|
|
|
|
|
|
Ñoùa Hoa Töû Teá
(Nhöõng Chia Seû Muïc Vuï vaø Nhöõng Caâu Chuyeän Gôïi YÙ
Suy Tö Vaø Caàu Nguyeän haèng ngaøy)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
- 049 -
4 sinh vaät ñaïi dieän cho 4 Taùc Giaû Tin Möøng
4 sinh vaät ñaïi dieän cho 4 Taùc Giaû Tin Möøng.
Taùc giaû baøi vieát: Lm. William Saunders - Lm. Phaoloâ Nguyeãn Minh Chính chuyeån ngöõ
Theo truyeàn thoáng, caùc hình aûnh sau ñaây bieåu töôïng cho 4 taùc giaû Tin Möøng:
- Con ngöôøi töôïng tröng cho Thaùnh Mattheâoâ;
- Sö töû coù caùnh töôïng tröng cho Thaùnh Marcoâ;
- Con boø coù caùnh töôïng tröng cho Thaùnh Luca
- vaø con ñaïi baøng ñang bay ñaïi dieän cho Thaùnh Gioan.
|
|
|
|
|
|
Nhöõng hình aûnh naøy ñöôïc laáy töø saùch ngoân söù EÂdeâkien 1, 1-12:
Ngaøy moàng naêm thaùng tö naêm thöù ba möôi, luùc toâi ñang ôû giöõa nhöõng ngöôøi löu ñaøy, beân bôø soâng Côva, thì trôøi môû ra vaø toâi nhìn thaáy thò kieán Thieân Chuùa cho xem. Ngaøy moàng naêm trong thaùng - vaøo naêm thöù naêm keå töø khi vua Gioâgiakhin bò ñi ñaøy -, coù lôøi Ñöùc Chuùa phaùn vôùi tö teá EÂdeâkien, con oâng Budi, trong xöù Canñeâ, beân bôø soâng Côva. ÔÛ ñoù, tay Ñöùc Chuùa ñaët treân oâng. Toâi nhìn, thì kìa moät côn gioù baõo töø phöông Baéc thoåi ñeán; coù ñaùm maây lôùn, coù löûa loeù ra vaø aùnh saùng chieáu toaû chung quanh; ôû chính giöõa nhö coù moät kim loaïi laáp laùnh, ôû chính giöõa löûa. ÔÛ chính giöõa, coù caùi gì töïa nhö boán sinh vaät. Ñaây laø daùng veû cuûa chuùng: chuùng troâng gioáng nhö ngöôøi ta. Moãi sinh vaät coù boán maët vaø boán caùnh. Coøn chaân cuûa chuùng thì thaúng; baøn chaân töïa baøn chaân con beâ, laáp laùnh nhö ñoàng saùng loaùng. Beân döôùi caùnh, coù nhöõng baøn tay gioáng tay ngöôøi quay veà boán phía; maët vaø caùnh cuûa boán sinh vaät cuõng ñeàu nhö theá. Caùnh cuûa chuùng giaùp vaøo nhau. Luùc ñi, chuùng khoâng quay maët vaøo nhau, nhöng cöù thaúng phía tröôùc maët maø tieán. Coøn boä maët cuûa chuùng, thì chuùng ñeàu coù maët ngöôøi, caû boán ñeàu coù maët sö töû beân phaûi, caû boán ñeàu coù maët boø röøng beân traùi, caû boán ñeàu coù maët phöôïng hoaøng. Ñoù laø maët cuûa chuùng. Coøn caùnh cuûa chuùng thì giöông leân cao. Moãi sinh vaät coù hai caùnh giaùp vaøo nhau vaø hai caùnh khaùc phuû thaân mình. Chuùng cöù thaúng phía tröôùc maët maø ñi, thaàn khí ñaåy phía naøo, chuùng ñi phía ñoù; luùc ñi chuùng khoâng quay maët vaøo nhau.
Saùch Khaûi Huyeàn 4, 6-8 cuõng coù ñoaïn vieát töông töï:
Tröôùc ngai coù caùi gì nhö bieån trong vaét töïa pha leâ. ÔÛ giöõa ngai vaø chung quanh ngai coù boán Con Vaät, ñaèng tröôùc vaø ñaèng sau ñaày nhöõng maét. Con Vaät thöù nhaát gioáng nhö sö töû, Con Vaät thöù hai gioáng nhö boø tô, Con Vaät thöù ba coù maët nhö maët ngöôøi, Con Vaät thöù boán gioáng nhö ñaïi baøng ñang bay. Boán Con Vaät aáy, moãi con coù saùu caùnh, chung quanh vaø beân trong ñaày nhöõng maét. Ngaøy ñeâm chuùng khoâng ngöøng hoâ leân raèng: Thaùnh! Thaùnh! Chí Thaùnh! Ñöùc Chuùa, Thieân Chuùa toaøn naêng, Ñaáng ñaõ coù, hieän coù vaø ñang ñeán!
