Ñöùc Thaùnh cha chuû söï
Ñaïi leã thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ toâng ñoà
Ñöùc Thaùnh cha chuû söï Ñaïi leã thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ toâng ñoà.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 30-06-2025) - Luùc 9 giôø 30 saùng ngaøy 29 thaùng Saùu naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ chuû söï thaùnh Ñaïi leã kính thaùnh Pheâroâ Phaoloâ toâng ñoà, trong ñoù ngaøi laøm pheùp daây Pallium vaø trao cho 54 vò Toång giaùm muïc chính toøa ñöùng ñaàu caùc Giaùo tænh lieân heä, trong ñoù coù Ñöùc cha Giuse Ñaëng Ñöùc Ngaân, Toång giaùm muïc Giaùo phaän Hueá. Soá Toång giaùm muïc nhaän daây Pallium naêm 2025 nhieàu hôn naêm 2024 13 vò.
Daây Pallium ñöôïc laøm baèng loâng chieân, maøu traéng, coù saùu hình thaùnh giaù maøu ñen, vò Toång giaùm muïc chính toøa ñeo ôû coå, töôïng tröng vò muïc töû vaùc chieân leân vai. Daây naøy cuõng bieåu töôïng quyeàn bính cuûa vò Toång giaùm muïc chính toøa vaø söï hieäp thoâng vôùi Ñaáng keá vò thaùnh Pheâroâ.
54 vò Toång giaùm muïc thuoäc 19 quoác tòch, trong ñoù ñoâng nhaát laø 4 vò ngöôøi Myõ, 3 vò ngöôøi Venezuela vaø 3 vò Costa Rica. Töø AÙ chaâu, ngoaøi Vieät Nam coøn coù Bangkok Thaùi Lan, AÁn Ñoä vaø Philippines.
Ñoàng teá thaùnh leã vôùi Ñöùc Thaùnh cha, coù hôn 80 hoàng y vaø giaùm muïc, cuøng vôùi gaàn 40 giaùm muïc Coâng giaùo Ucraina nghi leã Ñoâng phöông, vaø haøng traêm linh muïc.
Hieän dieän trong thaùnh leã cuõng coù gaàn saùu ngaøn tín höõu vaø ñaëc bieät coù ñoaøn ñaïi bieåu cuûa Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople ôû Thoå Nhó Kyø, do Ñöùc Toång giaùm muïc Emmanuel, ñaïi dieän Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios laøm tröôûng ñoaøn, vaø ngoaïi giao ñoaøn caïnh Toøa Thaùnh.
Baøi giaûng
Trong baøi giaûng thaùnh leã, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaëc bieät nhaén nhuû moïi ngöôøi soáng tình hieäp thoâng Giaùo hoäi vaø ñöùc tin sinh ñoäng.
Tröôùc tieân, Ñöùc Thaùnh cha neâu baät göông cuûa hai thaùnh toâng ñoà, cuøng ñöôïc keâu goïi soáng moät vaän meänh duy nhaát, ñoù laø cuoäc töû ñaïo, lieân keát hai vò vónh vieãn vôùi Chuùa Kitoâ.
Soáng hieäp thoâng
Trong baøi ñoïc thöù I, saùch Toâng ñoà Coâng vuï keå laïi vieäc thaùnh Pheâroâ ôû trong tuø vaø chôø ñôïi baûn aùn (Xc Cv 12,1-11), coøn trong baøi ñoïc thöù hai, thaùnh Phaoloâ cuõng bò xieàng xích, vaø ngaøi keå laïi nhö trong moät chuùc thö raèng maùu cuûa ngaøi saép ñoå ra vaø daâng hieán leân Thieân Chuùa (Xc 2 Tm 4,6-8.17-18). Töø ñaây, Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt: "caû thaùnh Pheâroâ laãn thaùnh Phaoloâ ñaõ hieán daâng maïng soáng vì Tin möøng.
Tuy nhieân, söï hieäp thoâng ñaëc bieät trong ñöùc tin aáy khoâng phaûi laø moät cuoäc chinh phuïc deã daøng. Hai thaùnh toâng ñoà ñaït ñeán möùc ñoù sau moät haønh trình daøi, trong ñoù moãi vò ñaõ ñoùn nhaän ñöùc tin vaø soáng söù vuï toâng ñoà moät caùch khaùc nhau. Tình huynh ñeä cuûa hai vò trong Thaùnh Thaàn khoâng xoùa boû khaùc bieät goác gaùc cuûa hoï: OÂng Simon voán laø moät thuyeàn chaøi ôû Galileâa, coøn oâng Saulo laø moät nhaø trí thöùc nghieâm tuùc thuoäc ñaûng Bieät Phaùi; oâng Pheâroâ ñaõ boû ngay moïi söï ñeå theo Chuùa, coøn oâng Phaoloâ ñaõ baùch haïi caùc Kitoâ cho ñeán khi ñöôïc Chuùa Kitoâ Phuïc Sinh bieán ñoåi; oâng Pheâroâ rao giaûng ñaëc bieät cho ngöôøi Do thaùi, coøn oâng Phaoloâ ñöôïc thuùc ñaåy mang Tin möøng cho daân ngoaïi".
