Thaønh Laäp

Haøng Giaùo Phaåm Vieät Nam

 

Prepared for internet by Vietnamese Missionaries in Taiwan

I. Ñöùc Giaùm Muïc tieân khôûi ngöôøi Vieät Nam

- Ngaøy 11/6/1933 Ñöùc Cha Gioan Baotixita Nguyeãn Baù Toøng, nguyeân chính xöù Taân Ñònh (Saøigoøn), ñöôïc Ñöùc Pioâ XI taán phong Giaùm Muïc tieân khôûi ngöôøi Vieät Nam taïi Ñeàn Thaùnh Pheâroâ taïi La-Maõ.

 

II. Thaønh laäp Haøng Giaùo Phaåm Vieät Nam

- Naêm 1954: vôùi Hieäp Ñònh Geneve chia ñoâi nöôùc Vieät Nam thaønh hai mieàn Nam vaø Baéc, laáy vó tuyeán 17 laøm ranh giôùi. Mieàn Baéc döôùi cheá Ñoäc Taøi Coäng Saûn, mieàn Nam döôùi cheá ñoä Töï Do Coäng Hoøa. Hôn 670,000 giaùo daân mieàn Baéc phaûi rôøi boû laøng xoùm ñeå laùnh naïn Coäng Saûn, di cö vaøo nieàm Nam tìm töï do.

- Ngaøy 24/11/1960: Trong luùc Giaùo Hoäi taïi mieàn Baéc döôùi cheá ñoä Coäng Saûn trôû neân Giaùo Hoäi thaàm laëng, khoâng phaùt trieån ñöôïc, thì Giaùo Hoäi taïi mieàn Nam döôùi cheá ñoä Coäng Hoøa ñaõ phaùt trieån moïi maët, neân ngaøy 24/11/1960, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan XXIII ñaõ ra toâng hieán Venerabilium Nostrorum thieát laäp Haøng Giaùo Phaåm Vieät Nam vôùi ba Giaùo Tænh: Haø Noäi - Hueá - Saøigoøn vaø caùc laõnh thoå truyeàn giaùo ñöôïc naâng leân haøng Giaùo Phaän theo ñuùng quy luaät Giaùo Hoäi hoaøn vuõ. Toâng Hieán naøy ñöôïc coâng boá trong ngaøy Leã Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi.

+ Giaùo Tænh Haø Noäi (1679) bao goàm caùc giaùo phaän Laïng Sôn (1913), Haûi Phoøng (1678), Höng Hoùa (1895), Baéc Ninh (1883), Phaùt Dieäm (1901), Buøi Chu (1848), Thaùi Bình (1936), Thanh Hoùa (1932) vaø Vinh (1846).

+ Giaùo Tænh Hueá (1850) bao goàm caùc giaùo phaän Qui Nhôn (1844), Nha Trang (1957), Kontum (1932), Ñaø Naüng (1963), vaø Ban Meâ Thuoät (1967).

+ Giaùo Tænh Saøigoøn (1844) bao goàm caùc giaùo phaän Vónh Long (1938), Caàn Thô (1955) vaø 3 giaùo phaän môùi laø Ñaø Laït (1960), Myõ Tho (1960), vaø Long Xuyeân (1960). Cuøng nhöõng giaùo khaùc môùi thaønh ñöôïc thieát laäp sau naøy: Phuù Cöôøng vaø Xuaân Loäc (1966), Phan Thieát (1975).

Ñang luùc ñoù nhieàu coäng ñoaøn ñaõ ñöôïc naâng leân haøng tænh doøng nhö doøng Chuùa Cöùu Theá (1964), Chi doøng Xitoâ Thaùnh Gia Vieät Nam (1964), doøng Ña Minh Vieät Nam (1967) vaø doøng Phanxicoâ Vieät Nam (1969), doøng Sö Huynh caùc tröôøng Coâng Giaùo (1897), doøng caùc nöõ tu thaùnh Phaoloâ (1864).

- Naêm 1960: Cuõng trong Toâng Hieán Venerabilium Nostrorum, Toøa Thaùnh thieát laäp theâm 3 ñòa phaän môùi:

+ Giaùo Phaän Ñaø Laït: Goàm caùc tænh Tuyeân Ñöùc, Laâm Ñoàng, Quaûng Ñöùc, Phöôùc Long. Taân giaùo phaän Ñaø Laït trao cho Ñöùc Cha Simon Hoøa Nguyeãn Vaên Hieàn.

+ Giaùo Phaän Myõ Tho: Goàm caùc tænh Ñònh Töôøng, Kieán Phong. Taân giaùo phaän Myõ Tho ñaët döôùi söï chaêm soùc cuûa Ñöùc Cha Giuse Traàn Vaên Thieän.

+ Giaùo Phaän Long Xuyeân: Goàm caùc tænh An Giang, Kieân Giang, Chöông Thieän. Taân giaùo phaän Long Xuyeân ñöôïc quaûn nhieäm bôûi Ñöùc Cha Michael Nguyeãn Khaéc Ngöõ.

Ñöùc Taân Giaùm Muïc Nguyeãn Khaéc Ngöõ sinh naêm 1909 taïi ñòa phaän Laïng Sôn (Baéc Vieät). Naêm 1929, ngaøi du hoïc taïi Phaùp vaø theo hoïc taïi chuûng vieän Lucon, thuï phong linh muïc naêm 1934 vaø laøm giaùo sö chuûng vieän Laïng Sôn. Naêm 1938, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm thö kyù Toøa Khaâm Söù Toøa Thaùnh taïi Hueá, giuùp vieäc cho Ñöùc Khaâm Söù Antonin Drapier. Ngaøi laøm cha chaùnh xöù hoï Luïc Bình, Myõ Sôn vaø beà treân ñòa phaän Laïng Sôn. Ngaøy 1/12/1960, Toøa Thaùnh taán phong ngaøi laøm Giaùm Muïc chaùnh toøa, coi soùc taân giaùo phaän Long Xuyeân.

- Naêm 1960: Toøa Thaùnh cuõng choïn Ñöùc Cha Pheâroâ Khuaát Vaên Taïo laøm taân Giaùm Muïc giaùo phaän Haûi Phoøng. Ngaøi cuõng laøm giaùm quaûn giaùo phaän Baéc Ninh cho ñeán naêm 1963.

- Naêm 1960: Cuõng trong naêm 1960, Toøa Thaùnh laïi choïn cha Pheâroâ Nguyeãn Huy Quang laøm taân Giaùm Muïc giaùo phaän Höng Hoùa.

- Naêm 1960: Giaùo Phaän Thaùi Bình ñoùn nhaän ñöùc taân Giaùm Muïc Ña Minh Ñinh Ñöùc Truï, ñöôïc Toøa Thaùnh choïn laøm giaùm muïc giaùo phaän Thaùi Bình ngaøy 5/3/1960.

- Naêm 1960: Ñöùc taân Giaùm Muïc Vincente Phaïm Anh Duï cai quaûn giaùo phaän Laïng Sôn ñöôïc phong Giaùm Muïc ngaøy 5/3/1960 (nhöng cho tôùi 1992, nhaø caàm quyeàn Haø Noäi môùi coâng nhaän). Ngaøi sinh ngaøy 14/10/1922 taïi Phaùt Dieäm.

