Neáu Khoâng Coù Tình Yeâu...
Neáu Khoâng Coù Tình Yeâu...
Lm. Giu-se Taï Xuaân Hoøa
Haø Noäi (WTGPHN 06-08-2025) - Kính thöa quyù vò vaø caùc baïn, sau gaàn moät thaùng ñieàu trò taïi beänh vieän, Ñöùc cha Loâ-ren-soâ Chu Vaên Minh, nguyeân Giaùm muïc Phuï taù Toång Giaùo phaän Haø noäi ñaõ ñöôïc Chuùa goïi veà nhaø Cha vaøo luùc 23h00 ngaøy 04 thaùng 08 naêm 2025, höôûng thoï 83 tuoåi. Ñöùc cha laø moät muïc töû nhaân hieàn ñaõ coáng hieán troïn cuoäc ñôøi ñeå phuïc vuï Chuùa vaø tha nhaân trong tình yeâu. Saùng nay, khi leân maïng, toâi ñaõ thaáy moät baøi vieát raát daøi vaø raát hay veà cuoäc ñôøi vaø söù vuï cuûa Ñöùc cha, coù caû hình aûnh minh hoïa. Coâng ngheä AI khieán moïi thöù trôû neân deã daøng. Toâi caûm thaáy hôi do döï. Nhöng roài toâi vaãn quyeát ñònh vieát veà ngaøi trong goùc nhìn ñôn sô chaân thaønh cuûa toâi. Ngaøi yeâu toâi vaø toâi cuõng yeâu ngaøi. Trong baøi vieát naøy, toâi seõ khoâng goïi ngaøi laø Ñöùc cha maø goïi ngaøi laø cha cho thaân thöông vaø gaàn guõi.
Neáu khoâng coù tình yeâu
Thì Thieân Chuùa cuõng coâ lieâu
Vaø choøm sao laáp laùnh
Gioáng khaên lieäm trôøi chieàu
Con khoâng roõ maáy vaàn thô treân do Cha saùng taùc hay cuûa moät ai ñoù nhöng con vaãn thöôøng nghe ñöôïc qua moâi mieäng Cha. Nhöõng vaàn thô ñôn sô aáy chæ nghe moät vaøi laàn thoâi thì chuùng cuõng ñaõ in saâu vaøo trong saâu thaúm loøng con ñeå khoâng bao giôø con queân ñöôïc. Noù nhö moät giai ñieäu nheï nhaøng vaø saâu laéng. Thaùnh Gio-an ñònh nghóa "Thieân Chuùa laø tình yeâu" (1 Ga 4,8). Ñieàu ñoù coù nghóa raèng neáu khoâng coù tình yeâu thì Thieân Chuùa khoâng theå laø Thieân Chuùa ñöôïc. Vaø con ngöôøi ñöôïc taïo döïng gioáng hình aûnh cuûa Thieân Chuùa, neân neáu con ngöôøi khoâng coù tình yeâu thì cuõng chaúng theå laø ngöôøi ñuùng nghóa. Moät trieát lyù thaät ñôn sô vaø deã hieåu nhöng ñeå thöïc hieän ñöôïc ñieàu ñoù thì laïi khoâng heà ñôn giaûn vôùi moãi ngöôøi chuùng ta.
Neáu khoâng coù tình yeâu...