Ñöùc Thaùnh cha cuõng nhaéc laïi xung khaéc giöõa thaùnh Phaoloâ vaø Pheâroâ veà vaán ñeà töông quan vôùi daân ngoaïi, nhö chính thaùnh Phaoloâ keå laïi: "Khi Keâ-pha ñeán Antiokia, toâi thaúng thaén choáng laïi Keâ-pha vì oâng ñaõ sai loãi" (Gl 2,11). Vaø nhö chuùng ta bieát Coâng ñoàng chung Jerusalem ñaõ cöùu xeùt vaán ñeà naøy, trong ñoù hai toâng ñoà laïi ñoái chaát vôùi nhau nöõa".
Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Anh chò em raát thaân meán, lòch söû thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ daïy chuùng ta raèng söï hieäp thoâng maø Chuùa keâu goïi chuùng ta laø moät söï hoøa hôïp caùc tieáng noùi vaø khuoân maët, noù khoâng xoùa boû töï do cuûa moãi ngöôøi. Hai thaùnh boån maïng cuûa chuùng ta ñaõ ñi nhöõng con ñöôøng khaùc nhau, ñaõ coù nhöõng yù kieán khaùc bieät, nhieàu khi ñuïng ñoä vaø ñoái chaát trong söï thaúng thaén cuûa Tin möøng. Nhöng ñieàu ñoù khoâng ngaên caûn hai vò soáng söï hoøa hôïp toâng ñoà, nghóa laø moät söï hieäp thoâng sinh ñoäng trong Thaùnh Linh, moät söï hôïp taáu phong phuù trong söï khaùc bieät. Nhö thaùnh Augustinoâ ñaõ quaû quyeát: "Moät ngaøy leã duy nhaát ñöôïc daønh cho hai toâng ñoà. Nhöng caû hai vò ñeàu laø moät. Tuy chòu töû ñaïo vaøo nhöõng ngaøy khaùc nhau, nhöng hai vò laø moät" (Discorso 295,7.7).
Taát caû nhöõng ñieàu ñoù ñaët cho chuùng ta caâu hoûi veà söï hieäp thoâng Giaùo hoäi. Söï hieäp thoâng naøy naûy sinh do söï thuùc ñaåy cuûa Thaùnh Linh, lieân keát nhöõng khaùc bieät vaø kieán taïo nhöõng nhòp caàu hieäp nhaát trong söï khaùc bieät cuûa nhöõng ñoaøn suûng, hoàng aân vaø söù vuï. Ñieàu quan troïng laø hoïc caùch soáng hieäp thoâng nhö theá, hieäp nhaát trong khaùc bieät, vì nhöõng hoàng aân khaùc nhau, ñöôïc lieân keát trong söï tuyeân xöng cuøng moät ñöùc tin, seõ goùp phaàn vaøo vieäc loan baùo Tin möøng. Treân con ñöôøng naøy, chuùng ta ñöôïc môøi goïi tieán böôùc, noi göông thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ, vì taát caû chuùng ta ñeàu caàn tình huynh ñeä nhö theá"...
Ñöùc tin sinh ñoäng
Sang ñeán ñôøi soáng ñöùc tin sinh ñoäng, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Thaùnh Pheâroâ vaø Phaoloâ cuõng ñaët caâu hoûi cho chuùng ta veà söï sinh ñoäng ñöùc tin cuûa chuùng ta. Thöïc vaäy, trong kinh nghieäm laøm moân ñeä cuûa Chuùa, luoân coù nguy cô rôi vaøo thoùi quen vaø thaùi ñoä vuï nghi leã, trong nhöõng khuoân khoå muïc vuï ñöôïc laëp ñi laëp laïi maø khoâng canh taân, khoâng ñoùn nhaän nhöõng thaùch ñoá cuûa hieän taïi. Traùi laïi, trong tieåu söû hai thaùnh toâng ñoà, chuùng ta ñöôïc soi saùng vì yù chí cuûa hai vò côûi môû ñoái vôùi nhöõng thay ñoåi, vaø ñeå cho mình ñöôïc caùc bieán coá, caùc cuoäc gaëp gôõ vaø nhöõng tình traïng cuï theå cuûa caùc coäng ñoaøn neâu caâu hoûi, vaø caùc vò tìm kieám nhöõng con ñöôøng môùi ñeå loan baùo Tin möøng ñi töø nhöõng vaán ñeà vaø caùc caâu hoûi do anh chò em trong ñöùc tin neâu leân".
