Chöùng Nhaân Hy Voïng
(Caùc Baøi Giaûng Tónh Taâm
cuûa Ñöùc Hoàng Y Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän
cho Ñöùc Thaùnh Cha Gioan Phaoloâ II vaø Giaùo Trieàu Roâma)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 21 -
Baøi Suy Nieäm thöù hai möôi moát
Baây Giôø Vaø Trong Giôø Laâm Töû
Tuoåi giaø, beänh taät, giôø cheát
Trong neàn vaên hoùa Phaät Giaùo AÙ Ñoâng, ngöôøi ta noùi tôùi boán giai ñoaïn trong cuoäc soáng con ngöôøi: ñoù laø "sinh, laõo, beänh, töû". Khoå ñau laø ñieàu khoâng theå traùnh ñöôïc trong kieáp ngöôøi. Vì theá moãi ngöôøi ñeàu caàu mong ôn cöùu thoaùt.
Noùi chung, con ngöôøi khoâng muoán nhôù tôùi caùc thöïc taïi bi ñaùt naøy. Hoï tìm caùch ñaåy xa vaø khoâng muoán nghó tôùi ñieàu aáy nöõa. Nhöng ñoái vôùi caùc kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi soáng yeâu thöông, ñau khoå dieãn taû tình yeâu, vaø cuõng gioáng nhö moïi giai ñoaïn vui buoàn khaùc cuûa cuoäc ñôøi, ñau khoå phaûi ñöôïc soáng trong tình yeâu vaø neân nhö laø tình yeâu.
Khi troâng thaáy caùc ñaùm ñoâng theo nhau böôùc qua Cöûa Thaùnh toâi lieân töôûng tôùi cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Chuùng ta tieán böôùc moãi ngaøy, ñoâi khi phaûi ñi qua nhöõng con ñöôøng khoù khaên nhöng quan troïng vaø khoâng thieáu nieàm vui, bôûi vì moãi ngaøy chuùng ta tieán tôùi gaàn ñích ñieåm hôn moät chuùt: tieán tôùi cuoäc gaëp gôõ vôùi Ñöùc Kitoâ, nieàm Hy Voïng cuûa chuùng ta. Chính vì theá neân toâi muoán noùi veà tuoåi giaø, taät beänh vaø caùi cheát.
Hoàng aân lôùn nhaát
"Chuùa seõ chæ cho con bieát ñöôøng veà coõi soáng: tröôùc Thaùnh Nhan oâi vui söôùng traøn treà, ôû beân Ngaøi, hoan laïc chaúng heà vôi" (Tv 16 (15),11).
Söï soáng laø ôn cao troïng nhaát, ôn voâ giaù ñöôïc Thieân Chuùa ban taëng cho con ngöôøi. Do ñoù moãi moät giaây phuùt phaûi ñöôïc soáng trong Chuùa vaø cho Chuùa.
Ñoái vôùi moãi ngöôøi trong chuùng ta cuoäc soáng ñeàu coù caùc muøa cuûa noù, muøa naøo cuõng quan troïng vaø coù moät veû ñeïp rieâng. Ciceron noùi veà tuoåi giaø nhö laø "muøa thu cuûa cuoäc ñôøi" (x. Cicerone, Cato maior, hay luaän veà Tuoåi Giaø 19,70). Vôùi taâm hoàn thi só Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II cuõng ñaõ veõ ra moät böùc tranh tuyeät ñeïp khi vieát: "Chæ caàn nhìn caûnh vaät thay ñoåi quanh naêm, treân nuùi ñoài, treân ñoàng baèng, treân ñoàng coû, trong thung luõng, trong röøng raäm, treân coû caây, thì ñuû hieåu. Coù söï tao phuøng giöõa nhòp soáng cuûa con ngöôøi vaø caùc chu kyø cuûa thieân nhieân, maø con ngöôøi laø moät thaønh phaàn" (Thö cuûa ÑTC Gioan Phaoloâ II göûi ngöôøi giaø 1-10-1999, s.5).
