Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page
Augustin lôùn leân trong moät thaønh phoá mieàn Baéc phi thuoäc ñeá quoác Roma. Cha ngaøi moät coâng chöùc teân laø Patricius luùc cheát môùi ñöôïc röûa toäi. Hình nhö Augustine khoâng kính troïng cha mình cho laém vì nhöõng ñieàu nhaéc ñeán cha trong cuoán töï thuù ñeàu laø nhöõng lôøi cheâ bai. Tuy nhieân thaùnh nhaân bieát ôn oâng vì nhö bao nhieâu cha meï Vieät nam, muoán cho con coù moät neàn giaùo duïc ñaày ñuû. Ngaøi hoïc taïi Madaura caùch nhaø 20 daëm vaø vì hoïc gioûi neân ñöôïc du hoïc taïi Cathage.
Trong chöông naøy ta thaáy Augustine trong thôøi gian chöa ñi Carthage. Dó nhieân nhöõng bieán coá naøy coù tính caùch hoài öùc. Ñaây laø caûm nghó cuûa vò giaùm muïc lôùn tuoåi nghó veà thôøi thô aáu cuûa mình . Vì theá coù nhöõng baøi giaûng nho nhoû chæ cho thaáy nhöõng sai laàm cuûa tuoåi thô vaø nhöõng daïi khôø cuûa tuoåi thanh xuaân.
Coù hai ñaëc ñieåm ñaùng löu yù. Nhö nhöõng caäu môùi lôùn Augustin bò lo aâu veà hieän töôïng daäy thì. Ngaøi khoâng chaáp nhaän kieåu noùi chôi cuûa cha ngaøi vaø hình nhö coi nhö meï ngaøi cuõng khoâng ñeå yù. Chuùng ta cuõng khoâng bieát trong thôøi aáy ngöôøi ta nghó nhö theá naøo. Nhöng coù leõ söï lo laéng veà duïc tình laøm cho ngaøi luoân khaéc khoaûi ñaõ khôûi ñaàu trong thôøi gian naøy.
Moät ñieåm thöù hai laø löông taâm nhaäy beùn cuûa ngaøi. Chuùng ta khoâng nghó raèng ñaây laø quan nieäm cuûa moät ngöôøi trung nieân cho ta thaáy caûnh moät caäu beù 16 phaûi hoái haän giaøy voø vì aên troäm vaøi traùi ñaøo cuûa ngöôøi haøng xoùm. Phaàn lôùn baïn beø cuûa caäu ñaõ queân ñieàu ñoù vaøo luùc cuoái tuaàn. Nhöng ta thaáy 27 naêm sau Augustin coøn hoái haän veà chuyeän ñoù. Töø kinh nghieäm ñoù chuùng ta coù theå ruùt ra nhieàu baøi hoïc cho ñoäc giaû ngaøy nay.
Khi toâi ñöôïc 16, cuoäc ñôøi toâi ñeán moät khuùc quanh. Baïn beø toâi ñaõ thaáy toâi bò nguy hieåm trôû thaønh keû voâ luaân, nhöng thay vì khuyeán caùo toâi, hay noùi veà hoân nhaân nhö moät giaûi quyeát hôïp lyù, thì hoï chæ lo cho toâi trôû thaønh nhaø huøng bieän, giaøu coù vaø danh tieáng.
Cha toâi khoâng giaøu hay danh giaù nhöng oâng raát roäng raõi vôùi toâi vaø traû tieàn cho toâi du hoïc taïi Carthage. Toâi khoâng pheâ bình oâng vaø cuõng khoâng voâ ôn vì nhieàu cha meï giaøu coù hôn oâng nhöng laïi khoâng laøm gì cho con caû. Nhöng toâi phaûi noùi laø oâng khoâng lo gì cho cuoäc soáng luaân lyù cuûa toâi cuõng nhö vieäc khoâng coù nieàm tin Kitoâ giaùo cuûa toâi. Khoâng coù gì laø giaù trò chæ caàn toâi trôû thaønh con ngöôøi coù hoïc. Thöïc laø moät öôùc voïng haõo huyeàn.
Cha toâi bieát toâi khoâng coøn laø ñöùa nhoû nöõa. Nhö theá laø oâng coù theå coù chaùu noäi. OÂng haõnh dieän vì toâi thaønh ñaøn oâng. Toâi nghe oâng cöôøi phôû lôû vôùi meï toâi duø cho luùc ñoù oâng ñang say röôïu.
