Khoâng chaáp nhaän phoù teá phuï nöõ,
tuy raèng phaùn quyeát chöa phaûi laø chung cuoäc
Chuû tòch UÛy ban nghieân cöùu: Khoâng chaáp nhaän phoù teá phuï nöõ, tuy raèng phaùn quyeát chöa phaûi laø chung cuoäc.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 05-12-2025) - Sau boán naêm laøm vieäc, UÛy ban do Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ thaønh laäp ñeå nghieân cöùu veà chöùc phoù teá phuï nöõ, ñaõ coâng boá keát quaû saùng ngaøy 04 thaùng Möôøi Hai naêm 2025, theo leänh cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV. Nghieân cöùu cuûa UÛy ban khoâng chaáp nhaän vieäc truyeàn chöùc phoù teá cho phuï nöõ nhö moät thaùnh chöùc, tuy raèng ñaây khoâng phaûi laø phaùn quyeát chung keát. UÛy ban cho bieát coù söï ñoàng thuaän veà vieäc thieát laäp nhöõng thöøa taùc vuï môùi ñeå thuùc ñaåy söï coäng taùc giöõa nam vaø nöõ.
Vaán ñeà
"Nhieäm vuï cuûa UÛy ban laø: nghieân cöùu lòch söû vaø khaûo saùt thaàn hoïc, xeùt ñeán söï töông lieân giöõa chuùng, loaïi tröø khaû naêng tieán haønh theo höôùng cho pheùp phuï nöõ tham gia phoù teá ñöôïc hieåu nhö moät baäc cuûa bí tích truyeàn chöùc thaùnh. Döôùi aùnh saùng cuûa Thaùnh kinh, Truyeàn thoáng vaø Huaán quyeàn Hoäi thaùnh, ñaùnh giaù naøy laø vöõng chaéc, duø hieän nay noù khoâng cho pheùp ñöa ra moät phaùn quyeát chung cuoäc, nhö trong tröôøng hôïp truyeàn chöùc linh muïc".
Ñaây laø keát luaän maø uûy ban thöù hai, do Ñöùc Hoàng y Giuseppe Petrocchi, Toång giaùm muïc Giaùo phaän L'Aquila ôû mieàn trung YÙ, laøm Chuû tòch theo uûy nhieäm cuûa Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ. Phuùc trình ñaõ ñaït ñöôïc sau khi UÛy ban nghieân cöùu khaû naêng tieán haønh truyeàn chöùc phoù teá cho phuï nöõ. UÛy ban ñaõ keát thuùc coâng vieäc vaøo thaùng Hai naêm nay vaø Ñöùc Hoàng y Chuû tòch ñaõ ñeä trình baùo caùo daøi baûy trang leân Ñöùc Giaùo hoaøng Leâoâ XIV, vaøo ngaøy 18 thaùng Chín vaø nay ñöôïc coâng boá theo yù muoán cuûa ngaøi.
Caùc khoùa hoïp
Trong phieân laøm vieäc ñaàu tieân naêm 2021, UÛy ban ñaõ xaùc ñònh raèng: "Giaùo hoäi, trong nhöõng thôøi ñieåm khaùc nhau, ôû nhöõng nôi khaùc nhau vaø döôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau, ñaõ coâng nhaän danh xöng phoù teá/nöõ phoù teá ñoái vôùi phuï nöõ, nhöng gaùn cho noù nhöõng yù nghóa khoâng thoáng nhaát". Naêm 2021, vôùi söï ñoàng thuaän tuyeät ñoái, cuoäc thaûo luaän thaàn hoïc daãn tôùi khaúng ñònh raèng "vieäc ñaøo saâu coù heä thoáng veà chöùc phoù teá, trong khuoân khoå thaàn hoïc veà bí tích truyeàn chöùc thaùnh, laøm daáy leân nhöõng thaéc maéc veà tính töông hôïp cuûa vieäc truyeàn chöùc phoù teá cho phuï nöõ vôùi giaùo lyù Coâng giaùo veà thöøa taùc vuï thaùnh chöùc". UÛy ban cuõng hoaøn toaøn nhaát trí uûng hoä vieäc thieát laäp nhöõng thöøa taùc vuï môùi "coù theå goùp phaàn thuùc ñaåy söï coäng taùc giöõa nam vaø nöõ".
Trong phieân laøm vieäc thöù hai, hoài thaùng Baûy naêm 2022, UÛy ban ñaõ thoâng qua (vôùi baûy phieáu thuaän, moät phieáu choáng) baûn coâng thöùc ñöôïc neâu ñaày ñuû ôû ñaàu baøi vieát naøy, trong ñoù loaïi tröø khaû naêng tieán haønh theo höôùng cho pheùp phuï nöõ laõnh nhaän chöùc phoù teá nhö moät baäc cuûa bí tích truyeàn chöùc thaùnh, nhöng chöa ñöa ra "phaùn quyeát chung cuoäc".
Cuoái cuøng, trong phieân laøm vieäc choùt (hoài thaùng Hai naêm nay), sau khi theo chæ daãn cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, moïi caù nhaân muoán ñoùng goùp ñeàu coù theå göûi baøi, uûy ban ñaõ xem xeùt toaøn boä caùc taøi lieäu nhaän ñöôïc. "Tuy coù nhieàu baøi ñoùng goùp, nhöng chæ coù 22 caù nhaân hoaëc nhoùm göûi baøi vaø hoï chæ ñaïi dieän cho moät soá ít quoác gia. Do ñoù, duø taøi lieäu phong phuù vaø ñoâi khi ñöôïc laäp luaän kheùo leùo, nhöng khoâng theå coi ñoù laø tieáng noùi cuûa Thöôïng Hoäi ñoàng, caøng khoâng phaûi cuûa toaøn theå Daân Chuùa."
