Dieãn Vaên Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV
tröôùc Chính Quyeàn, Xaõ Hoäi Daân Söï
vaø Ngoaïi Giao Ñoaøn Taïi Thoå Nhó Kyø
Dieãn Vaên Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV tröôùc Chính Quyeàn, Xaõ Hoäi Daân Söï vaø Ngoaïi Giao Ñoaøn Taïi Thoå Nhó Kyø.
Vatican News
Istanbul (Vatican News 27-11-2025) - Vaøo luùc 15:30 ngaøy 27/11/2025, taïi Thö vieän Quoác gia Thoå Nhó Kyø, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ coù cuoäc gaëp gôõ vôùi Chính quyeàn, Xaõ hoäi daân söï vaø Ngoaïi giao ñoaøn. Sau baøi phaùt bieåu cuûa Toång thoáng Tayyip Erdogan, Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù baøi dieãn vaên quan troïng, ñöa ra nhöõng thoâng ñieäp chính yeáu veà hoøa bình vaø ñoái thoaïi tröôùc cöû toïa laø caùc laõnh ñaïo vaø ñaïi dieän chính quyeàn Thoå Nhó Kyø.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Chuyeán Toâng Du Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV
Taïi Thoå Nhó Kyø vaø Liban vôùi Cuoäc Haønh Höông Ñeán Znik (THoå Nhó Kyø)
Nhaân Dòp Kyû Nieäm 1,700 Naêm Coâng Ñoàng Ñaàu Tieân - Coâng Ñoàng Nixeâa.
(Töø 27/11 ñeán 02/12/2025)
Dieãn Vaên Cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
tröôùc Chính Quyeàn, Xaõ Hoäi Daân Söï vaø Ngoaïi Giao Ñoaøn
Ankara, Phuû Toång thoáng,
(Thöù Naêm ngaøy 27 thaùng 11 naêm 2025)
Toâi chaân thaønh caûm ôn söï ñoùn tieáp noàng haäu! Toâi raát vui ñöôïc baét ñaàu caùc chuyeán toâng du trong trieàu ñaïi giaùo hoaøng cuûa toâi töø ñaát nöôùc cuûa quyù vò, bôûi leõ vuøng ñaát naøy gaén boù khoâng theå taùch rôøi vôùi nguoàn goác Kitoâ giaùo vaø hoâm nay môøi goïi con chaùu cuûa AÙpraham cuõng nhö toaøn theå nhaân loaïi ñeán vôùi moät tình huynh ñeä bieát nhaän ra vaø traân troïng nhöõng khaùc bieät.
Veû ñeïp töï nhieân cuûa ñaát nöôùc quyù vò thoâi thuùc chuùng ta gìn giöõ coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa. Hôn nöõa, söï phong phuù veà vaên hoùa, ngheä thuaät vaø tinh thaàn cuûa nhöõng nôi choán maø quyù vò ñang cö nguï nhaéc nhôû chuùng ta raèng chính trong cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc theá heä, caùc truyeàn thoáng vaø nhöõng yù töôûng khaùc nhau maø caùc neàn vaên minh lôùn ñöôïc hình thaønh, nôi phaùt trieån vaø khoân ngoan hoøa quyeän thaønh moät theå thoáng nhaát. Thaät vaäy, theá giôùi cuûa chuùng ta ñaõ traûi qua nhieàu theá kyû xung ñoät vaø chung quanh chuùng ta noù vaãn coøn bò gaây maát oån ñònh bôûi nhöõng tham voïng vaø quyeát ñònh chaø ñaïp coâng lyù vaø hoøa bình. Tuy nhieân, tröôùc nhöõng thaùch ñoá ñang chaát vaán chuùng ta, vieäc laø moät daân toäc coù quaù khöù vó ñaïi laø moät aân ban vaø cuõng laø moät traùch nhieäm.