- Naêm 1963: Giaùo Phaän Ñaø Naüng, goàm hai tænh Quaûng Nam vaø Quaûng Tín ñöôïc thaønh laäp. Taân Giaùo Phaän ñöôïc trao cho Ñöùc Cha Pheâroâ Phaïm Ngoïc Chi.

- Naêm 1963: Toøa Thaùnh taán phong Giaùm Muïc cho Linh Muïc Phaoloâ Traàn Ñình Nhieân, vaø ñeà cöû ngaøi laøm Giaùm Muïc phuï taù ñòa phaän Vinh.

- Naêm 1963: Ñöùc Cha Giuse Maria Trònh Vaên Caên ñöôïc ñeà cöû laøm Giaùm Muïc phoù giaùo phaän Haø Noäi (2/1963).

- Naêm 1963: Ñöùc Cha Phaoloâ Phaïm Ñình Tuïng, taân Giaùm Muïc giaùo phaän Baéc Ninh. Ngaøi sinh 1919 taïi hoï Caàu Meã, thuoäc xöù Quaûng Naïp, giaùo phaän Phaùt Dieäm. Ngaøi thuï phong linh muïc naêm 1949, vaø ñöôïc taán phong Giaùm Muïc ngaøy 15/8/1963.

- Naêm 1964: Toøa Thaùnh choïn cha Giuse Leâ Quí Thanh laøm Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Phaùt Dieäm.

- Naêm 1965: Toøa Thaùnh choïn cha Giacoâbeâ Nguyeãn Ngoïc Quang, laøm Giaùm Muïc giaùo phaän Caàn Thô, thay theá Ñöùc Cha Philipheâ Nguyeãn Kim Ñieàn nhaän quyeàn Toång Giaùm Muïc Hueá.

- Naêm 1966: Toøa Thaùnh caét caùc tænh Long Khaùnh, Bieân Hoøa, Phöôùc Tuy vaø thò xaõ Vuõng Taøu töø giaùo phaän Saøigoøn, ñeå thaønh laäp Giaùo Phaän Xuaân Loäc, taân giaùo phaän naøy ñöôïc trao cho Ñöùc Cha Giuse Leâ Vaên AÁn.

- Naêm 1966: Taân Giaùo Phaän Phuù Cöôøng ñöôïc thaønh laäp, goàm caùc tænh Bình Döông, Taây Ninh, Bình Long, Phöôùc Long. Giaùo Phaän Phuù Cöôøng ñöôïc trao cho Ñöùc taân Giaùm Muïc Giuse Phaïm Vaên Thieân.

- Naêm 1966: Giaùo phaän Saøigoøn coù theâm Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavieâ Traàn Thanh Khaâm, Giaùm Muïc phuï taù Toång Giaùo phaän Saøigoøn.

- Naêm 1967: Giaùo Phaän Ban Meâ Thuoät ñöôïc thaønh laäp, bao goàm caùc tænh Ñaéc Laéc, Quaûng Ñöùc, Phöôùc Long, taân giaùo phaän ñöôïc trao cho Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Huy Mai.

- Naêm 1967: Ñöùc taân Giaùm Muïc Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän ñaûm nhaän giaùo phaän Nha Trang.

- Naêm 1967: Ñöùc Cha Anselmo tadeo Leâ Höõu Töø taï theá. Ñöùc coá giaùm muïc sinh ngaøy 28/10/1897 taïi laøng Di Loan, Quaûng Trò, theo hoïc tieåu chuûng vieän An Ninh, sau ñoù ñaïi chuûng vieän Phuù Xuaân (Hueá). trong thôøi gian hoïc ñaïi chuûng vieän, ngaøi xin gia nhaäp doøng khoå tu Phöôùc Sôn, vaø thuï phong linh muïc ngaøy 22/12/1928. Ngaøy 19/7/1945, Toøa Thaùnh choïn Ngaøi laøm Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Phaùt Dieäm. Naêm 1946, Ñöùc Cha Leâ Höõu Töø chính thöùc nhaän quyeàn Giaùm Muïc giaùo phaän Phaùt Dieäm. Ngaøy 24/4/1967, Ngaøi qua ñôøi taïi nhaø höu döôõng Phaùt Dieäm, Xoùm Môùi, Goø Vaáp, thoï 74 tuoåi.

- Naêm 1968: Cha Giacobeâ Nguyeãn Vaên Maàu ñöôïc taán phong Giaùm Muïc. Ngaøi laø giaùm muïc giaùo phaän Vónh Long, thay theá Ñöùc Cha Nguyeãn Vaên Thieän.

- Naêm 1968: Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn Ñình Nhieân taï theá, sau 5 naêm laøm Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Vinh.

- Naêm 1971: Ñöùc Cha Gioan Baotixita Traàn Höõu Ñöùc taï theá. Ngaøi sinh naêm 1892, taïi Phöôùc Taân, huyeän Höông Kheâ, tænh Haø Tænh. Ngaøi theo hoïc taïi chuûng vieän Xaõ Ñoaøi. Ngaøy 15/9/1951, ñöôïc Ñöùc Cha De Cooman taán phong Giaùm Muïc. Ngaøi maát taïi Xaõ Ñoaøi (Vinh) ngaøy 5/1/1971, sau 20 naêm cai quaûn giaùo phaän.

- Naêm 1973: Ñöùc Cha Simon Hoøa Nguyeãn Vaên Hieàn taï theá. Ñöùc coá giaùm muïc sinh ngaøy 23/3/1906 taïi laøng Nhu Lyù, Quaûng Trò. Ngaøi gia nhaäp chuûng vieän ngaøy 8/6/1917. Naêm 1932, du hoïc taïi tröôøng Truyeàn Giaùo Rome. Ngaøy 21/12/1935, ngaøi thuï phong linh muïc vaø tieáp tuïc hoïc taïi Rome. Trôû veà Vieät Nam naêm 1940, ngaøi ñöôïc Toøa Giaùm Muïc Hueá boå nhieäm laøm giaùo sö tröôøng Thieân Höõu, sau ñoù laøm giaùm ñoác ñaïi chuûng vieän Kim Long. Ngaøy 20/9/1955, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh choïn laøm giaùm muïc giaùo phaän Saøigoøn. Naêm 1960, ngaøi ñöôïc ñeà cöû laøm giaùm muïc taân giaùo phaän Ñaø Laït. Ngaøi maát ngaøy 5/7/1973, sau 13 naêm cai quaûn giaùo phaän Ñaø Laït.