Phaûi, bôûi vì söï soáng phaùt sinh, lôùn leân, taøn phai chæ laø ba giai ñoaïn cuûa maàu nhieäm cuoäc ñôøi, cuûa cuoäc soáng con ngöôøi baét nguoàn töø Thieân Chuùa. Ñoù laø ôn cuûa Chuùa, laø hình aûnh, laø daáu veát, laø söï tham döï vaøo hôi thôû söï soáng cuûa Ngaøi. (x. Ñöùc Gioan Phaoloâ II, vôùi caùc tham döï vieân Hoäi nghò quoác teá laàn thöù XII do Hoäi Ñoàng Toøa Thaùnh Muïc Vuï Cho Y Teá toå chöùc, trong: Quan Saùt Vieân Roâma 1-11-1998).
Nhöõng ngöôøi cao nieân trong Kinh Thaùnh
Trong Kinh Thaùnh tuoåi thoï laø daáu chæ ñöôïc Thieân Chuùa tình yeâu chuùc phuùc (x. St 11,10-32). Toå phuï Abraham, oâng Moâisen, Toâbi, EÂleâadaroâ, baø EÂlidabeùt vaø thaày tö teá Giacaria, cuï giaø Simeâoân, vaø baø Anna, taát caû ñeàu cho chuùng ta thaáy tuoåi giaø laø thôøi ñieåm cuûa lôøi höùa vaø chöùng taù can ñaûm.
Thaùnh Pheâroâ veà giaø ñaõ hieán maïng soáng mình vì yeâu Chuùa Gieâsu.
Thaùnh Phaoloâ veà giaø bò caàm tuø ñaõ vieát: "Coøn toâi saép phaûi ñoå maùu ra ñeå laøm leã teá, ñeán giôø toâi phaûi ra ñi. Toâi ñaõ chieán ñaáu trong cuoäc chieán cao ñeïp, ñaõ chaïy heát chaëng ñöôøng maø vaãn giöõ vöõng ñöùc tin" (2Tm 4,6-7).
Thaùnh Gioan Toâng Ñoà khi ñaõ cao nieân, moãi laàn tôùi thaêm caùc giaùo ñoaøn vaø ñöôïc hoûi ñaâu laø söù ñieäp cuûa Chuùa Gieâsu, thì Ngaøi luoân luoân laëp laïi: "Caùc con haõy yeâu thöông nhau", laøm nhö theå Ngaøi khoâng coøn gì ñeå theâm caû. Nhöng vôùi caâu noùi ñoù Thaùnh Nhaân thöïc söï hieåu thaáu troïng taâm tö töôûng cuûa Chuùa Kitoâ.
Choïn moät vieäc môùi, giaøu ñaëc suûng hôn
Trong cuoäc soáng cuûa toâi, ñaëc bieät ôû ñaây trong Giaùo Trieàu, toâi ñaõ coù cô may quen bieát nhieàu vò cao nieân neâu göông saùng cho toâi vì loøng khieâm nhöôøng, vaø söï kín ñaùo nhöng huøng hoàn cuûa caùc vò. Caùc vò luoân treû trung vaø ai tieáp xuùc vôùi caùc vò cuõng ñeàu hít thôû ñöôïc luoàng khí uûi an hy voïng, ngay caû trong nhöõng tình traïng haàu nhö tuyeät voïng. Nôi caùc vò, toâi ñaõ hoïc bieát raèng naêm thaùng cuoäc ñôøi chuùng ta qua mau, cuoäc soáng laø moät ôn quaù xinh ñeïp vaø quyù giaù, vaø toâi phaûi taän duïng trong giaây phuùt hieän taïi (x. Cl 5,16) vôùi loøng bieát ôn Thieân Chuùa Cha nhaân töø. Nôi caùc vò, toâi ñaõ hoïc bieát khi naøo phaûi ruùt lui vaø phaûi ruùt lui caùch naøo, khoâng phaûi ñeå troâng thaáy caûnh söùc löïc xuoáng daàn vaø coâ ñôn ngaøy caøng ñeø naëng, roài caûm thaáy mình trôû thaønh voâ ích, bò gaït boû ngoaøi leà hay trôû thaønh moät gaùnh naëng cho ngöôøi khaùc, nhöng ñeå chu toaøn moät nhieäm vuï môùi, phuø hôïp hôn, daán thaân hôn, vaø coù tính caùch ñaëc suûng hôn. Coâng vieäc giaûm bôùt daàn hoaëc thay ñoåi, nhöng tình yeâu luoân lôùn maïnh. Vaø nieàm Hy Voïng raïng rôõ tôùi gaàn nhö Thaùnh Phaoloâ khaúng ñònh: "Giôø ñaây toâi chæ coøn ñôïi voøng hoa coâng chính maø Chuùa laø Ñaáng phaùn xeùt daønh cho toâi" (2Tm 4,8).
