Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV tieáp kieán
caùc ñaïi dieän chính quyeàn vaø ñaïi bieåu quoác hoäi Coâng giaùo
Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV tieáp kieán caùc ñaïi dieän chính quyeàn vaø ñaïi bieåu quoác hoäi Coâng giaùo.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 22-06-2025) - Saùng ngaøy 21 thaùng Saùu naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ tieáp kieán haøng traêm ñaïi dieän chính quyeàn vaø ñaïi bieåu quoác hoäi Coâng giaùo töø 68 quoác gia treân theá giôùi, veà Roma tham döï Ngaøy Naêm Thaùnh daønh cho caùc nhaø caàm quyeàn. Ñöùc Thaùnh cha nhaéc nhôû caùc vò veà nghóa vuï baûo veä coâng ích, thaêng tieán töï do toân giaùo vaø ñoái thoaïi lieân toân, sau cuøng laø löu yù veà thaùch ñoá cuûa trí tueä nhaân taïo.
Hieän dieän trong dòp naøy cuõng coù baø Meloni, Thuû töôùng YÙ vaø oâng Fontana, Chuû tòch Haï vieän YÙ, baø Chuû tòch vaø oâng Toång thö kyù Lieân hieäp caùc ñaïi bieåu quoác hoäi, cuõng nhö nhieàu ñaïi dieän cuûa caùc toå chöùc giaùo duïc vaø caùc vò laõnh ñaïo toân giaùo.
Ñöùc Thaùnh cha nhaän xeùt raèng nghóa vuï ñaàu tieân ñöôïc uûy thaùc cho caùc nhaø caàm quyeàn laø baûo veä vaø thaêng tieán thieän ích cuûa coäng ñoaøn, nhaát laø baûo veä nhöõng ngöôøi yeáu theá vaø bò gaït ra ngoaøi leà. Nghóa vuï naøy vöôït leân treân baát kyø tö lôïi naøo. Ví duï, noã löïc vöôït thaéng söï cheânh leäch khoâng theå chaáp nhaän ñöôïc giöõa söï giaøu sang thaùi quaù cuûa moät thieåu soá, trong khi ñaïi ña soá daân chuùng laïi quaù ngheøo khoå (Xc Ñöùc Leâoâ 13, Rerum Novarum, 15-5-1891). "Bao nhieâu ngöôøi soáng trong tình traïng cuøng cöïc, ñang keâu gaøo nhöng khoâng ai laéng nghe tieáng keâu cuûa hoï. Söï cheânh leäch ñoù sinh ra nhöõng tình traïng baát coâng tröôøng kyø, deã laøm buøng leân baïo löïc vaø sôùm muoän gì cuõng ñöa tôùi thaûm traïng chieán tranh. Traùi laïi, moät hoaït ñoäng chính trò toát, taïo ñieàu kieän cho söï phaân phoái taøi nguyeân moät caùch coâng baèng, coù theå coáng hieán moät dòch vuï höõu hieäu giuùp kieán taïo söï hoøa hôïp vaø an bình, trong xaõ hoäi cuõng nhö trong laõnh vöïc quoác teá".
Ñieåm thöù hai ñöôïc Ñöùc Thaùnh cha nhaán maïnh laø töï do toân giaùo vaø ñoái thoaïi lieân toân. Hai laõnh vöïc naøy ngaøy caøng coù tính caùch thôøi söï. Hoaït ñoäng chính trò coù theå taùc duïng raát nhieàu, thaêng tieán nhöõng ñieàu kieän ñeå coù töï do toân giaùo ñích thöïc vaø coù theå phaùt trieån moät cuoäc gaëp gôõ giöõa caùc coäng ñoàng toân giaùo khaùc nhau, trong tinh thaàn toân troïng. Tin nôi Thieân Chuùa, vôùi nhöõng giaù trò tích cöïc töø ñoù maø ra, ñoù laø moät nguoàn maïch mang laïi lôïi ích lôùn lao vaø chaân thaät, trong ñôøi soáng cuûa moãi caù nhaân vaø caùc coäng ñoaøn".