- Naêm 1974: Ñöùc cha Leâ Quí Thanh taï theá. Ñöùc coá Giaùm Muïc sinh ngaøy 19/3/1900 taïi An Hoøa, Duy Tieân, Haø Nam, laø chaùu ba ñôøi cuûa nhaø baùc hoïc Leâ Quí Ñoân. Ngaøi thuï phong linh muïc ngaøy 17/3/1934, giaùo sö chuûng vieän Phuùc Nhaïc, roài giaùm ñoác tröôøng thaøy giaûng Phaùt Dieäm, giaùo sö chuûng vieän Thöôïng Kieäm. Ngaøy moàng Moät Teát Giaùp thìn (13/2/1964), ngaøi thuï phong Giaùm Muïc, sau 10 naêm giöõ chöùc giaùm muïc phoù cho Ñöùc Cha Buøi Chu Taïo. Ngaøi qua ñôøi vaøo ngaøy 7/5/1974, thoï 74 tuoåi.

- Naêm 1974: Ñöùc Cha Ña Minh Hoaøng Vaên Ñoaøn taï theá. Ñöùc coá Giaùm Muïc sinh ngaøy 15/10/1912 taïi Traø Luõ, Phuù Nhai, Nam Ñònh. Naêm 1927, ngaøi ñöôïc choïn vaøo chuûng vieän Ninh Cöôøng; naêm 1932 theo hoïc lôùp Trieát taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Nam Ñònh. Qua 3 naêm Trieát, ngaøi xin gia nhaäp doøng Ña Minh Quaàn Phöông. Sau ñoù, du hoïc taïi Ña Minh Hoïc Vieän ôû Hoàng Koâng (1/1936). Naêm sau ngaøi qua Bæ (1937), vaø Paris (1938). Hoïc noäi truù taïi Nhaø Doøng Etoiles vaø theo hoïc ban vaên chöông taïi ñaïi hoïc Sorbonne. Cuõng naêm aáy ngaøi thuï phong linh muïc. Naêm 1944, ngaøi ñaäu tieán só Thaàn Hoïc, vaø daïy tieáng La Tinh, Hi Laïp, Do Thaùi taïi nhaø doøng thaùnh Maximin vaø ñaïi hoïc Collegessete. Ngaøy 12/9/1950, ngaøi thuï phong Giaùm Muïc cai quaûn giaùo phaän Baéc Ninh. Naêm 1963, nhaän quyeàn Giaùm Muïc giaùo phaän Qui Nhôn. Ñöùc Cha Ñaminh Hoaøng Vaên Ñoaøn maát ngaøy 20/5/1974 taïi Qui Nhôn.

- Naêm 1974: Ñöùc Cha Giuse Leâ Vaên AÁn taï theá. Ngaøi maát ngaøy 17/6/1974, sau 8 naêm cai quaûn giaùo phaän Xuaân Loäc.

- Ngaøy 11/8/1974: Toøa Thaùnh taán phong Ñöùc Cha Phaoloâ Huyønh Ñoâng Caùc Giaùm Muïc Giaùo Phaän Qui Nhôn.

- Naêm 1975: Giaùo Phaän Phan Thieát ñöôïc thieát laäp vaø trao cho Ñöùc Cha Nicolas Huyønh Vaên Nghi. Ñaây laø giaùo phaän thöù 25 ñöôïc thaønh laäp keå töø khi 2 giaùo phaän Ñaøng Trong vaø Ñaøng Ngoaøi thaønh hình.

- Naêm 1975: Tröôùc nhöõng bieán chuyeån mau leï cuûa chieán tranh taïi Vieät Nam, trong naêm 1975, Toøa ñaõ nhanh choùng thích öùng vôùi nhöõng bieán chuyeån môùi cuûa tình hình, ñaõ phong theâm nhieàu giaùm muïc khaùc ñeå cai quaûn caùc giaùo phaän taïi Vieät Nam trong hoaøn caûnh môùi:

+ Toøa Thaùnh taán phong cha Phanxicoâ Nguyeãn Quang Saùch laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Ñaø Naüng.

+ Taân Giaùm Muïc Stephanoâ Nguyeãn Nhö Theå, Toång Giaùm Muïc phoù Toång Giaùo Phaän Hueá. (Naêm 1983, Ngaøi ñaõ xin veà höu).

+ Taân Giaùm Muïc Bartolomeo Nguyeãn Sôn Laâm, giaùm muïc giaùo phaän Ñaø Laït. Ngaøi sinh naêm 1929 taïi Thanh Hoùa, thuï phong linh muïc naêm 1957, sau ñoù xin gia nhaäp tu hoäi Xuaân Bích, moät Tu Hoäi chuyeân veà giaûng daïy trong caùc chuûng vieän. Ngaøi qua Phaùp naêm 1960, vaø sang Rome theo hoïc taïi ñaïi hoïc Thaùnh cuûa doøng Ña Minh. Naêm 1963, ngaøi ñaäu cöû nhaân Thaàn Hoïc, tieán só Trieát hoïc. Trôû veà nöôùc ngaøi daïy Trieát hoïc vaø nhaäp moân Thaùnh Kinh taïi ñaïi chuûng vieän Xuaân Bích Vónh Long trong hai naêm. Töø 1966 ñeán 1975, ngaøi laøm giaùm ñoác ñaïi chuûng vieän Xuaân Bích Hueá. Naêm 1975, Toøa Thaùnh boå nhieäm ngaøi laøm Giaùm Muïc giaùo phaän Ñaø Laït. (Sau naøy, Ñöùc Cha Bartolomeâoâ Nguyeãn Sôn Laâm ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm Muïc Giaùo Phaän Thanh Hoùa ôû ngoaøi Baéc).

+ Taân Giaùm Muïc Alexis Phaïm Vaên Loäc, giaùm muïc giaùo phaän Kontum.

+ Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn Vaên Hoøa, taân Giaùm Muïc giaùo phaän Nha Trang.

+ Toøa Thaùnh thuyeân chuyeån Ñöùc Cha Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän töø giaùo phaän Nha Trang veà Saøigoøn. Ngaøi laø Toång Giaùm Muïc phoù vôùi quyeàn keá vò Toång Giaùo Phaän Saøigoøn.

+ Ñöùc Cha Ñaminh Nguyeãn Vaên Laõng, taân giaùm muïc Giaùo Phaän Xuaân Loäc.

+ Ñöùc Cha Nguyeãn Minh Nhaät, taân giaùm muïc phoù vôùi quyeàn keá vò giaùo phaän Xuaân Loäc.

+ Ñöùc taân Giaùm Muïc Andreù Nguyeãn Vaên Nam, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Myõ Tho.

+ Ñöùc Cha Raphael Nguyeãn Vaên Dieäp, taân giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Vónh Long.

+ Ñöùc taân Giaùm Muïc Emmanuel Leâ Phong Thuaän, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Caàn Thô.

+ Ñöùc Cha Gioan Baotixita Buøi Tuaàn, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Long Xuyeân.

