Dieãn töø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV
vôùi Ñaïi dieän caùc toân giaùo
khoâng phaûi Coâng Giaùo vaø khoâng phaûi laø Kitoâ giaùo
Dieãn töø cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV vôùi Ñaïi dieän caùc toân giaùo khoâng phaûi Coâng Giaùo vaø khoâng phaûi laø Kitoâ giaùo.
Vuõ Vaên An
Vatican (VietCatholic News 19-05-2025) - Kathleen N. Hattrup cuûa Aleteia, ngaøy 19 thaùng 05 naêm 25, phoå bieán baøi phaùt bieåu cuûa Ñöùc Leo XIV khi gaëp ñaïi dieän caùc giaùo hoäi ngoaøi Coâng Giaùo:
Thaät vaäy, söï hieäp nhaát luoân laø moái quan taâm thöôøng tröïc cuûa toâi, nhö ñöôïc chöùng minh baèng phöông chaâm maø toâi ñaõ choïn cho chöùc giaùm muïc cuûa mình: In Illo uno unum, moät caâu noùi cuûa Thaùnh Augustinoâ thaønh Hippo nhaéc nhôû chuùng ta raèng chuùng ta cuõng vaäy, maëc duø chuùng ta raát nhieàu, nhöng "trong Ñaáng Duy nhaát - töùc laø Chuùa Kitoâ - chuùng ta laø moät"
Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV ñaõ gaëp moät nhoùm ñaïi dieän töø caùc toân giaùo Kitoâ giaùo vaø phi Kitoâ giaùo khaùc vaøo ngaøy sau leã nhaäm chöùc chính thöùc cuûa mình.
Ñöùc Thaùnh Cha ñaõ coù buoåi tieáp kieán ñaëc bieät vaøo thöù Hai, ngaøy 19 thaùng 5 naêm 2025, daønh cho caùc phaùi ñoaøn ñaïi keát vaø lieân toân tham döï Thaùnh leã troïng theå vaøo Chuùa Nhaät, ngaøy 18 thaùng 5 naêm 2025.
Maëc duø chöa coù thoâng baùo chính thöùc naøo ñöôïc ñöa ra, nhöng ngöôøi ta cho raèng chuyeán ñi ñaàu tieân cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Leo XIV seõ laø ñeán Thoå Nhó Kyø, nôi ngaøi seõ cuøng Ñöùc Thöôïng phuï Ñaïi keát cöû haønh leã kyû nieäm 1,700 naêm ngaøy ban haønh tín ñieàu chung cuûa chuùng ta, ñöôïc thieát laäp taïi Coâng ñoàng Nicaea vaøo naêm 325.
Ñöùc Giaùo Hoaøng cuõng ñaõ coù lôøi chaøo ñaëc bieät ñeán nhöõng ngöôøi theo ñaïo Do Thaùi vaø Hoài giaùo.
Sau ñaây laø baûn dòch Vieät ngöõ veà baøi phaùt bieåu cuûa ngaøi:
* * *
Anh chò em thaân meán,
Toâi voâ cuøng vui möøng göûi lôøi chaøo noàng nhieät ñeán taát caû caùc baïn, Ñaïi dieän cuûa caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi khaùc, cuõng nhö caùc toân giaùo khaùc, nhöõng ngöôøi ñaõ tham döï buoåi cöû haønh khai maïc thöøa taùc vuï cuûa toâi vôùi tö caùch laø Giaùm muïc cuûa Rome vaø Ngöôøi keá vò Thaùnh Pheâroâ. Toâi baøy toû tình caûm anh em vôùi Ñöùc Thöôïng phuï Bartholomew, Ñöùc Thöôïng Phuï Theophilos III vaø Ñöùc Thöôïng phuï Mar Awa III, vaø vôùi moãi ngöôøi trong caùc baïn, toâi voâ cuøng bieát ôn söï hieän dieän vaø lôøi caàu nguyeän cuûa caùc baïn, ñoù laø nieàm an uûi vaø khích leä lôùn lao.
Moät trong nhöõng ñieåm nhaán maïnh meõ trong trieàu ñaïi giaùo hoaøng cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ laø tình huynh ñeä phoå quaùt. Veà vaán ñeà naøy, Chuùa Thaùnh Thaàn thöïc söï ñaõ "thuùc ñaåy" ngaøi tieán trieån maïnh meõ caùc saùng kieán ñaõ ñöôïc caùc Giaùo hoaøng tröôùc thöïc hieän, ñaëc bieät laø keå töø Thaùnh Gioan XXIII. Vò Giaùo hoaøng cuûa Thoâng ñieäp Fratelli Tutti ñaõ thuùc ñaåy caû con ñöôøng ñaïi keát vaø ñoái thoaïi lieân toân. Treân heát, ngaøi ñaõ laøm nhö vaäy baèng caùch vun ñaép caùc moái quan heä giöõa caùc caù nhaân, theo caùch maø khoâng laøm maát ñi baát cöù ñieàu gì khoûi caùc moái lieân keát giaùo hoäi, ñaëc ñieåm nhaân baûn cuûa cuoäc gaëp gôõ luoân ñöôïc coi troïng. Xin Chuùa giuùp chuùng ta traân troïng chöùng taù cuûa ngaøi!
