Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV
daønh cho Hoäi nghò Theá giôùi
veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi laàn thöù III
Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV daønh cho Hoäi nghò Theá giôùi veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi laàn thöù III - Naêm 2025.
Chuyeån ngöõ: Tri Khoan
Vatican (WHÑ 15-09-2025) - Tröa ngaøy 12/9/2025, taïi Hoäi tröôøng Clementine trong Ñieän Toâng toøa Vatican, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ tieáp caùc tham döï vieân cuûa "Hoäi nghò Theá giôùi veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi" laàn thöù III. Ngaøi noùi vôùi hoï raèng trong moät theá giôùi ñaày xung ñoät, söï hieän dieän cuûa hoï laø lôøi chöùng can ñaûm "noùi khoâng vôùi chieán tranh" vaø "noùi coù vôùi hoøa bình vaø tình huynh ñeä".
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi Dieãn vaên cuûa Ñöùc Thaùnh Cha:
Dieãn vaên Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV
daønh cho caùc tham döï vieân cuûa
Hoäi nghò Theá giôùi veà Tình huynh ñeä Nhaân loaïi laàn thöù III
Hoäi tröôøng Clementine
Thöù Saùu, ngaøy 12 thaùng Chín 2025
Anh chò em thaân meán, bình an ôû cuøng anh chò em!
Xin chaøo möøng vaø caûm ôn anh chò em ñaõ hieän dieän nôi ñaây. Anh chò em ñaõ ñeán töø nhieàu nôi treân theá giôùi ñeå tham döï Hoäi nghò Theá giôùi veà Tình Huynh ñeä Nhaân loaïi laàn thöù III (World Meeting on Human Fraternity), do Ñeàn thôø Thaùnh Pheâroâ phoái hôïp vôùi Quyõ Fratelli tutti, the Be Human Association vaø the Saint Peter for Humanity Foundation ñoàng toå chöùc.
Theá giôùi hieän nay ñang bò in daáu bôûi nhöõng cuoäc xung ñoät chia reõ, vì vaäy, vieäc anh chò em hieäp nhaát ñeå caát leân moät tieáng "khoâng" maïnh meõ vaø can ñaûm vôùi chieán tranh, vaø moät tieáng "coù" vôùi hoøa bình vaø tình huynh ñeä laø ñieàu voâ cuøng quan troïng. Nhö Ñöùc Thaùnh Cha Phanxicoâ ñaõ daïy chuùng ta, chieán tranh khoâng phaûi laø con ñöôøng ñuùng ñaén ñeå giaûi quyeát xung ñoät. "Saün saøng tröïc dieän vôùi xung ñoät, giaûi quyeát noù vaø laøm noù trôû thaønh maét xích trong sôïi daây cuûa moät qui trình môùi." (Evangelii Gaudium, 227) laø con ñöôøng khoân ngoan nhaát, con ñöôøng cuûa nhöõng ngöôøi maïnh meõ. Söï hieän dieän cuûa anh chò em laøm chöùng cho söï khoân ngoan naøy, noù voán lieân keát caùc neàn vaên hoùa vaø toân giaùo, vaø laø söùc maïnh aâm thaàm giuùp chuùng ta nhaän ra nhau laø anh chò em, baát chaáp nhöõng khaùc bieät.
Theo Kinh Thaùnh, moái töông quan huynh ñeä ñaàu tieân giöõa Cain vaø Aben ñaõ ngay laäp töùc bieán thaønh moät xung ñoät moät caùch bi thaûm. Tuy nhieân, vuï saùt nhaân ñaàu tieân aáy khoâng ñöôïc pheùp khieán ta ñi ñeán keát luaän raèng "noù voán ñaõ luoân luoân nhö theá." Daãu cho baïo löïc cuûa Cain ñaõ coù töø xa xöa hay lan roäng ñeán ñaâu, noù cuõng khoâng ñöôïc khoan dung nhö laø ñieàu "bình thöôøng." Traùi laïi, chuaån möïc ñöôïc maëc khaûi trong caâu hoûi cuûa Thieân Chuùa daønh cho keû coù toäi: "Em ngöôi ñaâu roài?" (St 4:9). Chính trong caâu hoûi naøy, chuùng ta tìm thaáy ôn goïi cuûa mình, quy taéc vaø thöôùc ño cuûa coâng lyù. Thieân Chuùa khoâng traû thuø Cain thay cho Aben, nhöng ñaët cho anh ta moät caâu hoûi, vaø caâu hoûi ñoù vang voïng suoát doøng lòch söû.