- Naêm 1975: Ñöùc Cha Giuse Phaïm Naêng Tónh, giaùm muïc giaùo phaän Buøi Chu töø traàn. Ñöùc coá giaùm muïc thuï phong linh muïc vaøo ñaàu thaäp nieân 1940 sau nhieàu naêm phuïc vuï taïi nhieàu xöù ñaïo. Naêm 1952, ngaøi ñöôïc Ñöùc Cha Phaïm Ngoïc Chi môøi veà laøm thö kyù toøa Giaùm Muïc. Naêm 1954, Ngaøi theo laøn soùng ngöôøi di cö vaøo Nam, nhöng chaïnh nghó laïi soá phaän cuûa hôn 10 ngaøn tín höõu giaùo daân Buøi Chu coøn ôû laïi, ngaøi xin trôû laïi mieàn Baéc. Ngaøy 10/11/1960, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh taán phong Giaùm Muïc Giaùo Phaän Buøi Chu. Ngaøi maát ngaøy 11/2/1975, sau 15 naêm coi soùc giaùo phaän.

- Naêm 1976: Thaùng 5 naêm 1976, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ, giaùo phaän Haø Noäi, ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI choïn laøm Hoàng Y. Ngaøi laø Hoàng Y tieân khôûi cuûa Vieät Nam.

- Naêm 1976: Ñöùc Cha Phanxicoâ Traàn Thanh Khaâm, Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Saøigoøn, taï theá ngaøy 2/10/1976, sau 10 naêm laøm phuï taù giaùm muïc Saøigoøn.

- Naêm 1977: Toøa Thaùnh ñaët linh muïc Giuse Nguyeãn Thieän Khuyeán laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Phaùt Dieäm. Leã taán phong ñöôïc cöû haønh taïi nhaø thôø Phaùt Dieäm vaøo ngaøy 9/3/1977.

- Naêm 1978: Nhaân dòp tham döï Hoäi Nghò Giaùm Muïc Theá Giôùi taïi Rome, Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Vaên Bình ñaõ ñeà nghò vaø ñöôïc Toøa Thaùnh chaáp thuaän ñeå cha Aloisio Phaïm vaên Naãm laøm Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Saøigoøn. Taân giaùm muïc sinh naêm 1913, töøng laø giaùo sö, quaûn lyù tieåu chuûng vieän Thaùnh Giuse taïi Saøigoøn. Leã taán phong ñöôïc Ñöùc Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Vaên Bình cöû haønh taïi Saøigoøn ngaøy 2/2/1978.

- Naêm 1978: Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn Naêng, giaùm muïc giaùo phaän Vinh, töø traàn taïi Xaõ Ñoaøi, Ngheä An, vaøo ngaøy 17/6/1978, höôûng thoï 66 tuoåi, sau 28 naêm laøm linh muïc vaø 10 naêm giaùm muïc cai quaûn giaùo phaän Vinh.

- Naêm 1978: Ñöùc Hoàng Y tieân khôûi Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ taï theá taïi Haø Noäi. Coá Hoàng Y sinh ngaøy 11/12/1899 taïi Traøng Ñöùc, Haø Noäi. Thuï phong linh muïc ngaøy 1/4/1944, taán phong giaùm muïc ngaøy 15/8/1960 taïi nhaø thôø chaùnh toøa Haø Noäi. Ngaøy 24/11/1960, nhaäm chöùc Toång Giaùm Muïc, vaø ngaøy 14/5/1976 ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI taán phong Hoàng Y taïi Rome. Ngaøi taï theá vaøo saùng thöù Hai, ngaøy 27/11/1978, höôûng thoï 78 tuoåi.

- Naêm 1979: Ñöùc Giaùm Muïc Gioan Baotixita Urrutia (Thi), nguyeân giaùm muïc Hueá, taï theá ngaøy 15/1/1979 taïi Montheton, Phaùp quoác. Ñöùc coá giaùm muïc sinh naêm 1901, thuï phong linh muïc naêm 1925, ñöôïc boå nhieäm laøm vieäc taïi giaùo phaän Hueá. Ngaøy 17/5/1947, thuï phong giaùm muïc. Naêm 1960, Toøa Thaùnh thieát laäp haøng giaùo phaåm Vieät Nam, ngaøi trao giaùo phaän Hueá cho Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ngoâ Ñình Thuïc roài ra höu trí taïi Lavang. Heø 1972, ngaøi veà Hueá laùnh naïn vaø sau ñoù veà Phaùp. Ñöùc Giaùm Muïc Thi coi Vieät Nam nhö queâ höông thöù hai cuûa ngaøi, vaø ao öôùc ñöôïc choân caát thaân xaùc treân giaûi ñaát Vieät Nam.

- Naêm 1979: Toøa Thaùnh boå nhieäm cha Pheâroâ Traàn Xuaân Haïp laøm giaùm muïc giaùo phaän Vinh, thay theá Ñöùc Cha Nguyeãn Naêng, taï theá naêm 1978. Taân giaùm muïc sinh quaùn taïi laøng Nhaân Hoøa (Ngheä An), nguyeân linh muïc quaûn haït Höôùng Döông (Quaûng Bình). Leã taán phong Ñöùc Giaùm Muïc Haïp ñöôïc cöû haønh taïi Haø Noäi ngaøy 19/3/1979.

- Naêm 1979: Ngaøy 18/2/1979, Toøa Thaùnh cuõng choïn cha Giuse Nguyeãn Tuøng Cöông, nguyeân quaûn lyù Nhaø Chung Haø Noäi, laøm giaùm muïc phuï traùch giaùo phaän Haûi Phoøng.

- Naêm 1979: Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II trao muõ Hoàng Y cho Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Maria Trònh Vaên Caên, Toång Giaùm Muïc giaùo phaän Haø Noäi, vaøo ngaøy 16/5/1979. Ngaøi laø vò Hoàng Y thöù hai cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam.

- Naêm 1979: Ngaøy 8/8/1979, Toøa Thaùnh cuõng chaáp nhaän lôøi ñeà nghò cuûa Ñöùc Hoàng Y Trònh Vaên Caên, choïn cha Giuse Vuõ Duy Nhaát laøm Giaùm Muïc Giaùo Phaän Buøi Chu. Leã taán phong ñöôïc Ñöùc Hoàng Y Trònh Vaên Caên chuû toïa taïi Haø Noäi. Taân giaùm muïc sinh naêm 1911, thuï phong linh muïc naêm 1960, vaø thuï phong giaùm muïc naêm 1979.

- Naêm 1979: Ngaøy 8/12/1979, Toøa Thaùnh choïn cha Pheâroâ Giuse Ñinh Bænh laøm Giaùm Muïc phoù giaùo phaän Thaùi Bình.

- Naêm 1981: Toøa Thaùnh choïn cha Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Sang, cha chaùnh sôû nhaø thôø Haø Noäi laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Haø Noäi. Taân Giaùm Muïc xuaát thaân töø ñaïi chuûng vieän Xuaân Bích töø naêm 1953, chòu chöùc linh muïc naêm 1960. Töøng nhieàu naêm laøm thö kyù cho Ñöùc coá Hoàng Y Trònh Nhö Khueâ, vaø chaùnh xöù nhaø thôø Haø Noäi.

- Naêm 1981: Cuõng trong naêm 1981, Toøa Thaùnh chaáp thuaän cha Giuse Trònh Chính Tröïc, linh muïc chaùnh sôû giaùo phaän Ban Meâ Thuoät, laøm giaùm muïc giaùo phaän Ban Meâ Thuoät. Taân giaùm muïc sinh naêm 1925 taïi Traùc Buùt, Haø Nam. Thuï phong linh muïc naêm 1954 taïi Haø Noäi. Ngaøi giöõ chöùc chaùnh sôû ñòa phaän ban Meâ Thuoät töø ngaøy 8/9/1967 ñeán ngaøy thuï phong giaùm muïc.

