Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Ai cuõng ñoàng yù raèng caàn phaûi xaây döïng moät neàn linh ñaïo giaùo daân, nhöng haàu heát chuùng ta vaãn chöa roõ phaûi xuùc tieán coâng vieäc ñoù nhö theá naøo vaø ai seõ höôùng daãn ngöôøi giaùo daân xaây döïng linh ñaïo cho hoï.
Chuùng toâi xin neâu ra maáy ñieåm caàn löu yù cho moïi chöông trình xaây döïng neàn linh ñaïo giaùo daân.
Caøng sôùm caøng toát, chuùng ta phaûi coá gaéng ñi ñeán choã giao haún vieäc xaây döïng neàn linh ñaïo giaùo daân cho chính ngöôøi giaùo daân ñaûm traùch - nghóa laø phaûi ñeå hoï ñònh höôùng, kieåm soaùt vaø ñieàu khieån coâng vieäc xaây döïng aáy. Hoï seõ nhìn nhöõng vaán ñeà linh ñaïo theo caùch theá cuûa hoï, theo möùc ñoä tröôûng thaønh ñöùc tin vaø theo nhöõng nhu caàu sinh soáng cuûa hoï. Dó nhieân ta luoân luoân hoan ngheânh söï coäng taùc töø phía giaùo só vaø tu só, söï hoã trôï cuûa caùc chuyeân gia, giaùo daân hay giaùo só.
Trong quaù khöù, caùc giaùo só thöôøng höôùng daãn giaùo daân baèng caùch ñeà ra moät soá moâ hình soáng ñaïo cuõng nhö nhöõng vieäc ñaïo chæ phuø hôïp vôùi ôn goïi cuûa caùc Ngaøi vaø chæ thích hôïp vôùi phong tuïc cuûa moät thôøi ñaïi naøo ñoù. Thöôøng ñoù laø moät lyù töôûng coù tính chieâm nieäm vaø tu ñöùc, ñoái laäp laïi vôùi thôøi gian voán ñöôïc coi laø nguoàn goác cuûa hö hoûng vaø söï döõ.
Ñaây coù leõ laø ñieàu quan troïng nhaát maø caùc Kitoâ höõu giaùo daân caàn phaûi suy tö vaø xaây döïng. Caàn phaûi xaây döïng moät neàn linh ñaïo ñeà cao söï hieän dieän cuûa ngöôøi Kitoâ höõu trong theá gian baèng caùch coù ñaàu oùc pheâ phaùn cuûa ngoân söù, nhöõng saùng kieán hoøa giaûi, khoâi phuïc laïi nhöõng hy voïng ñaõ maát ñeå coù theå vöôït qua caùc beá taéc cuûa caù nhaân trong ñôøi soáng tinh thaàn vaø xaõ hoäi taùi laäp laïi nhöõng khaû naêng ñaõ maát ñeå trong xaõ hoäi coù söï chia seû coâng baèng taùi laäp laïi nhöõng cô cheá tình yeâu vaø gia ñình ñaõ ñoå vôõ.
Linh ñaïo aáy phaûi döïa treân neàn taûng laø caàu nguyeän, tham döï phuïng vuï, vaø ñaëc bieät laø bí tích Thaùnh theå, ñoïc vaên kieän muïc vuï vaø giaùo huaán thöôøng xuyeân cuûa Giaùo Hoäi.
Linh ñaïo giaùo daân ñöôïc xaây döïng cho moïi ngöôøi, moïi ngöôøi trong giaùo xöù, cho caû coäng ñoaøn vaø thuoäc veà caû coäng ñoaøn bôûi vì moïi ngöôøi trong giaùo xöù ñeàu caàn ñöôïc huaán luyeän veà linh ñaïo aáy. Caùc coäng ñoaøn cô baûn ôû nhieàu nôi ñaõ chöùng toû raèng ñaây laø moät loaïi hình thöùc theå nghieäm höùa heïn nhaát, laáy Thaùnh Kinh laøm neàn taûng.
