Baøi giaûng cuûa Ñöùc Leo XIV
trong Thaùnh Leã möøng Ñöùc Maria,
Meï cuûa Giaùo hoäi, ngaøy 9 thaùng 6 naêm 2025
Baøi giaûng cuûa Ñöùc Leo XIV trong Thaùnh Leã möøng Ñöùc Maria, Meï cuûa Giaùo hoäi, ngaøy 9 thaùng 6 naêm 2025.
SIMONE RISOLUTI | AFP
Vuõ Vaên An chuyeån dòch Vieät ngöõ
Vatican (VietCatholic News 09-06-2025) - Kathleen N. Hattrup cuûa taïp chí Aleteia, ngaøy 09/06/2025, cho hay: Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV ñaõ chuû trì moät Thaùnh leã möøng naêm thaùnh khaùc vaøo ngaøy 9 thaùng 6 naêm 2025, ngaøy leã cuûa Ñöùc Maria, Meï cuûa Giaùo hoäi. Vieäc cöû haønh naøy ñaõ quy tuï caùc nhaân vieân vaø vieân chöùc cuûa Giaùo trieàu Roâma.
Ñöùc Giaùo Hoaøng ñaõ mang caây thaùnh giaù naêm thaùnh vaø daãn ñaàu moät ñoaøn röôùc caùc vieân chöùc cuûa Toøa thaùnh qua Cöûa Thaùnh cuûa Vöông cung thaùnh ñöôøng Thaùnh Pheâroâ vaø sau ñoù cöû haønh Thaùnh leã taïi vöông cung thaùnh ñöôøng.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ toaøn vaên baøi giaûng cuûa Ñöùc Thaùnh Cha taïi Vatican, theo baûn tieáng Anh cuûa Toøa Thaùnh:
Anh chò em thaân meán,
Hoâm nay chuùng ta coù nieàm vui vaø aân suûng khi cöû haønh Naêm Thaùnh cuûa Toøa thaùnh vaøo ngaøy leã phuïng vuï cuûa Ñöùc Maria, Meï cuûa Giaùo hoäi. Söï truøng hôïp may maén naøy laø nguoàn saùng vaø caûm höùng beân trong trong Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ñaõ ñoå traøn ñaày treân daân Chuùa vaøo ngaøy Leã Nguõ Tuaàn. Trong boái caûnh thieâng lieâng naøy, chuùng ta ñang traûi qua moät ngaøy ñaëc bieät; tröôùc tieân laø vôùi baøi suy nieäm maø chuùng ta ñaõ nghe vaø baây giôø, taïi baøn tieäc Lôøi Chuùa vaø Thaùnh Theå.
Lôøi Chuùa trong cuoäc cöû haønh naøy giuùp chuùng ta hieåu ñöôïc maàu nhieäm cuûa Giaùo hoäi vaø, trong ñoù, cuûa Toøa thaùnh, döôùi aùnh saùng cuûa hai hình aûnh trong Kinh thaùnh ñöôïc Chuùa Thaùnh Thaàn linh höùng trong Coâng vuï Toâng ñoà (1:12-14) vaø trong Tin möøng cuûa Thaùnh Gioan (19:25-34).
Chuùng ta haõy baét ñaàu vôùi caâu chuyeän cô baûn, ñoù laø caâu chuyeän veà caùi cheát cuûa Chuùa Gieâsu. Thaùnh Gioan, ngöôøi duy nhaát trong soá Möôøi Hai Toâng Ñoà coù maët taïi ñoài Calvary, ñaõ nhìn thaáy vaø laøm chöùng raèng döôùi chaân thaäp giaù, meï cuûa Chuùa Gieâsu ñöùng cuøng vôùi nhöõng ngöôøi phuï nöõ khaùc (x. Ga 19:25). Vaø chính tai ngaøi ñaõ nghe nhöõng lôøi cuoái cuøng cuûa Thaày, trong soá ñoù coù nhöõng lôøi sau: "Thöa Baø, ñaây laø con cuûa Baø!" vaø sau ñoù, quay sang ngaøi, "Ñaây laø meï cuûa Con!" (Ga 19:26-27).