- Naêm 1981: Ñöùc Cha Giuse Nguyeãn Thieän Khuyeán, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Phaùt Dieäm töø traàn. Ñöùc coá Giaùm Muïc Giuse sinh naêm 1900, taïi xöù Myõ Ñieän (Thanh Hoùa), sau khi hoaøn taát baäc tieåu vaø ñaïi chuûng vieän. Ngaøi thuï phong linh muïc ngaøy 5/4/1930, do coá Giaùm Muïc Marcou truyeàn chöùc. Ngaøi laàn löôït coi caùc xöù Khieát Kyû, Hieáu Thuaän, Toân Ñaïo, Vaên Haûi, Phuùc Haûi. Khi Ñöùc Cha Thanh töø traàn (1974), Ngaøi laøm cha chính giaùo phaän. Ngaøy 24/4/1977, ngaøi ñöôïc taán phong giaùm muïc taïi Phaùt Dieäm, do Ñöùc Cha Caên chuû phong. Sau 4 naêm phuïc vuï Giaùo Hoäi, ngaøi qua ñôøi ñoät ngoät ngaøy 15/12/1981 taïi Phaùt Dieäm (Baéc Vieät), thoï 81 tuoåi.

- Naêm 1981: Toøa Thaùnh taán phong Giaùm Muïc cho linh muïc Pheâroâ Traàn Thaønh Chung, giaùm muïc phuï taù ñòa phaän Kontum. Leã taán phong ñöôïc cöû haønh taïi Kontum ngaøy 15/8/1981.

- Naêm 1982: Ñöùc Cha Ñaminh Maria Ñinh Ñöùc Truï taï theá. Ñöùc coá Giaùm Muïc sinh taïi Phuù Nhai vaøo ngaøy 15/1/1908. Thuï phong linh muïc 23/5/1938, sau ñoù ñöôïc boå nhieäm laøm Giaùm Ñoác tröôøng Thaøy Giaûng Ñaëng Ñöùc Thuaän (Höng Yeân). Ngaøy 5/3/1960, Toøa Thaùnh ñaët ngaøi laøm Giaùm Muïc hieäu toøa Cataquas, 21 ngaøy sau ngaøi ñöôïc Ñöùc coá Hoàng Y Trinh Nhö Khueâ aâm thaàm taán phong giaùm muïc. Ngaøy 8/11/1960, Ñöùc Cha Ñinh Ñöùc Truï chính thöùc nhaän quyeàn giaùm muïc ñòa phaän Thaùi Bình. Ngaøi taï theá ngaøy 7/6/1982.

- Naêm 1982: Toøa Thaùnh choïn cha Louis Haø Kim Danh laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Phuù Cöôøng. Leã taán phong ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 10/10/1982.

- Naêm 1984: Ñöùc Cha Paul Seitz (Kim) töø traàn. Ñöùc coá giaùm muïc Seitz sinh taïi Le Havre naêm 1906. Ngaøi gia nhaäp hoäi Thöøa Sai Paris (MEP) vaø ñeán Vieät Nam naêm 1937. Sau ñoù ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm cha sôû nhaø thôø chaùnh toøa Haø Noäi. Naêm 1925, Toøa Thaùnh boå nhieäm ngaøi laøm giaùm muïc giaùo phaän Kontum. Ngaøy 15/8/1975, ngaøi bò Coäng Saûn truïc xuaát. Trôû veà Phaùp, Ngaøi cho xuaát baûn hai cuoán saùch noùi veà tình traïng ngöôøi daân mieàn Nam soáng döôùi cheá ñoä Coäng Saûn: cuoán "Le Temps Des Chiens Muets" (Thôøi cuûa nhöõng con choù caâm), vaø cuoán "Les Hommes Debout" (Nhöõng ngöôøi ñöùng thaúng). Ngaøy 24/2/1984, ngaøi töø traàn taïi Phaùp vì bònh ung thö phoåi, höôûng thoï 78 tuoåi.

- Naêm 1984: Ñöùc Toång Giaùm Muïc Pheâroâ-Martinoâ Ngoâ Ñình Thuïc töø traàn. Ñöùc coá Toång Giaùm Muïc sinh taïi Phuù Cam (Hueá) vaøo ngaøy 6/10/1897. Ngaøi theo hoïc tieåu chuûng vieän Phuù Xuaân. Naêm 1919, Ñöùc Cha Allys (Lyù) göûi ngaøi du hoïc taïi Rome, ngaøi ñaäu tieán só veà trieát hoïc, thaàn hoïc vaø giaùo luaät. Ngaøi thuï phong linh muïc ngaøy 20/12/1925, sau ñoù giöõ chöùc giaùo sö ñaïi chuûng vieän Phuù Xuaân, hieäu tröôûng tröôøng Providence (Thieân Höïu), chuû nhieäm tôø Sacerdos Indosineses. Naêm 1938, Toøa Thaùnh ñaët ngaøi laøm giaùm muïc tieân khôûi giaùo phaän Vónh Long. Ngaøy 24/11/1960, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan XXIII thieát laäp haøng giaùo phaåm Vieät Nam, vaø ñaët ngaøi laøm Toång Giaùm Muïc Hueá cho ñeán naêm 1965. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Ngoâ Ñình Thuïc maát luùc 11 giôø ngaøy 13/12/1984 taïi beänh vieän St. John (Joplin, Missouri). Leã an taùng ñöôïc cöû haønh luùc 11 giôø ngaøy 22/12/1984 taïi giaùo phaän Springfield - Cape Giardeau.

- Naêm 1985: Ñöùc Cha Pheâroâ Maria Nguyeãn Huy Quang, giaùm muïc giaùo phaän Höng Hoùa, töø traàn vaøo ngaøy 13/11/1985, taïi Nhaø Chung Sôn Taây, Baéc Vieät, höôûng thoï 78 tuoåi.

- Naêm 1987: Ñöùc Cha Ñaminh Leâ Höõu Cung, Giaùm Muïc giaùo phaän Buøi Chu, taï theá ngaøy 12/3/1987, taïi Buøi Chu, Baéc Vieät Nam.

- Naêm 1987: Ñöùc Cha Giuse Phan Vaên Hoa, giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Qui Nhôn, taï theá ngaøy 6/10/1987, sau 12 naêm laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän.

