Suy Nieäm Phuùc AÂm Haèng Ngaøy
(Nhöõng baøi suy nieäm haèng ngaøy
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät I Muøa Chay (Lc 4,1-13)
Chuùa AÊn Chay vaø Bò Caùm Doã
Coù moät nhaø thaàn bí noï trôû veà thaønh phoá sau moät thôøi gian daøi soáng trong sa maïc, baïn beø vaø ngöôøi thaân vaây xung quanh roái rít hoûi thaêm vaø xin oâng taû laïi cho hoï nghe veà kinh nghieäm maø oâng ñaõ coù veà Thieân Chuùa. Ai cuõng hoûi: "Thieân Chuùa ra sao?". Nhöng laøm sao oâng coù theå dieãn taû kinh nghieäm cuûa taâm hoàn baèng lôøi noùi ñöôïc. Bò gaïn hoûi maõi, sau cuøng oâng ñöa ra cho hoï moät coâng thöùc thaät mô hoà vaø baát toaøn, vôùi hy voïng khieán cho ai ñoù khoâng ñöôïc thoûa maõn, vôùi caâu hoûi "quyeát ñònh tìm vaøo sa maïc soáng kinh nghieäm gaëp gôõ Thieân Chuùa" nhö mình. Moïi ngöôøi möøng rôõ ghi cheùp coâng thöùc aáy vaø bieán noù trôû thaønh moät vaên baûn thaùnh. Hoï buoäc moïi ngöôøi phaûi thuoäc baûn vaên ñoù nhö Kinh Tin Kính, vaø khoâng neà quaûn hy sinh gian khoù vöôït truøng döông ñeå loan baùo cho caùc daân, caùc nöôùc coâng thöùc aáy. Vaø coù ngöôøi trong boïn ñaõ hy sinh caû maïng soáng cho coâng taùc loan truyeàn naøy nöõa. Nhöng khoâng ai tìm ñöôïc cho mình kinh nghieäm soáng veà vieäc gaëp gôõ Thieân Chuùa caû. Ñoù laø ñieàu khieán cho nhaø thaàn bí noï voâ cuøng buoàn saàu vaø hoái haän, vaø oâng ñaõ thaàm nghó raèng: Thaø ñöøng noùi gì caû coù phaûi hay hôn khoâng?".
Anh chò em thaân meán!
Thieân Chuùa khoâng phaûi laø moät vaên baûn, maø laø moät baûn vò, moät nhaân vaät soáng ñoäng coù caùc lieân heä thaân tình vôùi loaøi ngöôøi. Ñoù laø söù ñieäp maø caùc baøi ñoïc Chuùa Nhaät I Muøa Chay hoâm nay ñeà caäp ñeán.
Saùch Ñeä Nhò Luaät (26,4-10) laø baûn vaên ñuùc keát nieàm tin cuûa daân Do Thaùi vaøo Thieân Chuùa maø hoïc giaû Beinha Fuegat goïi laø kinh tin kính lòch söû cuûa Israel. Noù dieãn taû kinh nghieäm cuûa cuoäc gaëp gôõ giöõa daân Do Thaùi vaø Thieân Chuùa trong thôøi khai sinh ra lòch söû cuûa hoï. Trong cuoäc Xuaát haønh khoûi Ai Caäp, vaøo khoaûng naêm 1250 (tröôùc taây lòch) daân Do Thaùi môùi yù thöùc ñöôïc hoï laø moät daân toäc bao goàm 12 chi hoï khaùc nhau, döôùi söï laõnh ñaïo cuûa Moâiseâ, hoï caûm nhaän ñöôïc caùc moái daây lieân heä vôùi nhau. Cho tôùi luùc ñoù, hoï chæ coù moät yù thöùc daân toäc môø nhaït, bieát mình thuoäc veà chi hoï naøy, chi hoï kia, giöõa doøng gioáng Do Thaùi vaø soáng rieâng reõ nhau. Nhöng hoï chöa coù yù thöùc quoác gia, nghóa laø chöa coù yù thöùc veà mình nhö laø moät daân toäc coù chuû quyeàn, coù toå chöùc, coù yù thöùc veà mình nhö laø moät daân toäc coù chuû quyeàn, coù toå chöùc, coù ñaát nöôùc vaø moät meänh leänh chung. Nhôø coù bieán coá Xuaát Haønh, ngöôøi Do Thaùi môùi yù thöùc ñöôïc raèng: Hoï laø moät daân toäc thöïc söï, vaø Giaveâ Thieân Chuùa cuûa cha oâng toå tieân hoï tröôùc heát laø Ñaáng ñaõ giaûi phoùng hoï khoûi kieáp soáng noâ leä ôû Ai Caäp.
