi Thieân Chuùa thì ñaõ khoâng laøm ñöôïc gì". Hoï baûo anh ta: "Maøy sinh ra trong toäi maø maøy daùm daïy chuùng ta ö?" Roài hoï ñuoåi anh ta ra ngoaøi.
Chuùa Gieâsu hay tin hoï ñuoåi anh ta ra ngoaøi, neân khi gaëp anh, Ngöôøi lieàn baûo: "Anh coù tin Con Thieân Chuùa khoâng?" Anh thöa: "Thöa Ngaøi, nhöng Ngöôøi laø ai ñeå toâi tin Ngöôøi?" Chuùa Gieâsu ñaùp: "Anh ñang nhìn thaáy Ngöôøi vaø chính Ngöôøi ñang noùi vôùi anh". Anh ta lieàn noùi: "Laïy Ngaøi, toâi tin", vaø anh ta saáp mình thôø laïy Ngöôøi. Chuùa Gieâsu lieàn noùi: "Chính vì ñeå luaän xeùt maø Ta ñaõ ñeán theá gian haàu nhöõng keû khoâng xem thaáy, thì ñöôïc xem thaáy, vaø nhöõng keû xem thaáy, seõ trôû neân muø". Nhöõng ngöôøi bieät phaùi coù maët ôû ñoù lieàn noùi vôùi Ngöôøi: "Theá ra chuùng toâi muø caû ö?" Chuùa Gieâsu ñaùp: "Neáu caùc ngöôi muø, thì caùc ngöôi ñaõ khoâng maéc toäi; nhöng caùc ngöôi noùi "Chuùng toâi xem thaáy", neân toäi caùc ngöôi vaãn coøn".
Suy Nieäm:
Chuùa Nhaät IV Muøa Chay A
1S 16,1b.6-7.10-13a; Ep 5,8-14; Yn 9,1-41
Baøi Thaùnh thö vaø baøi Tin Möøng cho pheùp ta neáu muoán, coù theå goïi Chuùa nhaät hoâm nay laø Chuùa Nhaät AÙnh Saùng; nhöng nhö vaäy phaûi taùch rieâng baøi saùch Samuel. Vaø cuõng laø dòp ñeå ta thaáy: khoâng taát nhieân caùc baøi ñoïc bao giôø cuõng phaûi chung moät ñeà taøi. Tuy nhieân Phuïng vuï luoân coù chuû yù khi choïn nhöõng baøi ñoïc khaùc nhau. Nhö hoâm nay, ñang Muøa Chay, caàn giaùo huaán taân toøng vaø tín höõu, Phuïng vuï coù theå ñeà xuaát nhieàu ñeà taøi khaùc nhau ñeå tieán haønh vieäc giaùo huaán mau leï vaø ñaày ñuû hôn. Chuùng ta thöû naém heát caùc lôøi giaùo huaán trong Chuùa nhaät naøy.
A. Baøi Saùch Samuel
Samuel ñöôïc sai ñi xöùc daàu phong vöông cho Ñavít. Caâu truyeän ñôn sô, deã hieåu vaø coù veû thuoäc loaïi vaên lòch söû. Nhöng trong Kinh Thaùnh, nhaát laø trong Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc, nhieàu khi “veû” vaên lòch söû chöa chaéc ñaõ laø vaên söû. Ngöôøi xöa thích keå chuyeän khi daïy doã. ÔÛ ñaây coù leõ cuõng theá. Taùc giaû keå vieäc xöùc daàu phong vöông cho Ñavít thaät roõ raøng. Caû nhaø Ñavít ñeàu chöùng kieán. Theá maø ôû ñoaïn sau ñoù, töùc chöông 17,28 saùch 1Samuel laïi cho ta thaáy Eliab, ngöôøi anh caû cuûa Ñavít, laïi cö xöû vôùi em nhö vôùi moät ñöùa nhoû chaúng coù giaù trò gì. Roài trong 2Samuel ñoaïn 2,4 vaø 5,3 laïi noùi ñeán vieäc xöùc daàu cho Ñavít laøm vua Yuña vaø Israel nhö ñaõ khoâng bieát gì veà vieäc Samuel ñaõ xöùc daàu cho Ñavít. Nhö vaäy neáu coi baøi ñoïc chuùng ta vöøa nghe nhö moät baøi giaùo huaán hôn laø moät caâu chuyeän lòch söû, möôïn caâu chuyeän lòch söû Ñavít ñaõ ñöôïc xöùc daàu laøm vua moät laàn naøo ñoù (vaø vieäc naøy coù thaät) ñeå ñöa ra moät lôøi daïy doã, thì yù cuûa taùc giaû thaùnh theá naøo?