Lieân quan tôùi ñieåm naøy Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan Phaoloâ II ñaõ ñeå laïi cho chuùng ta lôøi ñaày khích leä vaø Hy Voïng: "Vôùi anh em laø ngöôøi raát thaân thieát cuûa toâi trong chöùc Linh Muïc vaø Giaùm Muïc, vì haïn tuoåi anh em ñaõ phaûi boû traùch nhieäm thöøa taùc muïc vuï tröïc tieáp nhöng Hoäi Thaùnh vaãn coøn caàn anh em. Hoäi Thaùnh ñaùnh giaù cao nhöõng coâng taùc phuïc vuï maø anh em coøn caûm thaáy coù theå laøm ñöôïc trong nhieàu laõnh vöïc toâng ñoà khaùc nhau. Hoäi Thaùnh tin töôûng nôi phaàn ñoùng goùp cuûa anh em qua lôøi caàu nguyeän lieân læ, chôø ñôïi caùc lôøi khuyeân giaø daën kinh nghieäm cuï theå cuûa anh em, vaø chöùng taù cho Tin Möøng maø anh em soáng haèng ngaøy laøm giaøu cho Hoäi Thaùnh" (Thö göûi ngöôøi giaø, s.13).
Ñöùc Hoàng Y Giuse Maria Trònh Nhö Khueâ, Toång Giaùm Muïc Haø Noäi, vò Hoàng Y tieân khôûi cuûa Vieät Nam, ñaõ khoâng ñöôïc pheùp ñi vieáng thaêm vaø ban Bí Tích Theâm Söùc trong caùc giaùo xöù. Vì theá, trong voøng 20 naêm lieân tieáp, haèng ngaøy Ngaøi leân treân saân thöôïng cuûa toøa Toång Giaùm Muïc ñeå laàn haït Maân Coâi vaø caàu nguyeän cho caùc tín höõu. Möôøi naêm sau khi Ngaøi qua ñôøi, luùc ñöôïc traû töï do, toâi raát caûm ñoäng khi nhìn thaáy moät daáu hình baàu duïc do veát chaân Ngaøi ñi qua ñaõ ñeå laïi treân saân thöôïng: ñoù laø daáu veát ñöùc tin cuûa moät vò chuû chaên giaø. Raát nhieàu laàn toâi ñaõ nghó tôùi lôøi cuûa Ñöùc Gioan XXIII vieát cho moät giaùm muïc: "Giôø ñaây nhieäm vuï cuûa ñöùc cha ñaõ thay ñoåi ñoái vôùi Hoäi Thaùnh: ñöùc cha phaûi caàu nguyeän cho Hoäi Thaùnh. Vaø ñieàu ñoù cuõng quan troïng khoâng keùm coâng vieäc laøm".
Taät beänh
"Tính tuoåi thoï, trong ngoaøi baûy chuïc,
maïnh gioûi chaêng laø ñöôïc taùm möôi,
maø phaàn lôùn chæ laø lao nhoïc, khoå ñau,
chuùng qua mau vaø chuùng con ñaõ khuaát" (Tv 90 (89),10).