Vieäc baàu choïn toâi dieãn ra vaøo naêm kyû nieäm 1,700 naêm Coâng ñoàng chung ñaàu tieân cuûa Nicaea. Coâng ñoàng ñoù ñaïi dieän cho moät coät moác trong vieäc xaây döïng Kinh Tin Kính chung cuûa taát caû caùc Giaùo hoäi vaø Coäng ñoàng Giaùo hoäi. Trong khi chuùng ta ñang treân haønh trình taùi laäp söï hieäp thoâng troïn veïn giöõa taát caû caùc Kitoâ höõu, chuùng ta nhaän ra raèng söï hieäp nhaát naøy chæ coù theå laø söï hieäp nhaát trong ñöùc tin. Laø Giaùm muïc Roâma, toâi coi moät trong nhöõng öu tieân cuûa mình laø tìm caùch taùi laäp söï hieäp thoâng troïn veïn vaø höõu hình giöõa taát caû nhöõng ngöôøi tuyeân xöng cuøng moät ñöùc tin vaøo Thieân Chuùa Cha, Chuùa Con vaø Chuùa Thaùnh Thaàn.
Thaät vaäy, söï hieäp nhaát luoân laø moái quan taâm thöôøng tröïc cuûa toâi, nhö ñöôïc chöùng minh baèng phöông chaâm maø toâi ñaõ choïn cho chöùc giaùm muïc cuûa mình: In Illo uno unum, moät caâu noùi cuûa Thaùnh Augustinoâ thaønh Hippo nhaéc nhôû chuùng ta raèng chuùng ta cuõng vaäy, maëc duø chuùng ta laø nhieàu, "trong Ñaáng Duy nhaát - töùc Chuùa Kitoâ - chuùng ta laø moät" (Enarr. Veà Thaùnh vònh, 128, 3). Hôn nöõa, söï hieäp thoâng cuûa chuùng ta ñöôïc hieän thöïc hoùa trong phaïm vi chuùng ta gaëp gôõ Chuùa Gieâsu. Chuùng ta caøng trung thaønh vaø vaâng lôøi Ngöôøi, chuùng ta caøng hieäp nhaát vôùi nhau. Do ñoù, chuùng ta, nhöõng Kitoâ höõu, ñeàu ñöôïc keâu goïi caàu nguyeän vaø cuøng nhau laøm vieäc ñeå ñaït ñöôïc muïc tieâu naøy, töøng böôùc moät, ñoù laø vaø vaãn laø coâng vieäc cuûa Chuùa Thaùnh Thaàn.
Hôn nöõa, nhaän thöùc raèng tính ñoàng nghò vaø ñaïi keát coù moái lieân heä chaët cheõ, toâi muoán ñaûm baûo vôùi caùc baïn veà yù ñònh tieáp tuïc cam keát cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong vieäc thuùc ñaåy baûn chaát ñoàng nghò cuûa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø phaùt trieån caùc hình thöùc môùi vaø cuï theå cho tính ñoàng nghò ngaøy caøng maïnh meõ hôn trong caùc moái quan heä ñaïi keát.
Con ñöôøng chung cuûa chuùng ta coù theå vaø cuõng phaûi ñöôïc hieåu theo nghóa roäng laø thu huùt moïi ngöôøi, theo tinh thaàn huynh ñeä nhaân loaïi maø toâi ñaõ ñeà caäp ôû treân. Baây giôø laø luùc ñoái thoaïi vaø xaây döïng caàu noái. Do ñoù, toâi raát vui vaø bieát ôn söï hieän dieän cuûa ñaïi dieän caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc, nhöõng ngöôøi chia seû haønh trình tìm kieám Thieân Chuùa vaø yù muoán cuûa Ngöôøi, luoân luoân vaø chæ laø yù muoán cuûa tình yeâu vaø söï soáng daønh cho nam giôùi, nöõ giôùi vaø cho moïi loaøi thuï taïo.
Caùc baïn ñaõ chöùng kieán nhöõng noã löïc ñaùng chuù yù cuûa Ñöùc Giaùo Hoaøng Phanxicoâ trong vieäc uûng hoä ñoái thoaïi lieân toân. Qua lôøi noùi vaø haønh ñoäng cuûa mình, ngaøi ñaõ môû ra nhöõng con ñöôøng môùi ñeå gaëp gôõ, nhaèm thuùc ñaåy "vaên hoùa ñoái thoaïi nhö con ñöôøng; söï hôïp taùc laãn nhau nhö quy taéc öùng xöû; söï hieåu bieát laãn nhau nhö phöông phaùp vaø tieâu chuaån" (Vaên kieän veà tình huynh ñeä nhaân loaïi vì hoøa bình theá giôùi vaø chung soáng, Abu Dhabi, ngaøy 4 thaùng 2 naêm 2019). Toâi caûm ôn Boä Ñoái thoaïi Lieân toân vì vai troø thieát yeáu cuûa noù trong coâng vieäc kieân nhaãn naøy laø khuyeán khích caùc cuoäc hoïp vaø trao ñoåi cuï theå nhaèm xaây döïng caùc moái quan heä döïa treân tình huynh ñeä nhaân baûn.
