Traùnh thai

vaø Quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm

Traùnh thai vaø Quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm.

Lm Pheâroâ Traàn Maïnh Huøng, STD.

(WHÑ 15-09-2025)

Giôùi thieäu

Söï hieåu bieát cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà muïc ñích cuûa quan heä vôï choàng ñaõ traûi qua moät quaù trình phaùt trieån roõ reät. Töø theá kyû XIII ñeán XV, chuû yeáu döôùi aûnh höôûng laâu daøi cuûa quan ñieåm cuûa Thaùnh Augustinoâ, caùc nhaø thaàn hoïc thöôøng cho raèng caùc caëp vôï choàng khi thi haønh vieäc aùi aân (haønh vi chaên goái giöõa vôï choàng) phaïm toäi nheï neáu quan heä tình duïc maø khoâng coù yù ñònh sinh saûn, maø chæ vì khoaùi caûm hoaëc ñeå traùnh caùm doã ngoaïi tình. Ñoàng thôøi, quan heä tình duïc trong thôøi kyø kinh nguyeät hoaëc khi mang thai cuõng ñöôïc coi laø traùi ñaïo ñöùc, vì luùc ñoù khaû naêng sinh saûn bò loaïi tröø.

Nhöõng giaùo huaán naøy ñaõ bò loaïi boû töø laâu. Ñeán giöõa theá kyû XIX, chuùng ta coù theå nhaän ra ba giai ñoaïn trong vieäc phaùt trieån quan ñieåm chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà ñoäng cô thích hôïp cuûa caùc caëp vôï choàng trong quan heä tình duïc. Ban ñaàu, giaùo huaán cho raèng caùc caëp vôï choàng phaûi coù yù ñònh sinh saûn khi quan heä; sau ñoù, ñöôïc ñeà xuaát raèng caùc ñoäng cô khaùc cuõng coù theå chaáp nhaän veà maët ñaïo ñöùc, mieãn laø khoâng loaïi tröø hoaøn toaøn yù ñònh sinh saûn, ñaëc bieät laø baèng caùch coá tình ngaên caûn hoaëc phaù vôõ khaû naêng sinh saûn cuûa haønh vi tình duïc.

Cuoái cuøng, Giaùo Hoäi thöøa nhaän raèng trong moät soá tình huoáng, caùc caëp vôï choàng coù theå quan heä tình duïc vôùi yù ñònh vaø mong muoán traùnh sinh saûn, nhöng khoâng ñöôïc tröïc tieáp hoaëc coá yù ngaên caûn khaû naêng sinh saûn. Noùi caùch khaùc, trong giai ñoaïn thöù ba naøy, tính hôïp vôùi luaân lyù/ñaïo ñöùc cuûa vieäc kieâng cöõ theo chu kyø ñöôïc coâng nhaän roõ raøng, nhöng phaûi ñeán giöõa theá kyû XX giaùo huaán naøy môùi ñöôïc coâng boá chính thöùc. Vieäc chaáp nhaän kieâng cöõ theo chu kyø kinh nguyeät cuûa phuï nöõ, ñoàng nghóa vôùi vieäc caùc caëp vôï choàng coù lyù do chính ñaùng, coù theå chæ quan heä trong nhöõng thôøi kyø maø ngöôøi vôï ñöôïc coi laø voâ sinh. Kieâng quan heä aùi aân trong thôøi kyø khaû naêng sinh saûn cuûa phuï nöõ ñöôïc xem laø moät phöông phaùp traùnh thai töï nhieân, trong khi caùc phöông phaùp khaùc ngoaøi trieät saûn, maëc duø vaãn quan heä, ñöôïc coi laø traùnh thai nhaân taïo.

Trong baøi vieát naøy, chuùng ta taäp trung vaøo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm, cuõng nhö caùc vaán ñeà lieân quan ñeán tình duïc trong hoân nhaân. Giaùo Hoäi luoân duy trì quan ñieåm raèng moïi haønh vi tình duïc phaûi môû ra khaû naêng sinh saûn; quan ñieåm naøy ñaõ daãn ñeán vieäc Giaùo Hoäi caám söû duïng caùc bieän phaùp traùnh thai nhaân taïo, nhöng chaáp nhaän coù ñieàu kieän caùc phöông phaùp töï nhieân nhö nhòp sinh hoïc hoaëc caùc phöông phaùp keá hoaïch hoùa gia ñình töï nhieân (Natural Family Planning - NFP). Giaùo huaán Coâng Giaùo khaùc vôùi moät soá Giaùo Hoäi Kitoâ giaùo khaùc, nôi chæ yeâu caàu hai khía caïnh sinh saûn vaø gaén keát trong tình duïc ñöôïc giöõ nguyeân veà nguyeân taéc, nhöng khoâng phaûi trong töøng haønh vi quan heä.

Trong baøi vieát naøy, chuùng ta taäp trung vaøo giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà traùnh thai vaø quyeàn laøm cha meï coù traùch nhieäm, cuõng nhö caùc vaán ñeà lieân quan ñeán tình duïc trong hoân nhaân.

Truyeàn thoáng Giaùo hoäi Coâng giaùo luoân giöõ laäp tröôøng raèng moïi haønh vi giao hôïp giöõa vôï choàng ñeàu phaûi ñeå ngoû khaû naêng sinh saûn; chính laäp tröôøng naøy ñaõ daãn ñeán vieäc Giaùo Hoäi caám söû duïng caùc phöông tieän ngöøa thai goïi laø nhaân taïo, trong khi chaáp nhaän coù ñieàu kieän vieäc thöïc haønh phöông phaùp "tính chu kyø" hay coøn goïi laø nhöõng phöông phaùp töï nhieân trong vieäc hoaïch ñònh gia ñình (Natural Family Planning - NFP).[1] Giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vì theá khaùc vôùi caùc Giaùo Hoäi Kitoâ giaùo khaùc (ví duï nhö Anh Giaùo, hay Tin Laønh), voán chæ ñoøi hoûi hai chieàu kích sinh saûn vaø hieäp nhaát cuûa tính duïc phaûi ñöôïc gaén lieàn vôùi nhau treân nguyeân taéc, chöù khoâng nhaát thieát trong töøng haønh vi giao hôïp. Quan ñieåm sau naøy coù nghóa laø vôï choàng chæ sinh saûn trong boái caûnh tình yeâu hoã töông, vaø hoï chæ böôùc vaøo söï hieäp nhaát "moät xöông moät thòt" vôùi nhau, vì moãi ngöôøi öôùc ao ngöôøi kia seõ laø cha hoaëc meï cuûa con mình.