Ngaøy nay, hôn bao giôø heát, chuùng ta phaûi coi caâu hoûi naøy laø cuûa chính mình nhö moät nguyeân taéc cuûa söï hoøa giaûi. Moät khi noù ñöôïc noäi taâm hoaù, noù seõ vang leân theo caùch naøy: "Ngöôøi anh em, ngöôøi chò em, anh chò ñang ôû ñaâu?" Anh chò ñang ôû ñaâu trong "kinh doanh" cuûa nhöõng cuoäc chieán tranh, laøm tan naùt cuoäc ñôøi cuûa nhöõng ngöôøi treû bò buoäc phaûi caàm vuõ khí; nhaém vaøo nhöõng thöôøng daân khoâng coù khaû naêng töï veä laø nhöõng treû em, phuï nöõ vaø ngöôøi giaø; taøn phaù caùc thaønh phoá, vuøng noâng thoân vaø toaøn boä heä sinh thaùi, chæ ñeå laïi ñoáng ñoå naùt vaø ñau thöông? Anh chò em ñang ôû ñaâu giöõa nhöõng ngöôøi di cö bò khinh mieät, bò giam caàm vaø bò töø choái, giöõa nhöõng ngöôøi tìm kieám söï cöùu roãi vaø hy voïng nhöng laïi chæ tìm thaáy nhöõng böùc töôøng chaén vaø söï thôø ô? Anh chò em ñang ôû ñaâu khi nhöõng ngöôøi ngheøo bò ñoå loãi cho chính caûnh ngheøo khoù cuûa hoï, bò laõng queân vaø bò loaïi tröø, trong moät theá giôùi coi troïng lôïi nhuaän hôn con ngöôøi? Anh chò em ñang ôû ñaâu trong moät cuoäc soáng sieâu keát noái, nôi söï coâ ñôn gaëm nhaám caùc moái lieân keát xaõ hoäi vaø khieán chuùng ta trôû neân xa laï ngay caû vôùi chính baûn thaân mình? Caâu traû lôøi khoâng theå laø söï im laëng. Chính anh chò em laø caâu traû lôøi, baèng söï hieän dieän, baèng söï daán thaân vaø loøng can ñaûm cuûa anh chò em. Caâu traû lôøi chính laø choïn moät höôùng ñi khaùc cho cuoäc soáng, cho söï taêng tröôûng vaø phaùt trieån.
Nhaän ra ngöôøi khaùc laø anh chò em coù nghóa laø giaûi phoùng chuùng ta khoûi aûo töôûng raèng chuùng ta laø nhöõng caù nhaân ñôn ñoäc, hoaëc thoaùt khoûi loái tö duy hình thaønh moái töông quan chæ vì lôïi ích caù nhaân. Khoâng chæ coù lôïi ích caù nhaân môùi khieán chuùng ta böôùc vaøo caùc moái töông quan. Caùc truyeàn thoáng taâm linh lôùn vaø söï tröôûng thaønh cuûa tö duy phaûn bieän giuùp chuùng ta vöôït qua caùc moái töông quan huyeát thoáng hoaëc saéc toäc, vöôït qua nhöõng moái quan heä chæ coâng nhaän nhöõng ngöôøi gioáng mình vaø töø choái nhöõng ai khaùc bieät. Ñieàu thuù vò laø trong Kinh thaùnh, nhö khoa chuù giaûi Kinh Thaùnh hieän ñaïi ñaõ tieát loä, chính nhöõng baûn vaên gaàn ñaây nhaát vaø kyõ caøng nhaát ñaõ töôøng thuaät veà moät tình huynh ñeä vöôït qua ranh giôùi saéc toäc cuûa Daân Thieân Chuùa vaø ñöôïc ñaët neàn taûng treân ñieåm chung cuûa nhaân loaïi. Caùc trình thuaät cuûa saùng taïo vaø gia phaû minh chöùng raèng taát caû caùc daân toäc, ngay caû keû thuø, ñeàu coù cuøng moät nguoàn goác, vaø traùi ñaát cuøng moïi saûn vaät cuûa noù laø daønh cho taát caû moïi ngöôøi, chöù khoâng phaûi cho moät soá ít.