Trong cuoäc soáng, ngoaøi tuoåi giaø ñöôïc xem nhö "beänh töï nhieân", coøn coù caùc taät nguyeàn, beänh hoaïn coù theå xaûy ñeán cho moïi löùa tuoåi. Trong laõnh vöïc naøy, moät caùch naøo ñoù, toâi cuõng ñaõ töøng kinh nghieäm qua. Sau thôøi gian bò caàm tuø, toâi ñaõ bò giaûi phaãu 5 laàn, trong ñoù coù hai laàn suyùt cheát vì bò nhieãm truøng naëng.
Ñeå coù theå hieåu vai troø cuûa taät beänh trong chöông trình cuûa Thieân Chuùa, chuùng ta phaûi ñeà cao giaù trò cuûa thaân xaùc con ngöôøi.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI nhaän ñònh raèng: "Thaân xaùc con ngöôøi laø thaùnh thieâng... Phaûi, vì coù Chuùa ngöï trong thaân xaùc... Coøn hôn theá nöõa, khi ôn Chuùa thaùnh hoùa con ngöôøi, thaân xaùc khoâng chæ laø duïng cuï vaø cô phaän cuûa linh hoàn, maø coøn laø ñeàn thôø bí nhieäm cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn nöõa... Moät quan nieäm môùi veà thaân xaùc con ngöôøi roäng môû tröôùc maét chuùng ta... quan nieäm naøy khoâng coù gì nghòch laïi vôùi nhöõng khaùm phaù cuûa khoa sinh vaät hoïc... nhöng nhöõng khaùm phaù naøy laøm cho quan nieäm ñoù trôû thaønh haáp daãn, môùi meû khoâng phaûi do khoaùi caûm hay veû ñeïp gôïi yù ra, nhöng ñöôïc tình yeâu thöông cuûa Chuùa Kitoâ soi daãn" (Giaùo huaán cuûa Ñöùc Phaoloâ VI, I (1963) tr.141).
Laøm noåi baät giaù trò cuûa nhöõng thöû thaùch theå xaùc vaø tinh thaàn
"Chính tình yeâu Kitoâ giaùo mang laïi giaù trò vaø yù nghóa cho cuoäc soáng chuùng ta, caû khi taät nguyeàn beänh hoaïn laáy maát ñi söï toaøn veïn cuûa thaân xaùc. Bôûi vì trong chuùng ta coù moät söï soáng, söï soáng sieâu nhieân khoâng bò ñieàu kieän hoùa bôûi tình traïng sinh vaät hay theå lyù, nhöng do tình yeâu thöông maø chuùng ta coù theå cho ñi. Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi vôùi caùc beänh nhaân: "Thöa anh chò em, nhö Chuùa Kitoâ treân Thaäp Giaù, anh chò em thaät maïnh meõ". Ñuùng vaäy, bôûi vì söùc maïnh cuûa chuùng ta ôû nôi Ñöùc Kitoâ chòu ñoùng ñinh vaø bò boû rôi. Vì theá khi chuùng ta yeáu ñuoái laïi laø luùc chuùng ta maïnh meõ nhaát.
Toâi ñaõ soáng kinh nghieäm naøy trong tuø. Khi toâi soáng nhöõng giôø phuùt khoå ñau toät cuøng treân thaân xaùc vaø trong tinh thaàn, toâi nghó tôùi Chuùa Gieâsu chòu ñoùng ñinh. Döôùi con maét loaøi ngöôøi, cuoäc soáng cuûa Ngaøi laø moät thua cuoäc, tuyeät voïng, thaát baïi. Bò baát ñoäng hoaøn toaøn, Ngaøi khoâng coøn coù theå gaëp gôõ ngöôøi ta, chöõa laønh taät beänh, giaûng daïy... nöõa. Nhöng tröôùc maët Thieân Chuùa giaây phuùt ñoù laïi quan troïng nhaát, bôûi vì chính ôû ñoù Ngaøi ñaõ ñoå maùu ñeå cöùu chuoäc nhaân loaïi.