Taïm thôøi giôùi giaùo só coøn phaûi ñaûm nhaän theâm moät vai troø quan troïng trong vieäc xaây döïng linh ñaïo. Giaùo só vaø tu só cuõng caàn phaûi qua moät khoùa huaán luyeän veà vai troø vaø linh ñaïo giaùo daân. Giaùo só phaûi ñöôïc huaán luyeän cho am töôøng ñeå coù theå phuïc vuï giaùo hoäi roäng raõi vaø höõu hieäu, huaán luyeän veà maët linh höôùng ñeå coù theå nhaän ñònh saùng suoát caùc ñaëc suûng cuûa ngöôøi giaùo daân vaø söï phaùt trieån thieâng lieâng cuûa hoï, huaán luyeän veà Thaùnh Kinh vaø caàu nguyeän, huaán luyeän veà tinh thaàn phuïc vuï vì lôïi ích cuûa ngöôøi khaùc, huaán luyeän veà vieäc xaây döïng vaø hieäp nhaát coäng ñoaøn sao cho aân hueä trong coäng ñoaøn ñöôïc haøi hoøa moät caùch cuï theå vaø thích hôïp haàu phaùt trieån Thaân Mình Chuùa Kitoâ laø giaùo hoäi. Haøi hoøa aên khôùp vôùi chöông trình huaán luyeän tu ñöùc cho coäng ñoaøn Kitoâ höõu. Ñaây laø moät thaùch ñoá raát thaät, ñaët ra cho taát caû caùc giaùo só vaø tu só.
Giaùo daân thieáu söï huaán luyeän thích hôïp vaø rieâng cho mình. Hoï leä thuoäc quaù nhieàu vaøo haøng Giaùo Só. Caùc Giaùo Só thì vaãn coøn bò chi phoái quaù naëng neà bôûi naõo traïng tieàn coâng ñoàng coù caäy quyeàn, tình traïng ñöôïc daïy doã quaù nhieàu vaø moät heä thoáng cho raèng giaùo só bieát heát moïi söï.
Hieän nay moái quan taâm cuûa giôùi giaùo só veà ngöôøi giaùo daân döôøng nhö chæ xoay quanh vaán ñeà laøm sao cho hoï tham döï tích cöïc hôn vaøo coäng ñoaøn Giaùo Hoäi, chaúng haïn nhö trong Phuïng Vuï, Hoäi Ñoàng Giaùo Xöù hay Giaùo Phaän, caùc Chöông Trình Giaûng Daïy Giaùo Lyù v.v... Taát caû nhöõng ñieàu ñoù ñeàu toát, nhöng ngöôøi giaùo daân coøn kyø voïng nôi giaùo só nhieàu hôn theá. Maø thöôøng caùc giaùo só laïi khoâng ñöôïc chuaån bò ñeå ñaùp öùng thoûa ñaùng nhu caàu ñoù.
Muoán theá, giaùo só caàn phaûi ñöôïc huaán luyeän vaø ñöôïc caûi hoùa. Thaàn hoïc vaø linh ñaïo giaùo só phaûi ñöôïc caäp nhaät hoùa.
Ngaøy nay chuùng ta gaëp raát nhieàu linh muïc hoaëc "ñaønh" chaáp nhaän vai troø vaø ôn goïi cuûa mình laø cuøng chung tay laøm vieäc vôùi giaùo daân, hoaëc vaãn baùm chaët vaøo vai troø "truyeàn thoáng" cuûa mình laø laøm "nhaø laõnh ñaïo" - ngay caû laõnh ñaïo caùc phong traøo giaùo daân. Hoaëc khoâng cöôõng laïi ñöôïc caùm doã aùp duïng chính saùch "maëc keä" queân raèng mình coù nhieäm vuï khôi daäy, daãn daét vaø khích ñoäng ñöùc tin cuøng vôùi hoï luoân luoân leân ñöôøng tìm aùnh saùng môùi.
Trong giai ñoaïn quyeát ñònh cuûa lòch söû Giaùo Hoäi ngaøy nay, chuùng ta tin raèng huaán luyeän tu ñöùc cho giaùo daân laø traùch nhieäm haøng ñaàu cuûa caùc linh muïc.
Tình traïng thieáu söï daãn daét vaø thoâng caûm cuûa caùc linh muïc vaø tu só ñaõ laøm cho Daân Chuùa khoán khoå raát nhieàu. Coù ngöôøi baøy toû nhö sau:
"Baèng kinh nghieäm baûn thaân, toâi thaáy raèng chuùng toâi ñöôïc höôùng daãn raát ö laø hieám hoi. Chuùng toâi caàn ñöôïc höôùng daãn ñeå ñaøo saâu nhaän thöùc veà ôn goïi ñoäc ñaùo cuûa mình. Hôn nöõa, nhieàu khi toâi coù caûm töôûng raèng chính giaùo só vaø tu só cuõng khoâng naém vöõng laém veà ôn goïi cuûa chuùng toâi".
Töông lai cuûa linh ñaïo giaùo daân xem ra raát saùng suûa, neáu ñeå yù tôùi nhöõng coá gaéng trong laõnh vöïc thaàn hoïc nhaèm khai thaùc nhöõng chaát lieäu thieâng lieâng nhieàu voâ taän goùi gheùm trong caùc thöïc taïi cuûa moät cuoäc soáng trong theá giôùi.
