Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV vieáng thaêm
toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá
Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV vieáng thaêm toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Roma (RVA News 17-10-2025) - Luùc 10 giôø 30 saùng ngaøy 16 thaùng Möôøi naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ ñeán vieáng thaêm toå chöùc Löông Noâng Quoác Teá, goïi taét laø FAO, ôû Roma, nhaân dòp Ngaøy Theá giôùi veà Löông thöïc vaø kyû nieäm ñuùng 80 naêm thaønh laäp toå chöùc naøy. Ngaøi keâu goïi theá giôùi hieäp löïc ñeå baøi tröø naïn ñoùi treân theá giôùi, vaø ñaëc bieät leân aùn vieäc duøng naïn ñoùi nhö voõ khí.
Cuøng ñi vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù Ñöùc Hoàng y Quoác vuï khanh Pietro Parolin, Ñöùc Toång giaùm muïc Edgar Pena Parra, Phuï taù Quoác vuï khanh vaø Ñöùc Toång giaùm muïc Ngoaïi tröôûng Gallagher.
Tham döï buoåi khai maïc khoùa hoïp, döôùi quyeàn chuû toïa cuûa oâng Toång Giaùm ñoác Quaát Ñoâng Ngoïc (Qu Dongyu) coù hôn 130 phaùi ñoaøn caùc nöôùc, trong ñoù coù baø thuû töôùng YÙ, Giorgia Meloni, nhieàu nhaân vaät quoác teá.
Dieãn töø cuûa Ñöùc Thaùnh cha
Sau khi chaøo thaêm vaø caùc ôn vì lôøi môøi, Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán thaûm traïng ñoùi cuûa nhieàu ngöôøi treân theá giôùi. Ngaøi noùi:
Naïn ñoùi treân hoaøn caàu
"Nhaân dòp kyû nieäm 80 naêm thaønh laäp FAO, löông taâm chuùng ta moät laàn nöõa phaûi ñoái dieän vôùi bi kòch - vaãn luoân hieän höõu - cuûa naïn ñoùi vaø suy dinh döôõng. Vieäc chaám döùt nhöõng tai hoïa aáy khoâng chæ laø traùch nhieäm cuûa doanh nhaân, quan chöùc hay giôùi chính trò. Ñaây laø moät vaán ñeà maø taát caû chuùng ta phaûi cuøng goùp phaàn giaûi quyeát: caùc cô quan quoác teá, chính phuû, toå chöùc coâng, caùc toå chöùc phi chính phuû, giôùi hoïc thuaät vaø toaøn theå xaõ hoäi daân söï - khoâng queân töøng caù nhaân - moãi ngöôøi caàn xem noãi ñau cuûa ngöôøi khaùc nhö chính cuûa mình. Ai ñoùi khaùt khoâng phaûi laø ngöôøi xa laï: ñoù laø anh chò em cuûa toâi, vaø toâi phaûi giuùp hoï, khoâng chaäm treã...
Töø khi ñöôïc thaønh laäp, FAO ñaõ khoâng ngöøng taän taâm phuïc vuï, nhaèm bieán phaùt trieån noâng nghieäp vaø an ninh löông thöïc thaønh nhöõng muïc tieâu öu tieân trong chính saùch quoác teá. Trong boái caûnh chæ coøn 5 naêm nöõa laø ñeán haïn hoaøn thaønh Chöông trình hoaït ñoäng 2030, chuùng ta phaûi maïnh meõ nhaéc laïi raèng: ñaït ñöôïc muïc tieâu "Khoâng coøn naïn ñoùi" (Zero Hunger) chæ coù theå neáu coù yù chí thaät söï, chöù khoâng chæ laø nhöõng tuyeân boá long troïng. Vì theá, hoâm nay, chuùng ta ñöôïc môøi goïi khaån thieát traû lôøi moät caâu hoûi coát yeáu: Chuùng ta ñang ôû ñaâu trong cuoäc chieán choáng laïi tai hoïa ñoùi khaùt vaãn ñang taøn phaù moät phaàn ñaùng keå nhaân loaïi?
Coøn 673 trieäu ngöôøi ñoùi duø coù nhöõng tieán boä coâng ngheä
"Thaät ñaùng buoàn maø phaûi noùi raèng, duø coù nhöõng tieán boä coâng ngheä, khoa hoïc vaø saûn xuaát, vaãn coøn 673 trieäu ngöôøi treân theá giôùi phaûi ñi nguû khi buïng ñoùi, vaø 2.3 tyû ngöôøi khaùc khoâng ñuû ñieàu kieän ñeå coù theå ñöôïc dinh döôõng phuø hôïp. Nhöõng con soá naøy khoâng chæ laø thoáng keâ: ñaèng sau moãi con soá laø moät cuoäc ñôøi bò dang dôû, moät coäng ñoàng deã toån thöông, laø nhöõng ngöôøi meï khoâng theå cho con mình aên."