Vì vaäy, trong baøi vieát naøy, tröôùc heát, toâi muoán trình baøy quan ñieåm chính thöùc cuûa Giaùo hoäi Coâng giaùoveà vieäc ngöøa thai, vì caùc quan ñieåm naøy ñaõ ñöôïc xaùc ñònh trong moät soá vaên kieän quan troïng cuûa theá kyû 20; keá ñeán, phaân tích moät soá phaûn öùng thaàn hoïc ñoái vôùi laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi, ñaëc bieät nhö ñöôïc trình baøy trong Thoâng ñieäp Humanae Vitae; sau ñoù, thöû ñöa ra moät ñaùnh giaù luaân lyù veà vieäc ngöøa thai nhaân taïo döïa treân nhöõng pheâ bình thaàn hoïc ñöôïc khôi daäy töø Humanae Vitae; vaø cuoái cuøng laø ñi ñeán phaàn keát luaän.

I. Vieäc Ngöøa Thai Trong Theá Kyû 20

Ñeå coù theå hieåu roõ laäp tröôøng chính thöùc hieän nay cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma veà vaán ñeà ngöøa thai, tröôùc heát chuùng ta seõ xem xeùt boán vaên kieän cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo trong theá kyû naøy coù lieân quan ñeán chuû ñeà naøy. Tuy nhieân, tröôùc khi laøm ñieàu ñoù, caàn phaûi löu yù raèng "ngöøa thai" laø moät thöïc taïi heïp hôn so vôùi "haïn cheá sinh saûn"; bôûi vì khaùi nieäm sau naøy ñaõ bò hieåu sai, khi ñöôïc duøng ñeå chæ baát cöù phöông tieän naøo nhaèm giôùi haïn soá löôïng sinh ra, thaäm chí phaù thai cuõng thöôøng bò xem nhö moät phöông phaùp ngöøa thai cuoái cuøng, ñieàu maø thöïc ra khoâng phaûi vaäy. Ngöøa thai, ngay caû khi mang hình thöùc thöôøng tröïc hoaëc baùn thöôøng tröïc nhö trieät saûn, vaãn laø baát kyø haønh vi naøo nhaèm ngaên caûn vieäc thuï thai hoaëc thuï tinh (contra-ception = choáng laïi söï thuï thai); trong khi ñoù, phaù thai laø haønh ñoäng dieãn ra sau khi söï thuï thai ñaõ thöïc söï xaûy ra. Laø hai thöïc taïi khaùc bieät, ngöøa thai vaø phaù thai lieân quan ñeán nhöõng vaán ñeà vaø caâu hoûi luaân lyù khaùc nhau. Vôùi söï hieåu bieát naøy veà ngöøa thai, chuùng ta coù theå trình baøy giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo veà chuû ñeà naøy.

1. Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XI vaø Toâng Huaán Casti Connubii

Ngaøy nay, Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma phaûi ñoái maët vôùi nhieàu chæ trích vì laäp tröôøng phaûn ñoái traùnh thai. Cho ñeán taän theá kyû XX, caùc Giaùo Hoäi Kitoâ haàu nhö ñoàng thuaän raèng traùnh thai laø moái ñe doïa ñoái vôùi hoân nhaân. Tuy nhieân, vaøo naêm 1930, sau nhöõng noã löïc thaát baïi vaøo caùc naêm 1908 vaø 1920, Hoäi nghò Lambeth cuûa caùc Giaùm muïc Anh Giaùo ñaõ chaáp thuaän thaän troïng vieäc traùnh thai trong ñôøi soáng hoân nhaân Kitoâ giaùo, nhöng yeâu caàu kieàm cheá vaø nhaïy caûm veà maët ñaïo ñöùc.

Ñeå phaûn öùng vôùi quan ñieåm söûa ñoåi naøy, vaøo thaùng 12 naêm 1930, Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XI ñaõ ban haønh Toâng Huaán Casti Connubii (Veà Hoân Nhaân Trong Saïch), duy trì maïnh meõ giaùo huaán truyeàn thoáng cuûa Coâng Giaùo veà traùnh thai. Ngaøi nhaán maïnh baûo veä hoân nhaân tröôùc söï laïm duïng hoïc thuyeát "tình yeâu töï do" vaø phaûn ñoái quan nieäm phuï nöõ caàn ñöôïc giaûi phoùng khoûi "noâ leä con caùi," vì ñieàu naøy xem con caùi laø gaùnh naëng thay vì laø phuùc laønh.

Veà tình duïc hoân nhaân, Toâng Huaán neâu hai muïc ñích cuûa quan heä tình duïc: moät laø chính, moät laø phuï. Quan heä tình duïc nhaèm sinh con laø muïc ñích chính, nhöng coøn coù muïc ñích phuï nhö hoã trôï nhau, nuoâi döôõng tình yeâu thöông vaø laøm dòu duïc voïng, mieãn laø caùc muïc ñích phuï khoâng vöôït muïc ñích chính vaø giöõ nguyeân baûn chaát cuûa haønh vi. Neáu moät caëp vôï choàng quan heä theo caùch "coá tình phaù hoaïi khaû naêng sinh saûn töï nhieân" thì hoï phaïm toäi troïng.

Toâng Huaán khoâng lieät keâ cuï theå caùc phöông phaùp traùnh thai bò caám, nhöng thôøi ñoù, caùc thaàn hoïc gia thöôøng duøng töø "onanism" - toäi cuûa Onan, töùc laø coitus interruptus (ruùt ra tröôùc khi xuaát tinh) hoaëc baát cöù haønh vi naøo coá tình ngaên caûn sinh saûn baèng duïng cuï cô hoïc hay hoùa chaát.

2. Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XII vaø Baøi Dieãn Vaên Vôùi Hieäp Hoäi Nöõ Hoä Sinh Italia

Naêm 1951, Ñöùc Giaùo Hoaøng Pio XII coâng khai chaáp nhaän coù ñieàu kieän vieäc kieâng cöõ theo chu kyø, töùc laø caùc caëp vôï choàng chæ quan heä khi ngöôøi vôï khoâng ôû trong voøng thôøi gian khaû naêng sinh saûn (nghóa laø khi tröùng chöa coù ruïng). Ngaøi neâu caùc lyù do y teá, xaõ hoäi, kinh teá vaø di truyeàn coù theå bieän minh cho vieäc naøy. Tuy nhieân, neáu khoâng coù lyù do hôïp lyù, vieäc kieâng quan heä trong giai ñoaïn sinh saûn chæ vì thoûa maõn duïc voïng laø sai ñaïo ñöùc.

Pio XII cuõng khaúng ñònh raèng vieäc quan heä vôùi yù ñònh traùnh sinh con coù theå ñöôïc xem laø ñaïo ñöùc, mieãn laø caùc caëp vôï choàng coù lyù do chính ñaùng. Vaán ñeà lieäu kieâng cöõ theo chu kyø coù phaûi laø phöông phaùp duy nhaát hôïp ñaïo ñöùc vaãn laø ñeà taøi tranh luaän maïnh meõ trong thaäp nieân 1960.