Ñuùng ra luùc ñoù oâng ñang hoïc ñaïo. Nhöng meï toâi laø ngöôøi ñaïo doøng baø phaûi thaáy nguy hieåm ñoù raát roõ raøng. Baø bieát toâi chöa laø moät kitoâ höõu vaø lo laéng vì thaáy cuoäc soáng toâi cöù nhö theá khoù maø quay trôû laïi.
Baø thöôøng baûo ban toâi vaø ñieàu baø noùi, baây giôø toâi bieát roõ laø chaân lyù cuûa Chuùa. Nhöng baø khoâng caám caûn toâi moät phaàn vì baø theo choàng vaø ñaøng khaùc baø cuõng ñaët hi voïng nôi toâi raát nhieàu. Khoâng hi voïng veà cuoäc soáng tinh thaàn nhöng veà danh tieáng trong ñöôøng hoïc vaán. Caû hai thuùc ñaåy toâi theo hoïc, cha toâi vì oâng khoâng nghó gì ñeán Chuùa, coøn meï toâi thì baø hi voïng toâi hoïc gioûi seõ tìm ra Chuùa. Hoï coù nhöõng lyù do laãn loän vaø nhöõng tham voïng öu tieân sai laïc. Ñoù chæ laø thöù tham muoán thöôøng tình cho toâi, nhöng raát nguy hieåm vì ñaït muïc ñích.
Khi toâi ñöôïc 16 tuoåi baïn beø toâi vaø toâi thöôøng rong chôi vaøo vöôøn beân caïnh coù caây leâ sai traùi. Chuùng toâi thöôøng rung caây cho traùi leâ rôi xuoáng ñaát. Chuùng toâi khoâng theøm aên maø neùm cho lôïn. Ñieàu thích thuù khoâng phaûi laø nhöõng traùi leâ ñoù maø chính laø nieàm vui vì ñaõ laáy troäm. Thöïc laø hình aûnh cuûa toäi nhaân loaïi.
Khoâng theå choái boû toäi loãi trong cuoäc soáng haøng ngaøy. Vaøng baïc laøm choùi loaø con maét. Ñuïng tôùi xaùc thòt con ngöôøi thì aám aùp vaø thích thuù. Ñöôïc khen hay thi haønh quyeàn bính treân keû khaùc cho chuùng ta nhieàu thoaû maõn. Vaø khoâng coù gì laø sai laïc töï noäi taïi trong khaû naêng cuûa con ngöôøi ñöôïc saûng khoaùi.
Nhöng chuùng con khoâng ñöôïc ñieàu mang laïi khoaùi laïc khi chuùng con khoâng theøm bieát ñeán luaät Chuùa, Chuùa ôi hay vi phaïm luaät ñoù. Toäi seõ phaùt sinh khi tìm kieám caùi toát nhoû beù nhöng coi nhö muïc ñích cuoäc ñôøi. Khi tìm kieám tieàn baïc, caûm tình hay quyeàn löïc baèng phöông phaùp thaùi quaù seõ sinh ra toäi loãi.
Nhö theá khi ta hoûi mình taïi sao trong tröôøng hôïp ñoù, chuùng ta phaïm toäi thì coù hai caâu traû lôøi. Hoaëc laø chuùng ta muoán ñöôïc caùi khoâng coù hay ta sôï maát caùi ta coù. Chaúng haïn khi gieát ngöôøi. Moät ngöøôi gieát ngöôøi khaùc. Coù phaûi vì muoán ñoaït vôï hay ñieàu gì khaùc maø hoï coù vaø hoï söûa soaïn ñeå coù ? Hay hoï sôï ngöôøi khaùc ñoaït vôï hay cuûa caûi vaø ñòa vò cuûa hoï.
Toâi giaû thieát coøn theâm lyù do ñeå traû thuø nöõa. Chuùng ta khoâng theå tin laø ngöôøi ñoù gieát chæ vì khoaùi gieát. Chuùng ta gieát coù lyù do quan troïng. Phaàn lôùn coù lieân quan ñeán khoaùi laïc theá tuïc, veû ñeïp cuûa vaøng baïc, danh döï hay tình traïng tröôùc maét theá gian, khoaùi laïc khi va chaïm xaùc thòt, nieàm vui laøm baïn vôùi con ngöôøi vaø nhöõng lieân heä cuûa caûi.
