Sau hôn 1,600 naêm, phuïng vuï laïi ñöôïc cöû haønh
trong nhaø thôø coå nhaát theá giôùi
Sau hôn 1,600 naêm, phuïng vuï laïi ñöôïc cöû haønh trong nhaø thôø coå nhaát theá giôùi.
Phuùc Nhaïc
Aqaba (RVA News 21-12-2025) - Sau hôn möôøi saùu theá kyû, moät buoåi cöû haønh phuïng vuï ñaõ dieãn ra taïi thaùnh ñöôøng coå kính nhaát theá giôùi.
Thaùnh leã dieãn ra taïi Aqaba, thuoäc Vöông quoác Giordani, vôùi söï hieän dieän cuûa caùc ñaïi dieän cuûa Quoác vöông Abdullah II vaø nhieàu nhaân vaät khaùc, trong ñoù coù Thöôïng phuï Chính thoáng giaùo Jerusalem vaø ñaïi dieän Toøa Thöôïng phuï Latinh taïi Jerusalem.
Leã khaùnh thaønh chính thöùc moät khu khaûo coå taïi ñòa ñieåm cuûa moät nhaø thôø Kitoâ giaùo coù nieân ñaïi töø theá kyû III ñaõ ñöôïc long troïng cöû haønh. Ñaây laø nhaø thôø ñöôïc coi laø coå nhaát theá giôùi, daønh cho vieäc thôø phöôïng Kitoâ. Laàn ñaàu tieân keå töø traän ñoäng ñaát lôùn naêm 363, kinh nguyeän vaø phuïng vuï laïi vang leân giöõa caùc böùc töôøng cuûa ngoâi ñaïi giaùo ñöôøng naøy. Nhaø thôø vöøa ñöôïc phaùt hieän coøn coå hôn caû Ñeàn thôø Moä Thaùnh ôû Jerusalem hay Ñeàn thôø Giaùng sinh taïi Bethlehem.
Thaùnh leã vöøa noùi, vöøa mang yù nghóa vöøa laø moät buoåi leã giaùo, dieãn ra taïi thaønh phoá ven bieån Aqaba ôû mieàn nam Giordani.
Boä tröôûng Du lòch Jordan, oâng Emad Hijazin, ñaïi dieän cho Quoác vöông Abdullah II, ñaõ chính thöùc khai maïc khu khaûo coå, nôi löu giöõ nhöõng daáu tích neàn taûng cuûa ñöùc tin Kitoâ töø thôøi kyø tieàn Hoaøng ñeá Constantino cuûa Ñeá quoác La Maõ.
Caùc ñaïi dieän cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ giaùo ñaõ tham döï buoåi leã goàm Ñöùc Toång giaùm muïc Christoforos Kyriakou Polis, ñaïi dieän Thöôïng phuï Chính thoáng giaùo Jerusalem, ñaõ chuû söï phuïng vuï - phuïng vuï ñaàu tieân ñöôïc cöû haønh taïi nôi naøy sau nhieàu theá kyû.
Ngoâi thaùnh ñöôøng, ñöôïc phaùt hieän vaøo naêm 1998, raát coù theå ñaõ ñöôïc kieán thieát trong khoaûng töø naêm 293 ñeán 303 sau Chuùa Kitoâ, khieán noù trôû neân coå xöa hôn caû Nhaø thôø Moä Thaùnh ôû Jerusalem hay Nhaø thôø Giaùng sinh taïi Bethlehem. Hoaït ñoäng cuûa nhaø thôø bò giaùn ñoaïn bôûi traän ñoäng ñaát naêm 363.
Vieäc taùi cöû haønh Thaùnh Theå taïi nôi caùc Kitoâ höõu thôøi sô khai töøng tuï hoïp tröôùc Saéc chæ ôû Milano cuûa Hoaøng ñeá Constantino tha baét ñaïo Kitoâ, nhö caùc nhaø bình luaän nhaán maïnh, mang yù nghóa bieåu töôïng cuûa söï taùi sinh vaø laø daáu chæ cho söï lieân tuïc cuûa ñöùc tin Kitoâ giaùo treân vuøng ñaát naøy.
Taàm quan troïng cuûa nhaø thôø taïi Aqaba (Aila coå) vöôït ra ngoaøi phaïm vi du lòch ñòa phöông. Ñaây raát coù theå laø coâng trình coå nhaát ñöôïc xaây döïng hoaøn toaøn töø ñaàu chæ ñeå laøm nhaø thôø, chöù khoâng phaûi laø nhaø tö ñöôïc bieán caûi thaønh nôi thôø phöôïng (goïi laø domus ecclesiae).
Di tích thaùnh ñöôøng ñaõ ñöôïc nhoùm cuûa Giaùo sö Thomas Parker phaùt hieän cho thaáy thaùnh ñöôøng ñaõ toàn taïi qua thôøi kyø Ñaïi Baùch haïi döôùi trieàu Hoaøng ñeá Diocletian (ñaàu theá kyû IV), sau ñoù ñaõ phuïc vuï coäng ñoàng tín höõu trong thôøi kyø Ñeá quoác Kitoâ giaùo cho ñeán khi bò thieân tai phaù huûy. Ñöôïc ghi vaøo Saùch Kyû luïc Guinness laø nhaø thôø coå nhaát theá giôùi, coâng trình naøy cung caáp nhöõng chöùng cöù voâ giaù veà söï toå chöùc ñôøi soáng Giaùo hoäi thôøi kyø ñaàu taïi Ñeá quoác Ñoâng La Maõ.
Trong buoåi leã, Boä tröôûng Hijazi nhaán maïnh raèng döï aùn truøng tu phuø hôïp vôùi taàm nhìn cuûa Quoác vöông Abdullah II nhaèm phaùt trieån Aqaba khoâng nhöõng thaønh moät khu nghæ döôõng maø coøn laø moät trung taâm di saûn taâm linh.
Ñöùc cha Iyad Twal, Ñaïi dieän Toøa Thöôïng phuï Latinh Jerusalem taïi Giordani, cho bieát vieäc khaùnh thaønh naøy taùi khaúng ñònh vò theá cuûa Giordani laø "caùi noâi cuûa vaên minh vaø toân giaùo", nhöng coøn laø hình maãu söï chung soáng haøi hoøa giöõa ngöôøi Hoài giaùo vaø Kitoâ höõu.
Trong nhöõng naêm gaàn ñaây, chính quyeàn Giordani, phoái hôïp vôùi caùc ñoái taùc quoác teá, ñaõ tieán haønh haøng loaït coâng taùc baûo toàn, bao goàm gia coá caùc böùc töôøng gaïch buøn vaø laép ñaët maùi che ñeå baûo veä taøn tích khoûi taùc ñoäng cuûa thôøi tieát. Khu di tích naøy hieän laø moät ñieåm quan troïng môùi treân tuyeán haønh höông vaø du lòch cuûa Giordani.
(Jordan News, Orthodoxia News Agency, 17-12-2025)