Chöùc laøm meï cuûa Ñöùc Maria qua maàu nhieäm Thaäp giaù ñaõ coù moät böôùc nhaûy voït khoâng theå töôûng töôïng ñöôïc: meï cuûa Chuùa Gieâsu ñaõ trôû thaønh Eva môùi, nguoàn soáng môùi vaø vónh cöûu cho moïi ngöôøi böôùc vaøo theá gian, vì Con cuûa Ngöôøi ñaõ lieân keát ngaøi vôùi caùi cheát cöùu chuoäc cuûa Ngöôøi. Chuû ñeà veà söï sinh soâi naûy nôû hieän dieän roõ raøng trong phuïng vuï naøy. Lôøi caàu nguyeän môû ñaàu ñaõ ngay laäp töùc laøm noåi baät ñieàu naøy baèng caùch caàu xin Chuùa Cha ñeå Giaùo hoäi, ñöôïc tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ naâng ñôõ, "ngaøy caøng sinh soâi naûy nôû hôn". (Collect)
Söï sinh soâi naûy nôû cuûa Giaùo hoäi cuõng gioáng nhö söï sinh soâi naûy nôû cuûa Ñöùc Maria; ñieàu naøy ñöôïc thöïc hieän trong cuoäc soáng cuûa caùc thaønh vieân cuûa giaùo hoäi ñeán möùc hoï soáng laïi, "moät caùch thu nhoû", nhöõng gì Meï ñaõ soáng, töùc laø hoï yeâu theo tình yeâu cuûa Chuùa Gieâsu. Moïi söï ñôm hoa keát traùi cuûa Giaùo hoäi vaø cuûa Toøa thaùnh ñeàu phuï thuoäc vaøo Thaäp giaù cuûa Chuùa Kitoâ. Neáu khoâng, ñoù chæ laø veû beà ngoaøi, neáu khoâng muoán noùi teä hôn. Moät nhaø thaàn hoïc vó ñaïi ñöông thôøi ñaõ vieát: "Neáu Giaùo hoäi laø caây moïc leân töø haït caûi nhoû beù cuûa thaäp giaù, thì caây naøy ñöôïc ñònh saün seõ laàn löôït sinh ra haït caûi, vaø do ñoù laø nhöõng traùi laëp laïi hình daïng cuûa thaäp giaù, bôûi vì chính nhôø thaäp giaù maø chuùng hieän höõu" (H.U. von Balthasar, Cordula ovverosia il caso serio, Brescia 1969, 45-46).
Trong Lôøi nguyeän, chuùng ta cuõng caàu nguyeän ñeå Giaùo hoäi coù theå haân hoan "trong söï thaùnh thieän cuûa con caùi mình". Treân thöïc teá, söï ñôm hoa keát traùi cuûa Ñöùc Maria vaø cuûa Giaùo hoäi gaén lieàn chaët cheõ vôùi söï thaùnh thieän cuûa hoï, ñoù laø söï ñoàng hình ñoàng daïng cuûa hoï vôùi Chuùa Kitoâ. Toøa Thaùnh laø thaùnh nhö Giaùo hoäi laø thaùnh, trong coát loõi ban ñaàu cuûa mình, trong chính caáu truùc cuûa höõu theå mình. Do ñoù, Toøa Thaùnh baûo toàn söï thaùnh thieän cuûa coäi nguoàn trong khi ñöôïc chuùng baûo toàn. Nhöng khoâng keùm phaàn ñuùng laø Toøa Thaùnh cuõng soáng trong söï thaùnh thieän cuûa moãi thaønh vieân. Do ñoù, caùch toát nhaát ñeå phuïc vuï Toøa Thaùnh laø phaán ñaáu cho söï thaùnh thieän, moãi ngöôøi theo tình traïng soáng cuï theå cuûa mình vaø coâng vieäc ñöôïc giao phoù cho mình.
Ví duï, moät linh muïc ñích thaân mang moät caây thaùnh giaù naëng neà vì thöøa taùc vuï cuûa mình, nhöng moãi ngaøy ñeàu ñeán vaên phoøng vaø coá gaéng hoaøn thaønh coâng vieäc cuûa mình heát khaû naêng vôùi tình yeâu vaø ñöùc tin, thì vò linh muïc naøy tham gia vaø ñoùng goùp vaøo söï sinh soâi naûy nôû cuûa Giaùo hoäi. Töông töï nhö vaäy, moät ngöôøi cha hoaëc ngöôøi meï cuûa moät gia ñình soáng trong hoaøn caûnh khoù khaên ôû nhaø, coù moät ñöùa con ñaùng lo ngaïi hoaëc cha meï bò beänh, vaø tieáp tuïc coâng vieäc cuûa mình vôùi söï cam keát, ngöôøi ñaøn oâng hoaëc ngöôøi phuï nöõ ñoù seõ sinh soâi naûy nôû vôùi söï sinh soâi naûy nôû cuûa Ñöùc Maria vaø cuûa Giaùo hoäi.