Töø khi ñoùng cöûa Tieåu Chuûng vieän, Cha ñaõ soáng ba möôi hai naêm trong gia ñình vaø phuïc vuï taïi Giaùo xöù Nam Ñònh. Ba möôi hai naêm chôø ñôïi, moät con soá ñuû noùi leân taát caû. Töø moät chaøng trai treû 17 tuoåi ñeán moät ngöôøi trung nieân boán möôi chín tuoåi, Cha ñaõ soáng nhöõng ngaøy chôø ñôïi quaù daøi ñeå ñöôïc veà laïi Ñaïi Chuûng vieän thöïc hieän giaác mô linh muïc. Chöùng kieán baïn beø cuøng trang löùa, thaäm chí caû lôùp ñaøn em cuûa mình cuõng ñaõ trôû thaønh linh muïc, coøn mình thì vaãn chæ laø moät chuù giuùp vieäc cho cha xöù Nam Ñònh, con khoâng theå hình dung nhöõng gì dieãn ra trong noäi taâm cuûa Cha? Chaéc chaén moät cuoäc chieán ñaáu noäi taâm phaûi voâ cuøng gheâ gôùm. Chaéc haún cuõng ñaõ coù nhöõng tieáng môøi goïi Cha töø boû ôn goïi linh muïc ñeå xaây döïng gia ñình. Coù theå cuõng ñaõ coù nhöõng khoaûnh khaéc xao loøng tröôùc nhöõng caùm doã cuûa theá gian. Theá nhöng, Cha ñaõ vöôït leân treân taát caû. Cha ñaõ giöõ vöõng ôn goïi cuûa mình bôûi Cha luoân tin ôû tình yeâu Thieân Chuùa. Cha luoân nuoâi döôõng nieàm hy voïng. Nhöõng ñieàu toát ñeïp nhaát vaãn ñang chôø ñôïi Cha ôû phía tröôùc. Chæ coù tình yeâu môùi giuùp Cha laøm ñöôïc ñieàu ñoù.
Neáu khoâng coù tình yeâu...
Ngöôøi ta baûo töø nhoû ñeán naêm möôi tuoåi laø thôøi gian leo nuùi. Coøn töø naêm möôi tuoåi trôû leân laø thôøi gian xuoáng nuùi. Ñieàu ñoù muoân noùi leân raèng coâng danh söï nghieäp con ngöôøi phaûi coá gaéng ñaït ñöôïc tröôùc ngöôõng tuoåi naêm möôi. Coøn khi ñaõ ngoaøi naêm möôi thì chaúng laøm ñöôïc gì nöõa. Cha thì khaùc, Cha ñi theo quy luaät ngöôïc laïi. Cha ñöôïc truyeàn chöùc linh muïc khi ñaõ naêm möôi moát tuoåi. Moät naêm sau, Cha ñöôïc beà treân sai ñi du hoïc. ÔÛ tuoåi cuûa Cha, Cha coù quyeàn töø choái vì tuoåi ñaõ cao, laøm sao maø hoïc ñöôïc? Nhöng Cha ñaõ vaâng lôøi ñeå leân ñöôøng ñi du hoïc khi troøn naêm möôi hai tuoåi. Con ñi du hoïc khi môùi ba möôi ba tuoåi, theá maø con ñaõ khoâng ñuû kieân nhaãn ñeå ôû laïi. Con ñaõ boû cuoäc giöõa chöøng. Coøn Cha, Cha ñaõ hoaøn thaønh vieäc hoïc cuûa mình vaø laáy ñöôïc vaên baèng tieán só sau naêm naêm du hoïc. Chæ tình yeâu vôùi Chuùa vaø Giaùo hoäi môùi khieán Cha vöôït qua moïi raøo caûn khoù khaên veà ngoân ngöõ, veà trí nhôù keùm ñi vì tuoåi taùc ñeå theo ñuoåi con ñöôøng hoïc taäp ñeán cuøng. Cha muoán noùi vôùi con raèng khoâng gì laø khoâng theå khi coù tình yeâu.
Neáu khoâng coù tình yeâu...
