Caùch thöùc truyeàn thoâng cuûa Chuùa Gieâsu,
Ñaáng coù bao nhieâu ñieàu daïy chuùng ta
ñeå loan baùo Tin möøng ngaøy nay
Buoåi Tieáp kieán chung ñaàu tieân cuûa Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV: Caùch thöùc truyeàn thoâng cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng coù bao nhieâu ñieàu daïy chuùng ta ñeå loan baùo Tin möøng ngaøy nay.
G. Traàn Ñöùc Anh, O.P.
Vatican (RVA News 21-05-2025) - Saùng thöù Tö, ngaøy 21 thaùng Naêm naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñaõ thöïc hieän buoåi Tieáp kieán chung ñaàu tieân cuûa ngaøi, noái tieáp buoåi Tieáp kieán chung cuoái cuøng cuûa Ñöùc Thaùnh cha Phanxicoâ, ngaøy 12 thaùng Hai naêm 2025, vì hai ngaøy sau ñoù, Ñöùc Coá Giaùo hoaøng Phanxicoâ phaûi nhaäp vieän vì beänh vieâm phoåi. Nhöõng thöù Tö caùc tuaàn leã sau ñoù, Phoøng Baùo chí Toøa Thaùnh chæ coâng boá baøi giaùo lyù ñaõ doïn saün, vì Ñöùc Thaùnh cha tieáp tuïc ôû nhaø thöông Gemelli.
Luùc 9 giôø 20, thöù Tö ngaøy 21 thaùng Naêm naêm 2025, Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV ñi xe mui traàn tieán ra Quaûng tröôøng Thaùnh Pheâroâ, ñi qua caùc loái ñi ñeå chaøo thaêm hôn 50,000 tín höõu vaø du khaùch haønh höông tuï taäp taïi ñaây.
Hieän dieän trong buoåi tieáp kieán naøy, cuõng coù 3 hoàng y vaø khoaûng 20 giaùm muïc.
Ñöùc Thaùnh cha Leâoâ XIV noái tieáp coâng vieäc cuûa vò tieàn nhieäm vôùi buoåi tieáp kieán chung vaø caû loaït baøi giaùo lyù Naêm Thaùnh ñaõ ñöôïc Ñöùc Phanxicoâ khôûi xöôùng, veà ñeà taøi: "Chuùa Gieâsu Kitoâ nieàm hy voïng cuûa chuùng ta". Chöông II veà ñôøi soáng cuûa Chuùa Gieâsu. Caùc duï ngoân". Baøi hoâm 21 thaùng Naêm naøy laø baøi thöù saùu trong chöông naøy vaø coù ñeà taøi laø: "Ngöôøi gieo haït gioáng. Chuùa Gieâsu noùi vôùi hoï veà nhieàu ñieàu baèng duï ngoân" (Mt 13,3a).
Môû ñaàu buoåi tieáp kieán, chín ñoäc vieân laàn löôït coâng boá baèng caùc ngoân ngöõ khaùc nhau ñoaïn Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, chöông 13 (1-9), veà duï ngoân:
"Hoâm aáy, Ñöùc Gieâsu töø trong nhaø ñi ra ngoài ôû ven Bieån Hoà. Daân chuùng tuï hoïp beân Ngöôøi raát ñoâng, neân Ngöôøi phaûi xuoáng thuyeàn maø ngoài, coøn taát caû daân chuùng thì ñöùng treân bôø. Ngöôøi duøng duï ngoân maø noùi vôùi hoï nhieàu ñieàu. Ngöôøi noùi: "Ngöôøi gieo gioáng ñi ra gieo gioáng. Trong khi ngöôøi aáy gieo, thì coù nhöõng haït rôi xuoáng veä ñöôøng, chim choùc ñeán aên maát. Coù nhöõng haït rôi treân nôi soûi ñaù, choã ñaát khoâng coù nhieàu; noù moïc ngay, vì ñaát khoâng saâu; nhöng khi naéng leân, noù lieàn bò chaùy, vaø vì thieáu reã neân bò cheát khoâ. Coù nhöõng haït rôi vaøo buïi gai, gai moïc leân laøm noù cheát ngheït. Coù nhöõng haït laïi rôi nhaèm ñaát toát, neân sinh hoa keát quaû: haït ñöôïc gaáp traêm, haït ñöôïc saùu chuïc, haït ñöôïc ba chuïc. Ai coù tai thì nghe."