Baây giôø chuùng ta haõy chuyeån sang hình aûnh thöù hai, hình aûnh ñöôïc Thaùnh Luca moâ taû ôû phaàn ñaàu Saùch Coâng vuï Toâng ñoà, moâ taû meï cuûa Chuùa Gieâsu cuøng vôùi caùc Toâng ñoà vaø moân ñeä trong Phoøng Tieäc ly (1:12-14). Hình aûnh naøy trình baøy tình maãu töû cuûa Ñöùc Maria ñoái vôùi Giaùo hoäi môùi thaønh laäp, moät tình maãu töû "nguyeân maãu" vaãn coøn phuø hôïp ôû moïi thôøi ñaïi vaø moïi nôi. Luoân luoân vaø treân heát, ñoù laø hoa traùi cuûa Maàu nhieäm Vöôït qua, cuûa moùn quaø Chuùa chòu ñoùng ñinh vaø Phuïc sinh.
Chuùa Thaùnh Thaàn, Ñaáng ngöï xuoáng vôùi quyeàn naêng treân coäng ñoàng ñaàu tieân, chính laø Thaùnh Thaàn maø Chuùa Gieâsu ñaõ ban taëng vôùi hôi thôû cuoái cuøng cuûa Ngöôøi (x. Ga 19:30). Hình aûnh trong Kinh thaùnh naøy khoâng theå taùch rôøi khoûi hình aûnh ñaàu tieân. Söï sinh hoa traùi cuûa Giaùo hoäi luoân gaén lieàn vôùi aân suûng tuoân chaûy töø traùi tim bò ñaâm thaâu cuûa Chuùa Gieâsu, cuøng vôùi maùu vaø nöôùc, töôïng tröng cho caùc bí tích (x. Ga 19:34).
Trong Phoøng Tieäc Ly, nhôø söù meänh laøm meï maø ngaøi nhaän ñöôïc döôùi chaân thaäp giaù, Ñöùc Maria phuïc vuï coäng ñoàng môùi thaønh laäp: ngaøi laø kyù öùc soáng ñoäng veà Chuùa Gieâsu vaø, nhö vaäy, ngaøi laø trung taâm cuûa söï chuù yù, ñieàu hoøa nhöõng khaùc bieät vaø ñaûm baûo söï hieäp nhaát trong lôøi caàu nguyeän cuûa caùc toâng ñoà.
Trong baûn vaên naøy, caùc toâng ñoà cuõng ñöôïc lieät keâ theo teân vaø, nhö thöôøng leä, Pheâroâ laø ngöôøi ñaàu tieân (x. caâu 13). Nhöng thöïc ra, chính ngaøi laø ngöôøi ñaàu tieân ñöôïc Ñöùc Maria hoã trôï trong thöøa taùc vuï cuûa mình. Töông töï nhö vaäy, Giaùo hoäi Meï hoã trôï söù vuï cuûa nhöõng ngöôøi keá vò Pheâroâ baèng ñaëc suûng Maria. Toøa thaùnh traûi nghieäm theo moät caùch raát ñaëc bieät söï cuøng hieän höõu cuûa hai cöïc; Maria vaø Pheâroâ. Chính cöïc Maria, vôùi tình maãu töû, moùn quaø cuûa Chuùa Kitoâ vaø Chuùa Thaùnh Thaàn, ñaûm baûo söï sinh hoa traùi vaø thaùnh thieän cuûa cöïc Pheâroâ.
Caùc baïn thaân meán, chuùng ta haõy ngôïi khen Chuùa vì Lôøi cuûa Ngöôøi, ngoïn ñeøn soi saùng böôùc chaân chuùng ta, ngay caû trong cuoäc soáng haèng ngaøy khi phuïc vuï Toøa thaùnh. Ñöôïc Lôøi Ngöôøi soi saùng, chuùng ta haõy ñoåi môùi lôøi caàu nguyeän cuûa mình: Laïy Cha, xin ban ôn cho Giaùo Hoäi cuûa Cha, ñöôïc tình yeâu cuûa Chuùa Kitoâ naâng ñôõ, ngaøy caøng sinh hoa traùi trong Chuùa Thaùnh Thaàn, haân hoan trong söï thaùnh thieän cuûa con caùi mình, vaø loâi keùo toaøn theå gia ñình nhaân loaïi vaøo voøng tay cuûa mình (x. Collect in Italian Missal). Amen.