Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV
nhaân dòp Naêm thaùnh caùc Daân toäc Baûn ñòa,
ngaøy 16/10/2025
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV nhaân dòp Naêm thaùnh caùc Daân toäc Baûn ñòa, ngaøy 16/10/2025.
Chuyeån ngöõ: Tri Khoan
Vatican (WHÑ 19-10-2025) - Sau ñaây laø B3n dòch Vieät ngöõ toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV göûi ñeán Maïng löôùi caùc Daân toäc Baûn ñòa vaø Maïng löôùi caùc Nhaø Thaàn hoïc Baûn ñòa nhaân dòp Naêm thaùnh:
Söù ñieäp cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leâoâ XIV
Göûi ñeán Maïng Löôùi caùc Daân toäc Baûn ñòa vaø
maïng löôùi caùc nha thaàn hoïc baûn ñòa
Nhaân dòp Naêm Thaùnh
Anh chò em thaân meán,
Toâi vui möøng ñöôïc tham gia söï kieän tröïc tuyeán do Ban Chuû tòch CELAM toå chöùc ñeå kyû nieäm Naêm thaùnh. Ñaây chaéc chaén laø moät cô hoäi quyù baùu ñeå suy tö veà yù nghóa cuûa hoàng aân maø Thieân Chuùa ñaõ ban taëng cho chuùng ta qua Giaùo hoäi cuûa Ngöôøi. Naêm thaùnh, tröôùc heát, phaûi laø "moät khoaûnh khaéc gaëp gôõ caù nhaân vaø chaân thaønh vôùi Chuùa Gieâsu, Ñaáng laø "cöûa" daãn ñeán ôn cöùu ñoä cuûa chuùng ta" (Ñöùc Phanxicoâ, Toâng Saéc Spes non confundit, 1), moät cô hoäi ñeå hoøa giaûi, ñeå hoài töôûng trong taâm tình tri aân vaø hy voïng chung, hôn laø moät nghi thöùc cöû haønh beân ngoaøi ñôn thuaàn. Khi leân keá hoaïch cho caùc söï kieän Naêm thaùnh, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ ñaõ tìm caùch laøm noåi baät tính phoå quaùt cuûa Giaùo hoäi, ñöôïc bieåu loä trong raát nhieàu ôn goïi, nhieàu ñoä tuoåi vaø hoaøn caûnh soáng: caùc gia ñình, thieáu nhi, thieáu nieân, thanh nieân, ngöôøi lôùn tuoåi, caùc thöøa taùc vieân chöùc thaùnh vaø giaùo daân, nhöõng ngöôøi phuïc vuï trong Giaùo hoäi vaø trong xaõ hoäi. Tính phoå quaùt aáy khoâng ñoàng nhaát hoùa, nhöng chaøo ñoùn, ñoái thoaïi vaø ñöôïc laøm phong phuù nhôø söï ña daïng cuûa caùc daân toäc, bao goàm caùch rieâng taát caû anh chò em, caùc Daân toäc Baûn ñòa, nhöõng ngöôøi vôùi lòch söû, linh ñaïo vaø nieàm hy voïng taïo neân moät tieáng noùi khoâng theå thay theá trong söï hieäp thoâng cuûa Hoäi thaùnh.
Veà vieäc naøy, toâi nghó ñieàu quan troïng laø phaûi hieåu raèng khi chuùng ta ñi qua Cöûa thaùnh, ñieàu chuùng ta mong muoán khoâng chæ laø thöïc hieän moät cöû chæ bieåu töôïng baèng caùch böôùc vaøo moät ñeàn thôø tuyeät myõ, nhöng laø, qua ñöùc tin, böôùc vaøo chính nguoàn maïch tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, laø caïnh söôøn roäng môû cuûa Ñaáng Chòu Ñoùng Ñinh (x. Ga 20:27-29). Chính trong ñöùc tin naøy maø chuùng ta trôû thaønh moät daân toäc goàm nhöõng anh chò em, neân moät trong Ñaáng Duy Nhaát (x. Thaùnh Augustinoâ, Chuù Giaûi Thaùnh Vònh 127:4). Chính töø chaân lyù ñoù maø chuùng ta phaûi ñoïc laïi lòch söû vaø thöïc taïi cuûa mình, ñeå höôùng veà töông lai vôùi nieàm hy voïng maø Naêm thaùnh ñoøi hoûi nôi chuùng ta, baát keå nhöõng lao nhoïc vaø thöû thaùch cuûa chuùng ta (Sñd., 5.10).