Huaán duï
Trong baøi giaùo lyù tieáp ñoù, Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Anh chò em thaân meán,
Toâi vui möøng chaøo ñoùn anh chò em trong buoåi Tieáp kieán chung ñaàu tieân cuûa toâi. Toâi tieáp tuïc loaït baøi giaùo lyù Naêm Thaùnh, veà ñeà taøi "Chuùa Gieâsu Kitoâ laø nieàm hy voïng cuûa chuùng ta" ñaõ ñöôïc Ñöùc Giaùo hoaøng Phanxicoâ baét ñaàu. Hoâm nay, chuùng ta tieáp tuïc suy nieäm veà nhöõng duï ngoân cuûa Chuùa Gieâsu, giuùp chuùng ta tìm laïi nieàm hy voïng vì nhöõng duï ngoân naøy chæ cho chuùng ta caùch thöùc Thieân Chuùa haønh ñoäng trong lòch söû. Hoâm nay, toâi muoán döøng laïi moät duï ngoân hôi ñaëc bieät, vì ñaây laø moät phaàn daãn nhaäp vaøo taát caû caùc duï ngoân. Toâi muoán noùi ñeán duï ngoân ngöôøi gieo haït gioáng (Xc Mt 13,1-17). Theo moät nghóa naøo ñoù, trong trình thuaät naøy chuùng ta coù theå nhaän ra caùch thöùc truyeàn thoâng cuûa Chuùa Gieâsu, Ñaáng coù bao nhieâu ñieàu daïy chuùng ta ñeå loan baùo Tin möøng ngaøy nay.
Vai troø cuûa duï ngoân
Ñöùc Thaùnh cha giaûi thích raèng: "Moãi duï ngoân keå laïi moät caâu chuyeän ñöôïc ruùt töø cuoäc soáng haèng ngaøy, nhöng muoán noùi vôùi chuùng ta caùi gì hôn nöõa, chæ daãn cho chuùng ta moät yù nghóa saâu xa hôn. Duï ngoân laøm naûy sinh nôi chuùng ta nhöõng caâu hoûi, môøi goïi chuùng ta ñöøng döøng laïi ôû caùi veû beà ngoaøi. Ñöùng tröôùc moät caâu chuyeän ñöôïc keå laïi hoaëc hình aûnh ñöôïc toû cho toâi, toâi coù theå töï hoûi: toâi ôû vò trí naøo trong caâu chuyeän naøy? Hình aûnh naøy noùi gì vôùi cuoäc soáng cuûa toâi? Thöïc vaäy, töø "duï ngoân", parabola, ñeán töø ñoäng töø Hy Laïp "paraballein", coù nghóa laø neùm ra ñaèng tröôùc. Duï ngoân ñöa ra tröôùc maët toâi moät lôøi keâu môøi vaø thuùc ñaåy toâi töï hoûi mình.
Duï ngoân ngöôøi gieo gioáng
Duï ngoân ngöôøi gieo haït gioáng noùi veà naêng ñoäng cuûa Lôøi Chuùa vaø nhöõng heä quaû maø Lôøi naøy taïo ra. Thöïc vaäy, moãi lôøi Tin möøng nhö haït gioáng ñöôïc gieo vaøo thöûa ñaát cuoäc ñôøi chuùng ta. Nhieàu khi Chuùa Gieâsu duøng hình aûnh haït gioáng vôùi nhöõng yù nghóa khaùc nhau. Trong chöông 13 cuûa Tin möøng theo thaùnh Mattheâu, duï ngoân ngöôøi gieo haït gioáng daãn vaøo moät loaït caùc duï ngoân nhoû hôn, moät soá duï ngoân naøy noùi veà nhöng gì xaûy ra trong thöûa ñaát: haït gioáng vaø coû daïi, haït caûi beù nhoû, kho taøng giaáu aån trong caùnh ñoàng. Vaäy thöûa ñaát aáy laø gì? Ñoù chính laø taâm hoàn chuùng ta, nhöng cuõng laø theá giôùi, laø coäng ñoaøn, laø Giaùo hoäi. Thöïc vaäy, Lôøi Chuùa phong phuù hoùa vaø kích thích moãi thöïc taïi.
