Suy Nieäm Phuùc AÂm Haèng Ngaøy
(Nhöõng baøi suy nieäm haèng ngaøy
cuûa Ñaøi Phaùt Thanh Chaân Lyù AÙ Chaâu
Radio Veritas Asia)
Prepared for Internet by Vietnamese Missionaries in Asia
Chuùa Nhaät II Muøa Voïng (Lc 3,1-6)
Haõy Doïn Ñöôøng Chuùa
Thomas Newton laø moät tieåu thuyeát gia noåi tieáng trong laøng vaên theá giôùi daïo thaäp nieân 1960. Chaøng theo Anh Giaùo, nhöng soáng nhö ngöôøi voâ thaàn. Moät ngaøy noï, khi tình côø ñi ngang qua moät nhaø thôø Coâng giaùo, chaøng ñöôïc ôn Chuùa thuùc ñaåy gheù vaøo nhaø thôø trong choác laùt. Töø tröôùc tôùi nay, Thomas Newton cuõng coù ñoâi laàn ñi nhaø thôø, nhöng vì toø moø vaø vui chung, vui baïn nhieàu hôn laø vì loøng tin. Maëc duø chaøng cuõng ñaõ ñöôïc cha meï cho Röûa Toäi töø ngaøy coøn beù.
Sau naøy, khi Thomas Newton ñaõ theo ñaïo Coâng giaùo vaø gia nhaäp doøng Sitoâ khoå tu, Thomas Newton ñaõ keå laïi bieán coá aáy nhö sau:
Khi böôùc vaøo trong nhaø thôø, ñieàu ñaàu tieân loâi keùo söï chuù yù cuûa toâi, ñoù laø toâi troâng thaáy moät coâ gaùi duyeân daùng tuoåi chöøng 15-16 ñang quì caàu nguyeän moät caùch voâ cuøng soát saéng, khoâng heà ñeå yù ñeán chuyeän gì xaûy ra xung quanh, keå caû vieäc toâi böôùc vaøo nhaø thôø. Toâi raát ñoãi ngaïc nhieân tröôùc söï kieän moät thieáu nöõ töøng aáy tuoåi laïi quì caàu nguyeän trong ngoâi thaùnh ñöôøng vaéng laëng naøy moät caùch heát söùc töï nhieân vaø say ñaém trong lôøi caàu nhö theå bò maát huùt trong taâm hoàn.
Dó nhieân coâ gaùi noï vaøo nhaø thôø khoâng phaûi laø ñeå cho ngöôøi ta ngaém nghía, maø laø ñeå caàu nguyeän vaø chæ ñeå caàu nguyeän maø thoâi. Vaø naøng ñaõ caàu nguyeän chaêm chuù soát saéng nhö caùc thaùnh trong moät ngoâi thaùnh ñöôøng troáng roãng.
Cuoäc gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi thaân tình aáy cuûa thieáu nöõ noï vôùi Thieân Chuùa trong khung caûnh hoaøn toaøn vaéng laëng cuûa ngoâi thaùnh ñöôøng hoâm ñoù laø moät trong caùc nhaân toá daãn ñöa Thomas Newton ñeán choã gaëp gôõ Chuùa vaø theo ñaïo Coâng giaùo sau naøy. Ngoâi thaùnh ñöôøng Coâng giaùo vaéng laëng noï ñaõ laø moät maõnh ñaát sa maïc nôi con ngöôøi coù theå gaëp gôõ Thieân Chuùa giöõa loøng xaõ hoäi loaøi ngöôøi nhieàu boân choân giao ñoäng naøy.
Qua baøi ñoïc Chuùa Nhaät II Muøa Voïng hoâm nay, Meï Giaùo Hoäi cuõng keâu goïi chuùng ta haõy bieát taïo ra sa maïc trong taâm loøng mình, vaø ñi vaøo ñeå gaëp gôõ Thieân Chuùa (Br 5,1-9) laø moät soá lôøi saám ngoân lieân quan ñeán ôn cöùu ñoä. Theo truyeàn thoáng Kinh Thaùnh, Baruc ñaõ laø baïn, kieâm thö kyù cuûa ngoân söù Gieâreâmia. Nhöng thaät ra saùch Baruc laø moät toång hôïp cuûa caùc vaên baûn thaàn hoïc goùp nhaët ñoù ñaây, vaø ñöôïc soaïn chung laïi baèng tieáng Hy-laïp vaøo theá kyû II (tröôùc taây lòch).
