Toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha
nhaân Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù chín
Toaøn vaên Söù ñieäp cuûa Ñöùc Thaùnh Cha nhaân Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo laàn thöù chín.
J.B. Ñaëng Minh An dòch
Vatican (VietCatholic News 14-06-2025) - Ngaøy Theá giôùi vì Ngöôøi ngheøo laàn thöù chín, seõ ñöôïc toå chöùc vaøo Chuùa Nhaät ngaøy 16 thaùng 11 naêm 2025. Ñeå chuaån bò cho dòp naøy, Ñöùc Thaùnh Cha Leâoâ XIV ñaõ coâng boá söù ñieäp cuûa ngaøi vaøo ngaøy Thöù Saùu, 13 Thaùng Saùu naêm 2025.
Nguyeân baûn tieáng Anh coù theå xem taïi ñaây. Döôùi ñaây laø baûn dòch toaøn vaên sang Vieät Ngöõ:
Chuùa laø nieàm hy voïng cuûa con (x. Tv 71:5)
1. "Laïy Chuùa, Chuùa laø nieàm hy voïng cuûa con" (Tv 71:5). Nhöõng lôøi naøy tuoân traøo töø moät traùi tim naëng tróu nhöõng gian truaân nghieâm troïng: taùc giaû Thaùnh Vònh thoát leân "Chuùa ñaõ cho con thaáy bieát bao gian truaân vaø khoán khoå" (caâu 20). Ñoàng thôøi, traùi tim cuûa Vònh Gia vaãn roäng môû vaø tin töôûng; kieân ñònh trong ñöùc tin, oâng nhìn nhaän coù söï hoã trôï cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng maø oâng goïi laø "nuùi ñaù cho con aån naùu, ñoàn luõy kieân coá" (caâu 3). Do ñoù, loøng tin töôûng beàn bæ cuûa oâng raèng hy voïng nôi Thieân Chuùa khoâng bao giôø laøm oâng thaát voïng: "Laïy Chuùa, con aån naùu beân Chuùa; con seõ khoâng bao giôø phaûi hoå theïn" (caâu 1).
Giöõa nhöõng thöû thaùch cuûa cuoäc soáng, hy voïng cuûa chuùng ta ñöôïc truyeàn caûm höùng töø söï chaéc chaén vaø an uûi cuûa tình yeâu Thieân Chuùa, ñöôïc ñoå vaøo loøng chuùng ta bôûi Chuùa Thaùnh Thaàn. Nieàm hy voïng ñoù khoâng laøm chuùng ta thaát voïng (x. Rm 5:5). Vì vaäy, Thaùnh Phaoloâ coù theå vieát cho Timoâtheâ: "Vì muïc ñích naøy, chuùng ta phaûi vaát vaû vaø chieán ñaáu, vì chuùng ta ñaët hy voïng vaøo Thieân Chuùa haèng soáng" (1 Tim 4:10). Thieân Chuùa haèng soáng thöïc söï laø "Thieân Chuùa cuûa hy voïng" (Rm 15:13), vaø Chuùa Kitoâ, qua caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi, ñaõ trôû thaønh "hy voïng cuûa chuùng ta" (1 Tim 1:1). Chuùng ta khoâng bao giôø ñöôïc queân raèng chuùng ta ñaõ ñöôïc cöùu trong hy voïng naøy, vaø caàn phaûi baùm chaët vaøo ñoù.