Ban ñaàu, chuùng ta thaáy Chuùa Gieâsu ra khoûi nhaø vaø quanh Ngaøi coù moät ñaùm ñoâng daân chuùng tuï hoïp (Xc Mt 13,1). Lôøi Ngaøi thu huùt vaø laøm cho ngöôøi ta toø moø. Trong ñaùm daân aáy, hieån nhieân coù bao nhieâu tình traïng khaùc nhau. Lôøi Chuùa Gieâsu laø cho taát caû moïi ngöôøi, nhöng taùc ñoäng khaùc nhau nôi moãi ngöôøi. Boái caûnh naøy giuùp chuùng ta hieåu roõ hôn yù nghóa duï ngoân.
Caùch thöùc haønh ñoäng cuûa Thieân Chuùa
Moät ngöôøi gieo haït gioáng, ra ñi gieo gioáng, nhöng khoâng baän taâm veà haït gioáng rôi vaøo ñaâu. OÂng gieo haït caû taïi nhöõng nôi noù khoâng mang laïi hoa traùi: treân ñöôøng, giöõa caùc soûi ñaù, giöõa gai goùc. Thaùi ñoä naøy gaây ngaïc nhieân cho nhöõng ngöôøi nghe vaø khieán hoï töï hoûi: laøm sao theá? Chuùng ta thöôøng quen tính toaùn söï vieäc - vaø nhieàu khi ñoù laø ñieàu caàn thieát - nhöng ñieàu naøy khoâng giaù trò trong tình yeâu! Caùch thöùc ngöôøi gieo haït "phung phí" aáy laø hình aûnh caùch thöùc Chuùa yeâu thöông chuùng ta. Quaû thöïc, soá phaän haït gioáng cuõng tuøy thuoäc caùch ñoùn nhaän haït aáy vaø tình traïng cuûa noù, nhöng nhaát laø duï ngoân maø Chuùa Gieâsu noùi vôùi chuùng ta raèng Thieân Chuùa gieo haït gioáng lôøi Ngaøi treân moïi loaïi ñaát, nghóa laø trong baát kyø hoaøn caûnh naøo: nhieàu khi chuùng ta hôøi hôït vaø chia trí, nhieàu khi chuùng ta ñeå cho mình phaán khôûi, khi khaùc chuùng ta bò nhöõng lo laéng trong cuoäc soáng ñeø naëng, nhöng cuõng coù nhöõng luùc chuùng ta saün saøng vaø ñoùn nhaän. Thieân Chuùa tín thaùc vaø hy voïng raèng tröôùc sau gì haït gioáng cuõng töôi nôû. Chuùa yeâu thöông chuùng ta nhö theá: Ngaøi khoâng chôø ñôïi chuùng ta trôû neân thöûa ñaát toát ñeïp hôn; Ngaøi luoân quaûng ñaïi cho chuùng ta lôøi Ngaøi. Coù leõ chính vì thaáy Ngaøi tín nhieäm chuùng ta neân naûy sinh trong chuùng ta öôùc muoán trôû neân moät thöûa ñaát toát hôn. Ñoù laø nieàm hy voïng xaây treân ñaù taûng cuûa loøng quaûng ñaïi vaø thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa.
Keå laïi caùch thöùc gieo haït mang laïi hoa traùi, Chuùa Gieâsu cuõng noùi veà cuoäc soáng cuûa Ngaøi. Chuùa Gieâsu laø Lôøi, laø Haït gioáng. Vaø haït gioáng, ñeå sinh hoa traùi, phaûi cheát ñi. Vì theá, duï ngoân naøy noùi vôùi chuùng ta raèng Thieân Chuùa saün saøng "phung phí" vì chuùng ta vaø Chuùa Gieâsu saün saøng cheát ñeå bieán ñoåi cuoäc soáng chuùng ta.