Saùch Baruc ñöôïc truyeàn thoáng Coâng giaùo coâng nhaän laø coù linh öùng vaø ñöôïc xeáp vaøo caùc taùc phaåm coù linh öùng. Ngoân söù Baruc muoán khaúng ñònh vôùi daân Do thaùi raèng: "Cuoäc soáng vaø nieàm haïnh phuùc laø nhöõng ñieàu coøn coù theå hieän thöïc ñöôïc sau nhöõng naêm thaùng hoï ñaõ phaûi soáng trong ñaéng cay, tuûi nhuïc taêm toái cuûa kieáp soáng löu ñaøy".
Ñeå dieãn taû söù ñieäp hy voïng vaø tin töôûng aáy, ngoân söù duøng moät soá hình aûnh bieåu töôïng nhö chieác aùo, teân goïi vaø caùc kyø coâng vó ñaïi Thieân Chuùa laøm. Trong Kinh Thaùnh, chieác aùo aùm chæ phaåm giaù cuûa con ngöôøi, khi giôùi thieäu thaønh thaùnh Jeùrusalem laø bieåu töôïng cuûa toaøn daân Chuùa trong chieác aùo môùi röïc rôõ cuûa möøng vui, chöù khoâng phaûi chieác aùo tang soâ cuûa buoàn saàu, nhö ngoân söù Baruc coá yù loan baùo cho daân Do thaùi bieát vieäc Thieân Chuùa seõ trao ban trôû laïi cho hoï phaåm giaù laø daân rieâng Ngaøi choïn, vaø chaám döùt caùch soáng khoå nhuïc hoï phaûi chòu trong thôøi löu ñaày. Chieác aùo tang soâ cuûa saàu thöông dieãn taû thôøi gian vaø khung caûnh soáng löu ñaày vaø khoå nhuïc. Hình aûnh chieác aùo môùi möøng vui treân ñaây heù môû cho chuùng ta thaáy yù nghóa vieäc Thieân Chuùa can thieäp vaøo lòch söû nhaân loaïi khi cho Ñöùc Kitoâ Nhaäp Theå laøm ngöôøi.
Chuùa Gieâsu Kitoâ maëc laáy chieác aùo yeáu heøn cuûa thaân phaän con ngöôøi, maëc laáy chieác aùo raùch naùt taû tôi, hoâi thoái cuûa toäi loãi töøng laøm bieán daïng con ngöôøi, khieán cho noù khoâng coøn gioáng Thieân Chuùa nöõa. Vì ñaõ ñaùnh maát ñi phaåm giaù cuûa con ngöôøi laø ñöôïc laøm con Thieân Chuùa vaø laø thuï taïo tuyeät dieäu nhaát trong moïi loaøi thuï taïo. Chuùa Gieâsu maëc laáy noù ñeå ñaùnh ñoåi cho loaøi ngöôøi chieác aùo môùi, chieác aùo möøng vui laïi ñöôïc laøm con Thieân Chuùa vaø gioáng hình aûnh Ngaøi. Vôùi phaåm giaù môùi aáy, thaønh thaùnh Jeùrusalem ñaïi dieän cho daân Chuùa cuõng mang moät teân goïi môùi.
Trong ngoân ngöõ cuûa Kinh Thaùnh thì vieäc ñaët teân cho moät ngöôøi hay cho moät vaät, coù nghóa laø tuyeân boá ngöôøi ñoù hay vaät ñoù quyeàn sôû höõu cuûa mình. Noù cuõng coù nghóa laø ngöôøi ñoù hay vaät ñoù ñöôïc che chôû, yeâu thöông vaø saên soùc. Jeùrusalem töø nay seõ ñöôïc Thieân Chuùa ñaët teân cho laø "Hoøa Bình cuûa coâng chính vaø vinh quang cuûa loøng thöông xoùt". Daân rieâng cuûa Thieân Chuùa töø nay seõ laø moät daân toäc dieãn taû söï an bình coâng chính, nhaân töø, loøng thöông xoùt vaø vinh quang maø Thieân Chuùa thöïc hieän thieân quoác thieân linh cuûa Ngaøi. Vöông quoác maø Thieân Chuùa coáng hieán cho nhaân loaïi ngay töø baây giôø treân traàn gian naøy baèng bieán coá Ñaáng Thieân Sai Nhaäp Theå laøm ngöôøi.