Sau khi nhaéc ñeán tình traïng caùc treû em suy dinh döôõng ñöa ñeán nhöõng beänh taät vaø caùc tai öông khaùc, Ñöùc Thaùnh cha nhaän ñònh raèng: "Trong moät thôøi ñaïi maø khoa hoïc keùo daøi tuoåi thoï, coâng ngheä ruùt ngaén khoaûng caùch giöõa caùc chaâu luïc, vaø tri thöùc môû ra nhöõng chaân trôøi chöa töøng coù, vieäc ñeå haøng trieäu ngöôøi phaûi soáng - vaø cheát - trong naïn ñoùi laø moät thaát baïi taäp theå, moät laïc höôùng ñaïo ñöùc, moät toäi loãi lòch söû."
Naïn ñoùi nhö voõ khí chieán tranh
Theâm vaøo ñoù, "Nhöõng boái caûnh xung ñoät hieän nay ñaõ khieán thöïc phaåm bò söû duïng trôû laïi nhö vuõ khí chieán tranh, ñi ngöôïc laïi moïi noã löïc naâng cao nhaän thöùc maø FAO ñaõ kieân trì thöïc hieän suoát taùm thaäp kyû qua. Ngaøy caøng xa vôøi döôøng nhö laø ñoàng thuaän töøng ñöôïc caùc quoác gia thöøa nhaän, ñoù laø 'coá yù gaây ñoùi laø toäi aùc chieán tranh, cuõng nhö vieäc coá tình ngaên caûn coäng ñoàng tieáp caän löông thöïc.
Luaät nhaân ñaïo quoác teá caám tuyeät ñoái moïi haønh vi taán coâng daân thöôøng vaø caùc nhu yeáu phaåm thieát yeáu cho söï soáng coøn. Vaøi naêm tröôùc, Hoäi ñoàng Baûo an Lieân Hôïp Quoác ñaõ ñoàng thanh leân aùn haønh vi naøy, thöøa nhaän moái lieân heä giöõa xung ñoät vuõ trang vaø maát an ninh löông thöïc, coi vieäc duøng naïn ñoùi ñeå haønh haï daân thöôøng laø moät phöông thöùc chieán tranh ñaùng leân aùn. Theá nhöng, ñieàu aáy döôøng nhö ñaõ bò laõng queân: chuùng ta vaãn ñau loøng chöùng kieán chieán löôïc taøn nhaãn naøy tieáp dieãn, keát aùn ñaøn oâng, phuï nöõ vaø treû em vaøo caûnh ñoùi khaùt, töôùc ñi quyeàn cô baûn nhaát cuûa hoï: quyeàn ñöôïc soáng. Tieáng keâu thaàm laëng cuûa nhöõng ngöôøi cheát ñoùi vaãn vang voïng trong löông taâm nhaân loaïi, duø thöôøng bò phôùt lôø, boùp ngheït hoaëc xuyeân taïc. Chuùng ta khoâng theå tieáp tuïc nhö theá, vì ñoùi khaùt khoâng phaûi laø ñònh meänh cuûa con ngöôøi, maø laø söï dieät vong cuûa noù."
Tröôùc tình traïng ñoù, Ñöùc Thaùnh cha noùi theâm raèng: "Haõy cuûng coá quyeát taâm ñeå chaám döùt tai tieáng naøy! Ñöøng xem ñoùi khaùt chæ laø moät "vaán ñeà caàn giaûi quyeát" - hôn theá nöõa, ñoù laø tieáng keâu vang leân taän trôøi, ñoøi hoûi phaûn öùng nhanh choùng cuûa moïi quoác gia, moïi cô quan quoác teá, moïi caáp khu vöïc, ñòa phöông hay tö nhaân. Khoâng ai coù theå ñöùng ngoaøi cuoäc chieán choáng ñoùi. Ñoù laø traän chieán cuûa taát caû chuùng ta.
Thöa quyù vò, ngaøy nay chuùng ta ñang chöùng kieán nhöõng nghòch lyù phaãn noä. Laøm sao chuùng ta coù theå chaáp nhaän vieäc haøng trieäu taán löông thöïc bò laõng phí trong khi voâ soá ngöôøi phaûi luïc tìm trong raùc ñeå kieám mieáng aên? Laøm sao lyù giaûi ñöôïc nhöõng baát bình ñaúng khieán moät soá ít ngöôøi coù taát caû, coøn nhieàu ngöôøi chaúng coù gì?
