Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV
vôùi giôùi treû Lebanon
Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV vôùi giôùi treû Lebanon.
Vuõ Vaên An
Beirut (VietCatholic News 01-12-2025) - Theo tin Toøa Thaùnh, haøng ngaøn baïn treû Lebanon ñaõ tuï taäp taïi Quaûng tröôøng tröôùc Toøa Thöôïng Phuï Coâng Giaùo Maronite Antioch (Bkerkeù) Thöù Hai, ngaøy 1 thaùng 12 naêm 2025, ñeå nghinh ñoùn Ñöùc Leo XIV vaø ñaøm ñaïo vôùi ngaøi.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi noùi chuyeän cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leo XIV vôùi giôùi treû Lebanon, döïa vaøo baûn tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh:
Assalamu lakum!
Caùc baïn treû Lebanon thaân meán, xin chuùc caùc baïn bình an! Assalamu lakum!
Ñaây chính laø lôøi chaøo cuûa Chuùa Gieâsu Phuïc Sinh (x. Ga 20:19), vaø lôøi chaøo naøy naâng ñôõ nieàm vui cuûa buoåi gaëp gôõ. Nieàm haân hoan trong loøng chuùng ta dieãn taû söï gaàn guõi yeâu thöông cuûa Thieân Chuùa, ñieàu ñaõ keát noái chuùng ta vôùi nhau nhö anh chò em ñeå chia seû ñöùc tin vaøo Ngöôøi vaø söï hieäp thoâng vôùi nhau.
Toâi xin caûm ôn taát caû anh chò em vì söï ñoùn tieáp noàng haäu, cuõng nhö lôøi chaøo ñoùn noàng nhieät cuûa Ñöùc Thöôïng Phuï. Toâi xin göûi lôøi chaøo ñaëc bieät ñeán caùc baïn treû töø Syria vaø Iraq, vaø ñeán nhöõng ngöôøi Lebanon ñaõ trôû veà töø nöôùc ngoaøi. Taát caû chuùng ta tuï hoïp nôi ñaây ñeå laéng nghe nhau vaø caàu xin Chuùa soi saùng cho nhöõng quyeát ñònh töông lai cuûa chuùng ta. Veà vaán ñeà naøy, nhöõng chöùng töø maø Anthony, Maria, Elie vaø Joelle ñaõ chia seû vôùi chuùng ta thöïc söï môû roäng traùi tim vaø taâm trí chuùng ta.
Caâu chuyeän cuûa hoï noùi leân loøng can ñaûm giöõa ñau khoå. Chuùng noùi leân hy voïng khi ñoái dieän vôùi thaát voïng, vaø söï bình an noäi taâm trong thôøi chieán. Chuùng nhö nhöõng vì sao saùng treân baàu trôøi ñeâm, heù môû cho chuùng ta nhöõng tia saùng ñaàu tieân cuûa bình minh. Trong taát caû nhöõng xung ñoät naøy, nhieàu ngöôøi trong chuùng ta coù theå nhaän ra nhöõng traûi nghieäm cuûa chính mình, caû toát laãn xaáu. Lòch söû Lebanon ñan xen nhöõng khoaûnh khaéc huy hoaøng, nhöng cuõng in ñaäm nhöõng veát thöông saâu thaúm khoù laønh. Nhöõng veát thöông naøy coù nguyeân nhaân vöôït ra ngoaøi bieân giôùi quoác gia vaø gaén lieàn vôùi nhöõng bieán ñoäng xaõ hoäi vaø chính trò voâ cuøng phöùc taïp. Caùc baïn treû thaân meán, coù leõ caùc baïn hoái tieác khi thöøa höôûng moät theá giôùi bò chieán tranh taøn phaù vaø baát coâng xaõ hoäi laøm bieán daïng. Tuy nhieân, vaãn coøn hy voïng, vaø vaãn coøn hy voïng trong caùc baïn! Caùc baïn sôû höõu moät moùn quaø maø nhieàu laàn ngöôøi lôùn chuùng toâi döôøng nhö ñaõ ñaùnh maát. Caùc baïn coù hy voïng! Caùc baïn coù thôøi gian! Caùc baïn coù nhieàu thôøi gian hôn ñeå mô öôùc, leân keá hoaïch vaø laøm ñieàu toát. Caùc baïn laø hieän taïi, vaø töông lai ñang daàn hình thaønh trong tay caùc baïn! Caùc baïn coù nhieät huyeát ñeå thay ñoåi tieán trình lòch söû! Söï ñoái laäp thöïc söï vôùi caùi aùc khoâng phaûi laø caùi aùc, maø laø tình yeâu - moät tình yeâu coù khaû naêng chöõa laønh veát thöông cuûa chính mình ñoàng thôøi cuõng chaêm soùc veát thöông cuûa ngöôøi khaùc.