Sau khi ñi du hoïc veà, Cha ñaõ hoaøn toaøn gaén boù vôùi Ñaïi Chuûng vieän. Ngay caû khi ñaõ nghæ höu, Cha vaãn choïn ôû laïi vôùi caùc thaày. Laø linh muïc, haàu heát ai cuõng thích ñöôïc ñi coi xöù bôûi ñi coi xöù vaãn coù nhieàu nieàm vui hôn ôû chuûng vieän. Cha ñaõ kinh qua caùc chöùc vuï töø giaùm hoïc, phoù giaùm ñoác ñeán giaùm ñoác Ñaïi Chuûng vieän. Duø vaãn coøn nhöõng giôùi haïn cuûa con ngöôøi, Cha ñaõ luoân hoaøn thaønh moïi troïng traùch ñöôïc giao. Cuoái cuøng, Ñöùc Thaùnh Cha Beâ-neâ-ñíc-toâ XVI ñaõ choïn Cha laøm Giaùm muïc Phuï taù Toång Giaùo phaän Haø noäi. ÔÛ tuoåi saùu möôi laêm, moät laàn nöõa Cha laïi vaâng lôøi. Cha ñaõ choïn khaåu hieäu cho ñôøi Giaùm muïc cuûa mình laø "phuïc vuï trong ñöùc aùi". Khaåu hieäu noùi leân taát caû con ngöôøi cuûa Cha. Moïi coâng vieäc phuïc vuï neáu khoâng bôûi tình yeâu vaø trong tình yeâu thì cuõng chaúng ñem laïi ích lôïi gì. Cha khoâng chæ chu toaøn moïi coâng vieäc ñöôïc giao phoù trong ñöùc aùi maø coøn trong söï khieâm nhöôøng thaúm saâu. Con coù noùi vui vôùi anh em linh muïc raèng Cha laø giaùm muïc son seû. Cha khoâng truyeàn chöùc linh muïc hay phoù teá cho ngöôøi naøo. Cha ñaõ khoâng bon chen, khoâng xu nònh, khoâng ñoøi hoûi baát cöù ñieàu gì. Cha khoâng dính beùn vôùi nhöõng thöù maø theá gian vaãn hay tìm kieám. Vì theá maø Cha chaúng coù baát cöù thò phi gì. Cha keát thuùc söù vuï muïc töû thaät eâm aùi nheï nhaøng. Con môùi chæ laøm linh muïc thoâi nhöng ñoâi khi vaãn coøn ham hoá chuyeän naøy chuyeän noï. Coù nhieàu khi con laøm vieäc nhö moät coâng chöùc. Giaùo daân ñeán xin vieäc naøy vieäc noï khoâng ñuùng ngaøy quy ñònh, con ñaõ khoâng tieáp hoï. Con coi thöôøng vaø haïch saùch hoï nhieàu hôn laø yeâu thöông hoï. Moïi chuyeän xaûy ra aâu cuõng vì con chöa coù tình yeâu ñuû lôùn nhö Cha.
Neáu khoâng coù tình yeâu...
Cha vöøa laø thaày vöøa laø theá heä chuù baùc cuûa con nhöng laïi cö xöû vôùi con nhö moät ngöôøi bình ñaúng ngang haøng. Cha goïi con baèng moät töø ngöõ thaät gaàn guõi "chuù em". Cha hieän dieän trong Thaùnh leã môû tay cuûa con vaø ñaõ daãn con ñi nhaän söù vuï ôû Giaùo xöù Trung Kyø. Con coøn nhôù khi con laøm quaûn lyù ôû cô sôû 2 cuûa Ñaïi Chuûng vieän laø Nhaø Ñöùc Meï La Vang Coå nhueá, coù moät laàn ñi uoáng caø pheâ, Cha ñaõ raát hoàn nhieân cuøng anh em linh muïc treû chuùng con huùt thuoác vaø thi nhau thôû ra xem ai coù theå thôû ñöôïc laøn khoùi troøn. Cha luoân daønh taëng con nhöõng chai röôïu ngon, nhöõng moùn quaø nho nhoû. Ñaëc bieät khi ôû tröôùc caùc ñaáng baäc beà treân, Cha luoân laø ngöôøi beânh vöïc con. Cha luoân nghó toát vaø noùi toát cho con. Cha cuõng luoân khuyeán khích con haõy luoân can ñaûm noùi leân söï thaät vaø soáng söï thaät cho duø coù gaëp phaûi chuyeän gì chaêng nöõa. Con cöù töôûng seõ khoâng kòp thaêm Cha laàn cuoái. Caùc baùc só noùi raèng khi töø beänh vieän veà Toøa Giaùm muïc, Cha chæ coù theå soáng theâm vaøi giôø. Theá maø Cha ñaõ soáng theâm ñöôïc hôn hai ngaøy. Vì theá maø con ñaõ kòp leân thaêm Cha laàn cuoái vaøo buoåi tröa ngaøy thöù hai. Con tham döï giôø caàu nguyeän vôùi moïi ngöôøi. Khi Cha Bruno Phaïm Baù Queá tieán leân noùi vaøi lôøi vôùi Cha vaø voã nheï vaøo vai Cha, con cuõng tieán leân nhöng con khoâng noùi gì, thaäm chí khoâng nghó gì, con chæ thinh laëng nhìn cha. Ñoù laø khoaûnh khaéc con caûm nhaän ñöôïc tình yeâu cuûa cha daønh cho con vaø con daønh cho cha. Maáy ngöôøi gaëp con noùi raèng coù leõ cha chôø con leân roài môùi ñi. Con khoâng bieát söï thaät theá naøo nhöng toái hoâm ñoù, Cha ñaõ ra ñi thaät sau nhieàu tin ñoàn thaát thieät.
