Ñöùc Thaùnh cha seõ toâng du taïi Thoå Nhó Kyø vaø Liban
Ñöùc Thaùnh cha seõ toâng du taïi Thoå Nhó Kyø vaø Liban.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 08-10-2025) - Hoâm muøng 07 thaùng Möôøi naêm 2025, Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh ra thoâng caùo cho bieát:
"Nhaän lôøi môøi cuûa Quoác tröôûng vaø giaùo quyeàn nöôùc lieân heä cuûa caùc nöôùc, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV seõ thöïc hieän chuyeán Toâng du taïi Thoå Nhó Kyø, töø ngaøy 27 ñeán 30 thaùng Möôøi Moät naêm 2025, haønh höông ñeán Iznik nhaân dòp kyû nieäm 1,700 naêm Coâng ñoàng chung Nicea laàn thöù nhaát. Sau ñoù, ñaùp laïi lôøi môøi cuûa Quoác tröôûng vaø giaùo quyeàn taïi Liban, Ñöùc Thaùnh cha seõ vieáng thaêm nöôùc naøy, töø ngaøy 30 thaùng Möôøi Moät ñeán ngaøy 02 thaùng Möôøi Hai naêm 2025.
Chöông trình cuï theå cuûa chuyeán ñi seõ ñöôïc coâng boá vaøo thôøi ñieåm thích hôïp.
Nhaän ñònh
Vieäc choïn hai ñieåm ñeán naøy cho thaáy moät yù nghóa thaàn hoïc vaø bieåu töôïng saâu saéc: moät haønh trình keát noái kyù öùc veà coäi nguoàn ñöùc tin vôùi lôøi môøi goïi canh taân ñoái thoaïi vaø hy voïng nôi hai vuøng ñaát, maø vì nhieàu lyù do khaùc nhau, vaãn naèm ôû trung taâm cuûa lòch söû Kitoâ giaùo vaø cuûa theá giôùi ñöông ñaïi.
Nicea: caùi noâi cuûa ñöùc tin
Nicea - nay laø Iznik, naèm beân bôø hoà thuoäc tænh Bursa - laø nôi lòch söû cuûa Giaùo hoäi hoøa quyeän vôùi lòch söû cuûa nhaân loaïi. Naêm 325, Hoaøng ñeá Constantino trieäu taäp taïi ñaây Coâng ñoàng chung ñaàu tieân cuûa Kitoâ giaùo, nôi ñaõ xaùc ñònh Kinh Tin Kính Nicea, tuyeân xöng thieân tính cuûa Chuùa Con: "Thieân Chuùa bôûi Thieân Chuùa, AÙnh saùng bôûi AÙnh saùng, Thieân Chuùa thaät bôûi Thieân Chuùa thaät." Coâng ñoàng aáy ñaõ ñaùnh daáu söï hieäp nhaát cuûa ñöùc tin vaø khai sinh moät ngoân ngöõ chung ñeå dieãn taû maàu nhieäm Ñöùc Kitoâ.
Trôû laïi Iznik sau 1,700 naêm khoâng chæ laø moät cöû chæ töôûng nieäm lòch söû, nhöng coøn laø moät haønh ñoäng cuûa kyù öùc soáng ñoäng. Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV- moät nhaø thaàn hoïc chuù troïng ñeán coäi nguoàn vaø bieåu töôïng - döôøng nhö muoán noùi raèng Giaùo hoäi khoâng theå hieåu chính mình neáu khoâng trôû veà vôùi ñieàu laøm neân neàn taûng cuûa mình: hieäp thoâng trong chaân lyù.
Trong thôøi ñaïi bò phaân cöïc, raïn nöùt tinh vi vaø ñaày nhöõng hình thöùc ngaãu töôïng môùi - kinh teá, yù thöùc heä, phuïng vuï hay coâng ngheä - vieäc trôû laïi Nicea ñöôïc xem nhö moät lôøi môøi goïi tìm laïi "söï hieäp nhaát trong khaùc bieät", khaû naêng cuøng nhau tuyeân xöng Kinh Tin kính vaãn ñöôïc ñoïc trong moïi thaùnh leã, baèng moïi ngoân ngöõ vaø treân khaép caùc chaâu luïc.