3. Coâng Ñoàng Vatican II Veà Hoân Nhaân Vaø Gia Ñình

Vaøo naêm 1965, taïi phieân hoïp thöù tö vaø cuõng laø phieân hoïp cuoái cuøng, Coâng ñoàng Vatican II ñaõ ban haønh Hieán cheá Muïc vuï veà Giaùo Hoäi trong Theá Giôùi Ngaøy Nay (Gaudium et Spes), trong ñoù neâu ra moät soá ñieåm quan troïng veà hoân nhaân Kitoâ giaùo vaø yù nghóa cuûa ñôøi soáng gia ñình:

1. Hoân nhaân, vöøa laø "coäng ñoàng yeâu thöông" (#47) vöøa laø "moái quan heä gaén boù thaân maät veà ñôøi soáng vaø tình yeâu" (#48), vöøa phaûn chieáu vöøa tham döï vaøo giao öôùc yeâu thöông noái keát Ñöùc Kitoâ vôùi Giaùo Hoäi. Veû ñeïp vaø yù nghóa cuûa gia ñình Kitoâ giaùo naèm ôû choã: "nhôø tình yeâu laãn nhau cuûa vôï choàng, nhôø söï sinh hoa keát traùi roäng raõi, nhôø tình hieäp thoâng vaø söï trung thaønh, vaø nhôø caùch yeâu thöông maø taát caû caùc thaønh vieân trong gia ñình cuøng coäng taùc", söï hieän dieän soáng ñoäng cuûa Chuùa Kitoâ trong theá giôùi seõ ñöôïc toû hieän tröôùc moïi ngöôøi (#48).

2. Nhöõng bieåu hieän theå xaùc cuûa tình yeâu hoân nhaân ñöôïc coi laø coù giaù trò ñaùng keå, ñoäc laäp vôùi vieäc sinh saûn. Caùc haønh vi yeâu thöông trong hoân nhaân ñöôïc goïi laø "cao quyù" vaø "xöùng ñaùng", vaø trong caùch bieåu hieän thöïc söï nhaân baûn cuûa noù, chuùng "bieåu thò vaø thuùc ñaåy söï hieán mình laãn nhau, nhôø ñoù vôï choàng laøm phong phuù cho nhau baèng yù chí vui möøng vaø bieát ôn" (#49).

3. Ñoàng thôøi, tình yeâu vôï choàng khoâng taùch rôøi khoûi vieäc sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi. Caû hoân nhaân vaø tình yeâu vôï choàng "ñöôïc ñònh höôùng cho vieäc sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi vaø tìm thaáy vinh quang toái haäu trong ñoù" (#48). Hôn nöõa, chính nhö "moùn quaø cao caû nhaát cuûa hoân nhaân", con caùi "ñoùng goùp raát nhieàu vaøo haïnh phuùc cuûa cha meï" (#50).

4.Khi caùc caëp vôï choàng söû duïng quyeàn sinh saûn moät caùch sinh hoa keát traùi, hoï seõ tham döï moät caùch ñaëc bieät vaøo coâng trình saùng taïo cuûa Thieân Chuùa. Khi laøm roõ vò trí cuûa con caùi trong ñôøi soáng hoân nhaân, Gaudium et Spes nhaán maïnh: "duø khoâng laøm giaûm giaù trò caùc muïc ñích khaùc cuûa hoân nhaân,... cha meï neân xem nhieäm vuï thích hôïp cuûa mình laø truyeàn ñaït söï soáng con ngöôøi vaø giaùo duïc nhöõng ngöôøi ñöôïc truyeàn ñaït söï soáng aáy" (#50). ÔÛ ñieåm naøy, caàn löu yù raèng vaên kieän kieân quyeát töø choái söû duïng thuaät ngöõ truyeàn thoáng veà "thöù baäc caùc muïc ñích", theo ñoù vieäc sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi ñöôïc xem laø muïc ñích chính cuûa hoân nhaân vaø tình duïc vôï choàng, coøn vieäc bieåu loä vaø nuoâi döôõng tình yeâu giöõa vôï choàng ñöôïc coi laø muïc ñích phuï cuûa tình duïc hoân nhaân.

5.Caùc caëp vôï choàng phaûi thöïc hieän nhieäm vuï sinh saûn vaø giaùo duïc con caùi "vôùi traùch nhieäm nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo". Trong vieäc laäp keá hoaïch gia ñình, caùc vôï choàng Kitoâ giaùo neân "caân nhaéc thaän troïng caû haïnh phuùc cuûa baûn thaân laãn cuûa con caùi, caû nhöõng ñöùa ñaõ sinh vaø nhöõng ñöùa coù theå döï kieán". Laøm cha meï coù traùch nhieäm coù nghóa laø caùc caëp vôï choàng "seõ tính ñeán caû ñieàu kieän vaät chaát laãn tinh thaàn cuûa thôøi ñaïi cuõng nhö cuûa hoaøn caûnh soáng cuûa mình"; ñoàng thôøi, hoï "tham khaûo lôïi ích cuûa gia ñình, xaõ hoäi traàn gian vaø cuûa chính Giaùo Hoäi". Cha meï nuoâi daïy gia ñình töông ñoái ñoâng con ñöôïc nhaéc ñeán ñaëc bieät, nhöng hoï ñöôïc nhaéc nhôû boån phaän nuoâi daïy con caùi "cho phuø hôïp", vaø vieäc quyeát ñònh coù moät gia ñình ñoâng con ñoøi hoûi "söï suy xeùt khoân ngoan vaø chung" (#50).

Nhö ñoaïn vaên trích daãn maø toâi ñaõ neâu treân ñaõ laøm roõ, Giaùo Hoäi Coâng giaùo khoâng phaûn ñoái vieäc laøm cha meï coù traùch nhieäm hoaëc keá hoaïch hoùa gia ñình. Gaudium et Spes khoâng taùn döông vieäc sinh saûn khoâng kieåm soaùt, cuõng khoâng ca ngôïi vieäc sinh con maø queân giaùo duïc. Ñoái vôùi caùc vôï choàng Kitoâ giaùo, laøm cha meï coù traùch nhieäm coù veû bao goàm ba ñieàu: hoï phaûi môû loøng ñoùn nhaän söï sinh saûn, hoï phaûi chaêm soùc ñuùng möïc cho nhöõng ñöùa con ñaõ sinh, vaø cuoái cuøng, khi caàn thieát, vôï choàng phaûi ñaët giôùi haïn thích hôïp cho quyeàn sinh saûn cuûa mình. Caùch thöïc hieän, taát nhieân, vaãn laø chuû ñeà cuûa cuoäc tranh luaän ñang dieãn ra.

6. Veà quyeát ñònh truyeàn söï soáng con ngöôøi, "chính cha meï cuoái cuøng phaûi ñöa ra phaùn quyeát naøy tröôùc maët Thieân Chuùa", nhöng hoï phaûi nhaän thöùc "khoâng theå haønh ñoäng tuøy tieän". Thay vaøo ñoù, caùc caëp vôï choàng Kitoâ giaùo phaûi ñöa ra quyeát ñònh moät caùch coù traùch nhieäm hoaëc löông thieän, nghóa laø "luoân phaûi ñöôïc höôùng daãn theo löông taâm, ñuùng vôùi luaät Thieân Chuùa, vaø phaûi vaâng phuïc quyeàn daïy doã cuûa Giaùo Hoäi, voán giaûi thích moät caùch xaùc thöïc luaät naøy döôùi aùnh saùng Phuùc AÂm" (#50).