Kinh nghieäm veà Thieân Chuùa giaûi phoùng aáy ñöôïc coâ ñoïng laïi trong moät coâng thöùc tuyeân xöng loøng tin cuûa hoï vaøo Thieân Chuùa. Hình aûnh Giaveâ Thieân Chuùa nhö laø Ñaáng Taïo Hoùa chæ coù veà sau naøy, khi Israel suy tö veà nguoàn goác con ngöôøi vaø vuõ truï vaïn vaät, hay noùi caùch khaùc nhöõng gì ñöôïc nhaéc ñeán trong kinh tin kính treân ñaây cuûa saùch "Ñeä Nhò Luaät" ñeàu laø keát quaû caùc kinh nghieäm cuûa cuoäc gaëp gôõ soáng ñoäng cuûa daân Do Thaùi vôùi Thieân Chuùa. Chuùng ñöôïc laøm khung trong boái caûnh cuûa leã nghi phuïng töï daâng tieán leân Thieân Chuùa caùc hoa traùi ñaàu muøa. Khi cöû haønh caùc leã nghi phuïng töï laø daân Do Thaùi soáng trôû laïi kinh nhgieäm gaëp gôõ Thieân Chuùa trong suoát doøng lòch söû daøi cuûa hoï keå töø thôøi caùc toå phuï. Caùc bieán coá aáy giôø ñaây ñöôïc trôû thaønh neàn taûng nieàm tin cuûa hoï.
Phuïng vuï laø caùch theá nhaéc nhôù daân Do Thaùi bieát caùc ñieàu kyø dieäu Thieân Chuùa ñaõ laøm ñeå giaûi phoùng vaø cöùu thoaùt, höôùng daãn che chôû hoï trong doøng lòch söû. Chính vì theá, tieáng Do Thaùi duøng ñeå daâng leã vaät ñaàu muøa goïi laø leã "töôûng nhôù". Söï kieän toaøn daân mang leã vaät ñaàu muøa tieán ñeán vôùi Thieân Chuùa laø dieãn taû caùch ñaùp traû lieân læ lôøi keâu môøi cuûa Thieân Chuùa.
Ñaây laø caùch theá maø daân Do Thaùi xöng tuïng Thieân Chuùa laø Ñaáng ñaõ taïo döïng neân hoï, choïn löïa hoï, giaûi phoùng hoï khoûi Ai Caäp vaø ñöa hoï vaøo mieàn ñaát höùa, nôi hoï ñang sinh soáng. Ñoái vôùi Israel thì Thieân Chuùa taïo Hoùa laø Thieân Chuùa cuûa bieán coá Xuaát Haønh, Ñaáng trao ban cho hoï mieàn ñaát höùa vaø seõ göûi Ñaáng Cöùu Theá ñeán. Baøn tay taïo döïng cuûa Ngaøi cuõng laø baøn tay vaø caùnh tay cuûa Ñaáng quyeàn uy giaûi phoùng hoï khoûi kieáp soáng toâi ñoøi beân Ai Caäp, vaø höôùng daãn chôû che hoï trong 40 naêm lang thang trong sa maïc ñeå tieán veà mieàn ñaát höùa. Baøn tay aáy giôø ñaây cuõng giang ra ñoùn nhaän nhöõng hoa traùi ñaàu muøa maø daân Do Thaùi tieán daâng leân Ngaøi. Nhöõng hoa traùi naûy sinh töø loøng ñaát maø Thieân Chuùa ñaõ höùa ban cho toå phuï Abraham vaø doøng doõi oâng laø chính hoï.