Liban - "söù ñieäp" cuûa söï chung soáng
Töø hoà Nicea - nôi bieåu tröng cho söï hieäp nhaát tín lyù - Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV seõ ñeán moät ñaát nöôùc töø laâu ñaõ laø bieåu töôïng cuûa hieäp nhaát trong khaùc bieät, laø Liban.
Chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Thaùnh cha, dieãn ra töø ngaøy 30 thaùng Möôøi Moät ñeán ngaøy 02 thaùng Möôøi Hai naêm 2025, ñöôïc nhieàu ngöôøi xem nhö moät cöû chæ hy voïng daønh cho moät daân toäc bò thöông toån, nhöng vaãn gìn giöõ ñöôïc thoâng ñieäp phoå quaùt veà söï chung soáng hoøa bình.
Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Liban, ñöôïc beùn reã trong truyeàn thoáng Maronite nhöng cuõng phong phuù vôùi caùc coäng ñoaøn Melkite, Syria Coâng giaùo, Armenia Coâng giaùo Canñeâ vaø Latinh, taïo neân moät böùc khaûm phong phuù cuûa caùc nghi leã vaø caên tính, theå hieän söï ña daïng cuûa Coâng giaùo Ñoâng phöông. Khoâng nôi naøo khaùc taïi Trung Ñoâng coù söï hieän dieän Kitoâ giaùo laïi soáng ñoäng ñeán theá, trôû thaønh moät phaàn caáu thaønh cuûa ñôøi soáng chính trò vaø xaõ hoäi.
Theá nhöng, ngaøy nay söï caân baèng aáy ñang bò ñe doïa vì khuûng hoaûng kinh teá, baát oån chính trò vaø laøn soùng di cö khieán caùc coäng ñoaøn Kitoâ höõu daàn bò thu heïp. Trong boái caûnh ñoù, chuyeán vieáng thaêm cuûa Ñöùc Leâoâ XIV coù theå mang yù nghóa nhö moät cuoäc haønh höông cuûa nieàm an uûi vaø taùi sinh: khoâng chæ höôùng ñeán moät daân toäc, maø coøn ñeán moät yù nieäm veà Giaùo hoäi - Giaùo hoäi nhö chieác caàu noái giöõa Ñoâng vaø Taây, giöõa con ngöôøi vaø Thieân Chuùa, giöõa thaäp giaù vaø nieàm hy voïng.
Khoâng phaûi tình côø maø thaùnh Gioan Phaoloâ II ñaõ noùi: "Liban khoâng chæ laø moät quoác gia - nhöng coøn laø moät söù ñieäp." Ñöùc Leâoâ XIV döôøng nhö tieáp noái di saûn aáy, yù thöùc raèng ñöùc tin khoâng theå soáng coøn neáu bò coâ laäp: ñöùc tin chæ thôû ñöôïc khi trôû thaønh ñoái thoaïi, gaëp gôõ, "coâng ñoàng" theo nghóa saâu xa nhaát cuûa töø naøy.
Moät haønh trình keát hôïp giöõa giaùo lyù vaø loøng thöông xoùt, kyù öùc vaø lôøi ngoân söù
Töø Nicea ñeán Liban, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV môû ñaàu trieàu ñaïi Giaùo hoaøng cuûa mình baèng moät chuyeán ñi nhìn veà coäi nguoàn ñeå xaây döïng töông lai, ñöa Giaùo hoäi trôû laïi nôi taát caû ñaõ khôûi ñaàu - ñeå nhaéc nhôù raèng moïi coâng ñoàng, moïi söù vuï vaø moïi chuyeán toâng du, xeùt cho cuøng, ñeàu chæ laø moät cuoäc haønh höông duy nhaát höôùng veà hieäp nhaát.
(Silere non possum 7-9-2025)