7. Cuoái cuøng, vaên kieän nhaän ñònh raèng caùc caëp vôï choàng thöôøng "gaëp hoaøn caûnh maø ít nhaát laø taïm thôøi khoâng neân taêng soá löôïng con caùi". Do ñoù, traùch nhieäm laøm cha meï ñeå traùnh sinh saûn coù theå maâu thuaãn vôùi mong muoán theå hieän tình yeâu vôï choàng theo caùch theå xaùc. Trong hoaøn caûnh naøy, vôï choàng caûm thaáy bò keùo theo hai höôùng: traùch nhieäm ñoøi hoûi hoï vöøa traùnh thuï thai vöøa duy trì "söï trung thaønh trong yeâu thöông vaø söï thaân maät troïn veïn cuûa ñôøi soáng". Vieäc khoâng duy trì "söï thaân maät cuûa ñôøi soáng hoân nhaân" roõ raøng ñe doïa ñeán söï trung thaønh laãn nhau, nhöng cuõng coù theå gaây nguy haïi cho haïnh phuùc cuûa nhöõng ñöùa con ñaõ sinh vaø laøm suy giaûm loøng can ñaûm vaø roäng löôïng cuûa cha meï trong vieäc ñoùn nhaän con caùi môùi (#51).

Khi höôùng daãn caùc vôï choàng "haøi hoøa tình yeâu vôï choàng vôùi vieäc truyeàn söï soáng coù traùch nhieäm", Gaudium et Spes caûnh baùo choáng laïi "nhöõng giaûi phaùp ñaùng hoå theïn" vaø khuyeân caùc caëp vôï choàng raèng: tính chính ñaùng veà maët ñaïo ñöùc cuûa caùc bieåu hieän tình yeâu vôï choàng ñöôïc xaùc ñònh theo caùc tieâu chuaån khaùch quan döïa treân baûn chaát con ngöôøi vaø haønh ñoäng cuûa hoï, vaø "baûo toàn ñaày ñuû yù nghóa cuûa vieäc hieán mình laãn nhau vaø sinh saûn nhaân baûn trong boái caûnh tình yeâu thaät söï" (#51). Ñieàu quan troïng nhaát trong tuyeân boá naøy laø caùc haønh vi yeâu thöông trong hoân nhaân khoâng ñöôïc ñaùnh giaù chæ döïa treân khía caïnh sinh hoïc, maø döïa treân moái quan heä vôùi toaøn boä con ngöôøi. Noùi caùch khaùc, vaên kieän choïn caùch ñi xa laäp luaän thöôøng thaáy choáng ñoái bieän phaùp traùnh thai, voán chæ nhìn vaøo caáu truùc sinh hoïc cuûa haønh vi giao hôïp taùch rôøi khoûi con ngöôøi thöïc hieän haønh vi. Chuaån möïc ñaïo ñöùc ñöôïc nhìn nhaän laø caên cöù vaøo baûn chaát con ngöôøi, khoâng phaûi muïc ñích rieâng leû cuûa töøng haønh ñoäng.

Caùc Nghò phuï keát thuùc thaûo luaän veà hoân nhaân vaø ñôøi soáng gia ñình baèng caùch khuyeán khích caùc vôï choàng thöïc haønh trong saïch trong hoân nhaân, coù nghóa laø, moät phaàn, khi coá gaéng ñieàu chænh vieäc sinh con, caùc caëp vôï choàng neân traùnh nhöõng phöông phaùp traùnh thai ñöôïc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi cho laø ñaùng traùch trong vieäc trieån khai luaät Thieân Chuùa" (#51).

4. Thoâng Ñieäp Humanae Vitae Vaø Boái Caûnh

Vaøo ngaøy 25 thaùng 7 naêm 1968, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ ban haønh thoâng ñieäp veà "söï soáng con ngöôøi" (Humanae Vitae).[2] Noäi dung cuûa Thoâng ñieäp neâu roõ raèng caùc keát luaän cuûa uûy ban giaùo hoaøng khoâng mieãn tröø Giaùo Hoaøng khoûi vieäc xem xeùt caù nhaân toaøn boä vaán ñeà. Nhöõng keát luaän ñoù khoâng ñaït söï ñoàng thuaän tuyeät ñoái; ñaëc bieät, moät soá caùch tieáp caän vaø laäp luaän ñaõ xuaát hieän, ñi leäch khoûi giaùo huaán truyeàn thoáng vöõng chaéc cuûa Giaùo Hoäi. Sau khi suy tö caån thaän vaø caàu nguyeän, chính Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ keát luaän raèng Giaùo Hoäi phaûi duy trì vieäc baùc boû bieän phaùp traùnh thai vaø trieät saûn, vì ñieàu naøy xuaát phaùt töø caùc nguyeân taéc cô baûn cuûa giaùo lyù nhaân baûn vaø Kitoâ giaùo veà hoân nhaân, ñoàng thôøi laø moät phaàn cuûa luaät luaân lyù töø Thieân Chuùa. Ngaøi keát thuùc baèng vieäc nhaéc laïi söï tin caäy vaøo "giaùo lyù vöõng chaéc cuûa Giaùo Hoäi, maø Ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ trung thaønh baûo veä vaø giaûi thích cuøng vôùi caùc vò chö huynh (laø caùc anh em) trong haøng giaùm muïc Coâng giaùo", ñoàng thôøi nhaán maïnh raèng con ngöôøi, neáu muoán ñaït ñöôïc haïnh phuùc thaät söï maø mình khao khaùt, phaûi tuaân giöõ caùc luaät maø Thieân Chuùa ñaõ thieát laäp trong baûn tính cuûa con ngöôøi, ñeå ñöôïc toân troïng moät caùch khoân ngoan vaø yeâu thöông.