OÂng muoán noùi raèng: Ñavít ñaõ ñöôïc moät tieân tri xöùc daàu laøm vua. Vöông quyeàn Ñavít nhaän ñöôïc coù ôn tieân tri. Uy quyeàn cuûa oâng bôûi Thieân Chuùa. Vua Israel laø ngöôøi ñöôïc Thieân Chuùa choïn, laø ñaáng xöùc daàu cuûa Ngöôøi, laø ngöôøi ñöôïc Thaàn trí Chuùa höôùng daãn. Nhö vaäy, trong lòch söû Daân Chuùa seõ coù moät söï tieáp noái lieân tuïc giöõa thôøi caùc Thaåm phaùn vaø thôøi caùc Hoaøng ñeá. Caùc hoaøng ñeá tuy laøm vua nhöng cuõng ñöôïc nhö caùc thaåm phaùn, laø nhöõng baäc ñöôïc Chuùa choïn ñeå ban Thaàn trí haàu cöùu daân trong moät hoaøn caûnh raát ñaëc bieät cuûa lòch söû. Noùi toùm laïi, Ñavít ñöôïc nhaø tieân tri xöùc daàu laøm vua, thì vua Ñavít seõ coù Thaàn trí cuûa Thieân Chuùa höôùng daãn vaø ngaøi seõ cöùu theá, cöùu daân.
Do ñoù Phuïng vuï Muøa Chay thaät coù lyù ñeå duøng baøi Cöïu Öôùc naøy. Ñöùc Kitoâ Con Vua Ñavít, laø Ñaáng ñaõ ñöôïc xöùc daàu, thì cuõng laø Ñaáng Cöùu Theá. Vaø neáu ñöôïc pheùp suy nghó tæ mæ hôn nöõa, döôøng nhö Phuïng vuï coøn muoán noùi theâm: nhö Ñavít laø em uùt trong nhaø, coù boä maët khoâi ngoâ saùng suûa ñaõ ñöôïc choïn moät caùch chaúng ai ngôø, thì Ñöùc Kitoâ cuõng seõ cöùu theá theo phöông thöùc chaúng ai ñoaùn ñöôïc. Ngöôøi seõ soáng khieâm nhu, beù nhoû vaø seõ cheát treân Thaäp giaù. Nhöng nhìn vaøo söï thaùnh thieän trong saùng cuûa Ngöôøi, muoân daân ñaõ thaáy böøng leân ôn cöùu ñoä.
Moät baøi hoïc nhö theá ñaùng cho chuùng ta, tín höõu cuõng nhö taân toøng, suy nghó trong Muøa Chay vaø suoát caû cuoäc ñôøi. Chuùng ta tin Ñöùc Yeâsu Kitoâ laø Vua, laø Tieân Tri vaø laø Cöùu Theá. Vaø chuùng ta haõy xem trong baøi Tin Möøng hoâm nay Ngöôøi ñaõ cöùu theá caùch naøo?