Trong teân goïi môùi naøy cuõng tieàm aån teân goïi Jeùrusalem maø Thieân Chuùa seõ daønh rieâng cho Ñaáng Cöùu Theá. Gieâsu trong tieáng Do thaùi coù nghóa laø Ñaáng Cöùu theá, ôn cöùu roãi. Coâng trình cöùu ñoä vaø giaûi phoùng aáy ñöôïc Thieân Chuùa ra tay thöïc hieän vaø trao ban cho daân Ngaøi vôùi söï coäng taùc cuûa moïi loaøi moïi vaät, y nhö trong bieán coá Xuaát Haønh khoûi Ai caäp thôøi xa xöa. Thieân Chuùa seõ ra tay gaït boû taát caû moïi chöôùng ngaïi, khoù khaên treân ñöôøng vaøo sa maïc, ñeå daãn ñöa daân Ngaøi veà mieàn ñaát höùa thaúng baêng khoâng coøn goà gheà, sa maïc khoâ caèn noùng chaùy seõ nôû hoa sinh töôi raâm maùt. Ngaøy ñi ñaøy tuûi nhuïc ñau buoàn bao nhieâu, thì ngaøy hoài höông cöùu ñoä töôi vui vaø vinh quang raïng rôõ baáy nhieâu. Tin vui cöùu ñoä aáy cuõng ñöôïc Thieân Chuùa toû loä cho thaùnh Gioan Taåy Giaû trong sa maïc, vaø thaùnh nhaân rong ruoåi khaép caùc neûo ñöôøng vuøng soâng Jordan ñeå lôùn tieáng rao truyeàn pheùp röûa thoáng hoái tha toäi.
Trong chöông II Phuùc AÂm cuûa thaùnh söû Luca ghi laïi caùc bieán coá cöùu ñoä aáy trong khung caûnh lòch söû cuûa theá giôùi veà chính trò vaø toân giaùo thôøi baáy giôø. Ôn goïi vaø hoaït ñoäng loan baùo Tin Möøng cuûa thaùnh Gioan Taåy Giaû xaûy ra vaøo naêm thöù XV döôùi thôøi hoaøng ñeá leân ngoâi naêm thöù XIV vaø quan toaøn quyeàn Judeùa luùc ñoù laø Pontio Philatoâ. Quan Philatoâ baét ñaàu nhieäm vuï cuûa mình taïi Palestina töø naêm 26-36 (sau taây lòch).
Ñaát Palestina hoài aáy cuõng goàm ba chaâu quaän, do ba quaän Chuùa cai trò laø Heùroâñeâ Antipa, Philippheâ vaø Alexandria. Hai thöôïng teá trò vì thôøi naøy laø thöôïng teá Anna quaûn nhieäm naêm 14-16 (sau taây lòch). Nhöng aûnh höôûng cuûa oâng vaãn tieáp tuïc, sau ñoù oâng troái cho ngöôøi con reå laø thöôïng teá Caipha trò vì naêm 18-36 (sau taây lòch).
Tuy nhieân, ñieåm thaùnh söû Luca neâu baät ôû ñaây khoâng phaûi laø caùc bieán coá lòch söû, chính trò vaø xaõ hoäi, maø laø yù nghóa thaàn hoïc cuûa lòch söû. Thaùnh Luca muoán khaúng ñònh raèng: "Chính Lôøi cuûa Thieân Chuùa taïo ra lòch söû". Taát caû moïi bieán coá, moïi nhaân vaät, moïi thôøi ñaïi caùch tieáp noái caùc quyeàn bính vaø giôùi laõnh ñaïo cuûa traàn gian. Trong ñoù Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa nhaäp theå laøm ngöôøi ñeå coáng hieán ôn cöùu ñoä cho nhaân loaïi. Lôøi thaùnh Gioan Taåy Giaû rao giaûng dieãn taû tröôùc söù ñieäp ñöôïc Ñöùc Gieâsu Kitoâ loan baùo sau naøy. Muoán ñöôïc ôn cöùu roãi, con ngöôøi phaûi laõnh nhaän bí tích thanh taåy thoáng hoái, phaûi hoaùn caûi taâm hoàn, thay ñoåi loái soáng, canh caûi tö töôûng vaø cung caùch haønh xöû cuûa mình. Bôûi vì Ñaáng Thieân Sai ñaõ hieän dieän giöõa loøng traàn gian.