Hình aûnh caây caàu baéc qua eo bieån Dardanelles, ñöôïc choïn laøm bieåu töôïng cho chuyeán ñi naøy cuûa toâi, dieãn taû caùch hieäu quaû vai troø ñaëc bieät cuûa ñaát nöôùc quyù vò. Quyù vò coù moät vò trí quan troïng trong hieän taïi vaø töông lai cuûa Ñòa Trung Haûi cuõng nhö cuûa toaøn theá giôùi, tröôùc heát baèng caùch ñeà cao söï ña daïng noäi taïi cuûa mình. Thaät vaäy, tröôùc khi noái lieàn chaâu AÙ vaø chaâu AÂu, Ñoâng vaø Taây, caây caàu aáy lieân keát Thoå Nhó Kyø vôùi chính mình, keát hôïp caùc phaàn cuûa mình laïi vaø nhö theá, töø beân trong, bieán ñaát nöôùc thaønh moät giao ñieåm cuûa caùc caûm thöùc; vieäc ñoàng nhaát hoùa chuùng seõ laø moät söï ngheøo naøn. Moät xaõ hoäi chæ thaät söï soáng ñoäng neáu noù ña nguyeân: chính nhöõng caây caàu noái giöõa caùc linh hoàn khaùc nhau cuûa noù khieán noù trôû thaønh moät xaõ hoäi vaên minh. Ngaøy nay, caùc coäng ñoàng nhaân loaïi ngaøy caøng bò phaân cöïc vaø xeù naùt bôûi nhöõng laäp tröôøng cöïc ñoan, laøm chuùng tan vôõ.
Toâi muoán baûo ñaûm raèng caùc Kitoâ höõu cuõng mong muoán ñoùng goùp caùch tích cöïc vaøo söï hieäp nhaát cuûa ñaát nöôùc quyù vò; hoï laø vaø caûm thaáy mình laø moät phaàn cuûa caên tính Thoå Nhó Kyø, ñieàu voán ñöôïc Thaùnh Gioan XXIII raát traân troïng, ngöôøi maø quyù vò vaãn nhôù ñeán nhö "Ñöùc Giaùo Hoaøng Thoå Nhó Kyø" vì tình baïn saâu ñaäm luoân gaén keát ngaøi vôùi daân toäc quyù vò. Töøng laø Giaùm quaûn Toâng toøa cuûa Haït Ñaïi dieän Coâng giaùo Latinh ôû Istanbul vaø laø Ñaïi dieän Toøa Thaùnh taïi Thoå Nhó Kyø vaø Hy Laïp töø naêm 1935 ñeán 1945, ngaøi ñaõ noã löïc raát nhieàu ñeå caùc tín höõu Coâng giaùo khoâng taùch mình khoûi vieäc xaây döïng neàn Coäng hoøa môùi cuûa quyù vò. Ngaøi ñaõ vieát trong nhöõng naêm ñoù: "Chuùng ta, caùc tín höõu Coâng giaùo Latinh ôû Istanbul, vaø caùc tín höõu Coâng giaùo thuoäc caùc nghi leã khaùc: Armenia, Hy Laïp, Canñeâ, Syria, v.v., chuùng ta chæ laø moät thieåu soá khieâm toán soáng treân beà maët cuûa moät theá giôùi roäng lôùn maø vôùi noù chuùng ta chæ coù nhöõng tieáp xuùc beà ngoaøi. Chuùng ta thích phaân bieät mình vôùi nhöõng ai khoâng tuyeân xöng ñöùc tin cuûa chuùng ta: anh em Chính thoáng, Tin Laønh, Do Thaùi, Hoài giaùo, nhöõng ngöôøi tin hoaëc khoâng tin cuûa caùc toân giaùo khaùc [...]. Coù veû hôïp lyù raèng moãi ngöôøi chæ lo cho mình, cho truyeàn thoáng gia ñình hay quoác gia cuûa mình, kheùp mình trong voøng troøn haïn heïp cuûa nhoùm mình [#]. Anh chò em thaân meán vaø caùc con yeâu quyù: toâi phaûi noùi vôùi anh chò em raèng döôùi aùnh saùng Tin Möøng vaø caùc nguyeân taéc Coâng giaùo, ñoù laø moät loái lyù luaän sai laàm". Töø ñoù ñeán nay, chaéc chaén Giaùo Hoäi vaø xaõ hoäi quyù vò ñaõ ñaït ñöôïc nhieàu böôùc tieán lôùn, nhöng nhöõng lôøi aáy vaãn toûa saùng nhieàu aùnh saùng vaø tieáp tuïc truyeàn caûm höùng cho moät loâgic theo Tin Möøng vaø chaân thaät hôn, maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ goïi laø "vaên hoùa gaëp gôõ".