Caùi nhìn naøy coù theå giuùp chuùng ta khi suy tö, vì laø caùc Daân toäc Baûn ñòa, chuùng ta ñöôïc cuûng coá bôûi nieàm xaùc tín raèng chæ coù Ñaáng Duy Nhaát laø khôûi nguyeân vaø cuøng ñích cuûa vuõ truï (x. Rm 11:36), laø Ñaáng Öu Vieät trong moïi söï (x. Cl 1:18); laø nguoàn goác cuûa moïi ñieàu thieän haûo, vaø do ñoù laø caên nguyeân chính cuûa moïi ñieàu toát ñeïp, keå caû trong caùc daân toäc chuùng ta. Chính töø nieàm xaùc tín naøy maø lôøi taï ôn haân hoan cuûa chuùng ta tuoân traøo khi chuùng ta böôùc qua Cöûa thaùnh cuûa Traùi Tim Ñöùc Kitoâ: "Chuùc tuïng Thieân Chuùa, Ñaáng # ñaõ choïn ta trong Ñöùc Kitoâ tröôùc caû khi taïo thaønh vuõ truï, # ñeå laøm nghóa töû cuûa Ngöôøi" (x. Ep 1:3-5). Ñaây laø muïc tieâu cuûa nieàm hy voïng cuûa chuùng ta, khoâng chæ daønh cho moät soá ngöôøi maø cho taát caû moïi ngöôøi, ngay caû nhöõng ngöôøi töøng bò xem laø thuø ñòch: "Philitinh, Tia, vaø Cuùt", "Ai Caäp vaø Babylon" (cc. 3-4), caùc theá löïc chieám ñoùng huøng maïnh, "sinh ra taïi ñoù" (Tv 87:5). Thaùnh Augustinoâ noùi: "Moät soá daân ñöôïc neâu teân ñeå hieåu laø taát caû" (Chuù Giaûi Thaùnh Vònh 87:5).
Thaät ñaùng tieác, laø con ngöôøi, ñaây khoâng phaûi laø yù nghóa duy nhaát cuûa "caên nguyeân" maø chuùng ta phaûi ñoái dieän. Lòch söû daøi laâu cuûa coâng cuoäc loan baùo Tin möøng nôi caùc daân toäc baûn ñòa chuùng ta, nhö caùc giaùm muïc Chaâu Myõ Latinh vaø vuøng Caribeâ ñaõ nhieàu laàn daïy, ñaày raãy nhöõng "aùnh saùng vaø boùng toái". Thaùnh Augustinoâ ñaõ aùp duïng ñieàu naøy cho nhöõng ngöôøi phuïc vuï Tin möøng khi noùi raèng: "Neáu moät ngöôøi laø ngöôøi toát, ngöôøi aáy gaén boù vôùi Thieân Chuùa vaø coäng taùc vôùi Ngaøi; nhöng neáu laø ngöôøi xaáu, Thieân Chuùa vaãn haønh ñoäng qua ngöôøi aáy ñeå thöïc hieän hình thöùc höõu hình cuûa bí tích, coøn chính Thieân Chuùa ban ôn voâ hình. Chuùng ta haõy cuøng nhau giöõ vöõng xaùc tín naøy, vaø ñöøng ñeå coù söï chia reõ giöõa chuùng ta." (Thö 105, 12). Nhö theá, Naêm thaùnh, moät thôøi gian quyù giaù ñeå xin ôn tha thöù, môøi goïi chuùng ta "heát loøng tha thöù cho anh em mình" (x. Mt 18:35), ñeå hoøa giaûi vôùi chính lòch söû cuûa mình vaø taï ôn Thieân Chuùa vì loøng thöông xoùt cuûa Ngöôøi daønh cho chuùng ta.