ÔÛ trung taâm cuûa Thoâng ñieäp Fratelli Tutti, chuùng ta ñoïc thaáy: "tình baèng höõu xaõ hoäi vaø tình huynh ñeä phoå quaùt, coù moät ñieàu cô baûn vaø thieát yeáu caàn phaûi nhìn nhaän laø: yù thöùc giaù trò lôùn lao cuûa moãi ngöôøi, moãi nhaân vò, ôû moïi luùc vaø moïi hoaøn caûnh" (soá 106).
Tình huynh ñeä laø teân goïi chaân thöïc nhaát cuûa söï gaàn guõi. Noù coù nghóa laø taùi khaùm phaù dung maïo cuûa tha nhaân. Ñoái vôùi nhöõng ngöôøi coù ñöùc tin, hoï nhaän ra Maàu nhieäm: chính hình aûnh cuûa Thieân Chuùa nôi khuoân maët cuûa ngöôøi ngheøo, ngöôøi tò naïn vaø thaäm chí caû keû thuû.
Anh chò em thaân meán, toâi khaån thieát môøi goïi anh chò em haõy tìm ra nhöõng caùch thöùc ôû caáp ñòa phöông vaø quoác teá ñeå phaùt trieån caùc hình thöùc môùi cuûa baùc aùi xaõ hoäi, nhöõng lieân minh giöõa caùc lónh vöïc tri thöùc khaùc nhau, vaø söï lieân ñôùi giöõa caùc theá heä. Ñaây phaûi laø nhöõng caùch tieáp caän döïa vaøo coäng ñoàng, bao goàm caû ngöôøi ngheøo, khoâng chæ nhö laø nhöõng ngöôøi nhaän söï trôï giuùp, maø nhö chuû theå cuûa phaân ñònh vaø ñoái thoaïi. Toâi khuyeán khích anh chò em tieáp tuïc coâng vieäc gieo vaõi aâm thaàm naøy. Noù coù theå laøm phaùt sinh moät tieán trình tham gia taäp trung vaøo con ngöôøi vaø tình huynh ñeä, khoâng bò giôùi haïn trong vieäc lieät keâ caùc quyeàn, nhöng coøn bao goàm caû nhöõng haønh ñoäng cuï theå vaø ñoäng löïc khieán chuùng ta soáng khaùc bieät trong cuoäc soáng haøng ngaøy. Chuùng ta caàn moät "giao öôùc nhaân loaïi" roäng lôùn, ñöôïc ñaët neàn khoâng phaûi treân quyeàn löïc maø treân söï quan taâm; khoâng phaûi treân lôïi nhuaän maø treân söï cho ñi; khoâng phaûi treân söï nghi ngôø maø treân söï tin töôûng. Quan taâm, cho ñi vaø tin töôûng khoâng phaûi laø nhöõng nhaân ñöùc chæ ñeå thöïc haønh trong thôøi gian nhaøn roãi: chuùng laø nhöõng truï coät cuûa moät neàn kinh teá khoâng gieát cheát, nhöng ñaøo saâu vaø môû roäng söï tham gia vaøo söï soáng.
Toâi xin caûm ôn caùc ngheä só, nhöõng ngöôøi seõ göûi thoâng ñieäp naøy cho theá giôùi baèng oùc saùng taïo cuûa mình töø voøng tay tuyeät myõ cuûa haøng coät Bernini. Xin ñaëc bieät caûm ôn caùc vò ñoaït giaûi Nobel hieän dieän taïi ñaây, vì ñaõ soaïn thaûo Tuyeân ngoân veà Tình Huynh ñeä Nhaân loaïi ngaøy 10 thaùng 6 naêm 2023, vaø vì chöùng taù maø hoï ñang laøm taïi caùc dieãn ñaøn quoác teá.
Caùc baïn haõy tieáp tuïc nuoâi döôõng linh ñaïo cuûa tình huynh ñeä thoâng qua vaên hoùa, qua caùc moái quan heä coâng vieäc vaø haønh ñoäng ngoaïi giao. Luoân mang trong taâm khaûm anh chò em lôøi cuûa Chuùa Gieâsu trong Tin möøng Gioan: "Thaày ban cho anh em moät ñieàu raên môùi, laø anh em haõy yeâu thöông nhau; anh em haõy yeâu thöông nhau nhö Thaày ñaõ yeâu thöông anh em, thì anh em cuõng haõy yeâu thöông nhau" (Ga 13,34).
Xin cho pheùp laønh cuûa toâi luoân ñoàng haønh vaø naâng ñôõ caùc anh chò em.
Chuyeån ngöõ: TRI KHOAN (14/9/2025)
Nguoàn: vatican.va