Vaøo Ngaøy Naêm Thaùnh daønh cho Caùc Beänh Nhaân, Ñöùc Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi vôùi hoï: "Moãi moät ngöôøi trong anh chò em ñöôïc môøi goïi böôùc qua ngöôõng Cöûa Naêm Thaùnh, laø Cöûa cuûa söï soáng, Cöûa cuûa ôn cöùu ñoä, laø chính Chuùa Gieâsu". Vaø Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ nhaéc laïi raèng khoå ñau laø moät phaàn cuûa maàu nhieäm cuoäc soáng con ngöôøi treân traùi ñaát naøy. "Chìa khoùa ñeå coù theå hieåu chöông trình cuûa Thieân Chuùa laø Thaäp Giaù Chuùa Kitoâ... Ai bieát tieáp nhaän kinh nghieäm khoå ñau ñöôïc ñöùc tin soi daãn naøy trong cuoäc soáng, khoå ñau ñoù seõ trôû thaønh suoái nguoàn trao ban Hy Voïng vaø ôn cöùu ñoä" (Baøi giaûng Ngaøy Naêm Thaùnh caùc Beänh Nhaân vaø Nhaân Vieân Y Teá, trong: Quan Saùt Vieân Roâma 12-2-2000).
Söï cheát
"Vôùi loøng caäy troâng khieâm toán vaø an bình" (Ñöùc Phaoloâ VI).
Tö töôûng thanh nhaøn thö thaùi lieân quan tôùi söï cheát ñaõ luoân luoân ñoàng haønh vôùi Ñöùc Giaùo Hoaøng Gioan XXIII. Baûn thaûo tôø di chuùc thieâng lieâng ñaàu tieân cuûa Ngaøi ñöôïc vieát ra naêm 1925, naêm Ngaøi ñöôïc chæ ñònh laøm giaùm muïc, töùc 38 naêm tröôùc khi qua ñôøi.
Coøn di chuùc cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñöôïc vieát ra ngaøy 30 thaùng 6 naêm 1965, 13 naêm tröôùc khi Ngaøi taï theá.
Hai vò Giaùo Hoaøng lôùn naøy ñaõ neâu göông ñöùc tin cho chuùng ta khi höôùng maét nhìn veà maàu nhieäm cuûa söï cheát vaø nhöõng gì xaûy ra theo sau ñoù döôùi aùnh saùng soi daãn cuûa Chuùa Kitoâ. (Di chuùc cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, s. 1, trong: Quan Saùt Vieân Roâma 12-8-1978).
Coù hai thôøi ñieåm then choát trong cuoäc soáng con ngöôøi: ngaøy sinh vaø ngaøy cheát. Cuoäc ñôøi döông theá baét ñaàu khi sinh ra vaø hoaøn taát khi chuùng ta böôùc qua ngöôõng cöûa thôøi gian ñeå tieán veà vónh cöûu. Giaây phuùt naøy luoân luoân ñi keøm vôùi nhöõng caûm xuùc ñaëc bieät vaø maïnh meõ.
Caùi cheát laø ñieàu nghieâm chænh nhaát trong cuoäc soáng vaø laø thöû thaùch lôùn nhaát, quyeát lieät nhaát trong caùc thöû thaùch: noù laø toät ñænh cuûa cuoäc soáng chuùng ta, laø cuûa leã cuoái cuøng maø chuùng ta coù theå daâng cho Thieân Chuùa, ôû ñaây treân traùi ñaát naøy. Chuùng ta tin chaéc raèng ñeán giôø phuùt naøy chuùng ta cuõng seõ ñöôïc trôï giuùp nhö Thaùnh Giuse ñaõ ñöôïc Chuùa Gieâsu vaø Ñöùc Meï trôï giuùp.
Quan nieäm Kitoâ giaùo veà giaây phuùt lìa ñôøi ñöôïc dieãn taû moät caùch roõ raøng trong moät Kinh Tieàn Tuïng cuûa phuïng vuï an taùng: "Ñoái vôùi tín höõu Chuùa thì söï soáng khoâng bò laáy ñi nhöng ñöôïc bieán ñoåi. Vaø trong khi ngoâi nhaø ôû choán löu ñaøy treân traàn gian naøy bò huûy dieät, thì ngoâi nhaø vónh cöûu ñöôïc söûa soaïn treân Trôøi".