Vì theá, khi nhaän ra nhöõng ñieåm saùng cuõng nhö nhöõng veát thöông trong quaù khöù, chuùng ta hieåu raèng chuùng ta chæ coù theå laø moät Daân toäc neáu chuùng ta hoaøn toaøn phoù thaùc cho quyeàn naêng cuûa Thieân Chuùa, cho hoaït ñoäng cuûa Ngöôøi nôi chuùng ta. Chính Ngöôøi, Ñaáng ñaõ gieo nhöõng "haït gioáng Lôøi" trong moïi neàn vaên hoùa, laøm cho chuùng ñôm hoa caùch môùi meû vaø laï luøng, caét tæa chuùng ñeå chuùng sinh nhieàu hoa traùi hôn (x. Ga 15:2). Vò tieàn nhieäm cuûa toâi, Thaùnh Gioan Phaoloâ II, ñaõ khaúng ñònh ñieàu naøy: "Söùc maïnh cuûa Tin möøng ôû moïi nôi ñeàu bieán ñoåi vaø taùi sinh. Khi söùc maïnh ñoù ñi vaøo moät neàn vaên hoùa, khoâng coù gì laï khi noù chænh ñoán laïi nhieàu yeáu toá cuûa neàn vaên hoùa ñoù. Seõ khoâng coù vieäc giaûng daïy giaùo lyù neáu chính Tin möøng phaûi thay ñoåi khi tieáp xuùc vôùi caùc neàn vaên hoùa" (Toâng huaán Catechesi tradendae, 53). Nhôø ñoù, trong ñoái thoaïi vaø gaëp gôõ, chuùng ta hoïc bieát töø nhöõng caùch nhìn khaùc nhau veà theá giôùi, chuùng ta traân troïng nhöõng neùt ñoäc ñaùo vaø caên nguyeân trong moãi neàn vaên hoùa, vaø cuøng nhau khaùm phaù söï soáng doài daøo maø Ñöùc Kitoâ ban taëng cho moïi daân toäc. Söï soáng môùi naøy ñöôïc ban cho chuùng ta chính vì chuùng ta cuøng chia seû tính mong manh cuûa thaân phaän con ngöôøi bò löu daáu bôûi toäi nguyeân toå, vaø vì chuùng ta ñaõ ñöôïc chaïm ñeán bôûi aân suûng cuûa Ñöùc Kitoâ, Ñaáng ñaõ ñoå ñeán gioït maùu cuoái cuøng vì chuùng ta, ñeå chuùng ta coù "söï soáng doài daøo" (x. Ga 10:10), chöõa laønh vaø cöùu chuoäc taát caû nhöõng ai môû loøng ñoùn nhaän aân suûng ñöôïc ban. Giôø ñaây, anh chò em ñang quy tuï ñeå khaùm phaù saâu hôn taát caû nhöõng ñieàu naøy, vì theá, tröôùc khi keát thuùc, toâi muoán ñeà caäp ñeán moät thuaät ngöõ maø vò tieàn nhieäm cuûa toâi, Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, raát yeâu thích: parrhesia, töùc loøng duõng caûm Tin möøng, daùm böôùc ra khoûi chính mình ñeå loan baùo Tin möøng khoâng sôï haõi vaø vôùi söï töï do cuûa con tim "noùi leân toaøn boä söï thaät bôûi vì noù kieân ñònh" (Suy nieäm haèng ngaøy, ngaøy 18 thaùng 4 naêm 2020).