Söï taän tuïy cuûa Anthony vaø Maria daønh cho nhöõng ngöôøi gaëp khoù khaên, söï kieân trì cuûa Elie vaø loøng haûo taâm cuûa Joelle laø nhöõng lôøi tieân tri veà moät töông lai môùi seõ ñöôïc môû ra thoâng qua söï hoøa giaûi vaø giuùp ñôõ laãn nhau. Lôøi Chuùa Gieâsu ñöôïc öùng nghieäm nhö theá naøy: "Phuùc thay ai hieàn laønh, vì hoï seõ ñöôïc Ñaát Höùa laøm gia nghieäp"; "Phuùc thay ai xaây döïng hoøa bình, vì hoï seõ ñöôïc goïi laø con Thieân Chuùa" (Mt 5,5-9). Hôõi caùc baïn treû thaân meán, haõy soáng trong aùnh saùng Tin Möøng, vaø caùc baïn seõ ñöôïc chuùc phuùc tröôùc maët Chuùa!
Queâ höông caùc baïn, Lebanon, seõ laïi nôû roä, töôi ñeïp vaø maïnh meõ nhö caây tuyeát tuøng, bieåu töôïng cho söï hieäp nhaát vaø sinh soâi naûy nôû cuûa daân toäc. Caùc baïn bieát roõ söùc maïnh cuûa caây tuyeát tuøng naèm ôû boä reã, thöôøng coù cuøng kích thöôùc vôùi caùc caønh. Soá löôïng vaø söùc maïnh cuûa caùc caønh töông öùng vôùi soá löôïng vaø söùc maïnh cuûa boä reã. Cuõng vaäy, nhieàu ñieàu toát ñeïp maø chuùng ta thaáy trong xaõ hoäi Lebanon ngaøy nay laø keát quaû cuûa coâng vieäc khieâm nhöôøng, thaàm laëng vaø chaân thaønh cuûa raát nhieàu ngöôøi thieän chí, cuûa raát nhieàu goác reã toát ñeïp, nhöõng ngöôøi khoâng chæ muoán laøm cho moät nhaùnh cuûa caây tuyeát tuøng Lebanon lôùn leân, maø laø caû moät caây, vôùi taát caû veû ñeïp cuûa noù. Haõy ruùt tæa töø nhöõng goác reã toát ñeïp cuûa nhöõng ngöôøi taän tuïy phuïc vuï xaõ hoäi maø khoâng lôïi duïng noù cho lôïi ích rieâng tö. Vôùi moät cam keát quaûng ñaïi cho coâng lyù, haõy cuøng nhau hoaïch ñònh moät töông lai hoøa bình vaø phaùt trieån. Haõy laø nguoàn hy voïng maø ñaát nöôùc ñang mong ñôïi!
Veà khía caïnh naøy, nhöõng caâu hoûi cuûa caùc baïn cho pheùp chuùng ta vaïch ra moät loä trình haønh ñoäng chaéc chaén ñaày thaùch thöùc, nhöng cuõng ñaày höùng khôûi.