2. Ngöôøi ngheøo coù theå laø chöùng nhaân cho moät nieàm hy voïng maïnh meõ vaø kieân ñònh, chính xaùc laø vì hoï hieän thaân cho nieàm hy voïng ñoù giöõa söï baát oån, ngheøo ñoùi, baáp beânh vaø bò gaït ra ngoaøi leà. Hoï khoâng theå döïa vaøo söï an toaøn cuûa quyeàn löïc vaø cuûa caûi; ngöôïc laïi, hoï phaûi chòu söï thöông xoùt cuûa nhöõng ngöôøi quyeàn theá vaø thöôøng laø naïn nhaân cuûa hoï. Nieàm hy voïng cuûa ngöôøi ngheøo nhaát thieát phaûi ñöôïc tìm kieám ôû nôi khaùc. Khi nhaän ra raèng Thieân Chuùa laø nieàm hy voïng ñaàu tieân vaø duy nhaát cuûa chuùng ta, chuùng ta cuõng chuyeån töø nhöõng hy voïng thoaùng qua sang moät nieàm hy voïng laâu daøi. Moät khi chuùng ta mong muoán Thieân Chuùa ñoàng haønh vôùi chuùng ta treân haønh trình cuoäc soáng, cuûa caûi vaät chaát trôû neân töông ñoái, vì chuùng ta khaùm phaù ra kho baùu thöïc söï maø chuùng ta caàn. Nhöõng lôøi maø Chuùa Gieâsu ñaõ noùi vôùi caùc moân ñeä cuûa Ngöôøi vaãn maïnh meõ vaø roõ raøng: "Anh em ñöøng tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng döôùi ñaát, nôi moái moït laøm hö naùt, vaø keû troäm khoeùt vaùch laáy ñi. Nhöng haõy tích tröõ cho mình nhöõng kho taøng treân trôøi, nôi moái moït khoâng laøm hö naùt, vaø keû troäm khoâng khoeùt vaùch laáy ñi." (Mt 6:19-20).
3. Hình thöùc ngheøo ñoùi nghieâm troïng nhaát laø khoâng bieát Thieân Chuùa. Nhö Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ ñaõ vieát trong Toâng huaán Evangelii Gaudium - Nieàm Vui Phuùc AÂm: "Söï phaân bieät ñoái xöû teä haïi nhaát maø ngöôøi ngheøo phaûi chòu laø thieáu söï chaêm soùc veà maët tinh thaàn. Phaàn lôùn ngöôøi ngheøo coù söï côûi môû ñaëc bieät vôùi ñöùc tin; hoï caàn Thieân Chuùa vaø chuùng ta khoâng ñöôïc queân trao cho hoï tình baïn, phöôùc laønh, lôøi cuûa Ngöôøi, vieäc cöû haønh caùc bí tích vaø moät haønh trình taêng tröôûng vaø tröôûng thaønh trong ñöùc tin" (Soá 2000). ÔÛ ñaây chuùng ta thaáy moät nhaän thöùc cô baûn vaø thieát yeáu veà caùch chuùng ta coù theå tìm thaáy kho taøng cuûa mình nôi Thieân Chuùa. Nhö Thaùnh Toâng ñoà Gioan nhaán maïnh: "Neáu ai noùi: 'Toâi yeâu meán Thieân Chuùa' maø laïi gheùt anh em mình, thì ngöôøi aáy laø keû noùi doái; vì ai khoâng yeâu thöông ngöôøi anh em maø hoï troâng thaáy, thì khoâng theå yeâu meán Thieân Chuùa maø hoï khoâng troâng thaáy" (1 Ga 4:20).
Ñaây laø moät quy luaät cuûa ñöùc tin vaø laø bí quyeát cuûa hy voïng: taát caû cuûa caûi treân traùi ñaát naøy, thöïc taïi vaät chaát, thuù vui theá gian, söï thònh vöôïng kinh teá, duø quan troïng ñeán ñaâu, cuõng khoâng theå mang laïi haïnh phuùc cho traùi tim chuùng ta. Söï giaøu coù thöôøng laøm chuùng ta thaát voïng vaø coù theå daãn ñeán nhöõng tình huoáng ngheøo ñoùi bi thaûm - treân heát laø söï ngheøo ñoùi phaùt sinh töø vieäc khoâng nhaän ra nhu caàu cuûa chuùng ta ñoái vôùi Chuùa vaø töø noã löïc soáng maø khoâng coù Ngöôøi. Moät caâu noùi cuûa Thaùnh Augustinoâ hieän leân trong taâm trí toâi: "Haõy ñeå taát caû hy voïng cuûa anh chò em ôû nôi Chuùa: haõy caûm thaáy anh chò em caàn Ngöôøi, vaø ñeå Ngöôøi laáp ñaày nhu caàu ñoù. Neáu khoâng coù Ngöôøi, baát cöù thöù gì anh chò em sôû höõu seõ chæ khieán anh chò em trôû neân troáng roãng hôn maø thoâi" (Enarr. trong Ps., 85:3).