Nhöõng hình aûnh naøy trong Cöïu Öôùc laãn Taân Öôùc ñaõ khieán Thaùnh Ireâneâ (140-202) lieân keát chuùng vôùi caùc taùc giaû Tin Möøng, hình aûnh naøo töôïng tröng cho ai thì tuøy theo noäi dung cuûa moãi Tin Möøng vaø ñieåm nhaán maïnh cuûa töøng taùc giaû veà Ñöùc Kitoâ.
Trong khaûo luaän Adversus Haereses (Choáng laïc giaùo, XI), Thaùnh Ireâneâ vieát:
"Con Vaät thöù nhaát gioáng nhö sö töû" töôïng tröng cho coâng vieäc raát hieäu quaû cuûa Ñöùc Kitoâ, quyeàn laõnh ñaïo vaø vöông quyeàn cuûa Ngaøi; "Con Vaät thöù hai gioáng nhö boø tô" noùi leân ñaëc tính tö teá vaø hy teá cuûa Ngaøi; Con Vaät thöù ba coù maët nhö maët ngöôøi laø caùch dieãn taû roõ raøng veà vieäc Ñöùc Kitoâ xuoáng theá nhö moät phaøm nhaân; Con Vaät thöù boán gioáng nhö ñaïi baøng ñang bay töôïng tröng cho aân hueä Chuùa Thaùnh Thaàn bay löôïn vôùi ñoâi caùnh treân Giaùo Hoäi. Vaø caùc Tin Möøng ñeàu coù ñieåm phuø hôïp vôùi caùc hình aûnh naøy khi noùi veà Ñöùc Kitoâ.
Cuï theå hôn, Thaùnh Ireâneâ giaûi thích caùc bieåu töôïng nhö sau:
Thaùnh Mattheâoâ ñöôïc töôïng tröng baèng hình aûnh con ngöôøi bôûi vì Tin Möøng Mattheâoâ nhaán maïnh ñeán vieäc Ñöùc Gieâsu xuoáng theá gian naøy, tröôùc heát qua phaû heä cuûa Ngaøi - "Ñaây laø gia phaû Ñöùc Gieâsu Kitoâ, con chaùu vua Ñavít, con chaùu toå phuï AÙpraham" (Mt 1, 1) - cuõng nhö qua söï nhaäp theå vaø haï sinh cuûa Ngaøi: "Ñöùc Gieâsu Kitoâ ñöôïc haï sinh nhö theá naøy" (Mt 1, 18). Theo Thaùnh Ireâneâ: "Nhö vaäy, Tin Möøng Mattheâoâ noùi veà nhaân tính cuûa Ngaøi, vì theá, tính caùch moät con ngöôøi hieàn laønh vaø khieâm nhöôïng ñaõ ñöôïc nhaéc ñeán xuyeân suoát toaøn boä Tin Möøng naøy."
Con sö töû coù caùnh töôïng tröng cho Thaùnh Marcoâ, vì ngay töø ñaàu Tin Möøng ngaøi ñaõ daãn lôøi ngoân söù Isaia: "Khôûi ñaàu Tin Möøng Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Con Ñöùc Chuùa Cha: Nhö ñaõ ghi trong saùch ngoân söù Isaia: Ñaây laø vò söù thaàn Ta sai ñi tröôùc maët con, ñeå vì con söûa loái doïn ñöôøng. Nôi hoang ñòa coù tieáng keâu vang: Haõy lo doïn ñöôøng Chuùa saün saøng, loái Ngaøi ñi söûa cho ngay thaúng" (Baûn dòch cuûa cha An Sôn Vò). Caâu "Nôi hoang ñòa coù tieáng keâu vang" nhaéc nhôù ñeán tieáng roáng cuûa con sö töû, vaø vieäc sai söù thaàn xuoáng treân maët ñaát nhaéc veà moät "thieân söù coù caùnh" naøo ñoù. Con sö töû cuõng töôïng tröng cho söï trung thaønh, moät bieåu töôïng thích hôïp daønh cho Con Thieân Chuùa.