Baùo caùo toùm taét caùc luaän ñieåm thuaän vaø choáng. Nhöõng ngöôøi uûng hoä cho raèng truyeàn thoáng Coâng giaùo vaø Chính thoáng giaùo giôùi haïn vieäc truyeàn chöùc phoù teá (cuõng nhö linh muïc vaø giaùm muïc) cho nam giôùi döôøng nhö maâu thuaãn vôùi "söï bình ñaúng giöõa nam vaø nöõ nhö hình aûnh cuûa Thieân Chuùa", "phaåm giaù bình ñaúng cuûa caû hai giôùi döïa treân döõ lieäu Kinh thaùnh naøy"; vôùi tuyeân tín raèng "khoâng coøn Do Thaùi hay Hy Laïp, noâ leä hay töï do, nam hay nöõ, vì taát caû anh chò em laø 'moät' trong Ñöùc Kitoâ Gieâsu" (Gl 3,28); vaø vôùi söï phaùt trieån xaõ hoäi "ñoøi hoûi söï tieáp caän bình ñaúng cuûa caû hai giôùi trong moïi chöùc naêng theå cheá vaø hoaït ñoäng".
Ngöôïc laïi, coù laäp luaän raèng: "Nam tính cuûa Chuùa Kitoâ, vaø do ñoù nam tính cuûa nhöõng ngöôøi laõnh nhaän chöùc thaùnh, khoâng phaûi laø yeáu toá ngaãu nhieân, nhöng laø phaàn thieát yeáu cuûa caên tính bí tích, baûo veä traät töï cöùu ñoä thaàn linh trong Chuùa Kitoâ. Thay ñoåi thöïc taïi naøy khoâng chæ laø ñieàu chænh thöøa taùc vuï, nhöng laø phaù vôõ yù nghóa hoân öôùc cuûa ôn cöùu ñoä".
Ñoaïn naøy ñöôïc ñöa ra bieåu quyeát vaø nhaän ñöôïc naêm phieáu thuaän ñeå giöõ nguyeân, trong khi naêm thaønh vieân khaùc boû phieáu loaïi boû.
Vôùi chín phieáu thuaän vaø moät phieáu choáng, uûy ban baøy toû mong muoán môû roäng "söï tieáp caän cuûa phuï nöõ ñoái vôùi caùc thöøa taùc vuï ñöôïc thieát laäp ñeå phuïc vuï coäng ñoaøn (...) qua ñoù baûo ñaûm söï coâng nhaän xöùng hôïp cuûa Giaùo hoäi ñoái vôùi phoù teá vuï cuûa ngöôøi ñaõ chòu pheùp röûa, ñaëc bieät laø phuï nöõ. Söï coâng nhaän naøy seõ laø daáu chæ ngoân söù, nhaát laø ôû nhöõng nôi phuï nöõ vaãn coøn chòu caûnh phaân bieät ñoái xöû veà giôùi".
Keát luaän
Trong phaàn keát luaän, Ñöùc Hoàng y Petrocchi nhaán maïnh söï toàn taïi "moät cuoäc ñoái thoaïi caêng thaúng" giöõa hai khuynh höôùng thaàn hoïc:
- Khuynh höôùng thöù nhaát khaúng ñònh raèng vieäc truyeàn chöùc phoù teá laø ñeå phuïc vuï, khoâng phaûi ñeå laøm linh muïc: "yeáu toá naøy môû ra con ñöôøng cho vieäc truyeàn chöùc phoù teá nöõ".
- Khuynh höôùng thöù hai nhaán maïnh "tính thoáng nhaát cuûa bí tích truyeàn chöùc thaùnh, cuøng yù nghóa phu theâ cuûa ba baäc caáu thaønh noù, vaø baùc boû khaû theå phoù teá phuï nöõ; ñoàng thôøi löu yù raèng neáu cho pheùp phuï nöõ vaøo baäc ñaàu tieân cuûa chöùc thaùnh thì seõ khoâng theå giaûi thích ñöôïc vieäc hoï bò loaïi khoûi caùc baäc coøn laïi".
Vì vaäy, theo Ñöùc hoàng y, ñeå tieáp tuïc coâng trình nghieân cöùu, caàn phaûi coù "moät cuoäc khaûo saùt pheâ bình nghieâm tuùc vaø môû roäng veà chính chöùc phoù teá, töùc laø veà caên tính bí tích vaø söù vuï trong Giaùo hoäi cuûa noù, laøm roõ moät soá khía caïnh cô caáu vaø muïc vuï voán chöa ñöôïc xaùc ñònh ñaày ñuû". Thöïc teá, coù nhöõng chaâu luïc taïi ñoù chöùc phoù teá "haàu nhö khoâng toàn taïi", vaø nhöõng nôi khaùc thì hoaït ñoäng cuûa chöùc vuï naøy "thöôøng truøng laëp vôùi vai troø cuûa caùc thöøa taùc vuï giaùo daân hoaëc cuûa caùc giuùp leã trong phuïng vuï".
(Vatican News, Sala Stampa 4-12-2025)