- Naêm 1988: Ñöùc Cha Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi qua ñôøi. Ñöùc Coá giaùm muïc sinh ngaøy 1909 taïi Toân Ñaïo, Kim Sôn, Ninh Bình. Naêm 1920, ngaøi gia nhaäp nhaø taäp Ba Laøng (Thanh Hoùa), tieåu chuûng vieän Phuùc Nhaïc. Naêm 1927, ngaøi du hoïc taïi tröôøng truyeàn giaùo Rome, thuï phong linh muïc ngaøy 23/12/1933 vaø tieáp tuïc hoïc taïi ñaïi hoïc Apollinaire. Ngaøi ñaäu Tieán Só trieát hoïc, cöû nhaân Thaàn Hoïc, vaø cöû nhaân vaên chöông, giaùo luaät. Naêm 1936, ngaøi hoài höông vaø nhaän chöùc giaùo sö ñaïi chuûng vieän Phaùt Dieäm. Naêm 1950, ngaøi ñöôïc Toøa thaùnh boå nhieäm laøm giaùm muïc giaùo phaän Buøi Chu. Sau hieäp ñònh Geneve (20/7/1954), ngaøi ñöôïc uûy thaùc troâng coi haøng giaùo só vaø giaùo daân di cö. Ngaøy 5/7/1957, ngaøi ñöôïc ñeà cöû cai quaûn giaùo phaän Qui Nhôn. Sau ñoù, ngaøy 18/1/1963, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan XXIII ñaët ngaøi laøm Giaùm Muïc tieân khôûi giaùo phaän Ñaø Naüng. Ñöùc Cha Pheâroâ Maria Phaïm Ngoïc Chi maát taïi Ñaø Naüng ngaøy 21/1/1988, sau 25 naêm cai quaûn giaùo phaän Ñaø Naüng.

- Naêm 1988: Ñöùc Toång Giaùm Muïc Philiphe Nguyeãn Kim Ñieàn qua ñôøi. Coá Toång Giaùm Muc Philiphe sinh naêm 1921 taïi Gia Ñònh. Ngaøi gia nhaäp doøng Tieåu Ñeä cuûa cha Charles de Foucauld, sau ñoù ngaøi qua Phi Chaâu. Naêm 1957, cha Ñieàn trôû veà Vieät Nam vaø laøm cho haõng khuaân vaùc taïi beán taàu. Ngaøy 24/10/1960, Toøa Thaùnh choïn ngaøi laøm Giaùm Muïc tieân khôûi giaùo phaän Caàn Thô, sau ñoù nhaän chöùc Toång Giaùm Muïc Hueá (1965). Ngaøi qua ñôøi ngaøy 8/6/1988 taïi Hueá. Ngaøi xöùng danh ñöôïc goïi laø chieán só quoác gia, vì ngaøi ñaõ maïnh meõ leân aùn nhoùm linh muïc "quoác doanh". Ngaøi bò Coäng Saûn laøm khoù deã, vaø bò quaûn thuùc taïi toøa Giaùm Muïc. Caùi cheát cuûa ngaøi laø moät thieät thoøi cho Giaùo Hoäi vaø Toå Quoác Vieät Nam.

- Naêm 1988: Ñöùc Cha Ñaminh Nguyeãn Vaên Laõng, giaùm muïc giaùo phaän Xuaân Loäc, töø traàn ngaøy 19/12/1988. Tröôùc khi ñöôïc taán phong giaùm muïc, ngaøi ñaõ töøng laø giaùm ñoác ñaïi chuûng vieän Thaùnh Thomas Long Xuyeân, vaø giöõ nhieàu chöùc vuï quan troïng taïi giaùo phaän Long Xuyeân.

- Naêm 1988: Toøa Thaùnh ñaõ choïn cha Giuse Nguyeãn Vaên Yeán laøm giaùm muïc phoù giaùo phaän Phaùt Dieäm. Ñöùc taân Giaùm Muïc sinh ngaøy 26/12/1942 taïi Vónh Trò, Keû Vónh (Haø Noäi). Töø naêm 1954 tôùi 1960, ngaøi theo hoïc taïi tieåu chuûng vieän Haø Noäi. Trong luùc ñang theo hoïc, nhaø nöôùc ra leänh ñoùng cöûa chuûng vieän, thaøy Yeán ra ngoaøi laøm thôï may suoát 13 naêm daøi. Naêm 1973, thaøy trôû laïi chuûng vieän, vaø thuï phong linh muïc naêm 1977. Ngaøy 14/11/1988, cha Yeán ñöôïc Toøa Thaùnh chính thöùc boå nhieäm laøm giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Phaùt Dieäm. Leã taán phong ñöôïc cöû haønh ngaøy 16/12/1988.

- Naêm 1989: Ñöùc Cha Giuse Phan Theá Hinh, giaùm muïc Höng Hoùa, taï theá. Ñöùc coá Giaùm Muïc sinh ngaøy 27/10/1928, thuï phong linh muïc naêm 1973. Naêm 1976, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm giaùm muïc phoù giaùo phaän Höng Hoùa. Ngaøy 13/11/1985, khi Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Huy Quang qua ñôøi, Ñöùc Cha Phan Theá Hinh leân keá vò trong vieäc coi soùc giaùo phaän, ngaøi qua ñôøi saùng chuû nhaät 22/1/1989.

- Naêm 1989: Ngaøy 15/12/1989, Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ñaõ boå nhieäm cha Giuse Nguyeãn Quang Tuyeán laøm Giaùm Muïc phuï taù giaùo phaän Baéc Ninh. Ngaøi thuï phong linh muïc bí maät vaøo naêm 1975, nhöng maõi ñeán 1980 môùi ñöôïc nhaø nöôùc chaáp thuaän. Töø 1988, ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm cha chaùnh sôû nhaø thôø Baéc Ninh, vaø ngaøy 15/12/1989 ñöôïc Toøa Thaùnh taán phong giaùm muïc. Leã taán phong do Ñöùc Cha Phaïm Ñình Tuïng cöû haønh vaøo ngaøy 15/1/1989.

- Naêm 1989: Ñöùc Cha Giuse Traàn Vaên Thieän, giaùm muïc giaùo phaän Myõ Tho, taï theá ngaøy 24/2/1989, thoï 81 tuoåi. Ñöùc Coá giaùm muïc sinh taïi Long Ñieàn (Phöôùc Tuy) ngaøy 1/10/1908, thuï phong linh muïc ngaøy 21/9/1935, sau moät thôøi gian laøm cha phoù, cha Thieän du hoïc taïi Phaùp. Hoài höông naêm 1947, ngaøi ñöôïc cöû laøm giaùm ñoác Chuûng Vieän Thaùnh Minh. Naêm 1958, ngaøi ñöôïc cöû laøm Vieän Tröôûng Ñaïi Hoïc Ñaø Laït, vaø ngaøy 24/11/1960 ngaøi ñöôïc boå nhieäm laøm giaùm muïc tieân khôûi giaùo phaän Myõ Tho.

- Naêm 1989: Ñöùc Cha Giuse Ñinh Bænh, töø traàn ngaøy 14/3/1989 taïi Toøa Giaùm Muïc Thaùi Bình. Ngaøi nguyeân laø giaùm muïc phuï taù cuûa coá giaùm muïc Ñinh Ñöùc Truï, vaø ñöôïc Toøa Thaùnh chæ ñònh coi soùc giaùo phaän Thaùi Bình sau khi Ñöùc Cha Truï qua ñôøi.