Caùc baïn ñaõ hoûi toâi tìm ñaâu ra moät neàn taûng vöõng chaéc ñeå kieân trì trong cam keát hoøa bình. Caùc baïn thaân meán, neàn taûng vöõng chaéc naøy khoâng theå chæ laø moät yù töôûng, moät hôïp ñoàng hay moät nguyeân taéc ñaïo ñöùc. Nguyeân taéc ñích thöïc cuûa cuoäc soáng môùi chính laø nieàm hy voïng ñeán töø treân cao: ñoù chính laø Chuùa Kitoâ! Chuùa Gieâsu ñaõ cheát vaø soáng laïi ñeå cöùu roãi taát caû moïi ngöôøi. Ngöôøi, Ñaáng Haèng Soáng, laø neàn taûng cho nieàm tin cuûa chuùng ta; Ngöôøi laø chöùng nhaân cuûa loøng thöông xoùt cöùu chuoäc theá gian khoûi moïi söï döõ. Nhö Thaùnh Augustinoâ ñaõ nhaéc nhôû, gôïi laïi lôøi Thaùnh Toâng ñoà Phaoloâ: "Trong Ngöôøi coù bình an cuûa chuùng ta; töø Ngöôøi chuùng ta ruùt ra bình an cuûa chuùng ta" (Chuù giaûi Tin Möøng Gioan, LXXVII, 3). Hoøa bình khoâng ñích thöïc neáu noù laø saûn phaåm cuûa lôïi ích ñaûng phaùi. Noù chæ thöïc söï chaân thaønh khi toâi laøm cho ngöôøi khaùc nhöõng gì toâi muoán hoï laøm cho toâi (x. Mt 7:12). Thaät caûm höùng, Thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ töøng noùi raèng "khoâng coù hoøa bình neáu khoâng coù coâng lyù, khoâng coù coâng lyù neáu khoâng coù söï tha thöù" (Söù ñieäp Ngaøy Hoøa bình Theá giôùi laàn thöù 35, ngaøy 1 thaùng 1 naêm 2002). Ñieàu naøy quaû thöïc ñuùng: söï tha thöù daãn ñeán coâng lyù, voán laø neàn taûng cuûa hoøa bình.
Caâu hoûi thöù hai cuûa baïn cuõng coù theå ñöôïc traû lôøi theo caùch chính xaùc nhö vaäy. Ñuùng vaäy. raèng chuùng ta ñang soáng trong moät thôøi ñaïi maø caùc moái quan heä baûn thaân mong manh vaø bò chi phoái nhö theå chuùng laø nhöõng vaät theå. Ngay caû trong giôùi treû, ñoâi khi lôïi ích caù nhaân coù theå ñöôïc ñaët leân treân loøng tin vaøo ngöôøi khaùc, vaø vieäc quan taâm ñeán ngöôøi khaùc bò thay theá baèng lôïi ích caù nhaân. Nhöõng thaùi ñoä nhö vaäy bieán ngay caû nhöõng thöïc taïi töôi ñeïp nhö tình baïn vaø tình yeâu thaønh moät thöù gì ñoù hôøi hôït, nhaàm laãn chuùng vôùi caûm giaùc thoûa maõn ích kyû. Neáu caùi toâi cuûa chuùng ta laø trung taâm cuûa moät tình baïn hay moät moái quan heä yeâu ñöông, noù seõ khoâng theå ñôm hoa keát traùi. Töông töï nhö vaäy, ñoù khoâng phaûi laø tình yeâu ñích thöïc neáu chuùng ta chæ yeâu taïm thôøi, mieãn laø caûm xuùc coøn toàn taïi. Neáu tình yeâu coù giôùi haïn thôøi gian, ñoù khoâng phaûi laø tình yeâu ñích thöïc. Ngöôïc laïi, tình baïn laø chaân thaønh khi noù ñaët "baïn" leân treân "toâi". Caùch nhìn nhaän ngöôøi khaùc moät caùch toân troïng vaø chaøo ñoùn naøy giuùp chuùng ta xaây döïng moät "chuùng ta" lôùn hôn, côûi môû vôùi toaøn theå xaõ hoäi vaø vôùi toaøn theå nhaân loaïi. Tình yeâu chæ chaân thöïc vaø coù theå toàn taïi maõi maõi khi noù phaûn aûnh söï huy hoaøng vónh cöûu cuûa Thieân Chuùa - Thieân Chuùa laø tình yeâu (x. 1 Ga 4:8). Nhöõng moái quan heä vöõng chaéc vaø hieäu quaû ñöôïc xaây döïng treân söï tin töôûng laãn nhau, treân "maõi maõi" naøy, voán laø nhòp ñaäp traùi tim cuûa moïi ôn goïi soáng ñôøi soáng gia ñình vaø ñôøi soáng thaùnh hieán.