Saùu ngaøy sau khi Thoâng Ñieäp Humanae Vitae ñöôïc coâng boá, taïi buoåi tieáp kieán haøng tuaàn vaøo muøa heø taïi Castel Gandolfo, Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ñaõ suy ngaãm veà Thoâng Ñieäp cuûa ngaøi vaø ñaõ baøy toû nhöõng caûm xuùc ñaày ñaáu tranh trong quaù trình soaïn thaûo cuõng nhö khi ñöa ra quyeát ñònh cuoái cuøng. Tröôùc heát laø yù thöùc lieân tuïc veà troïng traùch voâ cuøng naëng neà cuûa ngaøi, ñieàu naøy ñaõ gaây ra nhieàu ñau khoå tinh thaàn, khi ngaøi phaûi traû lôøi cho Giaùo Hoäi vaø toaøn nhaân loaïi, döïa treân truyeàn thoáng, giaùo huaán cuûa caùc vò tieàn nhieäm gaàn nhaát, cuõng nhö cuûa Coâng ñoàng. Ngaøi coù khuynh höôùng chaáp nhaän, trong khaû naêng coù theå, caùc keát luaän vaø tính chaát tham khaûo cuûa uûy ban giaùo hoaøng, nhöng ñoàng thôøi phaûi haønh ñoäng khoân ngoan. Ngaøi hoaøn toaøn yù thöùc veà caùc cuoäc tranh luaän soâi noåi, veà truyeàn thoâng vaø dö luaän, vaø veà nhöõng lôøi keâu goïi töø voâ soá caù nhaân ít quyeàn löïc hôn vaø ñang baên khoaên. Ngaøi thöôøng caûm thaáy bò chìm ngaäp trong moät bieån taøi lieäu, vaø veà phöông dieän con ngöôøi, caûm thaáy choaùng ngôïp tröôùc nhieäm vuï toâng ñoà khi phaûi phaùn xeùt taát caû chuùng. Nhieàu laàn ngaøi run sôï tröôùc tình theá phaûi löïa choïn: chæ ñôn giaûn theo dö luaän hieän thôøi hay ban ra moät phaùn quyeát coù theå bò xaõ hoäi ñöông ñaïi phaûn ñoái hoaëc coù theå laø moät aùp ñaët tuøy tieän leân caùc caëp vôï choàng.

Ñöùc Giaùo Hoaøng tieáp tuïc, ngaøi ñaõ tham khaûo yù kieán nhieàu chuyeân gia, caàu nguyeän xin aùnh saùng töø Chuùa Thaùnh Thaàn, vaø ñaët löông taâm mình hoaøn toaøn vaøo söï höôùng daãn cuûa söï thaät, tìm caùch giaûi thích luaät Thieân Chuùa xuaát phaùt töø nhu caàu noäi taâm cuûa tình yeâu nhaân baûn chaân chính, töø caáu truùc caên baûn cuûa hoân nhaân, töø phaåm giaù caù nhaân cuûa ngöôøi vôï choàng, töø söù meänh phuïc vuï söï soáng, vaø töø söï thaùnh thieän cuûa hoân nhaân Kitoâ giaùo. Ngaøi ñaõ suy xeùt caùc yeáu toá ñöôïc thieát laäp bôûi giaùo lyù truyeàn thoáng cuûa Giaùo Hoäi, ñaëc bieät laø giaùo huaán cuûa Coâng ñoàng. Ngaøi ñaõ caân nhaéc haäu quaû cuûa töøng quyeát ñònh. Vaø ngaøi khoâng coøn nghi ngôø gì veà boån phaän phaûi phaùt ngoân nhö ñaõ laøm.

Trong phaàn môû ñaàu thö, Ñöùc Giaùo Hoaøng caûm ôn uûy ban veà coâng vieäc cuûa hoï, nhöng noùi raèng caùc keát luaän cuûa uûy ban khoâng theå coi laø cuoái cuøng, vaø cuõng khoâng mieãn tröø ngaøi khoûi vieäc xem xeùt caù nhaân caùc vaán ñeà lieân quan. Ngaøi cuõng nhaän xeùt raèng uûy ban giaùo hoaøng ñaõ khoâng ñaït ñöôïc "söï ñoàng thuaän hoaøn toaøn veà caùc chuaån möïc ñaïo ñöùc caàn ñeà xuaát"; hôn nöõa, trong baùo caùo cuûa uûy ban, moät soá tieâu chí cho caùc giaûi phaùp veà vaán ñeà traùnh thai ñaõ xuaát hieän "ñi leäch khoûi giaùo huaán ñaïo ñöùc veà hoân nhaân maø caùc uûy ban coù traùch nhieäm lo veà vieäc höôùng daãn vaø baûo veä caùc giaùo huaán cuûa Giaùo Hoäi ñaõ ñeà xuaát moät caùch kieân ñònh".[3] Cuoái cuøng, vôùi söï ñaûm baûo raèng ngaøi "ñaõ nghieân cöùu caån thaän caùc taøi lieäu", Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI, "sau khi suy tö chín chaén vaø caàu nguyeän kieân trì", khaúng ñònh raèng khoâng theå thay ñoåi laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi veà vieäc phaûn ñoái söû duïng caùc bieän phaùp traùnh thai nhaân taïo (HV, #6).

Thoâng ñieäp ñöa ra lyù leõ sau: "Moãi haønh vi hoân nhaân phaûi luoân môû ra cho vieäc truyeàn söï soáng" (HV, #11), vì Thieân Chuùa ñaõ muoán "moái lieân heä khoâng theå taùch rôøi... giöõa hai yù nghóa cuûa haønh vi vôï choàng: yù nghóa hieäp nhaát vaø yù nghóa sinh saûn". Nhôø caáu truùc maät thieát naøy, "haønh vi vôï choàng, trong khi gaén keát chaët cheõ vôï vaø choàng, coøn laøm hoï coù khaû naêng sinh ra nhöõng sinh linh môùi, theo nhöõng luaät ñaõ ñöôïc ghi saün trong baûn theå cuûa nam vaø nöõ" (HV, #12). Do ñoù, vieäc vôï choàng giao hôïp trong khi coá yù vaø chuû ñoäng ngaên caûn khaû naêng sinh saûn cuûa haønh vi ñoù laø "baûn chaát baát löông" (HV, #14) vaø "luoân luoân traùi pheùp" (HV, #16).

Theo caùch suy nghó ñöôïc trình baøy trong Humanae Vitae, yù nghóa hieäp nhaát vaø sinh saûn cuûa giao hôïp gaén boù maät thieát ñeán möùc khoâng theå taùch rôøi. Ñieàu naøy coù nghóa laø baát kyø söï can thieäp vaät lyù coù chuû yù naøo vôùi moät trong hai yù nghóa seõ taát yeáu aûnh höôûng phaù hoaïi ñeán yù nghóa coøn laïi, laøm suy giaûm giaù trò ñaïo ñöùc toaøn boä haønh vi tình duïc. Do ñoù, söï khoâng theå taùch rôøi giöõa hai chieàu kích cuûa tình yeâu vôï choàng laø cô sôû cho vieäc Giaùo Hoäi caám moïi haønh vi tình duïc maø coá yù ngaên caûn vieäc sinh saûn; ñoàng thôøi, caàn löu yù raèng cuøng laäp luaän naøy cuõng laø cô sôû cho vieäc Giaùo Hoäi phaûn ñoái moïi coá gaéng sinh con taùch rôøi bieåu hieän tình yeâu vôï choàng trong giao hôïp. Do ñoù, Giaùo Hoäi duy trì laäp tröôøng chính thöùc choáng laïi AID (thuï tinh nhaân taïo baèng tinh truøng ngöôøi hieán) cuõng nhö AIH (thuï tinh nhaân taïo baèng tinh truøng choàng) vaø thuï tinh trong oáng nghieäm ngay caû khi tröùng vaø tinh truøng ñeàu thuoäc veà vôï choàng.