- Naêm 1990: Ñöùc Cha Pheâroâ Phaïm Taàn, giaùm muïc giaùo phaän Thanh Hoùa, taï theá luùc 4 giôø saùng ngaøy 1/2/1990 taïi Toøa Giaùm Muïc Thanh Hoùa, höôûng thoï 77 tuoåi.

- Naêm 1990: Ñöùc Hoàng Y Giuse Maria Trònh Vaên Caên taï theá. Ñöùc coá Hoàng Y sinh taïi Buùt Ñoâng, Haø Nam, ngaøy 19/3/1921. Thuï phong linh muïc ngaøy 8/12/1949, vaø ñöôïc choïn laøm Toång Giaùm Muïc phoù hieäu toøa giaùo phaän Haø Noäi ngaøy 5/2/1963. Nhaän muõ giaùm muïc ngaøy 2/6/1963 taïi nhaø thôø chính toøa Haø Noäi, vaø nhaän muõ Hoàng Y töø Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II ngaøy 26/5/1979. Ngaøi laø vò Hoàng Y thöù hai cuûa Giaùo Hoäi Vieät Nam. Ngaøi taï theá vaøo ngaøy thöù Saùu 18/6/1990 taïi Toøa Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, thoï 69 tuoåi, sau 41 naêm linh muïc, 27 naêm giaùm muïc vaø 11 naêm vôùi chöùc vuï Hoàng Y. Leã an taùng do Ñöùc Hoàng Y Etchegaray cöû haønh vaøo luùc 10 giôø saùng thöù Tö ngaøy 23/6/1990.

- Naêm 1990: Ñöùc Cha Giacoâbeâ Nguyeãn Ngoïc Quang, giaùm muïc giaùo phaän Caàn Thô, taï theá ngaøy 20/6/1990 taïi Caàn Thô, höôûng thoï 81 tuoåi, sau 25 naêm cai quaûn giaùo phaän. Ñöùc coá Giaùm Muïc sinh naêm 1909 taïi Saøigoøn, thuï phong linh muïc naêm 1935 vaø giaùm muïc naêm 1965.

- Naêm 1990: Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Huy Mai taï theá. Coá giaùm muïc sinh taïi  Khuyeån Löông, Haø Noäi ngaøy 3/7/1913. Naêm 1967, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh boå nhieäm laøm giaùm muc tieân khôûi giaùo phaän Ban Meâ Thuoät. Ngaøi qua ñôøi vaøo luùc 6 giôø ngaøy 4/8/1990, thoï 77 tuoåi, sau 23 naêm cai quaûn giaùo phaän Ban Meâ Thuoät. Leã an taùng ñöôïc cöû haønh vaøo ngaøy 8/8/1990. Ñöùc Cha Trònh Chính Tröïc laøm Giaùm Muïc Giaùo Phaän Ban Meâ Thuoät thay theá Ñöùc Cha Nguyeãn Huy Mai.

- Naêm 1990: Toøa Thaùnh chæ ñònh Ñöùc Cha Phaïm Ñình Tuïng, giaùm muïc giaùo phaän Baéc Ninh, kieâm giaùm quaûn toång giaùo phaän Haø Noäi. Vaø Ñöùc Cha Nguyeãn Vaên Sang nhaän chöùc Giaùm Muïc Giaùo Phaän Thaùi Bình.

- Naêm 1991: Ñöùc Cha Nguyeãn Phuïng Hieåu ñöôïc cöû laøm taân giaùm muïc giaùo phaän Höng Hoùa. Ngaøy 11/4/1991, caùc Ñöùc Giaùm Muïc Vieät Nam ñaõ ñeán nhaø thôø chính toøa Höng Hoùa ñeå tham döï leã truyeàn chöùc giaùm muïc cho Ñöùc Cha Giuse Nguyeãn Phuïng Hieåu. Ñöùc Cha Phaoloâ Phaïm Ñình Tuïng, Giaùm Muïc Baéc Ninh, kieâm giaùm quaûn toång giaùo phaän Haø Noäi, laø vò chuû phong. Ñöùc Toång Giaùm Muïc Alberto Tricarico, Söù Thaàn Toøa Thaùnh taïi Thaùi Lan, Laøo, Mieán Ñieän vaø Maõ Lai cuõng ñeân tham döï, vaø chuyeån lôøi chaøo möøng vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh Cha tôùi Ñöùc taân Giaùm Muïc.

- Naêm 1991: Ñöùc Cha Pheâroâ Nguyeãn Vaên Nhôn ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II boå nhieäm ngaøy 19/10/1991 laøm Giaùm Muïc phuï taù Giaùo Phaän Ñaø Laït vôùi quyeàn keá vò. Sau thôøi gian theo hoïc taïi tieåu chuûng vieän Saøigoøn (1948-1958), ngaøi theo hoïc taïi Giaùo Hoaøng Hoïc Vieän Pioâ X Ñaø Laït, ñaäu cöû nhaân vaên chöông Phaùp taïi Ñaïi Hoïc Ñaø Laït. Ngaøi ñöôïc Ñöùc coá Giaùm Muïc Simon Hoøa Hieàn truyeàn chöùc linh muïc ngaøy 21/12/1967, ñöôïc boå nhieäm laøm giaùo sö c chuûng vieän Ñaø Laït (1971-1975). Töø 1975 ngaøi laøm cha chaùnh sôû nhaø thôø chính toøa kieâm toång ñaïi dieän giaùo phaän Ñaø Laït. Thaùnh leã truyeàn chöùc giaùm muïc do Ñöùc Cha Nguyeãn Sôn Laâm, Giaùm Muïc giaùo phaän Ñaø Laït, chuû teá vôùi söï hieän dieän cuûa Ñöùc Cha Nicholas Huyønh Vaên Nghi, Giaùm Muïc Phan Thieát, vaø Ñöùc Cha Phaoloâ Nguyeãn Vaên Hoøa, Giaùm Muïc Nha Trang, cuøng hôn 15 ngaøn tín höõu.

- Naêm 1992: Ngaøy 15/2/1992, Ñöùc Cha Stephanoâ Nguyeãn Nhö Theå, Giaùm Muïc hieäu toøa Tipasa di Mauritania, nguyeân giaùm muïc phoù giaùo phaän Hueá, ñaõ ñöôïc Ñöùc Thaùnh Cha boå nhieäm laøm thaønh vieân Hoäi Ñoàng Ñoái Thoaïi Lieân Toân vôùi nhieäm kyø laø 5 naêm. Ñöùc Cha Theå sinh ngaøy 1/12/1935 taïi Quaûng Trò, chòu chöùc linh muïc ngaøy 6/1/1962. Ngaøy 7/9/1975, ngaøi ñöôïc Ñöùc coá Toång Giaùm Muïc Nguyeãn Kim Ñieàn taán phong laøm Giaùm Muïc phoù giaùo phaän Hueá, chieáu theo ñaëc quyeàn cuûa Toøa Thaùnh ban cho caùc giaùm muïc Vieät Nam luùc baáy giôø. Tuy nhieân ngaøy 23/11/1983, ngaøi ñöôïc Toøa Thaùnh chaáp nhaän ñôn töø chöùc. Vôùi vieäc boå nhieäm treân ñaây, Ñöùc Cha Theå laø vò giaùm muïc Vieät Nam duy nhaát laø thaønh vieân cuûa moät cô quan Toøa Thaùnh, vaø nhö vaäy seõ ñöôïc môøi tôùi Rome tham döï caùc phieân hoïp khoaùng ñaïi 2 naêm moät laàn cuûa Hoäi Ñoàng noùi treân.