Chieán tranh vaø xung ñoät
"Taïi sao caùc cuoäc chieán vaãn chöa ñöôïc chaám döùt - nhöõng cuoäc chieán taøn phaù ruoäng ñoàng tröôùc caû khi taøn phaù thaønh phoá, daãn ñeán nhöõng caûnh töôïng khoâng xöùng vôùi phaåm giaù con ngöôøi, nôi treû em tieàu tuïy da boïc xöông ñi tìm thöùc aên ñeå roài lòm daàn?
Tröôùc böùc tranh theá giôùi ñau thöông vaø roái loaïn bôûi chieán tranh, döôøng nhö chuùng ta ñaõ trôû thaønh nhöõng keû chöùng kieán thôø ô, trong khi nhöõng thaûm hoïa nhaân ñaïo tröôùc maét leõ ra phaûi thuùc ñaåy chuùng ta trôû thaønh nhöõng ngöôøi kieán taïo hoøa bình, mang daàu xoa dòu cho nhöõng veát thöông ñang ræ maùu trong traùi tim nhaân loaïi.
Theá giôùi khoâng theå tieáp tuïc chöùng kieán nhöõng caûnh töôïng gheâ rôïn ñang dieãn ra ôû nhieàu vuøng ñaát. Caàn phaûi chaám döùt ñieàu ñoù ngay.
Ñaõ ñeán luùc phaûi can ñaûm hoûi: Caùc theá heä töông lai coù xöùng ñaùng soáng trong moät theá giôùi baát löïc tröôùc naïn ñoùi vaø ngheøo khoå khoâng? Coù theå naøo nhaân loaïi khoâng theå chaám döùt nhöõng baát coâng nhöùc nhoái ñang haèn leân gia ñình nhaân loaïi? Lieäu caùc nhaø laõnh ñaïo chính trò vaø xaõ hoäi coù theå tieáp tuïc chia reõ, laõng phí thôøi gian vaø nguoàn löïc vaøo nhöõng tranh luaän voâ ích, trong khi nhöõng ngöôøi hoï phaûi phuïc vuï vaãn bò laõng queân vaø lôïi duïng vì lôïi loäc phe phaùi?" (...)
Daán thaân xaây döïng töông lai toát ñeïp hôn
"Trong boái caûnh aáy, thaät saùng suoát khi Ngaøy Löông thöïc Theá giôùi naêm nay tieán haønh vôùi chuû ñeà: "Naém tay nhau vì moät neàn löông thöïc vaø töông lai toát ñeïp hôn."
Trong thôøi ñieåm ñaày chia reõ vaø maâu thuaãn naøy, vieäc cuøng nhau gaén boù trong tinh thaàn hôïp taùc khoâng chæ laø lyù töôûng ñeïp, maø laø lôøi keâu goïi haønh ñoäng maïnh meõ. Khoâng theå chæ döøng laïi ôû nhöõng taám aùp phích khaåu hieäu röïc rôõ - ñaõ ñeán luùc haønh ñoäng thöïc söï, taùc ñoäng tích cöïc ñeán cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi ñoùi khaùt, nhöõng ngöôøi ñang chôø ñôïi chuùng ta baèng nhöõng cöû chæ cuï theå, ñeå giuùp hoï ñöùng daäy."
Cuõng trong dieãn vaên, Ñöùc Thaùnh cha ñeà cao vai troø cuûa phuï nöõ nhö nhöõng ngöôøi "ñaàu tieân troâng coi mieáng baùnh coøn thieáu, laø ngöôøi gieo hy voïng treân caùnh ñoàng, laø ngöôøi nhaøo naën töông lai baèng ñoâi tay chai saïn vì lao nhoïc. ÔÛ moïi nôi treân theá giôùi, ngöôøi phuï nöõ laø kieán truùc sö thaàm laëng cuûa söï soáng coøn, ngöôøi gìn giöõ taän tuïy coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa. Vieäc coâng nhaän vaø traân troïng vai troø aáy khoâng chæ laø moät haønh ñoäng coâng baèng, maø coøn laø baûo chöùng cho moät neàn löông thöïc nhaân baûn vaø beàn vöõng hôn."
Vaø Ñöùc Thaùnh cha nhaéc ñeán thaûm traïng ñau thöông cuûa nhöõng ngöôøi ñang bò keát aùn do ñoùi ngheøo vaø baïo löïc ôû Ucraina, Gaza, Haiti, Afghanistan, Mali, Coäng hoøa Trung Phi, Yemen vaø Nam Sudan, chæ keå moät vaøi nôi treân haønh tinh, nôi maø ngheøo ñoùi ñaõ trôû thaønh "côm haèng ngaøy" cuûa quaù nhieàu anh chò em chuùng ta?
Coäng ñoàng quoác teá khoâng theå ngoaûnh maët laøm ngô. Chuùng ta phaûi caûm thoâng vaø gaùnh laáy noãi ñau cuûa hoï."
(Sala Stampa 16-10-2025)