II. Caùc Phaûn ÖÙng Thaàn Hoïc Veà Humanae Vitae

Nhieàu nhaø thaàn hoïc luaân lyù vaø caùc nhaø nghieân cöùu khaùc cho raèng caàn thieát phaûi pheâ bình phaân tích maø Humanae Vitae "söï soáng con ngöôøi" ñöa ra nhö lôøi giaûi thích veà vieäc caám thöïc haønh giao hôïp traùnh thai trong hoân nhaân. Moät soá pheâ bình taäp trung vaøo vaán ñeà ñöôïc cho laø maâu thuaãn cô baûn trong vaên baûn cuûa Thoâng Ñieäp; nhöõng ngöôøi khaùc thaùch thöùc tính hôïp phaùp vaø yù nghóa ñaïo ñöùc cuûa söï phaân bieät giöõa kieâng cöõ ñònh kyø (hoaëc phöông phaùp nhòp ñieäu), maø Giaùo Hoäi chaáp nhaän nhö moät phöông phaùp traùnh thai "töï nhieân" ñeå haïn cheá hoaëc giaõn caùch sinh con, vaø taát caû caùc phöông phaùp traùnh thai khaùc maø Giaùo Hoäi baùc boû nhö "nhaân taïo". Sau ñaây laø moät soá ví duï veà caû hai loaïi pheâ bình naøy. Chuùng ta baét ñaàu vôùi thaùch thöùc ñoái vôùi moät trong caùc khaúng ñònh cô baûn cuûa Thoâng Ñieäp.

1. YÙ Nghóa Sinh Saûn Vaø Hieäp Nhaát Cuûa Tình Duïc Hoân Nhaân Coù Thöïc Söï Khoâng Theå Taùch Rôøi?

Nhö ñaõ neâu, Thoâng Ñieäp Humanae Vitae khaúng ñònh raèng Thieân Chuùa ñaõ muoán moät moái lieân heä khoâng theå taùch rôøi giöõa hai yù nghóa cuûa haønh vi vôï choàng (#12). Tuy nhieân, ôû ñieåm naøy, nhaø thaàn hoïc gia luaân lyù, linh muïc Doøng Teân, ngöôøi Myõ Richard A. McCormick nhaän thaáy Thoâng Ñieäp döôøng nhö maâu thuaãn vôùi ñieàu maø noù töøng khaúng ñònh tröôùc ñoù: haønh vi yeâu thöông hoân nhaân khoâng ngöøng laø hôïp phaùp neáu, vì lyù do ngoaøi yù muoán cuûa vôï choàng, noù ñöôïc döï ñoaùn laø voâ sinh, vì caùc haønh vi naøy vaãn luoân ñöôïc ñònh höôùng nhaèm theå hieän vaø cuûng coá söï hieäp nhaát cuûa hoï (HV, #11). McCormick chæ ra ñuùng raèng ôû ñaây, Thoâng Ñieäp chaáp nhaän caùc haønh vi giao hôïp ngay caû khi bieát raèng chuùng khoâng theå sinh saûn, vaø lyù do cho caùc haønh vi naøy laø: chuùng vaãn ñöôïc höôùng ñeán vieäc theå hieän vaø thuùc ñaåy tình yeâu vôï choàng.

Nhöng vaên baûn döôøng nhö aùm chæ raèng vieäc ñònh höôùng sinh saûn chaám döùt vaø vaéng maët baát cöù khi naøo vôï choàng giao hôïp trong nhöõng thôøi kyø voâ sinh töï nhieân. Neáu haønh vi giao hôïp maát ñi höôùng hoaëc ñònh höôùng sinh saûn trong thôøi kyø voâ sinh töï nhieân, thì roõ raøng ñònh höôùng naøy coù theå taùch rôøi khoûi bieåu hieän tình yeâu hoân nhaân trong giao hôïp. McCormick keát luaän:

Trong nhöõng haønh vi voâ sinh naøy, caùc khía caïnh hieäp nhaát vaø sinh saûn coù theå taùch rôøi. Ñieàu naøy coù nghóa laø taïi moät ñieåm (#11), Thoâng Ñieäp döôøng nhö voâ tình nguï yù söï taùch rôøi thöïc teá giöõa khía caïnh hieäp nhaát vaø sinh saûn cuûa töøng haønh vi giao hôïp trong thôøi kyø voâ sinh. ÔÛ ñieåm khaùc (#12), giaùo lyù raèng moãi haønh vi phaûi luoân môû ra cho söï soáng môùi ñöôïc cho laø döïa treân moái lieân heä khoâng theå taùch rôøi giöõa yù nghóa sinh saûn vaø hieäp nhaát... [toàn taïi cuøng nhau trong haønh vi vôï choàng].

Caàn löu yù raèng trong chính phaàn ñang thaûo luaän cuûa Thoâng Ñieäp (#11), vaên baûn tieáp tuïc noùi raèng: "Thieân Chuùa ñaõ khoân ngoan saép ñaët caùc ñònh luaät töï nhieân vaø nhòp sinh saûn, voán töï thaân gaây ra söï phaân taùch trong chuoãi sinh con." Coù theå laäp luaän hôïp lyù raèng, theo logic ñaõ ñöôïc thieát laäp tröôùc ñoù trong ñoaïn naøy, caâu trích daãn coù theå ñoïc nhö sau: "Thieân Chuùa ñaõ khoân ngoan saép ñaët caùc ñònh luaät töï nhieân vaø nhòp sinh saûn, voán töï thaân gaây ra söï phaân taùch giöõa hai yù nghóa cuûa haønh vi vôï choàng laø sinh saûn vaø hieäp nhaát." Thieân Chuùa, döôøng nhö, qua caùc ñònh luaät töï nhieân ñöôïc boäc loä trong nhòp ñieäu bình thöôøng cuûa cô theå phuï nöõ, ñaõ khieán hai yù nghóa cuûa tình duïc hoân nhaân khoâng chæ coù theå taùch rôøi, maø thöïc söï bò taùch rôøi trong caùc chu kyø voâ sinh ñònh kyø cuûa ngöôøi phuï nöõ.

Roõ raøng, khoâng phaûi moïi haønh vi giao hôïp ñeàu môû ra cho söï soáng. Trong tröôøng hôïp naøy, laäp luaän cuûa Giaùo Hoäi choáng laïi traùnh thai nhaân taïo, döïa treân giaû ñònh raèng "Thieân Chuùa ñaõ muoán moái lieân heä khoâng theå taùch rôøi giöõa hai yù nghóa cuûa haønh vi vôï choàng" (#12), döôøng nhö coù theå bò ñaët caâu hoûi.