Vieäc cöû haønh phuïng vuï nhö theá trôû thaønh thôøi ñieåm, trong ñoù caùc haønh ñoäng rieâng reõ cuûa Thieân Chuùa ñaõ chieám höõu, saép xeáp, thoáng nhaát trôû laïi cho coù thöù töï lôùp lang vaø giaûi thích nhö laø caùc haønh ñoäng cöùu ñoä, chöù khoâng phaûi chæ laø lòch söû caùc bieán coá taàm thöôøng, voâ nghóa.
Qua trình thuaät Chuùa Gieâsu bò caùm doã trong sa maïc (Lc 4,1-13) thaùnh söû Luca muoán cho chuùng ta thaáy Chuùa Gieâsu khai maøo moät cuoäc xuaát haønh môùi laø giaûi phoùng loaøi ngöôøi khoûi aùch thoáng trò cuûa Satan, cuûa söï döõ, cuûa toäi loãi, caùc chöôùc caùm doã cuûa chuùng, vaø caùi cheát nhö laø haäu quaû cay ñaéng cuoái cuøng cuûa voøng xích oan nghieäp aáy. So saùnh vôùi töôøng thuaät caùm doã cuûa Phuùc AÂm thaùnh Mathheâu, chuùng ta thaáy töôøng thuaät cuûa thaùnh Luca coù ba ñaëc ñieåm sau ñaây:
1. Vai troø cuûa Thaùnh Thaàn trong cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu. Taát caû moïi thôøi ñieåm quan troïng trong cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu ñeàu ñöôïc ghi daáu bôûi söï hieän dieän cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñoái vôùi thaùnh söû trong kinh nghieäm Phuïc Sinh vaø trong lòch söû cuûa Giaùo Hoäi, Chuùa Thaùnh Thaàn khoâng phaûi laø söùc maïnh nhö dieãn taû trong Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc, maø laø moät baûn vò, laø Ñaáng höôùng daãn cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu vaø hoaït ñoäng trong loøng theá giôùi. Chính Ngaøi ñaõ daãn ñöa Chuùa Gieâsu vaøo sa maïc vaø trôï löïc Chuùa Gieâsu trong côn thöû thaùch nôi sa maïc. Chuùa Gieâsu ñaõ bò caùm doã töø boû con ñöôøng khoå giaù maø Thieân Chuùa Cha ñaõ vaïch ra, ñeå ñi theo moät con ñöôøng khaùc haáp daãn hôn, ngoaïn muïc hôn vaø deã daøng hôn.
2. Chuùa Gieâsu phaûi choïn con ñöôøng naøo ñaây? Duøng quyeàn naêng cöùu theá cuûa mình thoûa maõn caùc nhu caàu vaät chaát vaø hieän sinh, nhö bieán ñaù soûi thaønh baùnh maø aên, chöù khoâng caàn phaûi lao nhoïc vaát vaû hay soáng theo luaät coâng baèng hoaëc tinh thaàn lieân ñôùi chia seû laøm gì; hay laø duøng caùc pheùp laï caû theå ñeå loâi keùo tín ñoà cho noù mau leï vaø keát quaû, chöù toäi gì maø phaûi khoå nhoïc rao giaûng gieo vaõi haït gioáng vaøo taâm hoàn con ngöôøi vaø thoâi thuùc hoï ñoái chieáu cuoäc soáng haèng ngaøy vôùi giaùo huaán söï thaät laøm gì. Hoaëc duøng baïo löïc vaø moïi thöù söùc eùp vaät chaát vaø tinh thaàn ñeå loâi keùo ñoâng ñaûo moân ñeä vaø tín ñoà. Ñuû moïi thöù caùm doã, nhöng Chuùa Gieâsu ñaõ choïn löïa con ñöôøng khoå ñau. Ñoái vôùi thaùnh Luca thì chieán thaéng cuûa Chuùa Gieâsu treân caùc chöôùc caùm doã tröôùc ngaøy coâng khai loan baùo Tin Möøng nöôùc trôøi, baùo tröôùc cho bieát chieán thaéng sau cuøng cuûa Chuùa Gieâsu khi chòu cheát treo treân Thaäp Giaù.
