Tuyeân boá Chung cuûa Ñöùc Leo XIV
vaø Thöôïng phuï Bartholomew
Tuyeân boá Chung cuûa Ñöùc Leo XIV vaø Thöôïng phuï Bartholomew.
Vuõ Vaên An
Phanar (VietCatholic News 29-11-2025) - Theo tin Toøa Thaùnh, ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2025, taïi Toøa Thöôïng phuï Istanbul, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV vaø Thöôïng phuï Ñaïi keát Bartholomew ñaõ cuøng kyù Baûn Tuyeân Boá Chung.
Sau ñaây laø baûn dòchVieät ngöõ döïa vaøo baûn tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh:
Tuyeân Boá Chung
"Haõy taï ôn Chuùa vì Chuùa nhaân töø,
vì muoân ngaøn ñôøi Chuùa vaãn troïn tình thöông"
Thaùnh Vònh 106 (105):1
Vaøo ñeâm tröôùc leã Thaùnh Anreâ Toâng Ñoà Tieân Khôûi, anh cuûa Toâng Ñoà Pheâroâ vaø laø boån maïng cuûa Toøa Thöôïng Phuï Ñaïi Keát, chuùng toâi, Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV vaø Ñöùc Thöôïng Phuï Ñaïi Keát Bartholomew, xin chaân thaønh caûm taï Thieân Chuùa, Cha nhaân töø cuûa chuùng toâi, vì hoàng aân cuoäc gaëp gôõ huynh ñeä naøy. Noi göông caùc vò tieàn nhieäm ñaùng kính, vaø laéng nghe thaùnh yù cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, chuùng toâi tieáp tuïc böôùc ñi vôùi quyeát taâm vöõng chaéc treân con ñöôøng ñoái thoaïi, trong tình yeâu vaø chaân lyù (x. Ep 4:15), höôùng tôùi vieäc khoâi phuïc söï hieäp thoâng troïn veïn giöõa caùc Giaùo hoäi chò em, nhö chuùng toâi mong ñôïi. YÙ thöùc raèng söï hieäp nhaát Kitoâ giaùo khoâng chæ laø keát quaû cuûa nhöõng noã löïc cuûa con ngöôøi, maø coøn laø moät aân hueä töø trôøi cao, chuùng toâi môøi goïi taát caû caùc thaønh vieân trong Giaùo hoäi - giaùo só, ñan só, ngöôøi thaùnh hieán vaø giaùo daân - tha thieát tìm kieám söï öùng nghieäm cuûa lôøi caàu nguyeän maø Chuùa Gieâsu Kitoâ ñaõ daâng leân Chuùa Cha: "Xin cho taát caû neân moät, nhö Cha ôû trong Con vaø Con ôû trong Cha... ñeå theá gian tin" (Ga 17:21).