Moïi ngöôøi ñang ñi tìm moät caùch naøo ñoù hoaøn bò hôn ñeå ñi vaøo thaàn hoïc vaø linh ñaïo. Chuùng ta coù theå gaëp voâ soá baøi baùo vaøo caû saùch vôû nöõa khai thaùc nhöõng chuû ñeà ñöôïc lieät keâ döôùi ñaây. Moät khi xaùc ñònh vaø khai thaùc ñöôïc nhöõng chaát lieäu quyù baùu aáy, chuùng ta seõ thaáy roõ nhöõng chaân trôøi môùi maø linh ñaïo giaùo daân coù theå tìm ra ñeå môû roäng vaøo phaùt trieån. Moät linh ñaïo phong phuù nhö theá seõ ñaët neàn taûng thaàn hoïc cuûa mình treân:
Thaàn hoïc veà vuõ truï: Moät vuõ truï bieán ñoåi môùi ñöôïc Thieân Chuùa thaám nhuaàn moät caùch vieân maõn troïn veïn.
Thaàn hoïc veà tình yeâu vaø hoân nhaân: Cuoäc gaëp gôõ giöõa moät ngöôøi nam vaø moät ngöôøi nöõ, bieåu töôïng giöõa hoân öôùc giöõa Ñöùc Kitoâ vaø hoäi thaùnh cuûa Ngöôøi vaø linh ñaïo phong phuù cuûa ñôøi soáng aáy.
Thaàn hoïc veà caùc hoaït ñoäng trong xaõ hoäi: trong moät theá giôùi maø coâng lyù vaø nhaân quyeàn ñöôïc coi laø muïc tieâu cuûa moïi coâng cuoäc phaùt trieån kinh teá vaø vaät chaát.
Thaàn hoïc veà lao ñoäng: Lao ñoäng laø moät hoaït ñoäng coù khaû naêng nhaân baûn hoùa, moät hoaït ñoäng coù tính saùng taïo, cöùu ñoä, coù yù thöùc traùch nhieäm vaø thaùnh hoùa con ngöôøi.
Thaàn hoïc veà tieán boä vaø phaùt trieån: Caùc Kitoâ höõu khoâng ñöôïc döûng döng hay xa laï vôùi nhöõng tieán boä vaø phaùt trieån, nhöng traùi laïi phaûi laø nhöõng ngöôøi coå voû nhieät tình, sao cho söï tieán boä naâng cao con ngöôøi, giuùp con ngöôøi coù nhieàu töï do hôn thay vì bieán con ngöôøi thaønh noâ leä.
Thaàn hoïc veà theá giôùi chính trò: Traùch nhieäm daân chuû, coâng ích, quyeàn haønh ñeå phuïc vuï vaø söï ngay thaúng, ñoù laø nhöõng coät truï chính xaây döïng neàn thaàn hoïc chính trò.
Thaàn hoïc veà giaûi phoùng, veà caùch maïng: Söï coäng taùc coù phaùn ñoaùn vôùi caùc cô cheá, vôùi cuoäc giaûi phoùng thöïc söï, vôùi vieäc caûi thieän caùc cô caáu.
Linh ñaïo cho caùc khoa hoïc: Khoa hoïc laø söï chia seû oùc khoân ngoan saùng taïo cuûa Thieân Chuùa, baèng caùch traân troïng vaø chaêm soùc nhöõng taøi nguyeân thieân nhieân, sinh thaùi, tính chaát thieâng lieâng cuûa söï soáng vaø thieân nhieân.
Linh ñaïo cho ñôøi soáng trong caùc coäng ñoaøn: Nhoû (Gia ñình rieâng) vaø lôùn (gia ñình daân toäc), tinh thaàn boán phöông moät nhaø "töù haûi giai huynh ñeä" (Khoång Töû), caùc Kibbutzim. Phong traøo Focolare, Coäng ñoaøn Taize, caùc coäng ñoaøn cô baûn hay coäng ñoaøn Giaùo Hoäi, caùc Ashrams. caùc nhoùm thaân höõu...
Linh ñaïo phi baïo löïc: Khoâng duøng baïo löïc choáng laïi con ngöôøi laãn thieân nhieân.
Linh ñaïo du lòch: Quan taâm ñeán ngöôøi khaùc, bieát thöôûng ngoaïn nhöõng gì cuûa ngöôøi khaùc, chia seû cho ngöôøi khaùc nhöõng gì toát ñeïp cuûa mình, toân troïng caùc neàn vaên hoùa, caùc chuûng toäc vaø caùc loái soáng khaùc, laøm giaøu cho nhau baèng caùch san seû baát cöù caùi gì toát ñeïp trong moãi neàn vaên hoùa.
