Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Hungary
coù theâm moät chaân phöôùc
Giaùo hoäi Coâng giaùo taïi Hungary coù theâm moät chaân phöôùc.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Budapest (RVA News 04-09-2025) - Thöù Baûy, ngaøy 06 thaùng Chín naêm 2025, Ñöùc Hoàng y Peter Erdoeõ, Toång giaùm muïc Giaùo phaän Budapest-Esztergom, seõ ñaïi dieän Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV chuû söï thaùnh leã taïi Veszpreùm, Hungary, ñeå toân phong chaân phöôùc cho moät nöõ giaùo daân treû, Maùria Magdolna Boùdi, ñaõ bò moät ngöôøi lính Lieân Xoâ baén cheát vaøo cuoái Theá chieán thöù II, khi coâ choáng laïi vieäc bò cöôõng hieáp.
Maùria Magdolna Boùdi (1921-1945), sinh naêm 1921 vaø voán laø coâng nhaân nhaø maùy, soáng ñöùc tin caùch nhieät thaønh khi daán thaân phuïc vuï treû em, ngöôøi giaø vaø ngöôøi ngheøo.
Vaøo Ñaïi leã Chuùa Kitoâ Vua naêm 1941, coâ ñaõ khaán rieâng lôøi höùa giöõ troïn ñôøi khieát tònh. Khi maët traän Theá chieán thöù II tieán ñeán queâ nhaø Liter, coâ gaùi 23 tuoåi cuøng nhieàu phuï nöõ vaø treû em khaùc ñaõ truù aån trong moät haàm traùnh bom. Ngaøy 23 thaùng Ba naêm 1945, lính Lieân Xoâ traøn vaøo laøng vaø taán coâng nhöõng phuï nöõ ñöùng tröôùc cöûa haàm. Maùria Magdolna Boùdi choáng cöï, caûnh baùo caùc baïn ñoàng haønh vaø tìm caùch boû chaïy, nhöng bò moät ngöôøi lính ñuoåi kòp vaø baén cheát baèng saùu phaùt suùng.
Ngay sau caùi cheát cuûa coâ, Giaùm muïc Veszpreùm thôøi ñoù laø Ñöùc Hoàng y Joùzsef Mindszenty (1892-1975), sau naøy laø Toång giaùm muïc Budapest, ñaõ khôûi söï aùn tuyeân chaân phöôùc. Trong thôøi kyø coäng saûn ôû Hungary, tieán trình phong thaùnh haàu nhö bò ñình treä. Maõi ñeán naêm 2011, Ñöùc Toång giaùm muïc veà höu Gyula Maùrfi cuûa Veszpreùm môùi khôûi ñoäng laïi. Naêm 2024, Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ kyù saéc leänh nhìn nhaän cuoäc töû ñaïo cuûa coâ.
Vieäc coâng nhaän cuoäc töû ñaïo cuûa Maùria Magdolna Boùdi cuõng höôùng söï chuù yù ñeán noãi ñau cuûa voâ soá phuï nöõ Hungary naêm 1945, naïn nhaân cuûa naïn baïo löïc tình duïc do binh lính Hoàng quaân gaây ra. Caùc lôøi keå cuûa nhaân chöùng, thoáng keâ y teá vaø bieán ñoäng tyû leä sinh cho thaáy möùc ñoä lan roäng cuûa hieän töôïng naøy, vôùi öôùc tính töø 80,000 ñeán 250,000 vuï hieáp daâm.
Taïi Hungari, binh lính Lieân Xoâ ñaëc bieät taøn baïo. Trong khi ñoù, taïi Yugoslavi, Tieäp Khaéc vaø Bulgari - nhöõng quoác gia ñöôïc coi laø ñoàng minh - lính Lieân Xoâ ít baïo löïc hôn. Ngoaøi ra, ngoân ngöõ Slave chung coøn giuùp ngöôøi daân ñòa phöông deã giao tieáp hôn vôùi quaân chieám ñoùng. Caùc phuï nöõ bò haõm hieáp haàu nhö khoâng bao giôø keå laïi caâu chuyeän cuûa mình; suoát haøng thaäp kyû, moät söï im laëng bò aùp ñaët bao truøm. Veà "quaân ñoäi giaûi phoùng" Lieân Xoâ, ngöôøi ta chæ ñöôïc pheùp noùi nhöõng ñieàu tích cöïc.
Leõ ra, leã phong chaân phöôùc cho coâ Boùdi ñaõ ñöôïc cöû haønh vaøo cuoái thaùng Tö naêm 2025, nhöng bò hoaõn laïi vì Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ qua ñôøi. Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ xaùc nhaän ngaøy cöû haønh leã tuyeân chaân phöôùc naøy.
Chöông trình keùo daøi ba ngaøy nhaân dòp leã tuyeân chaân phöôùc, baét ñaàu töø thöù Saùu, ngaøy 05 thaùng Chín naêm 2025, vôùi cuoäc gaëp gôõ giôùi treû. Sau thaùnh leã tuyeân phong chaân phöôùc, haøi coát cuûa chaân phöôùc Boùdi seõ ñöôïc ñöa töø phaàn moä cuûa coâ ôû Liter veà ñaët taïi moät baøn thôø beân trong Nhaø thôø chính toøa Thaùnh Michael ôû Veszpreùm, vaøo Chuùa nhaät ngaøy 07 thaùng Chín naêm 2025.
Vieäc tuyeân phong chaân phöôùc cho Maùria Magdolna Boùdi tieáp noái leã tuyeân phong chaân phöôùc cho vò nöõ töû ñaïo ngöôøi Slovak Anna Kolesaùrovaù (1928-1944) hoài naêm 2018, ngöôøi ñaõ hy sinh tính maïng trong thôøi loaïn laïc cuûa Theá chieán thöù II ñeå baûo veä ñöùc tin, phaåm giaù, trinh tieát vaø nhöõng ngöôøi khaùc.
(KAP 3-9-2025)