Leã kyû nieäm 1,700 naêm Coâng ñoàng Chung Nixeâa laàn thöù nhaát, ñöôïc cöû haønh vaøo ñeâm tröôùc cuoäc hoïp cuûa chuùng toâi, laø moät khoaûnh khaéc aân suûng phi thöôøng. Coâng ñoàng Nixeâa ñöôïc toå chöùc vaøo naêm 325 Coâng nguyeân laø moät söï kieän hieäp nhaát do Chuùa quan phoøng. Tuy nhieân, muïc ñích cuûa vieäc kyû nieäm söï kieän naøy khoâng chæ ñôn thuaàn laø ñeå nhaéc nhôù taàm quan troïng lòch söû cuûa Coâng ñoàng, maø coøn ñeå thuùc ñaåy chuùng ta luoân môû loøng ñoùn nhaän cuøng moät Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ phaùn daïy qua Coâng ñoàng Nixeâa, khi chuùng ta ñang vaät loän vôùi nhieàu thaùch thöùc cuûa thôøi ñaïi. Chuùng toâi voâ cuøng bieát ôn taát caû caùc vò laõnh ñaïo vaø ñaïi bieåu cuûa caùc Giaùo hoäi vaø coäng ñoàng giaùo hoäi khaùc ñaõ saün loøng tham gia söï kieän naøy. Beân caïnh vieäc thöøa nhaän nhöõng trôû ngaïi ngaên caûn vieäc khoâi phuïc söï hieäp thoâng troïn veïn giöõa taát caû caùc Kitoâ höõu - nhöõng trôû ngaïi maø chuùng toâi tìm caùch giaûi quyeát thoâng qua con ñöôøng ñoái thoaïi thaàn hoïc - chuùng toâi cuõng phaûi nhaän ra raèng ñieàu gaén keát chuùng ta laïi vôùi nhau chính laø ñöùc tin ñöôïc dieãn taû trong Kinh Tin Kính Nixeâa. Ñaây laø ñöùc tin cöùu ñoä vaøo ngoâi vò cuûa Con Thieân Chuùa, Thieân Chuùa thaät bôûi Thieân Chuùa thaät, ñoàng baûn theå (homoousios) vôùi Chuùa Cha, Ñaáng vì chuùng ta vaø ñeå cöùu roãi chuùng ta ñaõ nhaäp theå vaø ôû giöõa chuùng ta, chòu ñoùng ñinh, chòu cheát vaø ñöôïc mai taùng, soáng laïi vaøo ngaøy thöù ba, leân trôøi vaø seõ laïi ñeán ñeå phaùn xeùt keû soáng vaø keû cheát. Nhôø söï giaùng laâm cuûa Con Thieân Chuùa, chuùng ta ñöôïc khai taâm vaøo maàu nhieäm Ba Ngoâi Chí Thaùnh - Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn - vaø ñöôïc môøi goïi trôû neân, trong vaø qua ngoâi vò cuûa Chuùa Kitoâ, con caùi cuûa Chuùa Cha vaø ñoàng thöøa keá vôùi Chuùa Kitoâ nhôø aân suûng cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn. Ñöôïc ban cho lôøi tuyeân xöng chung naøy, chuùng ta coù theå ñoái dieän vôùi nhöõng thaùch thöùc chung trong vieäc laøm chöùng cho ñöùc tin ñöôïc dieãn taû taïi Coâng ñoàng Nixeâa vôùi söï toân troïng laãn nhau, vaø cuøng nhau höôùng tôùi nhöõng giaûi phaùp cuï theå vôùi nieàm hy voïng chaân thaønh.
Chuùng toâi tin raèng vieäc kyû nieäm ngaøy kyû nieäm quan troïng naøy coù theå khôi nguoàn caûm höùng cho nhöõng böôùc ñi môùi meû vaø can ñaûm treân con ñöôøng höôùng tôùi söï hieäp nhaát. Trong soá caùc quyeát ñònh cuûa mình, Coâng ñoàng Nixeâa I cuõng ñaõ ñöa ra caùc tieâu chuaån ñeå xaùc ñònh ngaøy leã Phuïc sinh, chung cho taát caû caùc Kitoâ höõu. Chuùng toâi bieát ôn söï quan phoøng cuûa Thieân Chuùa vì naêm nay toaøn theå theá giôùi Kitoâ giaùo ñaõ möøng leã Phuïc sinh vaøo cuøng moät ngaøy. Mong muoán chung cuûa chuùng toâi laø tieáp tuïc quaù trình tìm kieám moät giaûi phaùp khaû höõu ñeå cuøng nhau cöû haønh Leã cuûa caùc Leã haèng naêm. Chuùng toâi hy voïng vaø caàu nguyeän ñeå taát caû caùc Kitoâ höõu seõ, "vôùi taát caû söï khoân ngoan vaø hieåu bieát thieâng lieâng" (Cl 1:9), cam keát thöïc hieän tieán trình höôùng tôùi vieäc cöû haønh chung leã Phuïc sinh vinh quang cuûa Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta.
