Ñöùc Thaùnh cha tham döï
buoåi caàu nguyeän ñaïi keát taïi Iznik
Ñöùc Thaùnh cha tham döï buoåi caàu nguyeän ñaïi keát taïi Iznik.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Iznik (RVA News 29-11-2025) - Chieàu thöù Saùu, ngaøy 28 thaùng Möôøi Moät naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ coù moät sinh hoaït noåi baät haøng ñaàu trong cuoäc toâng du ñaàu tieân cuûa ngaøi taïi nöôùc ngoaøi: ñoù laø cuøng vôùi caùc vò laõnh ñaïo Kitoâ khaùc kyû nieäm 1,700 naêm Coâng ñoàng chung Nicea - naêm 325, voán coù aûnh höôûng saâu roäng ñeán ñaïo lyù cuûa caùc Giaùo hoäi Kitoâ.
Luùc quaù 14 giôø, giôø ñòa phöông, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ rôøi Toøa Khaâm söù ra phi tröôøng Istanbul caùch ñoù hôn 21 caây soá ñeå ñaùp tröïc thaêng ñeán thaønh phoá Iznik, xöa kia laø thaønh Nicea, caùch Istanbul 130 caây soá veà höôøng ñoâng nam, thuoäc tænh Bursa.
Töø ñaây, Ñöùc Thaùnh cha ñi theâm 6 caây soá nöõa ñeå ñeán khu khaûo coå xöa kia laø Vöông cung thaùnh ñöôøng thaùnh Neofito, ñöôïc kieán thieát caùch ñaây khoaûng 1,600 naêm, ñeå toân kính vò thaùnh treû töû ñaïo naêm 303, döôùi thôøi Hoaøng ñeá Diocleziano cuûa La Maõ, nhöng thaùnh ñöôøng bò taøn phaù vì traän ñoäng ñaát naêm 704, nhöõng di tích bò nöôùc hoà che phuû.
Taïi khu vöïc khaûo coå naøy, luùc 15 giôø 30, giôø ñòa phöông, ñaõ dieãn ra buoåi caàu nguyeän ñaïi keát, vôùi söï tham döï cuûa caùc vò laõnh ñaïo Kitoâ, ñaëc bieät laø Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios I, Giaùo chuû Chính thoáng Constantinople, cuõng laø vò ñöùng ñaàu Chính thoáng giaùo.
Buoåi kyû nieäm baét ñaàu vôùi cuoäc röôùc cuûa caùc vò laõnh ñaïo Kitoâ tieán ñeán leã ñaøi ñôn sô, laø chieác caàu baéc ra ngoaøi treân maët nöôùc coù ñaët aûnh Chuùa Kitoâ vaø aûnh Coâng ñoàng, caùc vò ñöùng thaønh hình voøng cung vaø thaép leân caây neán saùng. Ñöùc Thaùnh cha vaø Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios laø hai vò ñeán cuoái cuøng.
Trong khi phaàn lôùn caùc tham vieân khaùc ôû beân trong, treân bôø.
Buoåi töôûng nieäm tieáp noái vôùi thaùnh ca môû ñaàu vaø lôøi chaøo möøng cuûa Ñöùc Thöôïng phuï chung, vaø kinh nguyeän ñaïi keát.
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Leân tieáng sau baøi Tin möøng, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ nhaéc ñeán boái caûnh theá giôùi ñaày bieán ñoäng vaø phaåm giaù con ngöôøi bò ñe doïa, khieán cho kyû nieäm 1,700 naêm Coâng ñoàng Nicea laø dòp quan troïng ñeå caùc Kitoâ höõu töï hoûi: Chuùa Gieâsu Kitoâ laø ai ñoái vôùi nhaân loaïi hoâm nay vaø ñoái vôùi töøng ngöôøi chuùng ta.