Caùc baïn treû thaân meán, ñieàu gì dieãn taû söï hieän dieän cuûa Thieân Chuùa treân theá giôùi naøy hôn baát cöù ñieàu gì khaùc? Tình yeâu, loøng baùc aùi! Loøng baùc aùi coù moät ngoân ngöõ phoå quaùt, bôûi vì noù chaïm ñeán traùi tim cuûa moïi ngöôøi. Noù khoâng chæ laø moät khaùi nieäm, maø laø moät caâu chuyeän ñöôïc maëc khaûi trong cuoäc ñôøi cuûa Chuùa Gieâsu vaø caùc thaùnh, nhöõng ngöôøi ñoàng haønh vôùi chuùng ta trong nhöõng thöû thaùch cuûa cuoäc ñôøi. Haõy nghó ñeán raát nhieàu ngöôøi treû, gioáng nhö caùc baïn, ñaõ khoâng ñeå mình naûn loøng tröôùc nhöõng baát coâng vaø nhöõng göông xaáu, ngay caû trong Giaùo hoäi. Thay vaøo ñoù, hoï ñaõ coá gaéng môû ra nhöõng con ñöôøng môùi ñeå tìm kieám Vöông quoác Thieân Chuùa vaø coâng lyù cuûa Ngöôøi. Haõy caäy döïa vaøo söùc maïnh caùc baïn nhaän ñöôïc töø Chuùa Kitoâ, haõy xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn theá giôùi maø caùc baïn ñaõ thöøa höôûng! Laø nhöõng ngöôøi treû, caùc baïn deã daøng xaây döïng moái quan heä vôùi ngöôøi khaùc hôn, ngay caû vôùi nhöõng ngöôøi coù neàn taûng vaên hoùa vaø toân giaùo khaùc. Söï ñoåi môùi ñích thöïc maø moät traùi tim treû khao khaùt baét ñaàu baèng nhöõng cöû chæ thöôøng ngaøy: chaøo ñoùn nhöõng ngöôøi gaàn xa, dang tay giuùp ñôõ baïn beø vaø ngöôøi tò naïn, vaø tha thöù cho keû thuø - moät nhieäm vuï khoù khaên nhöng caàn thieát.
Chuùng ta haõy nhìn vaøo nhöõng taám göông tuyeät vôøi cuûa caùc thaùnh! Haõy nghó ñeán Pier Giorgio Frassati vaø Carlo Acutis, hai ngöôøi treû ñaõ ñöôïc phong thaùnh trong Naêm Thaùnh naøy. Haõy nghó ñeán raát nhieàu vò thaùnh ngöôøi Lebanon. Chuùng ta thaáy ñöôïc veû ñeïp kyø dieäu naøo trong cuoäc ñôøi cuûa Thaùnh Rafqa, khi ngaøi chòu ñöïng nhöõng naêm thaùng ñau khoå vì beänh taät vôùi söùc maïnh vaø söï dòu daøng! Bieát bao haønh ñoäng thöông caûm ñaõ ñöôïc Chaân phöôùc Yakub El-Haddad thöïc hieän khi ngaøi giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi bò boû rôi vaø laõng queân!
AÙnh saùng maïnh meõ naøo ñeán töø boùng toái maø Thaùnh Charbel ñaõ choïn aån daät trong ñoù, ngöôøi ñaõ trôû thaønh moät trong nhöõng bieåu töôïng cuûa Lebanon treân toaøn theá giôùi. Ñoâi maét cuûa ngaøi luoân ñöôïc mieâu taû laø nhaém laïi, nhö theå che giaáu moät bí aån voâ cuøng lôùn lao. Qua ñoâi maét cuûa Thaùnh Charbel, ñoâi maét ñaõ nhaém laïi ñeå nhìn thaáy Chuùa roõ hôn, chuùng ta tieáp tuïc caûm nhaän aùnh saùng cuûa Chuùa moät caùch roõ raøng hôn. Baøi ca daønh rieâng cho ngaøi thaät tuyeät ñeïp: "Hôõi nhöõng ngöôøi ñang nguû, vaø ñoâi maét cuûa hoï laø aùnh saùng cho chuùng ta, treân mí maét cuûa hoï moät haït höông ñaõ nôû roä." Caùc baïn treû thaân meán, xin aùnh saùng thaàn linh cuõng chieáu roïi treân ñoâi maét cuûa caùc baïn vaø xin höông caàu nguyeän nôû roä. Trong moät theá giôùi ñaày nhöõng xao laõng vaø phuø phieám, haõy daønh thôøi gian moãi ngaøy ñeå nhaém maét laïi vaø chæ höôùng veà Chuùa. Ñoâi khi Ngöôøi döôøng nhö im laëng hoaëc vaéng maët, nhöng Ngöôøi toû mình ra cho nhöõng ai tìm kieám Ngöôøi trong thinh laëng. Khi caùc baïn noã löïc laøm ñieàu thieän, toâi môøi goïi caùc baïn haõy trôû neân nhöõng ngöôøi chieâm nieäm nhö Thaùnh Charbel baèng caùch caàu nguyeän, ñoïc Kinh Thaùnh, tham döï Thaùnh leã vaø daønh thôøi gian thôø phöôïng. Ñöùc Giaùo Hoaøng Beâneâñictoâ XVI ñaõ noùi vôùi caùc Kitoâ höõu vuøng Maët Trôøi Moïc: "Cha khuyeán khích caùc con vun ñaép moät tình baïn chaân thaønh vaø beàn vöõng vôùi Chuùa Gieâsu qua söùc maïnh cuûa lôøi caàu nguyeän" (Toâng huaán Haäu Thöôïng Hoäi ñoàng Ecclesia in Medio Oriente, 63).