Cô sôû choáng laïi traùnh thai nhaân taïo phaûi ñöôïc tìm ôû nôi khaùc. Traùnh thai nhaân taïo khoâng theå bò baùc boû ñôn giaûn döïa treân giaû ñònh "khoâng theå taùch rôøi" giöõa caùc chieàu kích sinh saûn vaø hieäp nhaát, khi thöïc teá Thieân Chuùa ñoâi khi cho pheùp söï taùch rôøi naøy xaûy ra. Caâu hoûi môùi ñaët ra laø: Khi Thieân Chuùa, qua caùc ñònh luaät töï nhieân, taïo ñieàu kieän cho söï taùch rôøi giöõa yù nghóa sinh saûn vaø hieäp nhaát cuûa tình duïc hoân nhaân, lieäu con ngöôøi coù ñöôïc pheùp coá tình thöïc hieän söï taùch rôøi naøy khoâng? Giaùo Hoäi coù theå khaúng ñònh caâu traû lôøi laø khoâng, nhöng khoâng theå hôïp phaùp laøm vaäy chæ baèng caùch noùi raèng Thieân Chuùa ñaõ muoán söï khoâng theå taùch rôøi giöõa hai chieàu kích tình yeâu trong moïi haønh vi giao hôïp.

Phaûn öùng tröôùc caû yù töôûng veà söï khoâng theå taùch rôøi giöõa hai yù nghóa sinh saûn vaø hieäp nhaát vaø lôøi nhaéc nhôû cuûa Giaùo Hoäi raèng "moïi haønh vi hoân nhaân phaûi luoân môû ra cho söï soáng" (HV, #11), moät laäp luaän thuù vò gaàn ñaây xuaát hieän treân The Tablet. Giaùo sö Adrian Hastings chæ ra raèng giao hôïp veà baûn chaát khoâng phaûi luùc naøo cuõng "môû ra cho söï soáng"; khoâng phaûi ngaãu nhieân maø thuï thai khoâng luoân xaûy ra sau giao hôïp; maø töï nhieân ñaõ ñöôïc Thieân Chuùa saép ñaët ñeå thuï thai khoâng phaûi luùc naøo cuõng xaûy ra.

Do ñoù, töï nhieân ñaõ taïo ra hai loaïi giao hôïp: moät loaïi sinh saûn vaø töông ñoái hieám, ñem laïi söï ra ñôøi cuûa moät ñöùa treû; loaïi coøn laïi khoâng sinh saûn vaø thöôøng xuyeân, cung caáp moâi tröôøng oån ñònh vaø chaêm soùc cho ñöùa treû. Hastings nhaän xeùt raèng caû hai loaïi giao hôïp ñeàu coù chöùc naêng tích cöïc trong muïc ñích cuûa töï nhieân; loaïi sinh saûn mang vai troø sinh hoïc cô baûn laø taïo ra söï soáng, loaïi khoâng sinh saûn mang vai troø nuoâi döôõng vaø giaùo duïc treû em.

Roõ raøng, caû hai loaïi giao hôïp ñeàu coù vai troø caàn thieát vaø toaøn veïn trong ñôøi soáng hoân nhaân, vì nhö ñaõ thaûo luaän trong Gaudium et Spes, lôøi keâu goïi laøm cha meï coù traùch nhieäm vang leân hai chieàu: khoâng taùn döông vieäc sinh saûn khoâng giôùi haïn, cuõng khoâng taùn döông vieäc sinh saûn maø khoâng ñaûm baûo chaêm soùc con caùi sau ñoù.

Vôùi thöïc teá raèng caû hai loaïi giao hôïp ñeàu coù moái quan heä tích cöïc vôùi treû em - moät loaïi cho vieäc sinh saûn, loaïi coøn laïi cho vieäc giaùo duïc vaø haïnh phuùc - Hastings ñeà xuaát raèng vieäc ñaûm baûo, duy trì vaø thaäm chí taêng cöôøng söï phaân bieät giöõa hai loaïi giao hôïp laø coù theå, ñeå chaéc chaén raèng loaïi giao hôïp caàn thieát ñöôïc thöïc hieän ñuùng luùc. Vì vaäy, cuõng nhö vôï choàng ñöôïc pheùp söû duïng thuoác noäi tieát ñeå taêng khaû naêng thuï thai vaø bieán haønh vi voán khoâng sinh saûn thaønh coù khaû naêng sinh saûn, hoï cuõng ñöôïc pheùp söû duïng bieän phaùp traùnh thai ñeå ñaûm baûo moät haønh vi giao hôïp nhaát ñònh thuoäc loaïi khoâng sinh saûn khi caàn thieát.

Nhaän xeùt cuûa Hastings gôïi yù kòch baûn sau: khi vôï choàng veà maët ñaïo ñöùc ñöôïc pheùp giôùi haïn giao hôïp vaøo caùc thôøi kyø "an toaøn" hoaëc voâ sinh cuûa ngöôøi vôï, hoï coù theå hôïp phaùp söû duïng caùc thieát bò traùnh thai ñeå ñaûm baûo raèng caùc haønh vi giao hôïp khoâng sinh saûn thöïc söï vaãn giöõ nguyeân baûn chaát khoâng sinh saûn. Vieäc naøy coù theå ñem laïi caûm giaùc an taâm, nhöng khoâng loaïi boû yeâu caàu raèng hoï vaãn phaûi kieâng khem/kieâng cöõ ñònh kyø, khi ngöôøi vôï ñang coù khaû naêng thuï thai. Vì vaäy, caâu hoûi vaãn coøn: lieäu caùc caëp vôï choàng coù ñöôïc söû duïng bieän phaùp traùnh thai trong thôøi kyø ngöôøi vôï coù khaû naêng thuï thai khoâng?[4]

2. Kieâng Cöõ Ñònh Kyø Coù Phaûi Laø Töï Nhieân?

Beân caïnh nhöõng laäp luaän choáng laïi tính logic noäi taïi, thoâng ñieäp Humanae Vitae coøn gaây ra moät luoàng pheâ bình khaùc, ñaët caâu hoûi veà tính hôïp phaùp vaø yù nghóa ñaïo ñöùc cuûa söï phaân bieät giöõa traùnh thai töï nhieân vaø nhaân taïo. Thoâng ñieäp laëp laïi giaùo huaán cuûa Ñöùc Pioâ XII raèng khi coù lyù do nghieâm troïng xuaát phaùt töø ñieàu kieän theå lyù hoaëc taâm lyù cuûa vôï choàng, hoaëc töø hoaøn caûnh beân ngoaøi, thì vieäc vôï choàng "tính ñeán nhòp ñieäu töï nhieân voán coù trong chöùc naêng sinh saûn" vaø haïn cheá giao hôïp vaøo caùc thôøi kyø voâ sinh laø hôïp phaùp. Thöïc haønh naøy khaùc vôùi vieäc giao hôïp trong thôøi kyø khaû naêng thuï thai keøm theo caùc thieát bò ngaên thuï thai. Thöïc teá, thoâng ñieäp noùi: "coù söï khaùc bieät caên baûn giöõa hai tröôøng hôïp: trong tröôøng hôïp thöù nhaát, vôï choàng söû duïng moät caùch hôïp phaùp söï saün saøng töï nhieân; trong tröôøng hôïp thöù hai, hoï caûn trôû söï phaùt trieån cuûa quaù trình töï nhieân" (HV, #16).