Naêm nay, chuùng ta cuõng kyû nieäm 60 naêm ngaøy ban haønh Tuyeân boá chung lòch söû cuûa caùc vò tieàn nhieäm ñaùng kính, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng phuï Ñaïi keát Athenagoras, nhaèm xoùa boû vieäc trao ñoåi vaï tuyeät thoâng naêm 1054. Chuùng ta taï ôn Chuùa vì cöû chæ tieân tri naøy ñaõ thuùc ñaåy caùc Giaùo hoäi cuûa chuùng ta theo ñuoåi "trong tinh thaàn tin töôûng, quyù troïng vaø baùc aùi laãn nhau cuoäc ñoái thoaïi, maø vôùi söï trôï giuùp cuûa Chuùa, seõ daãn ñeán vieäc soáng chung trôû laïi, vì lôïi ích lôùn lao hôn cuûa caùc linh hoàn vaø cho Nöôùc Chuùa ñeán, trong söï hieäp thoâng troïn veïn veà ñöùc tin, söï ñoàng thuaän huynh ñeä vaø ñôøi soáng bí tích ñaõ hieän höõu giöõa hoï trong suoát moät ngaøn naêm ñaàu tieân cuûa Giaùo hoäi" (Tuyeân boá chung cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI vaø Ñöùc Thöôïng phuï Ñaïi keát Athenagoras, ngaøy 7 thaùng 12 naêm 1965). Ñoàng thôøi, chuùng ta keâu goïi nhöõng ai coøn ngaàn ngaïi vôùi baát cöù hình thöùc ñoái thoaïi naøo, haõy laéng nghe ñieàu Chuùa Thaùnh Thaàn noùi vôùi caùc Giaùo hoäi (x. Kh 2:29), Ñaáng trong hoaøn caûnh lòch söû hieän taïi ñang thuùc giuïc chuùng ta trình baøy cho theá giôùi moät chöùng taù môùi meû veà hoøa bình, hoøa giaûi vaø thoáng nhaát.
Tin töôûng vaøo taàm quan troïng cuûa ñoái thoaïi, chuùng toâi baøy toû söï uûng hoä lieân tuïc ñoái vôùi coâng vieäc cuûa UÛy ban Quoác teá Chung veà Ñoái thoaïi Thaàn hoïc giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma vaø Giaùo hoäi Chính thoáng giaùo, trong giai ñoaïn hieän taïi, ñang xem xeùt caùc vaán ñeà voán bò coi laø gaây chia reõ trong lòch söû. Cuøng vôùi vai troø khoâng theå thay theá cuûa ñoái thoaïi thaàn hoïc trong quaù trình xích laïi gaàn nhau giöõa caùc Giaùo hoäi cuûa chuùng ta, chuùng toâi cuõng hoan ngheânh caùc yeáu toá caàn thieát khaùc cuûa quaù trình naøy, bao goàm caùc cuoäc tieáp xuùc huynh ñeä, caàu nguyeän vaø hôïp taùc trong taát caû caùc lónh vöïc maø söï hôïp taùc ñaõ coù theå thöïc hieän ñöôïc. Chuùng toâi tha thieát keâu goïi taát caû caùc tín höõu cuûa caùc Giaùo hoäi, ñaëc bieät laø caùc giaùo só vaø nhaø thaàn hoïc, haõy vui möøng ñoùn nhaän nhöõng thaønh quaû ñaõ ñaït ñöôïc cho ñeán nay vaø tieáp tuïc noã löïc ñeå nhöõng thaønh quaû naøy ngaøy caøng gia taêng.