Trong vaên hoùa Vieät Nam coù caâu ngaïn ngöõ naøy: "Sinh kyù, töû quy", "Soáng göûi, thaùc veà". Chính vì theá neân taïi queâ höông toâi, ngöôøi cheát thöôøng ñöôïc choân tröôùc ngoïn nuùi, nhö theå laø töø ñænh nuùi hoï seõ ñöôïc leân trôøi nhö Chuùa Gieâsu ñaõ leân trôøi.
Soáng vì giôø aáy
Qua toät ñænh cuûa cuoäc soáng vôùi cuoäc khoå naïn vaø caùi cheát, Chuùa Gieâsu ñaõ chæ cho chuùng ta thaáy con ñöôøng phaûi ñi theo ñeå leân Trôøi. Ngaøi ñaõ böôùc ñi tröôùc treân con ñöôøng daãn leân Nuùi Soï. Ngaøi ñaõ khoâng löïa choïn con ñöôøng naøo khaùc ñeå hoaøn taát coâng trình cöùu chuoäc. Khi ôû traàn gian Ngaøi ñaõ chöõa laønh beänh nhaân, rao giaûng Tin Möøng, thaønh laäp Hoäi Thaùnh, vaø nhaát laø ñaõ soáng cho "giôø" cuûa Ngaøi, khi bò treo treân Thaäp Giaù ñeå keùo moïi ngöôøi leân vôùi Ngaøi (x. Ga 12,32). Chính trong "giôø" ñoù, Ngaøi ñaõ hoaøn thaønh coâng trình cöùu ñoä.
Cuõng nhö Chuùa Gieâsu, chuùng ta phaûi soáng cho "giôø phuùt aáy" cuûa chuùng ta. Moãi ngöôøi trong chuùng ta ñeàu coù "giôø" cuûa mình vaø phaûi soáng trong thaùi ñoä ñôïi chôø vaø hieán daâng "giôø" aáy ngay töï baây giôø, cho caùc muïc ñích maø Thieân Chuùa ñaõ trao phoù cho chuùng ta, ngay caû khi chuùng ta coøn ñang trong thôøi kyø trai traùng, khoûe maïnh vaø traøn ñaày söùc soáng.
Ñoù laø "giôø" xinh ñeïp nhaát, "giôø" cuûa söï soáng chöù khoâng phaûi cuûa söï cheát. Ñoù laø luùc gaëp gôõ Chuùa Gieâsu. Chuùng ta seõ troâng thaáy Ngaøi. Ngaøi ñöùng ñoù chôø ñôïi chuùng ta vaø cuøng vôùi Ngaøi chuùng ta cuõng seõ gaëp Meï Maria. Vì theá, neân khi coøn soáng ñaõ bieát bao nhieâu laàn chuùng ta caàu khaån Meï ñeå xin Meï caàu baàu cho chuùng ta: "caàu cho chuùng con laø keû coù toäi, khi nay vaø trong giôø laâm töû". Meï seõ tieáp ñoùn chuùng ta nhö moät Hieàn Maãu yeâu thöông vaø daãn ñöa chuùng ta laø con caùi daáu yeâu cuûa Meï ñeán vôùi Thieân Chuùa Cha.
Giôø phaùn xeùt ñaày nhaân töø
Trong baøi suy nieäm thöù hai toâi ñaõ trình baøy naêm khuyeát ñieåm cuûa Chuùa Gieâsu. Giôø ñaây toâi theâm khuyeát ñieåm thöù saùu: neáu laøm giaùo sö, Chuùa Gieâsu chaéc chaén seõ bò boä giaùo duïc sa thaûi. Bôûi vì Ngaøi ñaõ tieát loä ñeà thi cuoái cuøng cho thí sinh. Vaø coøn hôn theá nöõa, Ngaøi cho bieát tröôùc kieåu caùch thi: "Con Ngöôøi seõ ñeán trong vinh quang... Taát caû moïi daân toäc treân traùi ñaát seõ ñöôïc tuï taäp tröôùc maët Ngaøi vaø Ngaøi... seõ ñeå keû laønh moät beân, keû döõ moät beân" (x. Mt 25,31-33). Ñeà taøi cuûa ngaøy phaùn xeùt seõ laø tình yeâu thöông: "Ta baûo thaät caùc ngöôi, moãi laàn caùc ngöôi laøm nhöõng ñieàu aáy cho moät trong nhöõng ngöôøi beù nhoû nhaát cuûa Ta ñaây laø caùc ngöôi laøm cho chính Ta!" (c. 40).