Linh ñaïo cho nhöõng ngöôøi goùa buïa, cho caùc baø meï, cho caùc caëp vôï choàng môùi cöôùi: Laøm theá naøo ñeå moãi loaïi ngöôøi ñoù khaùm phaù ñöôïc söï hieän dieän tích cöïc cuûa Thieân Chuùa trong moïi hoaøn caûnh vaø moïi thöïc taïi cuûa cuoäc soáng.
Trong coäng ñoaøn Do Thaùi cuûa Ngöôøi, Ñöùc Gieâsu chæ laø moät giaùo daân thuaàn tuùy. Ngöôøi khoâng thuoäc veà giai caáp Tö Teá xeùt veà baát cöù phöông dieän naøo, vaø giai caáp Tö Teá naèm trong tay moät soá gia toäc vôùi nhöõng chöùc vuï ñaêc bieät trong Ñeàn Thôø. Ñöùc Gieâsu cuõng khoâng tham gia baát cöù moät nhoùm toân giaùo ñaëc bieät naøo ñöông thôøi, nhö caùc tu só Numran laø nhöõng ngöôøi ruùt lui khoûi ñôøi soáng theá tuïc ñeå soáng nhieäm nhaët trong coäng ñoaøn. Ñöùc Gieâsu ñaõ lôùn leân nhö chaøng trai nhaø queâ moäc maïc trong moät xoùm heûo laùnh ôû mieàn queâ Galileâ. Sau ñoù, Ngöôøi laø moät thaày giaûng lang thang, coâng boá söù ñieäp cuûa mình maø khoâng ñöôïc pheâ chuaån hay naâng ñôõ naøo coù tính caùch cô cheá, maø chæ döïa vaøo söùc maïnh cuûa chính söù maïng ngoân söù cuûa mình. Nguoàn naâng ñôõ duy nhaát cuûa Ngöôøi laø Chuùa Cha treân trôøi.
Laø moät giaùo daân, Chuùa Gieâsu soáng gaàn guõi daân chuùng. Ngöôøi döï caùc leã hoäi cuûa hoï, gaén boù vôùi ngöôøi ngheøo. Nhöng cuõng hoaït ñoäng giöõa caùc taàng lôùp thöôïng löu vaø cheá nhaïo caùch xöû söï giöõa hoï vôùi nhau khi döï tieäc tuøng (Lc 14,7-14). Ngöôøi xoùt xa vôùi nhöõng thoáng khoå cuûa ñoàng baøo, söï aùp böùc cuûa ngöôøi La Maõ, heä thoáng thueá maù khaéc nghieät, söï baát löïc cuûa con ngöôøi tröôùc nhöõng hoaïn naïn cuûa gia ñình nhö khi moät baø goùa coâ ñoäc noï phaûi maát ñöùa con trai duy nhaát cuûa mình hoaëc moät ngöôøi cha khoán khoå kia ñaønh nhìn ñöùa con trai thöù cuûa mình boû nhaø lao vaøo choán thò thaønh löøa ñaûo, Ngöôøi cuõng caûm nhaän saâu saéc tình caûnh bò boû bô vô cuûa ñaùm ñoâng daân chuùng.
Ñaønh raèng vaãn coù ñoù nhöõng khuoân vaøng thöôùc ngoïc vaø vaãn coù nhöõng cô caáu toân giaùo ñöôïc thieát laäp trong Ñeàn Thôø vaø hoäi Ñöôøng. Ngöôøi vaãn caûm thaáy daân chuùng nhö nhöõng con chieân khoâng ngöôøi chaên (Mt 9,36). Ñöùc Gieâsu noùi baèng tieáng noùi cuûa daân toâc. Ngöôøi khoâng daùm dieãn thuyeát baèng nhöõng dieãn töø trau chuoát, nhöng keå nhöõng caâu chuyeän maø haàu nhö ai cuõng hieåu ñöôïc.