Con boø coù caùnh töôïng tröng cho Thaùnh Luca. Boø laø con vaät duøng laøm hy leã trong ñeàn thôø. Chaúng haïn, khi Hoøm bia Giao öôùc ñöôïc mang veà Gieârusalem, cöù moãi saùu böôùc chaân thì saùt teá moät con boø vaø moät con beâ beùo (2 Sm 6, 13). Thaùnh Luca baét ñaàu Tin Möøng cuûa mình vôùi lôøi loan baùo veà söï chaøo ñôøi cuûa Thaùnh Gioan Taåy Giaû cho Giacaria laø tö teá ñang daâng leã trong Ñeàn Thôø (Lc 1). Tin Möøng Luca cuõng keå laïi duï ngoân Ngöôøi con hoang ñaøng, nhaéc ñeán con beâ beùo bò gieát ñeå ñaõi tieäc, khoâng chæ ñeå möøng ngöôøi con thöù trôû veà maø coøn tieân baùo nieàm vui ñöôïc laõnh nhaän ôn hoøa giaûi nhôø Ñaáng Cöùu Theá cuûa chuùng ta vôùi tö caùch laø vò Tö Teá töï hieán mình laøm cuûa leã ñeå toäi loãi chuùng ta ñöôïc taåy xoùa. Vì theá, con boø coù caùnh nhaéc veà ñaëc tính tö teá vaø hy leã cuûa Ñöùc Kitoâ ñeå cöùu chuoäc chuùng ta.
Cuoái cuøng, con ñaïi baøng bay vuùt leân töôïng tröng cho Thaùnh Gioan. Tin Möøng Gioan baét ñaàu vôùi lôøi töïa "bay boång" vaø "phoùng leân cao" ñeå ñaâm toaïc vaøo maàu nhieäm thaâm saâu nhaát cuûa Thieân Chuùa, moái lieân heä giöõa Chuùa Cha vaø Chuùa Con cuõng nhö söï nhaäp theå: "Luùc khôûi ñaàu ñaõ coù Ngoâi Lôøi. Ngoâi Lôøi vaãn höôùng veà Thieân Chuùa, vaø Ngoâi Lôøi laø Thieân Chuùa. Luùc khôûi ñaàu, Ngöôøi vaãn höôùng veà Thieân Chuùa. Nhôø Ngoâi Lôøi, vaïn vaät ñöôïc taïo thaønh, vaø khoâng coù Ngöôøi, thì chaúng coù gì ñöôïc taïo thaønh." (Ga 1, 1-3). Vaø "Ngoâi Lôøi ñaõ trôû neân ngöôøi phaøm vaø cö nguï giöõa chuùng ta. Chuùng toâi ñaõ ñöôïc nhìn thaáy vinh quang cuûa Ngöôøi, vinh quang maø Chuùa Cha ban cho Ngöôøi, laø Con Moät ñaày traøn aân suûng vaø söï thaät." (Ga 1, 14). Khoâng gioáng nhö caùc Tin Möøng khaùc, Tin Möøng Thaùnh Gioan ñöa ñoäc giaû ñi vaøo caùc giaùo huaán saâu xa nhaát cuûa Chuùa, ví duï nhö baøi dieãn töø daøi cuûa Chuùa Gieâsu vôùi oâng Nicoâñeâmoâ vaø vôùi ngöôøi phuï nöõ Samaritanoâ, hoaëc nhöõng giaùo huaán hoa myõ veà Baùnh Haèng Soáng vaø Ngöôøi Muïc Töû Nhaân Laønh. Chính Ñöùc Gieâsu cuõng töï ví mình laø "ñöôøng, söï thaät vaø söï soáng", vaø baát cöù ai oâm aáp laáy Ñöùc Kitoâ thì cuõng seõ ñöôïc bay vuùt leân tôùi söï soáng vónh cöûu cuøng vôùi Ngaøi.
Moãi bieåu töôïng ñeàu nhaém ñeán chuû ñeà ñaëc bieät trong moãi Tin Möøng vaø chæ khi naøo ñi saâu vaøo taát caû boán Tin Möøng naøy thì chuùng ta môùi gaëp gôõ ñöôïc Chuùa chuùng ta caùch troïn veïn.
Taùc giaû baøi vieát: Lm. William Saunders - Lm. Phaoloâ Nguyeãn Minh Chính chuyeån ngöõ
(Nguoàn: Giaùo xöù Chaâu Sôn)