Nhöõng caùi ñoù mang laïi khoaùi laïc vaø coù vaøi ñieàu toát laønh, coù theå hoaøn toaøn toát laønh neáu ñöôïc noù khoâng vi phaïm yù Chuùa hay luaät ngaøi. Nhöng theo ñuoåi chuùng chæ vì chuùng laø taø daâm tinh thaàn : tìm chính khoaùi laïc cho mình, buoâng thaû cho mình, vaø xa caùch Thieân Chuùa. Haõy laáy vaøi thí duï. Kieâu ngaïo lo laøm cho ta leân ñænh cao. Nhöng treân ñænh cao khoâng coøn choã troáng. Coù Chuùa ôû ñoù vaø Chuùa raát toái cao. Tham voïng daãn ta tìm quyeàn löïc vaø vinh quang nhöng vinh quang quyeàn löïc laø cuûa Chuùa, Chuùa ôi. Nhöõng ngöôøi laêng loaøn tìm trong voâ voïng tình yeâu ñaùp traû nhöng khoâng theå tìm thaáy tình yeâu Thieân Chuùa ñöôïc trao ban töï do vaø khoâng coù ñieàu kieän.
Coù ngöôøi tìm söï ñôn sô vaø voâ toäi (tuy nhieàu khi caùi hoï kieám tìm chính laø doát naùt ngu muoäi) Tuy nhieân khoâng coù gì ñôn giaûn baèng Chuùa cuõng khoâng ai voâ toäi nhö Chuùa luoân choáng laïi söï döõ. Ngöôøi löôøi tìm nghæ ngôi nhöng chæ coù nghæ ngôi thöïc trong Chuùa. Coù ngöôøi luoân tìm kieám khoaùi laïc trong kinh nghieäm caûm giaùc nhöng chæ coù khi ôû beân phaûi ngaøi môùi coù khoaùi laïc vónh cöûu. Loøng ta khaéc khoaûi cho ñeán khi ñöôïc nghæ yeân beân Chuùa. Chuùng ta thöôøng laãn loän quaûng ñaïi vôùi phung phaù nhöng Chuùa laø Ñaáng raát quaûng ñaïi laïi khoâng phung phí gì caû. Ta mong coù cuûa nhöng Chuùa ñaõ coù moïi söï. Chuùng ta buoàn vì ñaùnh maát caùi ta öa thích. Ta queân laø chæ trong coõi vónh cöûu moïi söï môùi thuoäc veà ta maõi maõi.
Noùi caùch khaùc, toäi xuaát hieän khi ta coù moät khaùt khao töï nhieân hay ao öôùc hay tham voïng vaø coá gaéng trong voâ voïng thoaû maõn khoâng caàn Chuùa. Khoâng nhöõng ñoù laø toäi nhöng coøn laøm sai laïc hình aûnh Chuùa trong ta. Taát caû nhöõng ñieàu toát laønh ñoù vaø moïi söï yeân oån cuûa ta chæ coù theå tìm thaáy chính ñaùng vaø hoaøn haûo nôi Ngaøi.
Laøm sao ngöôøi khaùc coù theå laøm chuyeän toâi ñaõ laøm: thích thuuù vì ñieàu sai quaáy chæ vì noù sai quaáy? Toâi aên troäm traùi leâ maø toâi khoâng thích nhöng toâi thích thuù vì haønh ñoäng aên troäm. Laïy Chuùa con caùm ôn Chuùa vì ñaõ tha thöù cho moïi haønh vi xaáu cuûa con.
Vaø con caùm ôn Chuùa vì loøng nhaân töø vaø ôn suûng ñaõ gìn giöõ con khoûi nhöõng toäi xaáu xa hôn vì chaéc chaén ngöôøi phaïm toäi nheï coù theå phaïm nhöõng toäi coøn lôùn lao hôn laø aên troäm vaøi traùi leâ, khoâng chæ muoán nhöõng haäu quaû toäi loãi maø coøn chæ khoaùi traù vì ñaõ phaïm toäi. Vì theá con taï ôn Chuùa ñaõ tha toäi cho con, nhöõng toäi con ñaõ phaïm maø vì caû nhöõng toäi con coù theå phaïm maø nhôø Chuùa giuùp con ñaõ khoâng phaïm.