Muïc tieâu cuûa söï hieäp nhaát Kitoâ giaùo bao goàm muïc tieâu ñoùng goùp moät caùch caên baûn vaø thieát thöïc cho hoøa bình giöõa moïi daân toäc. Cuøng nhau, chuùng ta tha thieát leân tieáng caàu xin Thieân Chuùa ban ôn bình an cho theá giôùi. Ñaùng buoàn thay, ôû nhieàu khu vöïc treân theá giôùi, xung ñoät vaø baïo löïc vaãn tieáp tuïc huûy hoaïi cuoäc soáng cuûa raát nhieàu ngöôøi. Chuùng toâi keâu goïi nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm daân söï vaø chính trò haõy laøm moïi caùch coù theå ñeå ñaûm baûo thaûm kòch chieán tranh chaám döùt ngay laäp töùc, vaø chuùng toâi keâu goïi taát caû nhöõng ngöôøi thieän chí uûng hoä lôøi keâu goïi cuûa chuùng toâi.
Ñaëc bieät, chuùng toâi baùc boû moïi haønh vi lôïi duïng toân giaùo vaø danh Thieân Chuùa ñeå bieän minh cho baïo löïc. Chuùng toâi tin raèng ñoái thoaïi lieân toân ñích thöïc, khoâng heà laø nguyeân nhaân gaây ra söï hoøa ñoàng hoå loán vaø hoãn loaïn, maø laø ñieàu thieát yeáu cho söï chung soáng giöõa caùc daân toäc thuoäc caùc truyeàn thoáng vaø vaên hoùa khaùc nhau. Nhaân dòp kyû nieäm 60 naêm Tuyeân ngoân Nostra Aetate, chuùng toâi keâu goïi taát caû moïi ngöôøi nam nöõ thieän chí haõy cuøng nhau xaây döïng moät theá giôùi coâng baèng vaø töông trôï hôn, ñoàng thôøi chaêm soùc coâng trình saùng taïo maø Thieân Chuùa ñaõ giao phoù cho chuùng ta. Chæ baèng caùch naøy, gia ñình nhaân loaïi môùi coù theå vöôït qua söï thôø ô, ham muoán thoáng trò, loøng tham lôïi nhuaän vaø chuû nghóa baøi ngoaïi.
Maëc duø chuùng ta voâ cuøng lo ngaïi tröôùc tình hình quoác teá hieän nay, nhöng chuùng ta khoâng maát hy voïng. Thieân Chuùa seõ khoâng boû rôi nhaân loaïi. Chuùa Cha ñaõ sai Con Moät ñeán cöùu ñoä chuùng ta, vaø Con Thieân Chuùa, Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta, ñaõ ban Chuùa Thaùnh Thaàn cho chuùng ta, ñeå chuùng ta ñöôïc thoâng phaàn vaøo söï soáng thaàn linh cuûa Ngöôøi, gìn giöõ vaø baûo veä söï thaùnh thieâng cuûa con ngöôøi. Nhôø Chuùa Thaùnh Thaàn, chuùng ta bieát vaø caûm nghieäm ñöôïc Thieân Chuùa ôû cuøng chuùng ta. Vì lyù do naøy, trong lôøi caàu nguyeän, chuùng toâi phoù thaùc cho Thieân Chuùa moïi ngöôøi, ñaëc bieät laø nhöõng ngöôøi tuùng thieáu, nhöõng ngöôøi ñang chòu ñoùi khaùt, coâ ñôn hoaëc beänh taät. Chuùng toâi caàu xin cho moãi thaønh vieân trong gia ñình nhaân loaïi moïi aân suûng vaø phuùc laønh, ñeå "loøng hoï ñöôïc khích leä, ñöôïc lieân keát vôùi nhau trong tình yeâu thöông, ñöôïc ñaày daãy söï hieåu bieát chaéc chaén vaø nhaän bieát maàu nhieäm cuûa Thieân Chuùa," laø Chuùa Gieâsu Kitoâ, Chuùa chuùng ta (Cl 2:2).
Töø Phanar, ngaøy 29 thaùng 11 naêm 2025