Ngaøi caûnh baùo nguy cô nhieàu tín höõu chæ xem Chuùa Gieâsu nhö moät laõnh ñaïo hay nhaân vaät phi thöôøng, laøm sai leäch maàu nhieäm Ngoâi Lôøi Nhaäp Theå. Ñaây cuõng chính laø sai laàm cuûa oâng Arioâ khi phuû nhaän thieân tính Chuùa Kitoâ vaø coi Ngöôøi chæ laø trung gian thuaàn tuùy, taùch bieät Thieân Chuùa vôùi con ngöôøi vaø phaù vôõ neàn taûng cöùu ñoä. Coâng ñoàng Nicea ñaõ khaúng ñònh söï thaät naøy: Thieân Chuùa ñaõ laøm ngöôøi ñeå con ngöôøi ñöôïc thoâng phaàn baûn tính thaàn linh. Nieàm tin naøy laø troïng taâm lieân keát moïi Giaùo hoäi Kitoâ, ngay caû nhöõng coäng ñoaøn khoâng söû duïng Kinh Tin kính Nicea-Constantinople trong phuïng vuï. Ñöùc tin vaøo "moät Chuùa Gieâsu Kitoâ, Con Moät Thieân Chuùa" ñoàng baûn theå vôùi Chuùa Cha" laø daây lieân keát saâu xa giöõa caùc Kitoâ höõu. Nhö thaùnh Augustinoâ noùi, duø nhieàu coäng ñoaøn khaùc nhau, nhöng trong Chuùa Kitoâ, chuùng ta laø moät. Töø yù thöùc veà söï hieäp nhaát neàn taûng naøy, caùc Kitoâ höõu ñöôïc môøi goïi tieán böôùc trong trung thaønh vôùi Lôøi Chuùa, döôùi taùc ñoäng Thaùnh Thaàn, trong yeâu thöông vaø ñoái thoaïi, ñeå vöôït qua nhöõng chia reõ coøn toàn taïi vaø nuoâi döôõng khaùt voïng hieäp nhaát maø chính Chuùa Gieâsu ñaõ caàu xin.
Ñöùc Thaùnh cha khaúng ñònh raèng: Möùc ñoä hoøa giaûi giöõa caùc Kitoâ höõu seõ quyeát ñònh söùc maïnh chöùng taù cuûa hoï tröôùc theá giôùi. Khi hieäp nhaát, caùc tín höõu Kitoâ coù theå loan baùo Tin möøng caùch ñaùng tin caäy hôn: Tin möøng cuûa hy voïng, hoøa bình vaø tình huynh ñeä vöôït moïi bieân giôùi daân toäc vaø toân giaùo. Trong thôøi ñaïi ñaày xung ñoät vaø baïo löïc, tieáng goïi hoøa giaûi vang leân khaån thieát khoâng chæ trong Giaùo hoäi maø trong toaøn nhaân loaïi.
Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh raèng, tuyeân xöng "moät Thieân Chuùa laø Cha" trong Kinh Tin kính cuõng ñoàng nghóa nhìn nhaän moïi ngöôøi ñeàu laø anh chò em vôùi nhau, baát keå saéc toäc, quoác gia hay toân giaùo. Caùc toân giaùo coù traùch nhieäm nuoâi döôõng yù thöùc naøy, vaø phaûi maïnh meõ baùc boû moïi vieäc laïm duïng toân giaùo ñeå bieän minh cho chieán tranh, baïo löïc hay cöïc ñoan. Con ñöôøng ñuùng ñaén laø gaëp gôõ, ñoái thoaïi vaø coäng taùc trong tinh thaàn huynh ñeä.
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha baøy toû loøng bieát ôn vôùi Thöôïng phuï chung Bartolomaios vì saùng kieán cöû haønh ngaøy kyû nieäm ngay taïi Nicea, vaø ngaøi göûi lôøi caûm ôn ñeán caùc laõnh ñaïo Kitoâ giaùo hieän dieän. Ngaøi caàu xin Thieân Chuùa ban cho bieán coá naøy nhöõng hoa traùi phong phuù cuûa hoøa giaûi, hieäp nhaát vaø bình an.
Sau buoåi leã kyû nieäm, Ñöùc Thaùnh cha ñaùp maùy bay vaø ñi xe trôû veà Toøa Khaâm söù ôû Istanbul. Taïi ñaây, Ñöùc Thaùnh cha duøng böõa toái vôùi caùc giaùm muïc Thoå Nhó Kyø.