Toâi nghó ñeán böùc hoïa raát ñeïp cuûa Van Gogh: ngöôøi gieo haït gioáng vaøo chieàu taøn. Hình aûnh ngöôøi gieo haït aáy döôùi maët trôøi noùng chaùy cuõng noùi vôùi toâi veà cô cöïc cuûa ngöôøi noâng daân. Vaø toâi coù aán töôïng maïnh vì sau löng ngöôøi gieo haït, Van Gogh ñaõ veõ haït gioáng ñaõ tröôûng thaønh. Toâi thaáy ñoù chính laø moät hình aûnh hy voïng: caùch naøy hay caùch khaùc, haït gioáng mang laïi hoa traùi. Chuùng ta khoâng bieát roõ theá naøo, nhöng noù laø nhö theá! Nhöng nôi trung taâm cuûa caûnh töôïng, khoâng phaûi laø ngöôøi gieo haït, oâng ta ñöùng moät beân, nhöng toaøn böùc tranh coù hình aûnh maët trôøi, coù leõ ñeå nhaéc nhôù chuùng ta raèng chính Thieân Chuùa chuyeån ñoäng lòch söû, cho duø nhieàu khi Ngaøi coù veû vaéng boùng hoaëc ôû xa xaêm. Chính maët trôøi haâm noùng caùc luoáng caøy treân ñaây vaø laøm cho haït gioáng ñöôïc tröôûng thaønh.
Vaø Ñöùc Thaùnh cha keát luaän: Anh chò em thaân meán, Lôøi Thieân Chuùa ñang ñeán vôùi chuùng ta trong tình traïng naøo cuoäc soáng ngaøy nay? Chuùng ta haõy caàu xin Chuùa ôn luoân ñoùn nhaän haït gioáng naøy laø Lôøi cuûa Ngaøi. Vaø neáu chuùng ta nhaän thaáy mình khoâng phaûi laø thöûa ñaát maøu môõ, thì ñöøng naûn chí, nhöng haõy xin Chuùa laøm vieäc vôùi chuùng ta ñeå bieán chuùng ta thaønh moät thöûa ñaát toát hôn.
Chaøo thaêm vaø nhaén nhuû
Phaàn toùm taét baèng caùc sinh ngöõ khaùc cuûa baøi giaùo lyù baèng tieáng YÙ treân ñaây cuûa Ñöùc Thaùnh cha ñöôïc chín ñoäc vieân, trong ñoù coù tieáng Hoa, ñaõ trình baøy sau ñoù, keøm theo nhöõng lôøi chaøo thaêm vaø lôøi nhaén nhuû cuûa Ñöùc Thaùnh cha.
Trong soá ñoâng ñaûo caùc nhoùm tín höõu hieän dieän, cuõng coù caùc tín höõu Coâng giaùo Vieät Nam ñeán töø Myõ.
Cuoái buoåi tieáp kieán, Ñöùc Thaùnh cha taùi leân tieáng baøy toû ñau loøng vì soá phaän daân chuùng taïi Gaza, tieáp tuïc phaûi chòu taán coâng töø quaân ñoäi Israel, vaø ñoà cöùu trôï khoâng ñöôïc mang ñeán cho daân chuùng taïi mieàn naøy. Ñöùc Thaùnh cha noùi: "Thaät laø ngaøy caøng ñaùng lo aâu vaø ñau buoàn vì tình traïng taïi daûi Gaza. Toâi taùi tha thieát keâu goïi haõy cho pheùp ñöa caùc ñoà cöùu trôï nhaân ñaïo xöùng ñaùng ñöôïc vaøo ñeå giuùp ñôõ daân chuùng vaø chaám döùt xung ñoät. Chính caùc treû em, ngöôøi cao tuoåi vaø ngöôøi beänh phaûi traû caùi giaù "ñau thöông" vì nhöõng xung ñoät naøy.
Buoåi Tieáp kieán chung keát thuùc vôùi Kinh Laïy Cha vaø pheùp laønh cuûa Ñöùc Thaùnh cha. Sau ñoù, Ñöùc Thaùnh cha ñaõ baét tay chaøo thaêm moät soá hoàng y vaø giaùm muïc hieän dieän trong buoåi tieáp kieán.