Trong boái caûnh naøy, Ñöùc Thaùnh cha ñeà cao taàm quan troïng cuûa luaät töï nhieân, khoâng phaûi do baøn tay con ngöôøi laäp ra, nhöng ñöôïc nhìn nhaän laø coù giaù trò phoå quaùt trong moïi thôøi ñaïi. Ngaøi trích daãn trieát gia Ciceron, töø thôøi La Maõ xöa kia, theo ñoù luaät töï nhieân khoâng chaáp nhaän söï thay ñoåi hoaëc huûy boû naøo do con ngöôøi, duø ñoù laø Thöôïng vieän hay do daân chuùng (Cicerone, De re publica, III, 22).
"Luaät töï nhieân, coù giaù trò phoå quaùt ñi xa hôn vaø vöôït leân treân moïi xaùc tín khaùc coù tính chaát yù kieán, ñoù chính laø kim chæ nam höôùng daãn trong vieäc laøm luaät vaø haønh ñoäng, ñaëc bieät trong nhöõng vaán ñeà teá nhò veà luaân lyù ñaïo ñöùc ñang ñöôïc ñeà ra moät caùch caáp thieát hôn so vôùi quaù khöù, lieân quan caû ñeán laõnh vöïc thaàm kín cuûa con ngöôøi".
Ñöùc Thaùnh cha khoâng queân nhaéc ñeán Tuyeân ngoân quoác teá nhaân quyeàn cuûa Lieân Hieäp Quoác, ngaøy 10 thaùng Möôøi Hai naêm 1948, ñoù laø ñieàu ngaøy nay thuoäc veà gia saûn vaên hoùa cuûa nhaân loaïi. Tuyeân ngoân naøy, ngaøy caøng thôøi söï, coù theå goùp phaàn khoâng ít vaøo vieäc ñaët con ngöôøi trong söï toaøn veïn baát khaû xaâm phaïm cuûa hoï, laøm neàn taûng cho vieäc tìm kieám söï thaät, ñeå traû laïi phaåm giaù cho nhöõng ngöôøi caûm thaáy khoâng ñöôïc toân troïng trong noäi taâm cuûa hoï vaø trong nhöõng ñoøi hoûi cuûa löông taâm moãi ngöôøi".
Sau cuøng laø vaán ñeà trí tueä nhaân taïo. Ñöùc Thaùnh cha nhìn nhaän giaù trò vaø söï hoã trôï cuûa phaùt trieån kyõ thuaät naøy cho xaõ hoäi, nhöng theo möùc ñoä vieäc söû duïng noù khoâng ñöôïc laøm thöông toån caên tính vaø phaåm giaù con ngöôøi, cuõng nhö nhöõng quyeàn töï do caên baûn cuûa hoï. Ñaëc bieät, khoâng ñöôïc queân raèng trí tueä nhaân taïo coù chöùc naêng laø moät duïng cuï ñeå möu ích cho con ngöôøi, chöù khoâng ñöôïc laøm suy giaûm hoaëc ñaùnh baïi con ngöôøi. Ñöùc Thaùnh cha nhìn nhaän ñaây laø moät thaùch ñoá lôùn, ñoøi phaûi ñaëc bieät quan taâm ñeå ñeà ra nhöõng loái soáng laønh maïnh, coâng chính vaø an toaøn, nhaát laø möu ích cho caùc theá heä treû, trong khuoân khoå nhöõng boái caûnh môùi meû ngaøy nay".
Sau cuøng, Ñöùc Thaùnh cha taùi ñeà cao taám göông cuûa thaùnh Thomas More, moät nhaø caàm quyeàn ngöôøi Anh, luoân trung thaønh vôùi traùch nhieäm daân söï cuûa mình, moät coâng boäc toaøn veïn nhôø söùc maïnh cuûa ñöùc tin, phuïc vuï con ngöôøi, nhaát laø nhöõng ngöôøi ngheøo vaø yeáu theá, baûo veä gia ñình vaø thaêng tieán giaùo duïc toaøn veïn cho giôùi treû.
(Sala Stampa 21-6-2025)