Töø traùi tim cuûa Ñòa Trung Haûi, vò Tieàn nhieäm ñaùng kính cuûa toâi ñaõ choáng laïi "söï toaøn caàu hoùa cuûa döûng döng" baèng lôøi môøi goïi caûm nhaän noãi ñau cuûa ngöôøi khaùc, laéng nghe tieáng keâu cuûa ngöôøi ngheøo vaø cuûa traùi ñaát, töø ñoù truyeàn caûm höùng cho moät haønh ñoäng ñaày loøng traéc aån, phaûn chieáu cuûa moät Thieân Chuùa duy nhaát, Ñaáng nhaân haäu vaø giaøu loøng thöông xoùt, "chaäm baát bình vaø giaøu tình yeâu" (Tv 103,8). Hình aûnh caây caàu lôùn cuõng höõu ích theo nghóa naøy. Thieân Chuùa, khi toû mình ra, ñaõ döïng neân moät caây caàu giöõa trôøi vaø ñaát: Ngaøi laøm theá ñeå traùi tim chuùng ta thay ñoåi, trôû neân gioáng traùi tim Ngöôøi. Ñoù laø moät caây caàu treo, kyø vó, döôøng nhö thaùch thöùc caùc ñònh luaät vaät lyù: tình yeâu laø nhö theá; beân caïnh chieàu kích noäi taâm vaø rieâng tö, noù coøn coù chieàu kích höõu hình vaø coâng khai.
Coâng lyù vaø loøng thöông xoùt thaùch thöùc luaät cuûa söùc maïnh vaø daùm yeâu caàu raèng loøng traéc aån vaø tình lieân ñôùi phaûi ñöôïc xem nhö tieâu chí cuûa söï phaùt trieån. Vì lyù do naøy, trong moät xaõ hoäi nhö Thoå Nhó Kyø, nôi toân giaùo coù vai troø höõu hình, ñieàu quan troïng laø phaûi toân troïng phaåm giaù vaø töï do cuûa taát caû con caùi Thieân Chuùa: nam vaø nöõ, ngöôøi baûn xöù vaø ngöôøi nöôùc ngoaøi, ngöôøi ngheøo vaø ngöôøi giaøu. Taát caû chuùng ta ñeàu laø con caùi Thieân Chuùa vaø ñieàu naøy coù nhöõng heä quaû caù nhaân, xaõ hoäi vaø chính trò. Ai coù traùi tim nhu thuaän vaâng theo yù Thieân Chuùa seõ luoân thuùc ñaåy coâng ích vaø söï toân troïng daønh cho moïi ngöôøi. Ngaøy nay, ñieàu naøy laø moät thaùch ñoá lôùn, ñoøi hoûi phaûi taùi ñònh hình caùc chính saùch ñòa phöông vaø quan heä quoác teá, ñaëc bieät tröôùc moät söï phaùt trieån coâng ngheä maø neáu khoâng laøm nhö theá, noù seõ laøm gia taêng baát coâng thay vì giuùp xoùa boû chuùng. Ngay caû caùc trí tueä nhaân taïo cuõng phaûn chieáu sôû thích cuûa chuùng ta vaø thuùc ñaåy nhanh hôn caùc tieán trình maø, neáu nhìn kyõ, khoâng phaûi laø do maùy moùc maø laø do chính nhaân loaïi ñang thöïc hieän. Vaäy chuùng ta haõy cuøng nhau noã löïc ñeå thay ñoåi quyõ ñaïo cuûa phaùt trieån vaø chöõa laønh nhöõng toån thöông ñaõ gaây ra cho söï hieäp nhaát cuûa gia ñình nhaân loaïi.