Noùi caùch khaùc, söï khaùc bieät giöõa phöông phaùp nhòp sinh hoïc (hay coøn goïi laø phöông phaùp tính chu kyø hoaëc phöông phaùp lòch) ñeå traùnh thai,[5] hay kieâng cöõ ñònh kyø vaø taát caû caùc hình thöùc traùnh thai khaùc laø: nhòp ñieäu taän duïng thôøi kyø voâ sinh töï nhieân trong chu kyø cuûa ngöôøi phuï nöõ vaø haïn cheá giao hôïp vaøo caùc thôøi ñieåm ñoù; caùc phöông phaùp khaùc cho pheùp giao hôïp baát cöù luùc naøo nhöng coá tình ngaên caûn khaû naêng thuï thai. Hôn nöõa, vôï choàng thöïc hieän kieâng cöõ ñònh kyø vôùi lyù do hôïp phaùp vaø traùnh giao hôïp trong thôøi kyø khaû naêng thuï thai ñöôïc xem nhö baèng chöùng veà moät tình yeâu thöïc söï trung thöïc vaø toaøn veïn (#16).

Vì vaäy, ít nhaát moät phaàn lyù do Giaùo Hoäi chaáp nhaän kieâng cöõ ñònh kyø laø thöïc haønh naøy ñaûm baûo vaø yeâu caàu vôï choàng duy trì kyû luaät vaø khoå haïnh trong moái quan heä vôï choàng. Veà ñieåm sau cuøng naøy, chaéc chaén seõ laø thieáu khoân ngoan neáu xem nheï vai troø cuûa söï töï reøn luyeän trong vieäc tröôûng thaønh caù nhaân cuûa vôï choàng cuõng nhö trong ñôøi soáng hoân nhaân cuûa hoï. Tuy nhieân, coù theå nghi ngôø raèng ngöôøi ta neân ñoøi hoûi nôi hoï ñieàu gì nhieàu hôn ngoaøi söï "cheát ñi cho chính mình" haèng ngaøy, ñieàu voán giuùp hoï chu toaøn caùch quaûng ñaïi vaø aân caàn nhöõng traùch nhieäm cuûa moät ngöôøi choàng hay vôï, ngöôøi cha hay meï.

Tuy nhieân, neáu kieâng cöõ ñònh kyø taïo ra aùp löïc caûm xuùc hoaëc taâm lyù theâm cho vôï choàng, ñaëc bieät laø ngöôøi vôï, vaø ñe doïa ñeán söï trung thaønh hoân nhaân, töø ñoù aûnh höôûng ñeán haïnh phuùc cuûa con caùi, moät soá ngöôøi ñeà xuaát Giaùo Hoäi xem xeùt laïi laäp tröôøng raèng phöông phaùp nhòp sinh hoïc (hay coøn goïi laø phöông phaùp tính chu kyø) laø phöông phaùp duy nhaát hôïp phaùp maø caùc caëp vôï choàng Kitoâ giaùo coù theå aùp duïng trong keá hoaïch hoùa gia ñình.

(Coøn phaàn 2 trong baøi ñaêng keá tieáp.)

Taùc giaû: Lm Pheâroâ Traàn Maïnh Huøng, STD.

Giaùo sö thaàn hoïc luaân lyù taïi The University of Notre Dame Australia.

Taùc giaû giöõ baûn quyeàn (C) 2025.

- - - - - - - - - - - - - - - - -

[1]. "Natural Family Planning" ñöôïc dòch sang tieáng Vieät laø: "Phöông phaùp Hoaïch ñònh Gia ñình Töï nhieân" (thöôøng vieát taét: NFP). Trong ngoân ngöõ Coâng giaùo Vieät Nam, ngöôøi ta cuõng hay duøng cuïm töø "ngöøa thai theo phöông phaùp töï nhieân".

[2]. "Humanae Vitae," nghóa laø "Söï Soáng Con Ngöôøi" vaø coù phuï ñeà "Veà Vieäc Ñieàu Hoøa Sinh Saûn," laø moät thoâng ñieäp (thoâng ñieäp Toøa Thaùnh) ñöôïc Ñöùc Giaùo Hoaøng Phaoloâ VI ban haønh taïi Roâma, YÙ, vaøo ngaøy 25 thaùng 7 naêm 1968. Thoâng ñieäp naøy baûo veä vaø taùi khaúng ñònh laäp tröôøng cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo Roâma veà keá hoaïch hoùa gia ñình vaø caùc vaán ñeà lieân quan ñeán sinh saûn nhö phaù thai, trieät saûn vaø ngöøa thai. Vaên kieän naøy cho ñeán nay vaãn mang tieáng laø gaây tranh caõi, bôûi vì nhöõng khaúng ñònh cuûa noù veà vieäc kieåm soaùt sinh saûn bò nhieàu ngöôøi Coâng Giaùo coi laø thieáu hôïp lyù.

[3]. UÛy ban ñaëc bieät cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng (the special Papal commission) ñöôïc thaønh laäp ñeå nghieân cöùu vaán ñeà ngöøa thai ñaõ ñöôïc khôûi xöôùng vaøo naêm 1963 bôûi Ñöùc Thaùnh Cha Gioan XXIII; ñeán naêm 1964, Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI ñaõ boå nhieäm theâm moät soá löôïng lôùn thaønh vieân khaùc vaøo uûy ban naøy. Nhoùm goàm töø 60 ñeán 70 thaønh vieân, bao goàm caû giaùo daân laãn giaùo só, trong ñoù coù caùc baùc só, caùc nhaø khoa hoïc xaõ hoäi, caùc caëp vôï choàng, linh muïc, giaùm muïc vaø hoàng y.

Khi keát thuùc caùc cuoäc thaûo luaän cuûa uûy ban vaøo thaùng 6 naêm 1966, hai baûn phuùc trình rieâng bieät ñaõ ñöôïc ñeä trình leân Ñöùc Thaùnh Cha Phaoloâ VI. Trong yù kieán thieåu soá, do boán nhaø thaàn hoïc kyù teân, leänh caám truyeàn thoáng ñoái vôùi moïi hình thöùc ngöøa thai nhaân taïo ñöôïc duy trì; trong khi ñoù, yù kieán ña soá, ñöôïc toaøn theå caùc thaønh vieân coøn laïi cuûa uûy ban ñoàng thuaän, laïi khuyeán nghò neân thay ñoåi giaùo huaán chính thöùc cuûa Giaùo Hoäi veà caùc phöông phaùp ngöøa thai.

[4]. Adrian Hastings in a letter to The Tablet (2 March 1985), 238-239.

[5]. Ñaây laø moät phöông phaùp töï nhieân, trong ñoù vôï choàng theo doõi chu kyø kinh nguyeät cuûa ngöôøi vôï ñeå xaùc ñònh nhöõng ngaøy deã thuï thai, töø ñoù kieâng quan heä trong thôøi gian ñoù neáu muoán traùnh thai.

(Nguoàn: Hoäi Ñoàng Giaùm Muïc Vieät Nam)

Back to Vietnamese Missionaries in Asia Home Page