Sa maïc nôi thaùnh Gioan Taåy Giaû rao giaûng pheùp röûa thoáng hoái laø moät ñieåm thaàn hoïc noåi baät khaùc cuûa truyeàn thoáng Kinh Thaùnh. Trong Kinh Thaùnh, sa maïc laø nôi con ngöôøi chòu thöû thaùch, nhöng cuõng laø nôi con ngöôøi gaëp gôõ Thieân Chuùa. Sa maïc khoâ caèn noùng chaùy ban ngaøy vaø giaù laïnh ban ñeâm laø hình aûnh cuoäc soáng con ngöôøi khoâng coù boùng daùng vaø söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa. Giöõa caûnh hoang vu cuûa ñaù caùt, con ngöôøi ñoùi khaùt vaø laïc höôùng, nhöng chính tình traïng ñoù giuùp con ngöôøi yù thöùc ñöôïc caùi beù boûng, hö khoâng, voâ nghóa cuûa ñôøi mình. Bôûi vì noù chæ laø gì? Neáu khoâng phaûi laø caùt buïi hö voâ. Nhaän thöùc aáy khieán cho con ngöôøi töø boû moïi yù nghó kieâu caêng, ngaïo maïn cuûa mình, coi mình laø thaàn thaùnh vaø coù theå töï giaûi thoaùt laáy mình. Thaùi ñoä vaø taâm tình aáy khieán cho con ngöôøi roäng môû taâm hoàn mình ñeå cho haønh ñoäng vaø ôn thaùnh Chuùa hoaït ñoäng vaø höôùng daãn. Ñöôøng vaøo sa maïc nhö theá laø con ñöôøng daãn ñöa con ngöôøi ñeán gaëp gôõ Thieân Chuùa vaø ñoùn nhaän ôn cöùu ñoä cuûa Ngaøi. Trong cuoäc soáng thieâng lieâng, caøng naêng bieát vaøo sa maïc, chuùng ta caøng ñöôïc soáng kinh nghieäm gaëp gôõ Thieân Chuùa saâu ñaäm hôn.
Soâng Jordan cuõng laø hình aûnh thaàn hoïc noåi baät khaùc trong trình thuaät Phuùc AÂm thaùnh Luca; Jordan laø con soâng cuûa hai thôøi giao öôùc. Noù laø chöùng tích cuûa caùc bieán coá lòch söû traøn ñaày yù nghóa cuûa daân toäc Do thaùi. Nöôùc soâng Jordan laø nöôùc thanh taåy cuûa cuoäc soáng phuïc sinh vaø cuûa bí tích röûa toäi.
Hình aûnh noåi baät sau cuøng trong trình thuaät Phuùc AÂm thaùnh Luca laø hình aûnh thaùnh Gioan Taåy Giaû, vò nguyeân söù cuûa hai thôøi giao öôùc. Ngöôøi ñaõ nhaän ñöôïc Lôøi Chuùa trong sa maïc, thaùnh nhaân loan baùo raèng: "Chính Ngoâi Lôøi Thieân Chuùa laø ñoäng löïc höôùng daãn doøng lòch söû nhaân loaïi, chöù khoâng phaûi con ngöôøi laø caùc chöông trình do loaøi ngöôøi ñöa ra". Do ñoù, caøng bieát san baèng caùc chöôùng ngaïi ngaên caùch, chuùng ta caøng nhìn thaáy Thieân Chuùa, chuùng ta caøng deã nhaän ra söï hieän dieän cöùu ñoä cuûa Chuùa Gieâsu trong ñôøi ta vaø giöõa loøng theá giôùi.
Trong chöông I thö gôûi tín höõu Philippheâ, thaùnh Phaoloâ chæ cho chuùng ta moät con ñöôøng, moät caùch theá giuùp chuaån bò höõu hieäu cho ngaøy Chuùa trôû laïi. Ñoù laø luoân kieân trì soáng tình yeâu thöông baùc aùi, bieát vun troàng loøng tin, caäy, meán vaø khaû naêng beùn nhaïy ñeå giuùp nhaän ra ñaâu laø thaùnh yù Chuùa vaø ñieàu ñeïp loøng Ngaøi. Soáng ñöôïc nhö theá laø tín höõu sinh hoa traùi thieâng lieâng phong phuù vaø thöïc hieän ñöôïc boån phaän laøm con caùi Chuùa, laøm thaønh phaàn daân rieâng môùi cuûa Ngaøi.