- Naêm 1992: Leã truyeàn chöùc giaùm muïc cho Ñöùc Cha Thomas Nguyeãn Vaên Traâm, taân giaùm muïc phuï taù giaùo phaän Xuaân Loäc, ñaõ ñöôïc cöû haønh troïng theå hoâm 7/5/1992 taïi khuoân vieân Toøa Giaùm Muïc Xuaân Loäc, do Ñöùc Cha Nguyeãn Minh Nhaät chuû phong, tröôùc söï hieän dieän cuûa haøng chuïc ngaøn tín höõu. Ñoàng teá Thaùnh Leã coøn coù 15 vò giaùm muïc vaø 530 linh muïc khaùc. Ñöùc taân Giaùm Muïc sinh ngaøy 9/1/1942 taïi Phöôùc Tuy. Sau khi theo hoïc tieåu chuûng vieän vaø ñaïi chuûng vieän Thaùnh Giuse, Thaøy Traâm thuï phong linh muïc ngaøy 29/4/1969 roài ñöôïc boå nhieäm laøm cha phoù moät hoï ñaïo taïi Bieân Hoøa. Moät naêm sau ñoù, cha du hoïc taïi Rome ôû tröôøng Thaùnh Pheâroâ 4 naêm (1970-1974) vaø ñaäu tieán só giaùo luaät taïi Ñaïi Hoïc Giaùo Hoaøng Urbaniana cuûa Boä Truyeàn Giaùo. Trôû veà Vieät Nam, cha Traâm ñöôïc Ñöùc Ñöùc coá Giaùm Muïc Nguyeãn Vaên Laõng choïn laøm bí thö vaø giaùm ñoác chuûng vieän Xuaân Loäc töø 1975 ñeán 1979.

- Naêm 1992: Ñöùc Cha Giuse Nguyeãn Phuïng Hieåu taï theá, taïi Thuû Ñöùc luùc 2giôø30 chieàu ngaøy 9/5/1992, höôûng thoï 70 tuoåi, sau gaàn 3 thaùng laøm giaùm muïc giaùo phaän Höng Hoùa. Vôùi söï ra ñi cuûa Ñöùc Cha Hieåu, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Vieät Nam vaøo luùc naøy (khoaûng cuoái naêm 1992) coøn 32 vò Giaùm Muïc, vaø coøn 4 giaùo phaän chöa coù giaùm muïc chính toøa coi soùc laø Haø Noäi, Höng Hoùa, Hueá vaø Thanh Hoùa. Ñöùc coá Giaùm Muïc Hieåu sinh taïi Haøm Phu, Ninh Bình, ngaøy 19/3/1921, thuï phong linh muïc naêm 1951, ñaõ töøng bò giam caàm vaø bò quaûn thuùc hôn 10 naêm trôøi. Ngaøi ñöôïc boå nhieäm giaùm muïc chính toøa Höng Hoùa ngaøy 11/3/1990. Ngaøy 19/9/1991, ngaøi phaûi sang Rome chöõa beänh phoåi vaø ngaøy 7/10/1991 ngaøi ñöôïc giaûi phaãu taïi nhaø thöông Pioâ XI vaø ñöôïc baùc só xaùc nhaän laø ngaøi bò ung thö phoåi. Hoâm 7/5/1992, duø kieät söùc, ngaøi vaãn coá gaéng ñi döï leã taán phong Giaùm Muïc Thomas Nguyeãn Vaên Traâm, vaø hai hoâm sau ngaøi töø traàn taïi Thuû Ñöùc.

- Naêm 1992: Ngaøy 24/7/1992, Toøa Thaùnh ñaõ boå nhieäm cha Phaoloâ Maria Cao Ñình Thuyeân laøm giaùm muïc phoù vôùi quyeàn keá vò giaùo phaän Vinh. Ñöùc taân Giaùm Muïc sinh taïi Traûng Löu naêm 1926. Sau khi hoaøn taát hoïc tieåu vaø ñaïi chuûng vieän Vinh, naêm 1960 thaày Thuyeân thuï phong linh muïc, sau ñoù ñöôïc chæ ñònh laøm cha sôû vaø naêm 1974 giöõ chöùc quaûn lyù giaùo phaän. Töø 1980, cha Thuyeân ñöôïc Ñöùc Cha Haïp chæ ñònh laøm toång ñaïi dieän ñòa phaän Vinh. Vôùi vieäc taán phong Ñöùc Cha Cao Ñình Thuyeân, Giaùo Hoäi Vieät Nam vaøo luùc naøy (khoaûng cuoái naêm 1992) coù 33 vò giaùm muïc, keå caû Ñöùc Cha Stephanoâ Nguyeãn Nhö Theå, nguyeân Giaùm Muïc phoù giaùo phaän Hueá.

 

III. Ñöùc Hoàng Y tieân khôûi vaø caùc Hoàng Y ngöôøi Vieät Nam

- Ngaøy 24/5/1976 Ñöùc Toång Giaùm Muïc Haø Noäi Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ ñöôïc Ñöùc Phaoloâ VI boå nhieäm Hoàng Y thöù nhaát ngöôøi Vieät Nam.

- Ngaøy 27/11/1978, Ñöùc Hoàng Y Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ taï theá. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vaøo ngaøy 30/6/1979, ñaõ boå nhieäm Ñöùc Toång Giaùm Muïc Giuse Maria Trònh Vaên Caên leân chöùc vuï Hoàng Y thöù hai ngöôøi Vieät Nam.

- Ngaøy 18/6/1990, Ñöùc Hoàng Y Giuse Maria Trònh Vaên Caên taï theá. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vaøo ngaøy 26/11/1994, ñaõ boå nhieäm Ñöùc Toång Giaùm Muïc Phaoloâ Giuse Phaïm Ñình Tuïng leân chöùc vuï Hoàng Y thöù ba ngöôøi Vieät Nam.

- Ngaøy 21/2/2001, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ boå nhieäm Ñöùc Toång Giaùm Muïc Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän, chuû tòch Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh veà Coâng Lyù Vaø Hoøa Bình,  leân chöùc vuï Hoàng Y thöù tö ngöôøi Vieät Nam.

 

(Caùc taøi lieäu ñöôïc trích daãn töø:

- taäp saùch Giaùo Hoäi Vieät Nam cuûa  Ñöùc OÂng Vinh Sôn Traàn Ngoïc Thuï.

- baøi Tìm Hieåu Giaùo Hoäi Vieät Nam cuûa Nguyeãn Vuõ Tuaán Linh.

- Lòch Söû Giaùo Hoäi Vieät Nam, cuûa Linh Muïc Phan Phaùt Huoàn, CssR.)

 


Back to Home Page