B. Baøi Tin Möøng
Ngöôøi laø Ñaáng, nhö Chuùa nhaät tröôùc ñaõ cho ta bieát, laáy coâng vieäc laøm theo YÙ Ñaáng ñaõ sai Ngöôøi, laøm löông thöïc haøng ngaøy. Hoâm nay Ngöôøi cuõng khaúng ñònh nhö theá, vaø noùi bao laâu coøn laø ngaøy, chuùng ta phaûi lao coâng vaøo caùc vieäc cuûa Ñaáng ñaõ sai chuùng ta (c.4). Hieän giôø thì coøn laø ngaøy, vì “khi Ta coøn ôû theá gian, Ta laø söï saùng theá gian” (c.5).
Vaø söï saùng thì phaûi soi saùng. Vaäy coù moät ngöôøi muø töø thuôû môùi sinh ñang ñöùng ñoù. Moân ñoà khoâng hieåu vì sao coù söï kieän aáy. Coøn Ñöùc Kitoâ yù thöùc mình laø söï saùng, neân thaáy ngay ñaây laø coâng vieäc Chuùa Cha göûi ñeán cho mình. Ngöôøi chöõa anh ta khoûi.
Caâu truyeän coù theå ñeán ñoù laø xong. Noù ñaõ ñuû ñeå chöùng minh: Ñöùc Kitoâ laø söï saùng. Nhöng khoán noãi, khoâng nhöõng Ngöôøi laø söï saùng nhöng coøn laø söï saùng theá gian, söï saùng ñeán trong theá gian; khieán Yoan phaûi vieát theâm: theá gian ñoùn nhaän söï saùng aáy nhö theá naøo? Vaø ñoù laø yù nghóa cuûa phaàn coøn khaù daøi trong baøi Tin Möøng hoâm nay.
Phaàn naøy quaûng dieãn moät khaúng ñònh maø Yoan ñaõ vieát ngay ôû ñaàu cuoán Tin Möøng cuûa ngöôøi: söï saùng raïng trong toái taêm vaø toái taêm ñaõ khoâng trieät ñöôïc saùng (1,5). Quaû thaät, vieäc Ñöùc Yeâsu môû maét ngöôøi muø ñaõ nhö aùnh saùng buøng leân tröôùc maët moïi ngöôøi. Ai ai cuõng baøn taùn hoûi nhau (c.8), chaúng laøm sao hieåu ñöôïc. Ngöôøi ta phaûi ñöa vaán ñeà trình leân caùc Bieät phaùi. Toøa laøm vieäc nhoän nhòp, hoûi cung ngöôøi muø, ñoøi chöùng cuûa cha meï anh ta, hoûi laïi anh ta moät laàn nöõa, noã löïc vuøi daäp vuï naøy ñi... nhöng ñaõ khoâng trieät ñöôïc söï saùng. Roõ raøng Yoan muoán aùm chæ: Bieät phaùi ñang möu moâ haïi Chuùa, nhöng hoï seõ thua. Cuoäc töû naïn maø hoï muoán Ngöôøi phaûi chòu seõ laøm cho hoï phaûi beõ baøng vì bieán coá Phuïc sinh. Baøi Tin Möøng hoâm nay, nhö theá, coøn noùi leân maàu nhieäm Chuùa soáng laïi cuûa Phuïng vuï ngaøy Chuùa nhaät vaø cuûa ñích ñieåm Muøa Chay Thaùnh.
Chöa heát! Taùc giaû Yoan coøn tieáp tuïc. Ngöôøi muø bò caùc Bieät phaùi toáng coå ra ngoaøi. Ñöùc Yeâsu ñöôïc tin. Ngöôøi ñi tìm anh ta, ban cho anh ta ñöôïc ôn nhaän ra Ngöôøi vaø thôø laïy Ngöôøi. Coøn caùc Bieät phaùi vì töï phuï laø ngöôøi saùng maét, neân toäi loãi coøn nguyeân. Ñuùng nhö lôøi Chuùa noùi: “Ta ñeán trong theá gian, ngoõ haàu keû khoâng thaáy thì ñöôïc thaáy, vaø keû thaáy ñöôïc laïi hoùa ñui muø”.