3. Ñaëc ñieåm thöù hai trong trình thuaät Phuùc AÂm cuûa thaùnh Luca laø vai troø quan troïng cuûa thaønh Gieârusalem. Toaøn Phuùc AÂm thaùnh Luca trình baøy cuoäc ñôøi Chuùa Gieâsu nhö laø moät cuoäc löõ haønh tieán veà Gieârusalem, nôi Chuùa Gieâsu seõ thöïc hieän coâng trình cöùu chuoäc traàn gian qua cuoäc töû naïn, caùi cheát vaø söï Phuïc Sinh cuûa Ngaøi. Do ñoù, thaùnh söû Luca ñaët caùm doã thöù ba trong boái caûnh thaønh Gieârusalem, nôi ôn cöùu ñoä ñöôïc thaønh toaøn. Do ñoù khoâng coù chöông ngaïi naøo keå caû caùc chöôùc caùm doã maø ma quæ ñöôïc pheùp caûn trôû haønh trình aáy cuûa Chuùa Gieâsu.
Sa maïc: trong sa maïc cuûa cuoäc Xuaát Haønh xöa kia, daân Do Thaùi ñaõ laåm baåm keâu traùch Thieân Chuùa. Hoï ñaõ ngaõ thua tröôùc caùm doã vaø khöôùc töø Thieân Chuùa laø Ñaáng giaûi phoùng minh. "Laåm baåm" laø töø Kinh Thaùnh Cöïu Öôùc duøng ñeå dieãn taû thaùi ñoä choáng laïi Thieân Chuùa, phaûn ñoái Ngaøi. Hoï muoán gôïi yù cho Thieân Chuùa phaûi haønh ñoäng theá naøo ñeå giaûi phoùng mình. Trong sa maïc, Chuùa Gieâsu ñaõ khoâng nhöôïng boä maø nghe theo lôøi ma quæ caùm doã, hay theo caùch theá noù ñeà nghò. Maëc duø ñoùi khaùt vaø khoå sôû, Chuùa Gieâsu vaãn luoân vöõng tin vaøo loøng yeâu thöông quan phoøng aáp uû cuûa Thieân Chuùa Cha, maø khoâng ñoøi yeâu saùch laø phaûi troâng thaáy caùc daáu chæ cuï theå cuûa tình yeâu thöông quan phoøng aáp uû, nhö dieãn taû baèng löông thöïc, cuûa caûi giaøu sang, chöùc quyeàn vaø thaønh coâng trong ñôøi.
Trong thö gôûi tín höõu Roâma (Rm 10,8-13), thaùnh Phaoloâ tuyeân xöng nieàm tin vaøo Ñöùc Gieâsu Kitoâ Phuïc Sinh maø khaúng ñònh vôùi chuùng ta raèng: "Moïi ngöôøi ñeàu coù theå ñaït ñöôïc ôn cöùu ñoä". Ñieàu kieän duy nhaát laø tin nhaän Chuùa Gieâsu Kitoâ, laø soáng Tin Möøng cöùu ñoä cuûa Ngaøi moãi ngaøy trong ñôøi. Haõy ñeå cho loøng tin vaøo Chuùa Gieâsu ñaâm reã saâu trong taâm trí chuùng ta. Haõy bieát nghieàn gaãm Lôøi Chuùa. Haõy ñeå cho Lôøi Chuùa thaùnh thoùt nhoû gioït trong con tim, trong taâm trí chuùng ta vaø uoáng laáy Lôøi aáy. Haõy daønh cho Chuùa Gieâsu Kitoâ, Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå cuûa Thieân Chuùa moät choã nhaát trong taâm trí chuùng ta vaø haõy thöïc thi giaùo huaán cuûa Chuùa trong ñôøi.
Moät khi ñaõ thaám nhuaàn Tin Möøng cuûa Chuùa, chuùng ta haõy tuyeân xöng loøng tin vaøo Chuùa Gieâsu Kitoâ Phuïc Sinh, vaø ñem heát nghò luïc rao truyeàn Chuùa Kitoâ vaø Lôøi Ngaøi cho moïi ngöôøi khaùc. Vaø caùch tuyeân xöng loøng tin höõu hieäu nhaát, tröôùc heát vaø baây giôø cuõng laø göông soáng cuï theå cuûa chuùng ta.