Ñöùc Gieâsu ñaõ cheát nhö moät ngöôøi giaùo daân. Ñoù laø ñieàu chaéc chaén, bôûi vì Ngöôøi laø moät giaùo daân. Giaùo huaán cuûa Ngöôøi khoâng ñöôïc pheâ chuaån bôûi giôùi chöùc coù thaåm quyeàn, khoâng coù söï coâng nhaän chính thöùc cuûa caùc nhaø laõnh ñaïo veà toân giaùo. Laøm theá naøo moät giaùo daân trôn laïi coù theå töï nhaän raèng mình hieåu bieát vaø giaûi thích leà luaät? Laøm theá naøo moät ngöôøi nhö theá laïi daùm caàm roi ñaùnh ñuoåi con buoân ra khoûi Ñeàn Thôø maø khoâng heà coù uûy nhieäm cuûa ban baûo veä Ñeàn Thôø, nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm gìn giöõ traät töï ôû nôi thaùnh? Theá maø Ñöùc Gieâsu vaãn coù caùi quyeàn ñoù, moät uy quyeàn khoâng ai cöôõng laïi ñöôïc, moät uy quyeàn hoaøn toaøn phaùt xuaát töø beân trong Ngöôøi vaø do ñoù nhöõng nhaø ñöông cuïc phaûi ngaùn Ngöôøi. Ngöôøi laø moái ñe doïa cho choã ñöùng ñaõ oån ñònh cuûa hoï. Thieân Chuùa ñaõ chaúng ban quyeàn cho hoï sao? Hoï cho raèng boån phaän cuûa giaùo daân laø phaûi im laëng. Vôùi caû haøng giaùo phaåm choáng laïi mình, khoâng ñöôïc moät uûng hoä chính thöùc naøo, Ñöùc Gieâsu phaûi laâm vaøo ngoõ cuït. Vaø Ngöôøi ñaõ bò toá caùo vaø bò keát aùn töû hình.
Nhöõng gì ñaõ noùi veà Ñöùc Gieâsu ñeàu coù theå noùi veà Ñöùc Maria. Thaäm chí coøn hôïp lyù hôn. Maria laø maãu göông cuûa moät ngöôøi phuï nöõ ñoäc thaân, moät ngöôøi vôï, moät ngöôøi meï vaø moät ngöôøi goùa buïa. Cuõng coù theå noùi töông töï nhö theá ñoái vôùi Giuse, moät ngöôøi yeâu coù traùch nhieäm, moät ngöôøi choàng chung thuûy, moät ngöôøi lao ñoäng ñaày tinh thaàn xaû kyû vaø hy sinh, moät ngöôøi cha vaø moät ngöôøi coâng daân chu toaøn leà luaät.
Giuse khoâng phaûi laø moät ngöôøi tuaãn ñaïo, cuõng khoâng phaûi laø moät tö teá, moät ngoân söù, moät nhaø tö töôûng lôùn, cuõng chaúng phaûi laø moät Toâng Ñoà coät truï. Tuy nhieân, chaéc chaén laø Ngaøi ñaõ soáng moät ñôøi soáng keát hieäp thaâm saâu vôùi Thieân Chuùa. Söï vó ñaïi cuûa Ngaøi naèm ôû choã Ngaøi trung thaønh vôùi ngheà nghieäp, gia ñình, chính quyeàn, toân giaùo vaø vôùi Thieân Chuùa. Nhö vaäy Linh Ñaïo cuûa Giuse ñang trôû thaønh moâ hình cho linh ñaïo cuûa ngöôøi Kitoâ höõu giaùo daân.
Neáu Thaùnh Giuse phaûi soaïn moät Kinh Maân Coâi cho hôïp vôùi cuoäc ñôøi cuûa Ngaøi thì kinh aáy chaéc chaén seõ laø:
Maàu nhieäm thöù nhaát: Lao ñoäng sinh nhai
"Ñaây khoâng phaûi laø con trai cuûa baùc thôï moäc sao?"
Giaù trò cuûa lao ñoäng, cuûa thuû coâng nghieäp.
Maàu nhieäm thöù hai: Nuoâi gia ñình
"Roài Ngöôøi theo oâng baø veà Nadareùt vaø soáng tuøng phuïc oâng baø".
Nhöõng boån phaän cuûa moät ngöôøi choàng, moät ngöôøi cha.
Maàu nhieäm thöù ba: Trôû thaønh coâng daân göông maãu
"Cuøng vôùi vôï mình ñang mang thai, Giuse rôøi thò traán Nadareùt vaø ñi xuoáng Giuñeâa ñeå ñaêng kyù soå boä".
Ngaøi khoâng phaûi laø moät keû troán thueá.
Maàu nhieäm thöù tö: Soáng ñaïo
"Haèng naêm, cha meï Ngöôøi thöôøng ñi Gieârusalem ñeå döï leã Vöôït Qua".
Maàu nhieäm thöù naêm: Quaân bình caùc traùch nhieäm
"Ñaây laø meï Ta vaø anh em Ta. Baát cöù nhöõng ai thi haønh thaùnh yù Thieân Chuùa..."
"Haõy ñeå keû cheát choân keû cheát".
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page