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng: "nôi troïng taâm cuûa baøi Tin möøng chuùng ta ñaõ nghe, coù caâu hoûi maø Chuùa Gieâsu neâu leân vôùi caùc moân ñeä, caâu hoûi naøy Chuùa cuõng neâu leân vôùi chuùng ta ngaøy nay, ñeå chuùng ta coù theå phaân ñònh xem haønh trình ñöùc tin cuûa chuùng ta coù baûo toàn ñöôïc söï haêng say vaø sinh ñoäng, ngoïn löûa töông quan vôùi Chuùa coøn ñöôïc saùng ngôøi hay khoâng: "Coøn caùc con, caùc con noùi Thaày laø ai?" (Mt 16,14).
Roài Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh raèng: "Moãi ngaøy, moãi giôø trong lòch söû, chuùng ta luoân phaûi chuù yù ñeán caâu hoûi naøy. Neáu chuùng ta khoâng muoán cuoäc soáng Kitoâ cuûa ta bò thu heïp vaøo moät taøn tích cuûa quaù khöù, nhö bao nhieâu laàn Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ ñaõ caûnh giaùc, thì ñieàu quan troïng laø phaûi ra khoûi nguy cô moät ñöùc tin meät moûi vaø tónh laëng, ñeå töï hoûi: "Ngaøy nay, Chuùa Gieâsu Kitoâ laø ai ñoái vôùi chuùng ta? Caâu hoûi naøy chieám vò trí naøo trong ñôøi soáng vaø hoaït ñoäng cuûa Giaùo hoäi? Laøm sao chuùng ta coù theå laøm chöùng veà nieàm hy voïng naøy trong cuoäc soáng haèng ngaøy vaø loan baùo hy voïng aáy cho nhöõng ngöôøi chuùng ta gaëp?"
Trong baøi giaûng, Ñöùc Thaùnh cha cuõng ngoû lôøi ñaëc bieät vôùi Giaùo phaän Roma. Hôn moïi nôi khaùc, giaùo phaän naøy ñöôïc keâu goïi trôû thaønh daáu chæ hieäp nhaát vaø hieäp thoâng, moät Giaùo hoäi nhieät thaønh nhôø ñöùc tinh sinh ñoäng, moät coäng ñoaøn caùc moân ñeä laøm chöùng veà nieàm vui vaø an uûi cuûa Tin möøng trong moïi hoaøn caûnh cuûa con ngöôøi".
Ñöùc Thaùnh cha ñaëc bieät chaøo thaêm taát caû caùc Toång giaùm muïc laõnh nhaän daây Pallium hoâm nay vaø ngaøi chaøo thaêm caùc thaønh vieân Hoäi ñoàng Giaùo hoäi Coâng giaùo Ucraina Ñoâng phöông, phaùi ñoaøn cuûa Toøa Thöôïng phuï Chính thoáng Constantinople ñöôïc Ñöùc Thöôïng phuï Bartolomaios göûi ñeán.
Trao daây Pallium
Sau baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh cha laø nghi thöùc laøm pheùp daây Pallium. Caùc phoù teá xuoáng haàm moä thaùnh Pheâroâ mang hai khay döïng 54 daây Pallium leân tröôùc Ñöùc Thaùnh cha. Roài Ñöùc Hoàng y Mamberti, Tröôûng Ñaúng Phoù teá giôùi thieäu caùc Toång giaùm muïc chính toøa vôùi Ñöùc Thaùnh cha vaø caùc vò cuøng ñoïc lôøi tuyeân theä luoân luoân trung thaønh vaø vaâng phuïc Ñöùc Thaùnh cha ñöông nhieäm cuõng nhö caùc Ñaáng keá vò. Keá ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñoïc lôøi nguyeän vaø laøm pheùp caùc daây Pallium roài laàn löôït ñeo vaøo coå 54 vò Toång giaùm muïc, khi caùc vò tieán leân, roài quyø tröôùc maët Ñöùc Thaùnh cha.
Thaùnh leã keát thuùc luùc 11 giôø 30. Ñöùc Thaùnh cha coøn döøng laïi caàu nguyeän choác laùt tröôùc töôïng thaùnh Pheâroâ toâng ñoà ôû beân hoâng Ñeàn thôø.