4. Lôøi Chuùa noùi vôùi chuùng ta raèng nieàm hy voïng Kitoâ giaùo laø söï chaéc chaén ôû moïi böôùc ñi cuûa cuoäc haønh trình cuoäc soáng, vì noù khoâng phuï thuoäc vaøo söùc maïnh con ngöôøi cuûa chuùng ta maø phuï thuoäc vaøo lôøi höùa cuûa Thieân Chuùa, Ñaáng luoân thaønh tín. Vì lyù do naøy, ngay töø ñaàu, caùc Kitoâ höõu ñaõ ñoàng nhaát hy voïng vôùi bieåu töôïng cuûa moû neo, mang laïi söï oån ñònh vaø an toaøn. Nieàm hy voïng Kitoâ giaùo gioáng nhö moät moû neo giöõ chaët traùi tim chuùng ta vaøo lôøi höùa cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng ñaõ cöùu chuùng ta baèng caùi cheát vaø söï phuïc sinh cuûa Ngöôøi vaø seõ laïi ñeán giöõa chuùng ta. Nieàm hy voïng naøy tieáp tuïc höôùng chuùng ta ñeán "trôøi môùi" vaø "ñaát môùi" (2 Pr 3:13), nhö laø chaân trôøi thöïc söï cuûa söï toàn taïi cuûa chuùng ta, nôi moïi cuoäc soáng seõ tìm thaáy yù nghóa ñích thöïc cuûa noù, vì queâ höông thöïc söï cuûa chuùng ta laø ôû treân trôøi (x. Phil 3:20).
Do ñoù, thaønh phoá cuûa Thieân Chuùa thuùc ñaåy chuùng ta caûi thieän caùc thaønh phoá cuûa con ngöôøi. Caùc thaønh phoá cuûa chuùng ta phaûi baét ñaàu gioáng nhö cuûa Ngöôøi. Nieàm hy voïng, ñöôïc duy trì bôûi tình yeâu cuûa Thieân Chuùa ñoå vaøo loøng chuùng ta qua Chuùa Thaùnh Thaàn (x. Rm 5:5), bieán traùi tim con ngöôøi thaønh maûnh ñaát maøu môõ nôi tình baùc aùi ñoái vôùi söï soáng cuûa theá giôùi coù theå nôû hoa. Truyeàn thoáng cuûa Giaùo hoäi luoân nhaán maïnh ñeán moái quan heä tuaàn hoaøn giöõa ba nhaân ñöùc ñoái thaàn laø ñöùc tin, ñöùc caäy vaø ñöùc meán. Ñöùc caäy sinh ra töø ñöùc tin, ñöùc tin nuoâi döôõng vaø duy trì ñöùc caäy treân neàn taûng ñöùc meán, laø meï cuûa moïi nhaân ñöùc. Taát caû chuùng ta ñeàu caàn ñöùc meán, ôû ñaây vaø baây giôø. Ñöùc meán khoâng chæ laø moät lôøi höùa; ñoù laø moät thöïc teá hieän taïi caàn ñöôïc ñoùn nhaän vôùi nieàm vui vaø traùch nhieäm. Ñöùc meán thu huùt chuùng ta vaø höôùng daãn caùc quyeát ñònh cuûa chuùng ta höôùng tôùi lôïi ích chung. Ngöôïc laïi, nhöõng ngöôøi thieáu ñöùc meán khoâng chæ thieáu ñöùc tin vaø ñöùc caäy; hoï coøn cöôùp maát hy voïng cuûa nhöõng ngöôøi laân caän.