Treân chuyeán xe ñi leân vieáng Cha, con nghe caùc thaày vaø caùc sô noùi chuyeän raèng coù caùi gì Cha cuõng cho heát. Khi Cha cho tieàn ñi du lòch hay aên uoáng gì thì Cha luoân yeâu caàu phaûi laøm ñuùng muïc ñích ñoù, khoâng ñöôïc duøng soá tieàn ñoù vaøo muïc ñích khaùc. Caùc sô ñaõ yeâu meán Cha vaø taëng cho Cha moät danh hieäu thaät gaàn guõi thaân thöông laø oâng noäi. Ñoù laø töø ngöõ dieãn taû troïn veïn tình yeâu vaø loøng bieát ôn maø hoï daønh cho Cha bôûi Cha ñaõ yeâu thöông vaø cho ñi taát caû, khoâng giöõ laïi gì cho rieâng mình.
Nhöõng daáu chæ cuûa hy voïng
Haø Noäi nhöõng ngaøy naøy, thôøi tieát thaät oi böùc. Hoâm qua, con leân vieáng vaø daâng Thaùnh leã cho Cha cuøng vôùi Giaùo haït Phuû Lyù, con thaáy ñaõ coù côn möa gioâng. Hoâm nay Haø Noäi tieáp tuïc coù nhöõng côn möa ñeå xua ñi caùi noùng oi aû cuûa thaùng taùm. Nhöõng gioït möa nhö nhöõng gioït nöôùc maét cuûa Trôøi khoùc thöông moät caây ñaïi thuï vöøa naèm xuoáng. Cha ra ñi trong ngaøy leã kính thaùnh Gio-an Ma-ri-a Vianey, moät vò thaùnh ñôn sô vaø khieâm nhöôøng. Duø chaúng coù taøi caùn gì nhöng Chuùa ñaõ söû duïng ngaøi trôû neân khí cuï hoøa giaûi bieát bao toäi nhaân vôùi Chuùa. Teân thaùnh cuûa Cha laø Loâ-ren-soâ, moät vò phoù teá töû ñaïo luoân heát möïc yeâu thöông ngöôøi ngheøo nhöng cuõng raát aâm thaàm. Khi coøn laøm vieäc ôû Chuûng vieän, con hay noùi ñuøa vôùi Cha vaø Ñöùc cha Cosma Hoaøng Vaên Ñaït raèng coù leõ khi naøo veà Thieân ñaøng, coù khi caùc vò thaùnh maø caùc Ñöùc cha ñaõ nhaän laøm boån maïng phaûi caùm ôn caùc Ñöùc cha vì nhôø caùc Ñöùc cha maø ngöôøi ta bieát ñeán caùc vò thaùnh ñoù. Hoâm nay, con nghó Thaùnh Loâ-ren-soâ cuõng seõ ñeán ñoùn Cha, baét tay vaø caùm ôn Cha. Con goõ nhöõng doøng cuoái cuûa baøi vieát naøy trong ngaøy leã Chuùa Hieån Dung. Con xaùc tín raèng thaân xaùc Cha cuõng seõ ñöôïc bieán ñoåi trôû neân saùng laùng toát laønh beân toøa Chuùa. Ngaøy mai, sau Thaùnh leã an taùng ôû nhaø thôø Chính Toøa, thaân xaùc Cha seõ ñöôïc ñöa veà Nam Ñinh ñeå mai taùng. Con nguyeän caàu Chuùa tha thöù moïi loãi laàm cho Cha vaø ban cho Cha sôùm ñöôïc veà höôûng Nhan Thaùnh Chuùa. Khi naøo Cha ñöôïc ôû beân Chuùa, xin Cha cuõng haõy nhôù ñeán vaø caàu baàu cuøng Chuùa cho con vaø cho moïi ngöôøi.
Lm. Giu-se Taï Xuaân Hoøa