Thöa quyù vò, toâi ñaõ noùi veà "gia ñình nhaân loaïi". Ñoù laø moät aån duï môøi goïi chuùng ta thieát laäp moät söï lieân keát - moät laàn nöõa laø moät caây caàu - giöõa soá phaän cuûa moïi ngöôøi vaø kinh nghieäm cuûa töøng ngöôøi. Ñoái vôùi moãi chuùng ta, gia ñình laø teá baøo ñaàu tieân cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi, nôi chuùng ta traûi nghieäm raèng khoâng coù ngöôøi khaùc thì cuõng chaúng coù "toâi". Hôn nhieàu quoác gia khaùc, trong vaên hoùa Thoå Nhó Kyø, gia ñình vaãn giöõ moät taàm quan troïng lôùn vaø khoâng thieáu caùc saùng kieán nhaèm hoã trôï vai troø trung taâm cuûa noù. Treân thöïc teá, trong gia ñình, nhöõng thaùi ñoä thieát yeáu cho ñôøi soáng chung vaø moät söï nhaïy caûm ñaàu tieân vaø neàn taûng ñoái vôùi coâng ích ñöôïc trieån nôû. Taát nhieân, moãi gia ñình cuõng coù theå kheùp kín trong chính mình, nuoâi döôõng thuø haèn, hoaëc ngaên caûn moät soá thaønh vieân theå hieän baûn thaân, ñeán noãi caûn trôû söï phaùt trieån taøi naêng cuûa hoï. Tuy nhieân, khoâng phaûi töø moät neàn vaên hoùa caù nhaân chuû nghóa hay töø söï coi thöôøng hoân nhaân vaø söï sinh saûn maø con ngöôøi coù theå coù ñöôïc nhieàu cô hoäi soáng vaø haïnh phuùc hôn.
Tröôùc söï löøa doái cuûa caùc neàn kinh teá tieâu thuï, nôi coâ ñôn trôû thaønh moät loaïi hình kinh doanh, ñieàu toát laø chuùng ta ñaùp laïi baèng moät neàn vaên hoùa traân troïng tình caûm vaø caùc moái daây lieân keát. Chæ cuøng nhau chuùng ta môùi trôû neân chính mình moät caùch ñích thöïc. Chæ trong tình yeâu, noäi taâm cuûa chuùng ta môùi trôû neân saâu saéc vaø caên tính cuûa chuùng ta môùi trôû neân maïnh meõ. Ai khinh thöôøng caùc moái lieân keát neàn taûng vaø khoâng hoïc caùch naâng ñôõ caû nhöõng giôùi haïn vaø söï mong manh cuûa chuùng thì deã trôû neân khoù bao dung vaø khoâng theå töông taùc vôùi moät theá giôùi phöùc taïp. Thöïc ra, trong ñôøi soáng gia ñình, giaù trò cuûa tình yeâu vôï choàng vaø söï ñoùng goùp cuûa ngöôøi phuï nöõ cuõng boäc loä theo caùch raát rieâng. Ñaëc bieät, phuï nöõ - qua vieäc hoïc taäp vaø söï tham gia tích cöïc vaøo ñôøi soáng ngheà nghieäp, vaên hoùa vaø chính trò - ngaøy caøng phuïc vuï ñaát nöôùc vaø aûnh höôûng tích cöïc cuûa noù trong boái caûnh quoác teá. Do ñoù, nhöõng saùng kieán quan troïng theo höôùng naøy, nhaèm hoã trôï gia ñình vaø ñoùng goùp cuûa phuï nöõ trong söï phaùt trieån troïn veïn cuûa ñôøi soáng xaõ hoäi raát ñaùng traân troïng.