Nhöng Chuùa Gieâsu khoâng nhöõng chæ coù toäi ñaõ tieát loä ñeà thi, maø coøn phaïm loãi ñaõ ñôn giaûn hoùa ñeà thi nöõa, vì Ngaøi toùm taét möôøi ñieàu raên thaønh laïi moät: yeâu thöông: "Haõy yeâu meán Thieân Chuùa vaø tha nhaân".
Laïy Chuùa Gieâsu, Chuùa laø thaày, laø thaåm phaùn vaø laø phaàn thöôûng cuûa con! Con khoâng coøn sôï bò Chuùa xeùt xöû nöõa, nhöng con khaùt khao ñöôïc gaëp vò thaåm phaùn cuûa con laø Ñaáng toát laønh, quaûng ñaïi, vaø quaù nhaân töø.
"Laïy Chuùa Gieâsu, xin haõy laø nieàm vui cuûa chuùng con,
Chuùa laø phaàn thöôûng töông lai,
öôùc chi vinh quang cuûa chuùng con ôû nôi Chuùa,
töø nay cho ñeán maõi muoân ñôøi".
(Thaùnh thi Laïy Chuùa Gieâsu laø kyù öùc dòu ngoït).
Haønh ñoäng cuoái cuøng cuûa tình yeâu
Toâi muoán keát luaän baøi suy nieäm naøy vôùi hai chöùng töø:
Toâi coøn nhôù caâu chuyeän keå laïi giaây phuùt cuoái ñôøi cuûa linh muïc Giuse Lagrang doøng Ñaminh, ngöôøi saùng laäp Tröôøng Kinh Thaùnh Gieârusalem. Cha ñaõ neâu göông can ñaûm, khieâm toán vaø tin töôûng trong thöû thaùch. Cha ñaõ bò hoân meâ trong moät thôøi gian thaät laâu. Baát thình lình, cha ngoài baät daäy treân giöôøng, môû lôùn maét vaø giô hai tay leân trôøi mieäng keâu leân "Gieârusalem, Gieârusalem", tröôùc söï kinh ngaïc cuûa anh em cuøng doøng. Nhö theå laø cha ñaõ troâng thaáy thaønh Gieârusalem thieân quoác. Theá roài cha töø töø nhaém maét, nghieâng ñaàu vaø taét thôû.
Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI thì vieát trong di chuùc cuûa Ngaøi nhö sau: "Vì theá tröôùc caùi cheát, tröôùc söï chia lìa hoaøn toaøn vaø vónh vieãn khoûi ñôøi naøy, toâi caûm thaáy coù boån phaän phaûi ca tuïng ôn thaùnh, söï may maén, veû ñeïp, vaø vaän meänh cuûa cuoäc soáng ngaén nguûi mau qua naøy: Laïy Chuùa, con caûm taï Chuùa ñaõ ban söï soáng cho con, vaø coøn hôn theá nöõa, ñaõ cho con laøm ngöôøi Kitoâ höõu, ñaõ taùi sinh con vaø daønh ñeå cho con cuoäc soáng sung maõn... Con caûm thaáy Hoäi Thaùnh vaây quanh con: oâi Giaùo Hoäi thaùnh thieän, duy nhaát, Coâng giaùo vaø toâng truyeàn. Xin haõy ñoùn nhaän cöû chæ tình yeâu daâng hieán toät ñænh naøy cuøng vôùi lôøi chaøo chuùc laønh cuûa con".
Tuaàn Tónh Taâm ñaàu Muøa Chay Naêm Thaùnh 2000
Phanxicoâ Xavieâ Nguyeãn Vaên Thuaän