Trong ñaïi hoäi caùc quoác gia, caùc daân toäc baûn ñòa phaûi trình baøy kho taøng nhaân baûn, vaên hoùa vaø Kitoâ giaùo cuûa mình moät caùch can ñaûm vaø töï do. Giaùo hoäi laéng nghe vaø ñöôïc theâm phong phuù bôûi nhöõng tieáng noùi ñoäc ñaùo aáy, nhöõng tieáng noùi coù moät vò trí khoâng theå thay theá trong daøn hôïp xöôùng vó ñaïi, nôi taát caû chuùng ta cuøng caát tieáng tung hoâ: "Laïy Chuùa laø Cha, Ñaáng tröôøng toàn vaïn ñaïi, Hoaøn vuõ naøy kính caån suy toân" (x. Thaùnh thi Te Deum). Vaø trong lôøi tung hoâ aáy, chuùng ta cuõng nhôù laïi lôøi môøi goïi cuûa Tin möøng haõy traùnh caùm doã choïn ñaët vaøo trung taâm baát cöù moät ñieàu gì khaùc ngoaøi Thieân Chuùa - duø ñoù laø quyeàn löïc, söï thoáng trò, coâng ngheä hay baát kyø thöïc taïi thuï taïo naøo - ñeå taâm hoàn chuùng ta luoân höôùng veà moät mình Chuùa, nguoàn maïch söï soáng vaø nieàm hy voïng. Do ñoù, ñoái vôùi chuùng ta, nhöõng ngöôøi nhôø loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa, ñöôïc goïi laø Kitoâ höõu, moïi söï phaân ñònh veà lòch söû, xaõ hoäi, taâm lyù, hay phöông phaùp cuûa chuùng ta ñeàu tìm thaáy yù nghóa toái haäu trong meänh leänh cao caû laø laøm cho moïi ngöôøi bieát ñeán Ñöùc Gieâsu Kitoâ, Ñaáng chòu cheát ñeå tha thöù toäi loãi cho chuùng ta vaø ñaõ soáng laïi ñeå chuùng ta ñöôïc cöùu ñoä nhôø Danh Ngöôøi ngay treân maët ñaát naøy, vaø roài thôø phöôïng Ngöôøi vôùi troïn veïn höõu theå cuûa chuùng ta trong vinh quang Thieân Ñaøng.
Phoù thaùc coâng vieäc cuûa anh chò em cho Ñöùc Trinh Nöõ Maria Guadalupe, Ngoâi Sao Loan baùo Tin möøng, Ñaáng ñaõ toû cho chuùng ta thaáy moät caùch tuyeät vôøi raèng Ñöùc Gieâsu Kitoâ "ñaõ lieân keát chuùng ta neân moät, ñaõ phaù ñoå böùc töôøng ngaên caùch laø söï thuø gheùt" (x. Ep 2:14), toâi môøi goïi anh chò em haõy ñoåi môùi cam keát theo leänh truyeàn cuûa Chuùa: "Vaäy anh em haõy ñi vaø laøm cho muoân daân trôû thaønh moân ñeä, laøm pheùp röûa cho hoï nhaân danh Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, daïy baûo hoï tuaân giöõ moïi ñieàu Thaày ñaõ truyeàn cho anh em. Vaø ñaây, Thaày ôû cuøng anh em moïi ngaøy cho ñeán taän theá" (Mt 28:19-20), lan toûa nieàm vui naûy sinh töø vieäc ñöôïc gaëp gôõ Thaùnh Taâm cuûa Ngöôøi.
Vatican, ngaøy 12 thaùng Möôøi naêm 2025, leã Ñöùc Meï Voâ Nhieãm Nguyeân Toäi Aparecida.
Giaùo hoaøng Leâoâ XIV
Tri Khoan
Chuyeån ngöõ töø: vatican.va