Thöa ngaøi Toång thoáng, öôùc gì Thoå Nhó Kyø trôû thaønh moät yeáu toá oån ñònh vaø gaén keát giöõa caùc daân toäc, phuïc vuï moät neàn hoøa bình coâng baèng vaø beàn vöõng. Vieäc boán Ñöùc Giaùo Hoaøng - Phaoloâ VI naêm 1967, Gioan Phaoloâ II naêm 1979, Bieån Ñöùc XVI naêm 2006 vaø Phanxicoâ naêm 2014 - vieáng thaêm Thoå Nhó Kyø cho thaáy Toøa Thaùnh khoâng chæ duy trì moái quan heä toát ñeïp vôùi Coäng hoøa Thoå Nhó Kyø, maø coøn mong muoán hôïp taùc ñeå xaây döïng moät theá giôùi toát ñeïp hôn baèng söï ñoùng goùp cuûa ñaát nöôùc naøy, voán laø caây caàu giöõa Ñoâng vaø Taây, giöõa chaâu AÙ vaø chaâu AÂu, vaø laø giao ñieåm cuûa caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo. Chính chuyeán ñi naøy, dòp kyû nieäm 1700 naêm Coâng ñoàng Nixeâa cuõng noùi vôùi chuùng ta veà cuoäc gaëp gôõ vaø ñoái thoaïi, cuõng nhö vieäc taùm Coâng ñoàng chung ñaàu tieân ñöôïc toå chöùc treân laõnh thoå nay laø Thoå Nhó Kyø.
Ngaøy nay, hôn bao giôø heát, theá giôùi caàn nhöõng caù nhaân bieát thuùc ñaåy ñoái thoaïi vaø thöïc haønh noù vôùi yù chí kieân ñònh vaø söï kieân nhaãn beàn bæ. Sau thôøi kyø xaây döïng caùc toå chöùc quoác teá lôùn, dieãn ra sau thaûm kòch cuûa hai cuoäc theá chieán, chuùng ta ñang traûi qua moät giai ñoaïn ñaày xung ñoät treân phaïm vi toaøn caàu, nôi caùc chieán löôïc quyeàn löïc kinh teá vaø quaân söï chieám öu theá, nuoâi döôõng ñieàu maø Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ goïi laø "cuoäc chieán tranh theá giôùi thöù ba töøng maûnh". Khoâng ñöôïc nhöôïng boä baèng baát cöù hình thöùc naøo tröôùc chieàu höôùng suy ñoài naøy! Töông lai cuûa nhaân loaïi phuï thuoäc vaøo ñieàu ñoù. Bôûi vì naêng löôïng vaø taøi nguyeân bò cuoán vaøo ñoäng löïc huûy dieät naøy seõ bò ruùt khoûi nhöõng thaùch ñoá thöïc söï maø gia ñình nhaân loaïi leõ ra phaûi cuøng nhau ñoái maët, ñoù laø hoøa bình, cuoäc chieán choáng naïn ñoùi vaø khoán khoå, vì söùc khoûe vaø giaùo duïc, vaø cho vieäc baûo veä coâng trình saùng taïo.
Toøa Thaùnh, vôùi söùc maïnh duy nhaát cuûa mình - söùc maïnh tinh thaàn vaø ñaïo ñöùc - mong muoán hôïp taùc vôùi moïi quoác gia quan taâm ñeán söï phaùt trieån toaøn dieän cuûa moãi con ngöôøi vaø cuûa taát caû moïi ngöôøi nam nöõ. Vaäy chuùng ta haõy cuøng nhau tieán böôùc, trong söï thaät vaø tình baïn, khieâm toán tín thaùc vaøo söï trôï giuùp cuûa Thieân Chuùa.
Nguoàn: vaticannews.va/vi