Toâi ñaëc bieät chaøo ñoùn anh chò em Do Thaùi vaø Hoài giaùo cuûa chuùng ta. Vì nguoàn goác Do Thaùi cuûa Kitoâ giaùo, taát caû caùc Kitoâ höõu ñeàu coù moái quan heä ñaëc bieät vôùi Do Thaùi giaùo. Tuyeân boá cuûa coâng ñoàng Nostra Aetate (soá 4) nhaán maïnh ñeán söï vó ñaïi cuûa di saûn thieâng lieâng ñöôïc chia seû bôûi caùc Kitoâ höõu vaø ngöôøi Do Thaùi, khuyeán khích söï hieåu bieát vaø toân troïng laãn nhau. Ñoái thoaïi thaàn hoïc giöõa caùc Kitoâ höõu vaø ngöôøi Do Thaùi vaãn luoân quan troïng vaø gaàn guõi vôùi traùi tim toâi. Ngay caû trong thôøi ñieåm khoù khaên naøy, ñöôïc ñaùnh daáu baèng nhöõng xung ñoät vaø hieåu laàm, chuùng ta vaãn caàn phaûi tieáp tuïc ñaø phaùt trieån cuûa cuoäc ñoái thoaïi quyù giaù naøy cuûa chuùng ta.
Moái quan heä giöõa Giaùo Hoäi Coâng Giaùo vaø ngöôøi Hoài giaùo ñaõ ñöôïc ñaùnh daáu baèng cam keát ngaøy caøng taêng ñoái vôùi ñoái thoaïi vaø tình anh em, ñöôïc nuoâi döôõng baèng loøng toân troïng ñoái vôùi nhöõng ngöôøi anh chò em cuûa chuùng ta, nhöõng ngöôøi "thôø phöôïng Thieân Chuùa, Ñaáng duy nhaát, haèng soáng vaø hieän höõu, nhaân töø vaø toaøn naêng, Ñaáng taïo döïng trôøi vaø ñaát, Ñaáng cuõng ñaõ noùi vôùi nhaân loaïi" (ibid., 3). Caùch tieáp caän naøy, döïa treân söï toân troïng laãn nhau vaø töï do löông taâm, laø neàn taûng vöõng chaéc ñeå xaây döïng nhöõng caây caàu giöõa caùc coäng ñoàng cuûa chuùng ta.
Göûi ñeán taát caû caùc baïn, nhöõng ngöôøi ñaïi dieän cho caùc truyeàn thoáng toân giaùo khaùc, toâi xin baøy toû loøng bieát ôn vì söï tham gia cuûa caùc baïn vaøo cuoäc hoïp naøy vaø vì nhöõng ñoùng goùp cuûa caùc baïn cho hoøa bình. Trong moät theá giôùi bò toån thöông bôûi baïo löïc vaø xung ñoät, moãi coäng ñoàng ñöôïc ñaïi dieän ôû ñaây ñeàu mang ñeán söï ñoùng goùp cuûa rieâng mình veà trí tueä, loøng traéc aån vaø cam keát vì lôïi ích cuûa nhaân loaïi vaø baûo veä ngoâi nhaø chung cuûa chuùng ta. Toâi tin raèng neáu chuùng ta ñoàng loøng vaø thoaùt khoûi söï raøng buoäc veà yù thöùc heä vaø chính trò, chuùng ta coù theå noùi "khoâng" vôùi chieán tranh vaø "coù" vôùi hoøa bình, "khoâng" vôùi chaïy ñua vuõ trang vaø "coù" vôùi giaûi tröø quaân bò, "khoâng" vôùi neàn kinh teá laøm cho con ngöôøi vaø Traùi ñaát trôû neân ngheøo ñoùi vaø "coù" vôùi phaùt trieån toaøn dieän.
Chöùng taù cuûa tình anh em chuùng ta, maø toâi hy voïng chuùng ta coù theå theå hieän baèng nhöõng cöû chæ höõu hieäu, chaéc chaén seõ goùp phaàn xaây döïng moät theá giôùi hoøa bình hôn, ñieàu maø taát caû nhöõng ngöôøi ñaøn oâng vaø ñaøn baø thieän chí ñeàu mong muoán trong traùi tim mình.
Caùc baïn thaân meán, moät laàn nöõa caûm ôn caùc baïn vì söï gaàn guõi cuûa caùc baïn. Chuùng ta haõy caàu xin Thieân Chuùa ban phuùc laønh cho taâm hoàn chuùng ta: xin loøng nhaân töø vaø söï khoân ngoan voâ haïn cuûa Ngöôøi giuùp chuùng ta soáng nhö con caùi Ngöôøi vaø nhö anh chò em vôùi nhau, ñeå hy voïng coù theå lôùn leân treân theá giôùi. Toâi xin chaân thaønh caûm taï.