Laøm sao con ngöôøi coù theå töï haøo laø do söùc maïnh tinh thaàn cuûa mình maø hoï coù theå trong saïch vaø voâ toäi? Sao hoï khoâng yù thöùc söï yeáu ñuoái noäi taâm vaø hoï yeáu ñuoái bieát bao tröôùc côn caùm doã? Trong moïi tröôøng hôïp, keát quaû cuûa söï töï tín ñoù laø hoï khoâng bieát ôn Chuùa. Hoï yeâu Chuùa ít vì hoï khoâng bieát Chuùa yeâu hoï nhö theá naøo. Chuùa khoâng chæ tha thöù toäi loãi maø coøn giaûi thoaùt hoï khoûi toäi. Caû hai haønh ñoäng cho thaáy Chuùa thöông hoï. Thöông ngöôøi laøm quaáy vaø cuõng thöông ngöôøi coù theå laøm quaáy nhöng nhôø ôn Chuùa hoï khoâng laøm.
Nghó laïi toâi thaáy khoâng bao giôø toâi aên troäm traùi leâ neáu chæ coù mình toâi. Toâi thöïc söï söôùng run leân khi aên troäm nhöng coøn thích thuù vì caû nhoùm bò kích thích. Toâi khoâng tin mình coù theå aên troäm traùi caây nhöng vì beø baïn toâi ñaõ laøm chuyeän aáy.
Toâi khoâng noùi mình khoâng coù khaû naêng phaïm toäi do chính mình, nhöng trong tröôøng hôïp naøy,khoâng coù thoaû maõn hay phaàn thöôûng caù nhaân, vaø nhö theá khoâng coù lyù do thuùc ñaåy caù nhaân. Nhö toâi ñaõ noùi toâi khoâng thích traùi leâ.
Vaäy taïi sao coù baïn beø laïi laøm cho öùôc ao coù haønh ñoäng aáy? Khoâng phaûi toâi öa thích baïn beø caùch ñaëc bieät hay vui thích khi coù hoï. Nhöng cuøng laøm thì thuù vò laém. Chuùng toâi cöôøi ngaû nghieâng vaø töôûng töôïng ra caùi caûnh chuû nhaân seõ noùi gì khi thaáy nhö theá. Chuùng toâi cuøng töï haøo veà phöông phaùp chuùng toâi laøm hay hôn vaø ñi khoûi vôùi kyø coâng ñoù.
Nhöõng chuyeän ñoù khoâng xaûy ra cho chuùng toâi vì chuùng toâi. Chuùng toâi khoâng cöôøi nhieàu vì chuùng toâi hay töï haøo vì chuùng toâi. Nhöng khi luõ nhaõi ôû vôùi nhau ñieàu thích thuù tröôùc nhaát seõ deã trôû thaønh ñieàu taøn aùc, quaù ñaùng hay xaáu xa. Khoâng coù lyù do hay ñoäng löïc naøo hôn laø sôï khaùc ngöôøi, sôï coâ ñoäc, hay bò coi laø heøn nhaùt. Chuùng toâi xaáu hoå vì mình khoâng coù gì phaûi maéc côõ.
Moät laàn nöõa, ñaây laø hình aûnh cho thaáy baûn tính nhaân loaïi sa ngaõ, vì tình baïn hay söï thaân aùi, laø hoàng aân cuûa Chuùa, coù theå deã daøng trôû neân xaáu xa. Nhö theá tình baïn coù theå quyeán ruõ ta vaø loâi keùo ta sai laïc.
Coøn laïy Chuùa ngöôøi laøm baïn vôùi Chuùa seõ caûm thaáy nieàm vui. Laøm baïn vôùi Chuùa seõ coù thoaû maõn an ninh vaø haïnh phuùc. Coøn khoâng laøm baïn vôùi Chuùa, nhö toâi ñaõ khaùm phaù ra trong nhöõng ngaøy xa xöa taêm toái, cuoäc soáng chæ laø sa maïc khoán khoå.
(C) Copyright 1990
by Rev. Ngo tuong Dzung, Texas, USA.
Back
to Vietnamese Missionaries in Taiwan Home Page