5. Lôøi keâu goïi hy voïng trong Kinh thaùnh do ñoù bao haøm nghóa vuï gaùnh vaùc traùch nhieäm cuûa chuùng ta trong lòch söû, khoâng do döï. Treân thöïc teá, baùc aùi "laø ñieàu raên xaõ hoäi lôùn nhaát" (Giaùo lyù Coâng Giaùo, soá 1889). Ngheøo ñoùi coù nhöõng nguyeân nhaân mang tính caáu truùc caàn phaûi ñöôïc giaûi quyeát vaø loaïi boû. Trong khi ñoù, moãi ngöôøi chuùng ta ñöôïc keâu goïi ñöa ra nhöõng daáu hieäu hy voïng môùi ñeå laøm chöùng cho loøng baùc aùi cuûa Kitoâ giaùo, gioáng nhö nhieàu vò thaùnh ñaõ laøm trong nhieàu theá kyû. Ví duï, beänh vieän vaø tröôøng hoïc laø nhöõng toå chöùc ñöôïc thaønh laäp ñeå tieáp caän nhöõng ngöôøi deã bò toån thöông vaø bò thieät thoøi nhaát. Nhöõng toå chöùc naøy neân laø moät phaàn trong chính saùch coâng cuûa moïi quoác gia, nhöng chieán tranh vaø baát bình ñaúng thöôøng ngaên caûn ñieàu naøy xaûy ra. Ngaøy nay, nhöõng daáu hieäu hy voïng ngaøy caøng ñöôïc tìm thaáy trong caùc vieän döôõng laõo, coäng ñoàng daønh cho treû vò thaønh nieân, caùc trung taâm laéng nghe vaø chaáp nhaän, beáp aên baùc aùi, nhaø taïm truù cho ngöôøi voâ gia cö vaø tröôøng hoïc thu chi phí thaáp. Coù bao nhieâu daáu hieäu hy voïng thaàm laëng naøy thöôøng bò boû qua nhöng laïi raát quan troïng ñeå gaït boû söï thôø ô cuûa chuùng ta vaø truyeàn caûm höùng cho nhöõng ngöôøi khaùc tham gia vaøo nhieàu hình thöùc coâng taùc tình nguyeän khaùc nhau!
Giaùo hoäi khoâng theå sao nhaõng ngöôøi ngheøo, nhöng phaûi xem hoï laø nhöõng anh chò em yeâu daáu cuûa chuùng ta, vì baèng cuoäc soáng, lôøi noùi vaø söï khoân ngoan cuûa hoï, hoï giuùp chuùng ta tieáp xuùc vôùi chaân lyù cuûa Phuùc aâm. Vieäc cöû haønh Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo coù nghóa laø nhaéc nhôû caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta raèng ngöôøi ngheøo laø troïng taâm cuûa moïi hoaït ñoäng muïc vuï cuûa chuùng ta. Ñieàu naøy khoâng chæ ñuùng vôùi coâng vieäc baùc aùi cuûa Giaùo hoäi, maø coøn ñuùng vôùi söù ñieäp maø Giaùo hoäi toân vinh vaø coâng boá. Thieân Chuùa ñaõ gaùnh laáy söï ngheøo khoù cuûa hoï ñeå laøm giaøu cho chuùng ta qua tieáng noùi, caâu chuyeän vaø khuoân maët cuûa hoï. Moïi hình thöùc ngheøo ñoùi, khoâng coù ngoaïi leä, ñeàu keâu goïi chuùng ta traûi nghieäm Phuùc aâm moät caùch cuï theå vaø ñöa ra nhöõng daáu chæ hy voïng hieäu quaû.