Caùc con thaân meán, Ñöùc Maria, Meï Thieân Chuùa vaø Meï chuùng ta, toûa saùng giöõa taát caû caùc thaùnh nhö Ñaáng Chí Thaùnh. Nhieàu ngöôøi treû luoân mang theo mình moät traøng haït Maân Coâi, hoaëc trong tuùi, treân coå tay hoaëc treân coå. Thaät ñeïp bieát bao khi nhìn Chuùa Gieâsu qua ñoâi maét cuûa traùi tim Meï Maria! Ngay caû töø nôi ñaây, nôi chuùng ta ñang ôû ngay luùc naøy, thaät ngoït ngaøo bieát bao khi höôùng maét veà Ñöùc Meï Lebanon vôùi nieàm hy voïng vaø tin töôûng!
Caùc baïn treû thaân meán, toâi muoán ñeå laïi cho caùc baïn moät lôøi caàu nguyeän ñôn sô vaø tuyeät ñeïp ñöôïc cho laø cuûa Thaùnh Phanxicoâ Assisi: "Laïy Chuùa, xin duøng con nhö khí cuï bình an cuûa Chuùa: nôi haän thuø, con gieo yeâu thöông; nôi toån thöông, con gieo tha thöù; nôi baát hoøa, con gieo hieäp nhaát; nôi nghi ngôø, con gieo ñöùc tin; nôi sai laàm, con gieo chaân lyù; nôi tuyeät voïng, con gieo hy voïng; nôi buoàn phieàn, con gieo nieàm vui; nôi boùng toái, con gieo aùnh saùng." Öôùc gì lôøi caàu nguyeän naøy giöõ cho nieàm vui Tin Möøng vaø loøng nhieät thaønh Kitoâ giaùo luoân soáng ñoäng trong taâm hoàn caùc baïn. "Nhieät thaønh" nghóa laø "coù Chuùa trong taâm hoàn". Khi Chuùa ngöï trong chuùng ta, nieàm hy voïng maø Ngöôøi ban cho chuùng ta seõ sinh hoa traùi treân theá giôùi. Thaät vaäy, hy voïng laø moät nhaân ñöùc "ngheøo naøn", bôûi vì noù hieän dieän vôùi hai baøn tay traéng; ñoâi tay cuûa noù luoân raûnh rang ñeå môû ra nhöõng caùnh cöûa döôøng nhö ñaõ ñoùng chaët vì meät moûi, ñau ñôùn hay thaát voïng.
Chuùa seõ luoân ôû beân caùc baïn, vaø caùc baïn coù theå tin chaéc raèng toaøn theå Giaùo hoäi seõ hoã trôï caùc baïn trong nhöõng thöû thaùch quyeát ñònh trong cuoäc ñôøi vaø trong lòch söû ñaát nöôùc yeâu daáu cuûa caùc baïn. Toâi phoù thaùc caùc baïn cho söï che chôû cuûa Meï Thieân Chuùa, Ñöùc Meï, Ñaáng töø ñænh nuùi naøy ñang nhìn ngaém söï nôû hoa môùi naøy. Hôõi nhöõng ngöôøi treû Lebanon, haõy lôùn maïnh nhö nhöõng caây tuyeát tuøng vaø laøm cho theá giôùi böøng nôû hy voïng!
[Phöôùc laønh]
Caûm ôn taát caû moïi ngöôøi! Shukran!