Taùc giaû Yoan muoán caûnh tænh chuùng ta ñoù. Coâng vieäc cuûa Thieân Chuùa ñaõ hieän toû (c.3); maàu nhieäm Phuïc sinh ñaõ saùng röïc. Ai khieâm cung seõ ñöôïc soi saùng; coøn ai töï phuï seõ laïi ñui muø.
Nhö theá baøi Tin Möøng cuõng laø moät baøi giaùo huaán hôn laø moät caâu chuyeän. Ñoaïn vaên trong saùch 1 Samuel ñaõ cho chuùng ta thaáy Ñöùc Yeâsu Kitoâ laø Vua, laø Tieân tri, laø Cöùu theá. Baûn Tin Möøng Yoan noùi theâm: Ngöôøi ñaõ ñeán trong theá gian nhö söï saùng, maø toái taêm khoâng trieät ñöôïc, ñeå ai muø ñöôïc thaáy, ai saùng seõ muø; ñeå ai tin Con Ngöôøi thì ñöôïc roãi (c.35) vaø ai khoâng tin seõ coøn nguyeân toäi loãi.
Rieâng chuùng ta ñaõ tin Chuùa roài thì theá naøo?
C. Baøi Thaùnh Thö
Thaùnh Phaoloâ ñaùp: “Xöa kia anh em laø toái taêm nhöng nay, trong Chuùa, anh em laø söï saùng; anh em haõy ñi ñöùng nhö con caùi söï saùng. Maø hoa quaû cuûa söï saùng laø moïi vieäc nhaân laønh, coâng chính vaø chaân thaät”.
Nhöõng lôøi aáy ñuû ñeå ñöa heát thaûy chuùng ta ñi vaøo con ñöôøng cuûa söï saùng. Nhöng khoâng bieát chuùng ta coù neân khieâm toán hôn khoâng vaø thuù nhaän coù leõ mình cuõng coøn caàn phaûi ñöôïc soi saùng? Caâu cuoái cuøng trong baøi thö Phaoloâ coù veû gôïi leân ñieàu ñoù. Vaø taùc giaû khuyeân chuùng ta haõy ñöùng leân ñeå ñöôïc Ñöùc Kitoâ chieáu soi.
Kìa xem ngöôøi muø, sau khi ñöôïc Chuùa môû maét cho, ñaõ daàn daàn trôû thaønh con ngöôøi coù giaù trò ñeán noãi xöùng ñaùng ñöôïc Chuùa ñi tìm ñeå ban theâm ôn ñöùc tin. Anh ta ñaõ bieát noùi söï thaät vôùi taát caû moïi ngöôøi, vaø daàn daàn bieát bieän phaân phaûi traùi, khieán caùc Bieät phaùi phaûi böïc töùc thoát ra lôøi thuù nhaän töï ti maëc caûm.
Chuùng ta cuõng seõ taêng theâm giaù trò cho chuùng ta khi chuùng ta ñeå Ngöôøi chieáu soi. Maø Ngöôøi thöôøng laøm coâng vieäc naøy qua Saùch Thaùnh, qua giaùo huaán cuûa Hoäi Thaùnh, qua caû vieäc hoïc taäp vaø suy nghó trong yeân laëng vì con ngöôøi coù hoïc môùi saùng, vaø coù saùng môùi laøm ñöôïc nhöõng coâng vieäc nhaân laønh, coâng chính vaø chaân thaät.
Nhö vaäy, chuùng ta haõy ñeán xin Ñöùc Kitoâ soi saùng cho chuùng ta khoâng nhöõng trong Thaùnh leã naøy, maø coøn trong moïi luùc chuùng ta suy nghó, hoïc haønh, ñoïc saùch vôû vaø nhaát laø Saùch Thaùnh.
(Trích daãn töø taäp saùch Giaûi Nghóa Lôøi Chuùa
cuûa Ñöùc coá Giaùm Muïc Bartoâloâmeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm)