Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh Leã Voïng Giaùng sinh
Ñöùc Thaùnh cha cöû haønh Leã Voïng Giaùng sinh.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 25-12-2025) - Luùc 22 giôø thöù Tö, ngaøy 24 thaùng Möôøi Hai naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ cöû haønh thaùnh leã Voïng Giaùng sinh taïi Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ, tröôùc söï tham döï cuûa khoaûng taùm ngaøn ngöôøi ngoài chaät thaùnh ñöôøng, vaø haøng ngaøn ngöôøi khaùc döï leã qua nhöõng maøn hình lôùn, taïi Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ beân ngoaøi.
Ñaàu thaùnh leã, sau baøi coâng boá söï giaùng sinh cuûa Chuùa Cöùu Theá, coù caùc em beù thuoäc caùc quoác tòch khaùc nhau, ñaõ daâng hoa vaø ñaët hoa quanh töôïng Chuùa Haøi Ñoàng, tröôùc baøn thôø vöøa ñöôïc gôõ maøn che.
Ñoàng teá vôùi Ñöùc Thaùnh cha trong thaùnh leã, coù haøng chuïc hoàng y vaø giaùm muïc, cuøng vôùi khoaûng hôn moät traêm linh muïc ñoàng teá, tröôùc söï hieän dieän cuûa nhieàu vò trong ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Môû ñaàu baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha noùi:
"Anh chò em thaân meán, trong haøng ngaøn naêm, ôû khaép nôi treân traùi ñaát, caùc daân toäc ñaõ ngöôùc nhìn trôøi cao, ñaët teân vaø hình daïng cho nhöõng vì sao caâm laëng: trong trí töôûng töôïng, hoï ñoïc nôi ñoù nhöõng bieán coá cuûa töông lai, tìm kieám treân cao, nôi caùc tinh tuù, chaân lyù maø hoï khoâng tìm thaáy döôùi thaáp, giöõa nhöõng maùi nhaø. Nhöng trong boùng toái aáy, hoï vaãn moø maãm vaø hoang mang vì chính nhöõng lôøi saám. Nhöng ñeâm nay thì khaùc: "Daân toäc ñang laàn böôùc giöõa toái taêm ñaõ thaáy moät aùnh saùng huy hoaøng; aùnh saùng ñaõ böøng leân treân nhöõng ai soáng trong mieàn aâm u" (Is 9,1).
Ñaây laø vì sao laøm theá giôùi kinh ngaïc, moät tia saùng vöøa ñöôïc thaép leân vaø böøng chaùy söùc soáng: "Hoâm nay, trong thaønh vua Ñavít, ñaõ sinh ra cho anh em moät Ñaáng Cöùu Tinh, laø Chuùa Kitoâ" (Lc 2,11). Trong thôøi gian vaø khoâng gian, ngay nôi chuùng ta hieän dieän, Ñaáng maø neáu khoâng coù Ngöôøi thì chuùng ta ñaõ khoâng bao giôø hieän höõu, nay ñaõ ñeán. Ñaáng soáng vôùi chuùng ta vaø hieán maïng vì chuùng ta, ñang chieáu soi ñeâm toái cuûa chuùng ta baèng ôn cöùu ñoä. Khoâng coù boùng toái naøo maø vì sao naøy khoâng xua tan, vì döôùi aùnh saùng cuûa Ngöôøi, toaøn theå nhaân loaïi thaáy ñöôïc bình minh cuûa moät söï soáng môùi vaø vónh cöûu.
Ñoù laø leã Giaùng sinh cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng laø Emmanuel. Trong Chuùa Con laøm ngöôøi, Thieân Chuùa khoâng ban cho chuùng ta moät ñieàu gì ñoù, nhöng ban chính Ngaøi, "ñeå cöùu chuoäc chuùng ta khoûi moïi gian aùc vaø thanh luyeän cho mình moät daân rieâng tinh tuyeàn" (Tt 2,14). Ñaáng sinh ra trong ñeâm toái chính laø Ñaáng cöùu chuùng ta ra khoûi ñeâm toái: daáu veát cuûa ngaøy ñang toû loä khoâng coøn phaûi tìm ôû nôi xa xaêm, giöõa caùc vì tinh tuù trong khoâng gian, nhöng baèng caùch cuùi ñaàu xuoáng, nôi maùng coû beân caïnh.
Daáu chæ roõ raøng maø Thieân Chuùa ban cho theá giôùi taêm toái chính laø "moät treû sô sinh, boïc trong taõ, naèm trong maùng coû" (Lc 2,12). Ñeå gaëp Ñaáng Cöùu Ñoä, khoâng caàn ngöôùc nhìn leân cao, nhöng haõy chieâm ngaém ôû nôi thaáp: söï toaøn naêng cuûa Thieân Chuùa röïc saùng trong söï baát löïc cuûa moät haøi nhi; söï huøng bieän cuûa Ngoâi Lôøi vónh cöûu vang leân trong tieáng khoùc ñaàu ñôøi cuûa moät treû thô; söï thaùnh thieän cuûa Thaùnh Thaàn toûa chieáu trong thaân theå beù nhoû vöøa ñöôïc taém röûa vaø quaán taõ. Nhu caàu ñöôïc chaêm soùc vaø söôûi aám, maø Con cuûa Chuùa Cha chia seû trong lòch söû vôùi taát caû anh chò em cuûa mình, mang chieàu kích thaàn linh. AÙnh saùng Thieân Chuùa toûa ra töø Haøi Nhi naøy giuùp chuùng ta nhìn thaáy con ngöôøi nôi moãi söï soáng ñang ñöôïc thai ngheùn.
Ñeå soi saùng söï muø loøa cuûa chuùng ta, Chuùa ñaõ muoán toû mình ra töø con ngöôøi cho con ngöôøi, hình aûnh ñích thöïc cuûa Ngaøi, theo moät keá hoaïch yeâu thöông khôûi söï töø khi taïo döïng theá giôùi. Chöøng naøo ñeâm toái cuûa laàm laïc coøn che khuaát chaân lyù quan phoøng naøy, thì "cuõng khoâng coøn choã cho ngöôøi khaùc, cho treû em, cho ngöôøi ngheøo, cho ngöôøi ngoaïi quoác" (Bieån Ñöùc 16, Baøi giaûng Ñeâm Giaùng Sinh, 24 thaùng 12 naêm 2012). Nhöõng lôøi raát thôøi söï cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Bieån Ñöùc XVI nhaéc chuùng ta raèng: treân traàn gian naøy, khoâng coù choã cho Thieân Chuùa neáu khoâng coù choã cho con ngöôøi; khoâng ñoùn nhaän Ñaáng naøy thì cuõng laø khoâng ñoùn nhaän ngöôøi kia. Traùi laïi, ôû ñaâu coù choã cho con ngöôøi, ôû ñoù coù choã cho Thieân Chuùa: khi aáy, moät chuoàng boø coù theå trôû neân thaùnh thieâng hôn caû ñeàn thôø, vaø cung loøng cuûa Ñöùc Trinh Nöõ Maria trôû thaønh Hoøm Bia ñöïng Giao Öôùc Môùi.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha nhaén nhuû raèng: "Anh chò em raát thaân meán, chuùng ta haõy chieâm ngöôõng söï khoân ngoan cuûa maàu nhieäm Giaùng sinh. Trong Haøi Nhi Gieâsu, Thieân Chuùa ban cho theá giôùi moät söï soáng môùi: chính söï soáng cuûa Ngaøi, cho taát caû moïi ngöôøi. Ñoù khoâng phaûi laø moät yù töôûng giaûi quyeát moïi vaán ñeà, nhöng laø moät caâu chuyeän tình thöông loâi cuoán chuùng ta vaøo ñoù. Tröôùc nhöõng mong ñôïi cuûa caùc daân toäc, Ngaøi sai ñeán moät treû thô, ñeå trôû thaønh lôøi hy voïng; tröôùc noãi ñau cuûa nhöõng ngöôøi khoán khoå, Ngaøi sai ñeán moät Ñaáng khoâng töï veä, ñeå trôû thaønh söùc maïnh giuùp hoï ñöùng leân; tröôùc baïo löïc vaø aùp böùc, Ngaøi thaép leân moät aùnh saùng hieàn hoøa, chieáu soi ôn cöùu ñoä cho moïi con caùi cuûa theá giôùi naøy. Nhö thaùnh Augustinoâ ñaõ nhaän xeùt: "Söï kieâu ngaïo cuûa con ngöôøi ñaõ ñeø naëng ngöôi ñeán möùc chæ coù söï khieâm nhöôøng cuûa Thieân Chuùa môùi coù theå naâng ngöôi leân" (Sermo in Natale Domini 188, III, 3). Ñuùng vaäy, trong khi moät neàn kinh teá meùo moù khieán con ngöôøi bò ñoái xöû nhö haøng hoùa, thì Thieân Chuùa trôû neân gioáng chuùng ta, maëc khaûi phaåm giaù voâ haïn cuûa moãi nhaân vò. Khi con ngöôøi muoán trôû thaønh Thieân Chuùa ñeå thoáng trò tha nhaân, thì Thieân Chuùa laïi muoán trôû thaønh con ngöôøi ñeå giaûi phoùng chuùng ta khoûi moïi hình thöùc noâ leä. Lieäu tình yeâu aáy coù ñuû ñeå thay ñoåi lòch söû cuûa chuùng ta khoâng?
Nhö tröôøng hôïp caùc muïc ñoàng, caâu traû lôøi ñeán thöùc tænh chuùng ta, töø ñeâm toái cheát choùc ñeå böôùc vaøo aùnh saùng cuûa söï soáng ñang naûy sinh, khi ta chieâm ngaém Haøi Nhi Gieâsu. Nôi maùng coû Beâlem, nôi Meï Maria vaø thaùnh Giuse kinh ngaïc canh thöùc beân Haøi Nhi Sô Sinh, baàu trôøi ñaày sao trôû thaønh "muoân vaøn thieân binh" (Lc 2,13). Ñoù laø nhöõng ñaïo binh khoâng vuõ trang vaø giaûi giaùp, vì hoï ca haùt chuùc tuïng vinh quang Thieân Chuùa, hoøa bình töø vinh quang aáy cuûa Chuùa bieåu loä treân traàn gian (x. c. 14): quaû thaät, trong traùi tim cuûa Chuùa Kitoâ rung ñoäng moái daây lieân keát trong tình yeâu giöõa trôøi vaø ñaát, giöõa Ñaáng Taïo Hoùa vaø thuï taïo.
Chính vì theá, ñuùng moät naêm tröôùc ñaây, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ khaúng ñònh raèng leã Giaùng sinh cuûa Chuùa Gieâsu khôi daäy nôi chuùng ta "hoàng aân vaø söï quyeát taâm mang hy voïng ñeán nhöõng nôi ñaõ ñaùnh maát hy voïng", vì "vôùi Ngöôøi, nieàm vui nôû hoa; vôùi Ngöôøi, cuoäc soáng ñoåi thay; vôùi Ngöôøi, nieàm hy voïng khoâng laøm thaát voïng" (Baøi giaûng Ñeâm Giaùng Sinh, 24 thaùng 12 naêm 2024). Vôùi nhöõng lôøi naøy, Naêm Thaùnh ñaõ ñöôïc khai maïc. Giôø ñaây, khi Naêm Thaùnh tieán gaàn ñeán chaëng keát thuùc, leã Giaùng sinh ñoái vôùi chuùng ta laø thôøi gian tri aân vaø söù vuï: tri aân vì hoàng aân ñaõ laõnh nhaän, vaø söù vuï ñeå laøm chöùng veà hoàng aân aáy tröôùc theá giôùi. Nhö taùc giaû thaùnh vònh ca leân: "Töø ngaøy naøy sang ngaøy khaùc haõy loan baùo ôn cöùu ñoä cuûa Ngöôøi. Giöõa muoân daân, haõy keå laïi vinh quang cuûa Ngöôøi, cho moïi daân toäc bieát nhöõng kyø coâng cuûa Ngöôøi" (Tv 96,2-3).
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän: "Anh chò em, vieäc chieâm ngaém Ngoâi Lôøi laøm ngöôøi khôi daäy trong toaøn theå Hoäi thaùnh moät lôøi noùi môùi meû vaø chaân thaät: chuùng ta haõy coâng boá nieàm vui Giaùng sinh, laø ñaïi leã ñöùc tin, ñöùc aùi vaø hy voïng. Laø leã cuûa ñöùc tin, vì Thieân Chuùa trôû thaønh con ngöôøi, sinh ra bôûi Ñöùc Trinh Nöõ. Laø leã cuûa ñöùc aùi, vì hoàng aân Ngöôøi Con Cöùu Chuoäc ñöôïc theå hieän trong söï hieán thaân huynh ñeä. Laø leã hy voïng, vì Haøi Nhi Gieâsu thaép leân nieàm hy voïng aáy trong chuùng ta, laøm cho chuùng ta trôû thaønh nhöõng söù giaû hoøa bình. Vôùi nhöõng nhaân ñöùc aáy trong taâm hoàn, khoâng sôï haõi ñeâm toái, chuùng ta coù theå tieán ra ñoùn chaøo bình minh cuûa ngaøy môùi."
Caùc yù nguyeän
Trong phaàn caùc lôøi nguyeän phoå quaùt, coäng ñoaøn ñaõ laàn löôït caàu nguyeän theo caùc yù nguyeän ñöôïc xöôùng leân baèng naêm thöù tieáng: Araäp, Anh, Igbo beân Phi Chaâu, Boà Ñaøo Nha vaø Tagalog cuûa Philippines, caàu cho Hoäi thaùnh, cho hoøa bình giöõa caùc daân toäc, cho caùc tín höõu haønh höông, cho taát caû caùc phuï nöõ, vaø sau cuøng cho coäng ñoaøn phuïng vuï.
(Sala Stampa 24-12-2025)