6. Ñaây chính laø lôøi môøi goïi maø leã kyû nieäm Naêm Thaùnh naøy göûi ñeán chuùng ta. Khoâng phaûi ngaãu nhieân maø Ngaøy Theá giôùi Ngöôøi ngheøo ñöôïc cöû haønh vaøo cuoái naêm aân suûng naøy. Khi Cöûa Thaùnh ñoùng laïi, chuùng ta phaûi traân troïng vaø chia seû vôùi ngöôøi khaùc nhöõng moùn quaø thieâng lieâng ñöôïc ban cho chuùng ta trong suoát naêm caàu nguyeän, hoaùn caûi vaø laøm chöùng naøy. Ngöôøi ngheøo khoâng phaûi laø ñoái töôïng ñöôïc chuùng ta chaêm soùc muïc vuï, maø laø nhöõng chuû theå saùng taïo thaùch thöùc chuùng ta tìm ra nhöõng caùch môùi ñeå soáng Phuùc aâm ngaøy nay. Tröôùc nhöõng hình thöùc baàn cuøng hoùa môùi, chuùng ta coù nguy cô trôû neân chai ñaù vaø cam chòu. Moãi ngaøy, chuùng ta ñeàu gaëp nhöõng ngöôøi ngheøo hoaëc baàn cuøng. Chính chuùng ta cuõng coù theå coù ít hôn tröôùc vaø ñang maát ñi nhöõng gì töøng coù veû an toaøn: moät ngoâi nhaø, ñuû thöùc aên cho moãi ngaøy, tieáp caän dòch vuï chaêm soùc söùc khoûe vaø giaùo duïc toát, thoâng tin, töï do toân giaùo vaø töï do ngoân luaän.
Trong vieäc thuùc ñaåy lôïi ích chung naøy, traùch nhieäm xaõ hoäi cuûa chuùng ta ñöôïc ñaët neàn taûng treân haønh ñoäng saùng taïo cuûa Thieân Chuùa, haønh ñoäng naøy trao cho moïi ngöôøi moät phaàn trong caùc cuûa caûi cuûa traùi ñaát. Gioáng nhö nhöõng cuûa caûi ñoù, thaønh quaû lao ñoäng cuûa con ngöôøi phaûi ñöôïc tieáp caän bình ñaúng vôùi taát caû moïi ngöôøi. Giuùp ñôõ ngöôøi ngheøo laø vaán ñeà coâng lyù tröôùc khi noùi ñeán vaán ñeà baùc aùi. Nhö Thaùnh Augustinoâ ñaõ nhaän xeùt: "Baïn cho ngöôøi ñoùi baùnh mì; nhöng toát hôn heát laø khoâng neân ñeå ai phaûi ñoùi, ñeå baïn khoâng caàn phaûi cho ñi. Baïn cho ngöôøi traàn truoàng maëc quaàn aùo, nhöng toát nhaát laø taát caû moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc maëc quaàn aùo vaø khoâng caàn phaûi cung caáp söï thieáu huït naøy" (In I Ioan., 8:5).
Toâi hy voïng raèng Naêm Thaùnh naøy seõ khuyeán khích vieäc phaùt trieån caùc chính saùch nhaèm choáng laïi caùc hình thöùc ngheøo ñoùi cuõ vaø môùi, cuõng nhö huy ñoäng caùc saùng kieán môùi ñeå hoã trôï vaø giuùp ñôõ nhöõng ngöôøi ngheøo nhaát trong soá nhöõng ngöôøi ngheøo. Lao ñoäng, giaùo duïc, nhaø ôû vaø y teá laø neàn taûng cuûa moät neàn an ninh seõ khoâng bao giôø ñaït ñöôïc baèng vieäc söû duïng vuõ khí. Toâi baøy toû loøng bieát ôn ñoái vôùi nhöõng saùng kieán ñaõ toàn taïi vaø ñoái vôùi nhöõng noã löïc ñöôïc theå hieän haøng ngaøy treân bình dieän quoác teá bôûi raát nhieàu nam nöõ thieän chí.
Chuùng ta haõy phoù thaùc mình cho Ñöùc Maria Raát Thaùnh, Ñaáng An uûi nhöõng ngöôøi ñau khoå, vaø cuøng vôùi Meï, chuùng ta haõy caát leân baøi ca hy voïng khi chuùng ta laáy lôøi cuûa baøi Te Deum laøm cuûa mình: "Laïy Chuùa, chuùng con hy voïng nôi Chuùa, vaø chuùng con seõ khoâng bao giôø hy voïng voâ ích."
Töø Vatican, ngaøy 13 thaùng 6 naêm 2025, Leã nhôù Thaùnh Antoân Padua, Boån maïng cuûa Ngöôøi ngheøo
(Source: Holy See Press OfficeMessage of the Holy Father for the Ninth World Day of the Poor, 13.06.2025)